Dayawa an Disenyo; Mahibaro Mahitungod ha Disenyador

HINBATIAN mo na ba an ngaran nga Michelangelo? Italyano nga pintor ngan eskultor hiya ha naglabay nga panahon. Bangin, waray ka pa kumita hin iya mga obra maestra. Kondi kon kinita ka na, bangin umuyon ka ha mga historyador nga eksperto ha dibuho ngan eskultura ha pagtawag ha iya nga “makarit ngan waray katupong.” An bisan hin-o nga kinita han iya mga hinimo mauyon nga makarit gud hiya.

Hunahunaa yana an makatarag-ob nga pagkakomplikado ngan pagkalain-lain han kinabuhi nga aada ha aton palibot. Husto la nga ginkotar han The New York Times an propesor han mga syensya ha biolohiya nga nasiring: “An ebidensya han nagdisenyo makikita ha mga bahin han biolohiya.” Hiya nagdugang: “Gindadayaw gud naton an kinabuhi tungod han disenyo.” Husto ba an pagdayaw han disenyo nga diri kinikilala an disenyador?

Hi apostol Pablo, nga maopay nga paraobserba ha mga butang ha iya palibot, naghisgot mahitungod han mga “nagsingba ngan nag-alagad ha binuhat hin labi han magburuhat.” (Roma 1:25) Tungod kay apektado han kalyap nga ideya han ebolusyon, an iba nagdumiri o napakyas ha pagkarawat nga an disenyo nagpapasabot gud nga may-ada disenyador. Kondi ginrirepresentaran ba han ebolusyon an tinuod nga syensya? Tagda an ginsiring ni Christoph Schönborn nga arsobispo han Katoliko ha Vienna ha The New York Times: “Ideolohiya, diri syensya, an teoriya nga nagninigar o nangangalimbasog ha pagminos ha damu hinduro nga ebidensya nga gindisenyo an buhi nga mga linarang.”

Kataposan ba Ini han Syensya?

Kondi, inaabat han iba nga an pagkarawat han opinyon nga may-ada ebidensya an pag-eksister han Maglalarang “magpapaundang han pagsaliksik.” Usa nga artikulo ha magasin nga New Scientist an nagpahayag han sugad nga kabaraka, nasiring ito nga “an syensya sugad nga waray-tubtoban nga posibilidad ha pagdiskobre matatapos, diri na ito mamimiling hin hinungdan para han pipira nga kalidad han mga butang ha palibot tungod kay ‘ginhimo ito han disenyador.’” May marig-on ba nga basihan ito nga kabaraka? Waray gud. Ha pagkamatuod, an kabaliktaran an husto. Kay ano?

Ha pagkamatuod, an pagkarawat nga tsamba la ngan ha urhi an proseso han ebolusyon an hinungdan han aton uniberso ngan kinabuhi ha tuna, diri pangalimbasog ha pagkaada maopay nga pagpatin-aw. Ha luyo nga bahin, an pagkarawat nga an intelihente nga Maglalarang an nagpahinabo han aton nakikita ha aton palibot  mag-aaghat ha aton nga usisahon an kalidad ngan aplikasyon han iya intelihensya nga nakikita ha pisikal nga uniberso. Tagda ini: An paghibaro nga hi Leonardo da Vinci an naghimo han “Mona Lisa” waray magpaundang ha mga historyador nga eksperto ha dibuho ngan eskultura ha pag-usisa han iya paagi ngan materyal nga gin-gamit. Ha pariho nga paagi, an pagkarawat nga may-ada Maglalarang diri mag-aaghat ha aton nga umundang ha pag-usisa han mga detalye ngan pagkakomplikado han iya mga disenyo ngan linarang.

Imbes nga hunahunaon nga an Biblia nagpapaundang han dugang nga pagsaliksik, nag-aaghat ito nga bilngon an baton diri la ha mga pakiana mahitungod han syensya kondi ha Dios liwat. Ginpamalandong ni Hadi David han naglabay nga panahon an maopay gud nga pagkahimo han iya lawas. Sugad nga resulta, hiya nagsiring: “An paghimo ha akon makatarag-ob ngan urusahon: urusahon an imo mga buhat; ngan an akon kalag maaram hito hin maopay.” (Salmo 139:14) Ha pagkamatuod, mababasa ha Biblia nga an Maglalarang sugad hin nagpapakiana ha patriarka nga hi Job: “Natino na ba nimo an tuna ha iya kahalapad?” (Job 38:18) Sigurado nga diri ito nag-aaghat hin pag-undang ha pag-usisa ngan pagsaliksik. Ha kabaliktaran, an diri-matupngan nga Disenyador nag-aaghat nga adman an iya mga binuhat. Tagda liwat an pag-aghat nga iginsurat ni propeta Isaias nga nagsusugo ha aton nga pauswagon an aton pagsabot ha Usa nga amo an hinungdan han mga linarang ha aton palibot: “Alsaha ha hitaas an iyo mga mata, ngan kitaa kon hin-o an naghimo hini.” Oo, an Isaiah 40:26 nagsusumat nga an uniberso ginhimo hin usa nga may dinamiko nga kusog ngan gahum. Ito nga kamatuoran pariho liwat han nadiskobrehan han syensya.

Oo, diri pirme may baton an mga pakiana mahitungod han paglarang. Ha bahin, tungod ito kay limitado an aton abilidad ha pagsabot ngan diri bug-os an aton kahibaro ha kalibotan nga aton gin-uukyan. Maaram hini hi Job. Gindayaw niya an Maglalarang nga nagpahinabo ha aton globo nga bumitay ha waray binibitayan ha kawanangan ngan an puno-hin-tubig nga dampog mahimutang ha bawbaw han tuna. (Job 26:7-9) Kondi, nasantop niya nga an sugad nga urusahon nga mga buhat ‘mga sidsid la’ han pamaagi han Maglalarang. (Job 26:14) Waray ruhaduha nga karuyag ni Job mahibaro hin dugang pa ha kalibotan nga iya inuukyan. Ngan ginkarawat ni David an iya limitasyon, hiya nagsurat: “Sugad hito nga kinaadman ura-ura hin kaurusahon ha akon. Hitaas ito, diri ako maabot hito hin pagsabot.”—Salmo 139:6.

 An pagkarawat han pag-eksister han Maglalarang diri makakapugong han pag-uswag han syensya. An pagsaliksik hin mas detalyado nga kahibaro ha pisikal ngan espirituwal nga mga butang waray tubtoban ngan waray kataposan. Usa nga hadi han naglabay nga kilala han iya haluag nga kahibaro an mapainubsanon nga nagsurat: “Iya iginbutang an pag-ungara han kadayonan ha hunahuna han tawo, kondi diri hinsasabtan han tawo an buhat han Dios tikang ha tinikangan tubtob ha kataposan.”—Eklesiastes 3:11, Holy Bible—New Life Version.

An Maglalarang nga Iginpakilala ha Biblia

Ginpabug-atan han salmista an bug-os nga paglarang ni Jehova: “[Ikaw] an burabod han kinabuhi: Dida ha imo kalamrag makita kami hin lamrag.” (Salmo 36:9) Iginhulagway gud hiya sugad nga Usa nga “nagbuhat han langit ngan han tuna, ngan han dagat ngan han ngatanan nga mga butang nga ada ha ira.” (Buhat 4:24; 14:15; 17:24) Makatadunganon nga an siyahan nga siglo nga magturutdo nagsurat nga an Dios an “nagbuhat han ngatanan nga mga butang.”—Efeso 3:9.

Dugang pa, an Dios an naghimo han “mga lagda ha kalangitan,” an pisikal nga balaud nga nagkukontrol han mga butang ngan enerhiya nga gin-aadman pa han mga syentista. (Job 38:33) An iya disenyo waray kulang ngan may katuyoan, nga nagtutuman han iya hingyap nga maukyan an tuna han magkalain-lain nga buhi nga linarang.

Disenyo Ngan Sentido Komon

Ha kataposan, kinahanglan naton tagdon an isyu mahitungod han sentido komon. Ha pagkomento ha kabug-osan han pagin husto han magkalain-lain nga teoriya han syensya, an parasurat mahitungod han syensya nga hi John Horgan nagsiring: “Kon diri napapamatud-an an ebidensya, kinahanglan diri kita maawod nga gamiton an aton sentido komon ha paggiya ha aton.”

Makatadunganon gud ba an pagsiring nga tsamba la nga nagtikang an kinabuhi o pinaagi la hin diri intelihente nga pwersa? Bisan kon kinakarawat an ebolusyon ha bisan diin, damu han intelihente, upod na an mga syentista, an kombinsido nga may-ada intelihente nga Maglalarang. Usa nga propesor ha syensya an nagsiring nga tungod han mga ebidensya, kadam-an ha publiko an natoo nga gindisenyo an kinabuhi. Kay ano? Tungod kay kadam-an an mauyon dayon han ginsiring ni apostol Pablo: “An tagsa-tagsa nga balay ginhimo hin usa.” (Hebreo 3:4) Katapos iya iginpahayag an makatadunganon nga konklusyon: “An naghimo han ngatanan nga mga butang amo an Dios.” Sumala ha punto-de-bista han Biblia, diri gud makatadunganon an pagsiring nga an balay nagkikinahanglan hin disenyador ngan magturukod, kondi an komplikado nga selyula aksidente la nga nag-eksister.

Mahitungod hadton diri nakarawat han pag-eksister han Disenyador ngan Maglalarang, an Biblia nagsiring: “An buang siniring ha iya kasingkasing: Waray Dios.” (Salmo 14:1) Dinhi ginsaway han salmista adton diri pa kombinsido. Bangin maimpluwensyahan an usa han personal nga opinyon imbes han pagin makatadunganon. Ha luyo nga bahin, an maaramon  ngan masinabuton mapainubsanon nga nakarawat han pag-eksister han Maglalarang.—Isaias 45:18.

Para ha damu nga intelihente nga tawo, matin-aw gud an ebidensya nga nasuporta ha Supremo nga Disenyador.

Mahimo Mo Makilala an Disenyador

Kon gintatagad naton an aton kalugaringon nga gindisenyo, kay ano man nga gindisenyo kita? Ano an katuyoan han aton kinabuhi? Kon syensya la an babasihan, diri ito makakahatag hin makapatagbaw nga mga baton. Kondi, inin importante nga mga pakiana nagkikinahanglan hin makakombinse ngan makapatagbaw nga baton. Mapulsanon gud an Biblia hini nga bahin. Iginpapakilala hito hi Jehova diri la sugad nga Maglalarang kondi sugad liwat nga Paratuyo, an usa nga may-ada mag-opay nga hinungdan para han iya binubuhat. Iginpapahayag han Kasuratan an katuyoan han Dios para ha katawohan, ngan naghahatag ha aton hin maopay nga tidaraon ngan paglaom.

Kondi, hin-o hi Jehova? Ano nga klase hin Dios hiya? Ginhahangyo ka han mga Saksi ni Jehova nga kilalahon an aton diri-matupngan nga Disenyador sugad nga tinuod nga persona. Mahimo ka mahibaro han iya ngaran ngan han iya mga kalidad ngan mga pagtratar ha katawohan. Pinaagi han iya Pulong, an Biblia, imo mahibabaroan kon kay ano nga diri la naton sadang dayawon an iya makatarag-ob nga disenyo, kondi himayaon liwat hiya sugad nga an Disenyador.—Salmo 86:12; Pahayag 4:11.

[Retrato ha pahina 4]

Michelangelo

[Mga Retrato ha pahina 5]

An pagtoo ha Disenyador nauyon ha syensya

[Retrato ha pahina 6]

An pagkaiba-iba ngan pagpahiangay ha palibot ebidensya han magkalain-lain nga mamat ha usa nga klase nga maopay an pagkadisenyo

[Mga Retrato ha pahina 7]

An disenyo nagkikinahanglan hin disenyador