Pagsurat—An Bili Hito ha Kadaan nga Israel

NABASA mo na ba an Iliad o an Odyssey? Duha ini nga bantogan nga siday han kadaan nga Gresya. Ginhuhunahuna nga iginsurat ito durante han ikasiyam o ikawalo ka siglo A.K.P. Mationan-o ini nga mga sinurat kon itanding ha Biblia, nga gintikangan igsurat damu ka siglo una pa hito? An libro nga The Jewish Bible and the Christian Bible nagkomento: “An Biblia may-ada diri maminos ha 429 nga pag-unabi ha pagsurat ngan ha sinurat nga mga dokumento. Makatirigamnan ini kon hinunumdoman nga an Iliad makausa la pag-unabi han pagsurat ngan an Odyssey waray.”

An The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East nagsasaysay nga “ha kadaan nga Israel an pagsurat baga hin importante ha pagsingba.” Pananglitan, an Balaud nga kauyonan iginsurat ngan ha urhi, regular nga ginbasa ha publiko ha atubangan han ngatanan nga kalalakin-an, kababayin-an, ngan kabataan. Ginbasa liwat ito ngan gin-adman han mga tawo sugad nga grupo o indibiduwal. Katapos paghisgotan an pipira nga bahin han Balaud, an maiha na nga magturutdo ha Unibersidad han Liverpool nga hi Alan Millard, nagsiring: “Matin-aw, ginhunahuna han mga parasurat han Biblia nga an ngatanan nga Israelita maaram magbasa ngan magsurat.”—Deuteronomio 31:9-13; Josue 1:8; Nehemia 8:13-15; Salmo 1:2.

Iginsasaysay ni apostol Pablo kon paonan-o sadang tagdon han mga Kristiano an baraan nga mga sinurat: “An ngatanan nga mga butang nga nahisurat na nga daan ginsurat ha pagtutdo ha aton, basi tungod ha pag-ilob ngan ha paglipay han mga maopay nga sumat may maada ta paglaom.” Pinabibilhan mo ba an Biblia pinaagi han regular nga pagbasa hito?—Roma 15:4.