Tutdui an Iyo mga Anak nga Higugmaon hi Jehova
Tutdui an Iyo mga Anak nga Higugmaon hi Jehova
“Sugad hin mga pana ha kamot han makusog nga tawo, salit amo liwat an mga kabataan han kabatan-on.”—SALMO 127:4.
1, 2. Paonan-o an mga anak pariho hin “mga pana ha kamot han makusog nga tawo”?
AN USA nga parapamana nag-aandam ha pagpana han iya puntirya. Iya ito iginbubutang hin maopay ha higot han bawog, ngan pinaagi han iya makusog nga butkon iya ginbabawod an bawog. Bisan pa han iya duro nga pangusog, diri niya ginbubuhian dayon an pana tungod kay iginpupuntirya niya ito hin maopay. Katapos, iya na ito bubuhian! Maiigo ba han pana an puntirya? Nadepende ito ha pipira nga kahimtang, upod na an kaabtik han parapamana, epekto han hangin, ngan kahimtang han pana.
2 Iginpariho ni Hadi Salomon an mga anak ha “mga pana ha kamot han makusog nga tawo.” (Salmo 127:4) Tagda kon paonan-o maiaaplikar ini nga ilustrasyon. Madaliay la an pagkapot han parapamana ha iya pana dida ha bawog hito. Basi maigo an puntirya, kinahanglan buhian dayon ito. Ha pariho nga paagi, halipot la an panahon han mga kag-anak ha pagtutdo ha ira kabataan nga magkaada hin hilarom nga gugma kan Jehova. Katapos han baga hin pipira la ka tuig, an mga anak nagdagku na ngan bangin bumaya na ha balay. (Mateo 19:5) Maiigo ba nira an puntirya—karuyag sidngon, magpapadayon ba an mga anak ha paghigugma ngan pag-alagad ha Dios kon bumaya na hira ha balay? Nadepende ito ha damu nga butang. An tulo hito amo an kapas han kag-anak, an kahimtang diin nagdaku an kabataan, ngan an reaksyon han ‘pana,’ o anak, ha pagbansay nga nakakarawat niya. Aton usisahon hin mas detalyado an kada usa hini. Siyahan, aton paghisgotan an pipira nga kalidad han may kapas nga kag-anak.
An May Kapas nga mga Kag-anak Mag-opay nga Susbaranan
3. Kay ano nga an ginsisiring han kag-anak kinahanglan nakikita ha buhat?
3 Hi Jesus nagpakita hin susbaranan ha mga kag-anak pinaagi han pagbuhat han iya igintutdo. (Juan 13:15) Ha luyo nga bahin, iya ginkondenar an mga Pariseo, nga “nagyayakan” kondi “diri nagbubuhat.” (Mateo 23:3) Basi mapagios han mga kag-anak an ira kabataan nga higugmaon hi Jehova, kinahanglan nagkakauruyon an ira ginsisiring ngan ginbubuhat. Waray pulos an ginsisiring kon diri ito ginbubuhat sugad la han bawog nga waray higot.—1 Juan 3:18.
4. Ano an sadang igpakiana han mga kag-anak ha ira kalugaringon, ngan kay ano?
4 Kay ano nga importante gud an susbaranan han mga kag-anak? Sugad la nga an mga adulto mahibabaro ha paghigugma ha Dios pinaagi han pagsubad kan Jesus, an mga anak mahibabaro liwat ha paghigugma kan Jehova pinaagi han pagsunod ha mag-opay nga susbaranan han ira kag-anak. An mga kaupod han bata mahimo magparig-on ha iya o ‘makadunot han mag-opay nga batasan.’ (1 Korinto 15:33) Kadak-an nga panahon han bata, ngan labi na durante han iya pagtubo, an iya mga kag-anak an pinakaduok ngan pinakamaimpluwensya nga kaupod. Salit, sadang pakianhan han mga kag-anak an ira kalugaringon: ‘Ano ako nga klase hin kaupod? An akon ba susbaranan nakakaaghat ha akon anak nga magpatubo hin mag-opay nga batasan? Ano nga susbaranan an akon ipinapakita ha importante gud nga buruhaton sugad han pag-ampo ngan pag-aram ha Biblia?’
An May Kapas nga mga Kag-anak Nag-aampo Upod an Ira mga Anak
5. Ano an mahibabaroan han kabataan ha mga pag-ampo han kag-anak?
5 Damu an mahibabaroan han iyo mga anak mahitungod kan Jehova pinaagi han pagpamati ha iyo mga pag-ampo. Kon nababatian nira nga nagpapasalamat kamo ha Dios durante han pangaon ngan pag-aram ha Biblia, ano an ira mahibabaroan? Posible nga mahibaro hira nga hi Jehova an nagtatagana han aton mga panginahanglan—nga tungod hito sadang hiya pasalamatan—ngan nagtututdo hiya ha aton han mga kamatuoran. Birilhon gud ini nga mga leksyon.—Jakobo 1:17.
6. Paonan-o mabubuligan han mga kag-anak an kabataan nga umabat nga nagtatagad hi Jehova ha tagsa ha ira?
6 Kondi, kon nag-aampo kamo upod an iyo pamilya ha iba nga higayon gawas han gin-unabi na, ngan kon nag-aampo kamo hin espisipiko nga mga butang nga nakakaapekto ha iyo ngatanan, mas damu pa gud an iyo maitututdo. Mabubuligan niyo an iyo mga anak nga umabat nga bahin han iyo pamilya hi Jehova, nga hiya nagmamangno gud ha tagsa ha iyo. (Efeso 6:18; 1 Pedro 5:6, 7) Usa nga amay an nagsiring: “Tikang nga natawo an amon anak nga babaye, kaupod namon hiya ha pag-ampo. Samtang nagtitikadaku hiya, nag-aampo kami mahitungod han husto nga pakig-upod ha mga tawo ngan han iba nga butang nga nakakaapekto ha iya. Kada adlaw tubtob nga binaya hiya ha balay han nag-asawa na, kaupod namon hiya ha pag-ampo.” Mahimo ba liwat kamo mag-ampo upod an iyo mga anak kada adlaw? Mabubuligan ba niyo hira nga tagdon hi Jehova sugad nga Sangkay, nga diri la nagtatagana han ira materyal ngan espirituwal nga mga panginahanglan kondi nagtatagad liwat han ira pagbati?—Filipos 4:6, 7.
7. Basi magin espisipiko an mga pag-ampo han mga kag-anak, kinahanglan maaram hira han ano?
7 Syempre, basi magin espisipiko an iyo mga pag-ampo, kinahanglan maaram kamo kon ano an nahitatabo ha iyo anak. Tigamni an ginsiring han amay han duha nga anak nga babaye: “Ha kataposan han kada semana, duha an iginpapakiana ko ha akon kalugaringon: ‘Ano an ginhatagan hin atensyon han akon mga anak hini nga semana? Ngan ano an mag-opay nga nahitabo ha ira?’” Mga kag-anak, maipapakiana ba niyo ini ha iyo kalugaringon ngan unabihon an pipira nga baton hini ha iyo mga pag-ampo upod an iyo mga anak? Kon bubuhaton niyo ito, matututdoan niyo hira diri la ha pag-ampo kan Jehova—an Parapamati han pag-ampo—kondi ha paghigugma liwat ha iya.—Salmo 65:2.
Igin-aaghat han May Kapas nga mga Kag-anak an Mag-opay nga Batasan ha Pag-aram
8. Kay ano nga kinahanglan buligan han mga kag-anak an ira kabataan nga batasanon an pag-aram ha Pulong han Dios?
8 Paonan-o an disposisyon han kag-anak may kalabotan ha pag-aram ha Biblia nakakaapekto ha relasyon han ira anak ha Dios? Basi maglampos ngan magpadayon an anoman nga relasyon han mga indibiduwal, kinahanglan diri la mag-iristorya hira kondi mamati liwat. Usa han mga paagi nga namamati kita kan Jehova amo an pag-aram ha Biblia pinaagi han bulig han mga publikasyon nga igintatagana han ‘matinumanon nga uripon.’ (Mateo 24:45-47, NW; Proberbios 4:1, 2) Salit, basi mabuligan an ira mga anak nga makultibar an nagpapadayon ngan mahigugmaon nga relasyon kan Jehova, kinahanglan ira aghaton hira nga batasanon an pag-aram ha Pulong han Dios.
9. Paonan-o mabubuligan an mga anak nga mapatubo an mag-opay nga batasan ha pag-aram?
9 Paonan-o mabubuligan an mga anak nga mapatubo an mag-opay nga batasan ha pag-aram? Sugad han gin-unabi na, an gimaopayi nga paagi han pagtutdo amo an susbaranan han kag-anak. Nakikita ba pirme han imo mga anak nga nalilipay ka ha personal nga pagbasa o pag-aram ha Biblia? Syempre, bangin okupado ka hinduro ha pagmangno ha ira, ngan posible nga nahuhunahuna mo kon san-o ka magkakaada panahon ha pagbasa ngan pag-aram. Kondi pakianhi an imo kalugaringon, ‘Nakikita ba han akon mga anak nga agsob ako magkita ha telebisyon?’ Kon amo, mahimo mo ba gamiton an pipira hito nga panahon para ha personal nga pag-aram basi ipakita ha ira an maopay nga susbaranan?
10, 11. Kay ano nga an mga kag-anak sadang mag-eskedyol hin regular nga pag-aram han pamilya ha Biblia?
10 An usa pa nga praktikal nga paagi nga mahimo tutdoan han mga kag-anak an kabataan nga mamati kan Jehova amo an pagkaada regular nga pag-aram han pamilya ha Biblia. (Isaias 30:21) Kondi, an iba bangin magpakiana, ‘Kay ano nga kinahanglan pa han mga anak an pag-aram upod han pamilya kon regular nga igin-uupod na hira han ira kag-anak ha mga katirok han kongregasyon?’ May-ada pipira nga mag-opay nga hinungdan. Igintapod ni Jehova ha mga kag-anak an importante nga responsabilidad ha pagtutdo ha ira kabataan. (Proberbios 1:8; Efeso 6:4) Kon an pamilya may pag-aram ha Biblia, natututdoan an mga anak nga an pagsingba diri pormal nga rituwal nga ginbubuhat la ha dayag, kondi bahin ito han pribado nga pagkinabuhi han pamilya.—Deuteronomio 6:6-9.
11 Dugang pa, kon maopay an pagdumara han pag-aram han pamilya, mahimo hibaroan han mga kag-anak an opinyon han ira kabataan may kalabotan ha espirituwal ngan ha moral. Pananglitan, kon gudtiay pa hira, mahimo gamiton han mga kag-anak an mga publikasyon sugad han Mahibaro Tikang ha Bantogan nga Magturutdo. a Ha haros kada parapo hini nga libro, gin-aaghat an mga anak nga ipahayag an ira opinyon ha mga topiko nga ginhihisgotan. Pinaagi han pangatadongan nga ginagamit an mga teksto nga gin-unabi ha libro, mabubuligan hira han mga kag-anak nga mapauswag an ira abilidad ha pagsabot basi ‘makilala an maopay ngan an maraot.’—Hebreo 5:14.
12. Paonan-o maipapahiuyon han mga kag-anak an pag-aram han pamilya ha panginahanglan han anak, ngan ano an nakita mo nga epektibo may kalabotan hini?
12 Samtang nagtutubo an iyo mga anak, ipahiuyon an pag-aram ha ira mga panginahanglan. Tigamni kon paonan-o binuligan han mag-asawa an ira tinedyer nga mga anak nga babaye nga mangatadongan ha ira hangyo nga tugotan pagkadto ha sarayaw ha eskwelahan. An amay nagsiring: “Ginsumatan namon hira nga durante han sunod nga pag-aram han pamilya, kami nga mag-asawa kunohay an mga anak, ngan hira an mga kag-anak. An usa ha ira amo kunohay an amay ngan an usa pa amo an iroy, kondi hira nga duha kinahanglan magsaliksik hito nga topiko ngan maghatag hin instruksyon mahitungod han sarayaw ha eskwelahan.” Ano an resulta? “Nahipausa kami nga nasabtan gud han amon mga anak (sugad nga mga kag-anak kunohay) kon ano an husto ngan sayop han iginsasaysay ha amon (sugad nga mga anak kunohay) an basado-ha-Biblia nga mga hinungdan kon kay ano nga diri maopay nga kumadto ha sarayaw,” siring han amay. “Nalipay gud liwat kami ha ira mga igin-suhestyon nga kasaliwan hini nga sarayaw. Nakabulig ini ha amon nga masabtan an ira panhunahuna ngan karuyag.” Oo, kinahanglan an pagkamapinadayunon ngan paghimo hin mga paagi basi magin regular ngan angayan ha panginahanglan an pag-aram han pamilya, kondi bawi gud an pangalimbasog tungod han mga balos.—Proberbios 23:15.
Pangalimbasugi an Pagkaada hin Kamurayawan
13, 14. (a) Ano an mahihimo han mga kag-anak basi magin mamurayawon an pamilya? (b) Ano an maopay nga resulta kon kakarawaton han kag-anak an iya sayop?
13 An pana posible gud nga makaigo ha puntirya kon ipupuntirya ngan bubuhian ito han parapamana ha kalmado nga panahon. Ha pariho nga paagi, mas mahibabaro an kabataan ha paghigugma kan Jehova kon mangangalimbasog an mga kag-anak nga magin mamurayawon an pamilya. ‘An bunga han katadongan [may binhi nga] iginsabwag ha mamurayawon’ nga mga kahimtang para ha mga nakikigmurayaw, nagsurat hi Jakobo. (Jakobo 3:18) Paonan-o matitipigan han mga kag-anak an kamurayawan ha pamilya? Kinahanglan tipigan nira an marig-on nga bugkos han pag-asawa. An mag-asawa nga nahigugma ngan natahod ha usa kag usa mas makakagtutdo hin maopay ha ira mga anak nga higugmaon ngan tahuron an iba, upod na hi Jehova. (Galasia 6:7; Efeso 5:33) An gugma ngan pagtahod nag-aaghat hin kamurayawan. Ngan kon maopay an relasyon han mag-asawa mas malalamposan nira an mga problema nga bangin bumangon ha pamilya.
14 Syempre, sugad la nga waray hingpit nga pag-asawa, waray liwat hingpit nga pamilya yana. Usahay, an mga kag-anak bangin napapakyas ha pagpakita hin mga bunga han espiritu ha pagtratar ha ira mga anak. (Galasia 5:22, 23) Kon mahitabo ito, ano an sadang buhaton han mga kag-anak? Kon kakarawaton nira an ira sayop, makakaiban ba ito han pagtahod han ira mga anak? Tagda an susbaranan ni apostol Pablo. Sugad hiya hin espirituwal nga amay ha damu nga tawo. (1 Korinto 4:15) Kondi, dayag nga kinarawat niya nga nagsayop hiya. (Roma 7:21-25) Bisan pa hito, an iya pagpaubos ngan pagkatangkod nakadugang han aton pagtahod ha iya imbes nga makaiban hito. Bisan pa han iya mga sayop, may kompyansa nga nakagsurat hiya ha kongregasyon ha Korinto: “Magsubad kamo ha akon, sugad nga hi ako nasubad kan Kristo.” (1 Korinto 11:1) Kon karawaton liwat niyo an iyo mga sayop, posible gud nga pasayloon kamo han iyo mga anak.
15, 16. Kay ano nga sadang bansayon han mga kag-anak an ira kabataan nga higugmaon an ira Kristiano nga kabugtoan, ngan paonan-o ini bubuhaton?
15 Ano pa an mahihimo han mga kag-anak basi magtubo an ira kabataan ha paghigugma kan Jehova? Hi apostol Juan nagsurat: “Kon may tawo nga sumiring; Ako nahigugma ha Dios, ngan nadumot ha iya bugto, buwaon hiya: kay an diri nahigugma ha iya bugto nga nakita, diri nahigugma ha Dios nga waray niya kitaa.” (1 Juan 4:20, 21) Salit, kon ginbabansay niyo an iyo mga anak nga higugmaon an Kristiano nga kabugtoan, gintututdoan niyo hira nga higugmaon an Dios. Sadang pakianhan han mga kag-anak an ira kalugaringon, ‘Nagpaparig-on ba o nagpapakaraot an kasagaran nga akon ginsisiring mahitungod han kongregasyon?’ Paonan-o niyo mahibabaroan ini? Pamatii hin maopay an ginsisiring han iyo mga anak mahitungod han mga katirok ngan membro han kongregasyon. Posible nga mabatian niyo ha ira mga komento an iyo ginsiring.
16 Ano an bubuhaton han mga kag-anak basi mabuligan an ira kabataan nga higugmaon an ira espirituwal nga kabugtoan? Hi Peter, nga amay han duha nga tinedyer nga lalaki, nagsiring: “Tikang han gudtiay pa an amon mga anak, agsob kami mag-imbitar ha balay hin hamtong ha espirituwal nga kabugtoan basi mangaon ngan mag-iristorya, ngan nalilipay gud kami hito. Nagtubo hira kaupod han mga tawo nga nahigugma kan Jehova, ngan nakikita nira yana nga an pag-alagad ha Iya makalilipay gud nga paagi han pagkinabuhi.” Hi Dennis, nga may lima nga anak nga babaye, nagsiring, “Gindadasig namon hira nga makigsangkay ha mas edaran nga mga payunir ha kongregasyon, ngan kon posible, gin-aabiabi namon an nagbibiyahe nga mga paramangno ngan an ira asawa.” Mabubuligan ba liwat niyo an iyo mga anak nga tagdon an kongregasyon sugad nga kadugtong han iyo pamilya?—Markos 10:29, 30.
Responsabilidad han Anak
17. Ano nga desisyon an hihimoon han mga anak pag-abot han panahon?
17 Hunahunaa utro an ilustrasyon mahitungod han parapamana. Bisan kon maabtik hiya, bangin diri niya maigo an puntirya kon baliko an iya pana. Syempre, mangangalimbasog gud an mga kag-anak nga tadungon an baliko nga pana, siring pa, pinaagi han pagtadong ha panhunahuna han anak. Kondi pag-abot han panahon, an mga anak mismo an magdidesisyon kon tutugotan ba nira ini nga kalibotan nga magmolde ha ira o tutugotan hi Jehova nga tadungon an ira “mga agianan.”—Proberbios 3:5, 6; Roma 12:2.
18. Ano an magigin epekto ha iba han desisyon han anak?
18 Bisan kon mabug-at an responsabilidad han mga kag-anak ha pagmangno ha ira anak uyon ha “disiplina ngan panhunahuna nga giya ni Jehova,” an ultimo nga desisyon kon magigin ano nga klase hiya hin tawo ha iya pagdaku nadepende ha iya mismo. (Efeso 6:4, NW) Salit, mga anak, pakianhi an iyo kalugaringon, ‘Kakarawaton ko ba an mahigugmaon nga pagbansay han akon mga kag-anak?’ Kon amo, pipilion mo an gimaopayi nga paagi han pagkinabuhi. Mapapalipay mo gud an imo mga kag-anak. Labaw ha ngatanan, mapapalipay mo hi Jehova.—Proberbios 27:11.
[Footnote]
a Iginpublikar han mga Saksi ni Jehova.
Nahinunumdoman Mo Ba?
• Paonan-o maipapakita han mga kag-anak an maopay nga susbaranan may kalabotan ha pag-ampo ngan pag-aram ha Biblia?
• Ano an bubuhaton han mga kag-anak basi magkaada kamurayawan ha pamilya?
• Ano nga desisyon an inaatubang han mga anak, ngan paonan-o makakaapekto ito ha iba?
[Mga Pakiana]
[Retrato ha pahina 28]
Nagpapakita ka ba hin maopay nga susbaranan han personal nga pag-aram para ha imo anak?
[Retrato ha pahina 29]
Nakakadugang han kalipay an mamurayawon nga pamilya