Sirakusa—Lugar nga Ginhapitan ni Pablo

HAN tuig 59 K.P., usa nga barko an nagbiyahe tikang ha isla han Malta han Mediteranyo tipakadto ha Italya. Ito nga barko may-ada imahen han ulo han mga Anak nga Lalaki ni Zeus, an mga dios nga gintatagad nga nagpapanalipod han mga marinero. An parasurat han Biblia nga hi Lukas nagsumat nga an barko ‘inabot ha Sirakusa’ ha sur-este nga bahin han Sicily ngan ‘nagpabilin didto hin tulo ka adlaw.’ (Buhat 28:11, 12) Kaupod ni Lukas hito nga pagbiyahe hi Aristarko ngan hi apostol Pablo nga gindadara ha Roma basi bistahon.—Buhat 27:2.

Diri kita maaram kon gintugotan hi Pablo nga humaw-as ha Sirakusa. Kon hiya o an iya mga kaupod gintugotan, ano an posible nga ira hinkit-an?

Ha panahon han mga Griego ngan Romano, an Sirakusa haros pariho kaimportante ha Atenas ngan Roma. Sumala ha susmatanon, nadiskobrehan ito han mga taga-Korinto han 734 A.K.P. May-ada mga panahon nga bantogan ito ngan gintikangan han kilala nga mga tawo han kadaan nga panahon, sugad han parasurat hin pataraw-an nga mga istorya nga hi Epicharmus ngan an matematiko nga hi Archimedes. Han 212 A.K.P., ginsakop ito han mga Romano.

An pagbisita ha syudad yana mahimo maghatag hin ideya han kahimtang han Sirakusa ha panahon ni Pablo. Ginbahin an syudad—usa ha gutiay nga isla han Ortygia, diin posible nga dinuong an barko nga ginsakyan ni Pablo, ngan an usa ha daku nga isla.

Yana makikita mo ha isla an mga nanhibilin han gindadaani nga estilo han arkitektura han mga Griego ha templo han Sicily—an templo ni Apolo nga nagtikang pa han ikaunom ka siglo A.K.P. May-ada liwat didto mga harigi han usa nga templo nga iginpahinungod kan Atena nga nagtikang pa han ikalima ka siglo A.K.P., kondi nagin bahin ito han katedral.

An sentro han syudad yana nahimumutang ha daku nga isla, diin makikita an parke han daan na hinduro nga mga butang han Neapolis. Hirani ha ganghaan hito nahimumutang an teatro han mga Griego. Nagrirepresentar ito han ira pinakamakatirigamnan nga arkitektura ha teatro. Tikang dida hito nakikita an kadagatan, salit maopay ito nga lugar para ha mga pasalida. Nahimumutang ha durho nga bahin han sur han parke an ampiteatro han mga Romano han ikatulo ka siglo K.P. Pilidong an porma hito, 460 piye an kahilaba ngan 390 piye an kahilapad, ngan ito an ikatulo han pinakadaku ha Italya.

Kon makahigayon ka ha pagbisita ha Sirakusa, lingkod ha bangko ha baybayon ha Ortygia ngan abrihi an imo Biblia ha Buhat 28:12, katapos handurawa hi apostol Pablo nga sakay ha barko samtang naglalayag ito tipahirani ha imo.

[Diagram/Mapa ha pahina 30]

(Para ha aktuwal nga format,  kitaa an publikasyon)

Malta

Sicily

Sirakusa

ITALYA

Rhegium

Puteoli

Roma

[Retrato ha pahina 30]

Mga kagubaan han usa nga teatro han mga Griego ha Sirakusa