Istorya han Kinabuhi

Nahibaro Ako nga Sumarig hin Bug-os kan Jehova

Iginsumat ni Aubrey Baxter

Usa ka Sabado nga gab-i han 1940, ginkastigo ako hin duha nga lalaki, duro gud adto salit natumba ako. May-ada duha nga pulis nga natukdaw ha hirani, kondi imbes nga buligan ako, ginpakaraot lugod nira ako ngan gindayaw an mga nagkastigo ha akon. An mga panhitabo ha akon kinabuhi nga nagresulta hini nga pagkamadarahog nagtikang lima ka tuig an naglabay han natrabaho pa ako ha minahan hin karbon. Akon isusumat ha iyo an nahitabo.

NATAWO ako han 1913 ha Swansea, usa nga bungto ha baybayon ha New South Wales, Australia. Ako an ikatulo ha upat nga anak nga lalaki. Han singko anyos ako, an amon bug-os nga pamilya nagkaada trangkaso Espanyola nga nagin hinungdan han kamatay han minilyon nga tawo ha bug-os nga kalibotan. Maopay na la nga nakatalwas kami. Kondi, usa nga trahedya an nahitabo han namatay hi Nanay han 1933 ha edad nga 47. Relihiyosa hiya, ngan may-ada hiya han duha nga tomo han libro nga Light—mga bulig ha pag-aram han Biblia nga ginpapanaltag han mga Saksi ni Jehova.

Hito nga panahon, nagtatrabaho ako ha minahan han karbon. Tungod kay may-ada mga oras nga diri damu an trabaho katapos han haglipot ngan okupado nga mga peryodo, gindadara ko an mga libro ngan ginbabasa ito ha bulig han suga nga nakataod ha akon helmet. Waray pag-iha nasantop ko nga hin-agian ko an kamatuoran. Nagtikang liwat ako pamati ha radyo han Kasuratanhon nga mga pahayag han mga Saksi. Nadugangan an akon kalipay han hi Tatay ngan an akon kabugtoan nagtikang magkainteres ha kamatuoran.

Han 1935, nagkaada na liwat trahedya han an akon manghod nga hi Billy nagka-pneumonia ngan namatay. Disisais anyos la hiya. Kondi hini nga panahon, naliliaw na an amon pamilya han  paglaom nga pagkabanhaw. (Buhat 24:15) Inabot an panahon, igindedikar ni Tatay ngan han akon mga magurang nga hira Verner ngan Harold, pati han ira asawa an ira kinabuhi ha Dios. Yana, patay na an akon mga kag-anak ngan kabugtoan. Kondi, an ikaduha nga asawa ni Verner, hi Marjorie, ngan an asawa ni Harold, hi Elizabeth, aktibo pa gihapon ha pag-alagad kan Jehova.

Paghibaro ha Pagsarig kan Jehova

Han 1935, iginkaistorya ako hin Saksi ni Jehova ha siyahan nga higayon han binisita ha amon balay an usa nga babaye nga taga-Ukraine nga nakabisikleta. Han sumunod nga Domingo, tinambong ako ha katirok ha siyahan nga higayon, ngan paglabay hin usa ka semana, inupod ako ha pagsangyaw. Gintagan ako han nagdudumara han pagsangyaw hin mga bokleta ngan nahipausa gud ako nga iya ako ginpasangyaw nga nag-uusahan. Ha siyahan nga balay nga akon ginkadto, ginkulba gud ako nga karuyag ko na bumuka an tuna ngan lamuyon ako! Kondi makisangkayon an tagbalay ngan kinarawat pa ngani hin literatura.

Nabantad gud ako han mga teksto sugad han Eklesiastes 12:1 ngan Mateo 28:19, 20, salit karuyag ko magpayunir o bug-os-panahon nga ministro. Ginsuportahan ni Tatay an akon desisyon. Bisan kon diri pa ako bawtismado, ginplano ko nga magtitikang ako ha Hulyo 15, 1936. Hito nga adlaw, kinadto ako ha sanga nga opisina han mga Saksi ni Jehova ha Sydney diin ginhangyo ako nga magbuhat upod han 12 nga payunir ha distrito han Dulwich Hill ha Sydney. Gintutdoan nira ako ha paggamit hin mano-mano nga gilingan hin trigo, nga hito nga panahon ginagamit han mga payunir ha paghimo hin harina basi makaminos ha gastos ha pagkaon.

Pagpayunir ha Kaumhan

Katapos han akon bawtismo ha ikatarapos hito nga tuig, igintoka ako ha sentro nga Queensland upod hin duha nga payunir—hira Aubrey Wills ngan Clive Shade. An amon dara nga gamit amo an awto ni Aubrey, mga bisikleta, nadadara-dara nga ponograpo para ha pagbrodkast han Kasuratanhon nga mga pahayag, usa nga tolda nga amon gin-ukyan ha sulod hin tulo ka tuig, tulo nga higdaan, lamesa, ngan kardero. Usa ka gab-i han turno ko na pagluto, nahunahuna ko magluto hin “espesyal” nga pangiklop hin utan ngan bulgor. Kondi diri namon ito makaon, salit iginhatag ko ito ha kabayo nga nakada ha amon hirani. Iya ito ginsinghot, nagpilingpiling ngan linakat. Tikang hito, waray na ako mag-eksperimento ha pagluto.

Inabot an panahon, nagdesisyon kami nga dagmiton an pagkobre han amon teritoryo pinaagi ha pagbahin-bahin hito ha kada tagsa ha amon. Ha pagtapos han adlaw, agsob nga hirayo na gud ako ha amon inuukyan, salit usahay nakikihuron na la ako ha maabiabihon nga mga tagahuron. Makausa, nakakaturog ako ha magarbo nga higdaan para ha bisita han usa nga rantso, ngan han sunod nga gab-i ha diri sementado nga salog han urukyan han parapanganop hin kangaroo. Napapalibotan ito hin nakatambak nga mabaho nga mga anit hin hayop. Agsob ako kumaturog ha kaumhan. Makausa, maaram ako nga ginpalibotan ako hin mga dingo (ihalas nga ayam), tungod kay hinbabatian ko an ira makaharadlok nga uwang ha kasisidman. Paglabay hiton bug-os nga gab-i nga waray ako pakakaturog, hinbaroan ko nga interesado hira, diri ha akon, kondi ha mga tinai hin hayop nga nakatambak hirani ha akon.

 Pagsangyaw Gamit an Awto nga May Trompa

Hito nga panahon, pirme kami nagamit hin awto nga may trompa ha pagpasamwak han Ginhadian han Dios. Ha syudad han Townsville ha norte nga Queensland, gintugotan kami han mga polis nga magpatokar ha sentro han syudad. Kondi, an nakarekord nga pahayag nakapasina ha pipira nga membro han Salvation Army, nga nagpaiwas ha amon. Han nagdumiri kami, ginbinay-og han lima ha ira an amon awto. Hito nga takna, nakadto ako ha sulod han awto nga nagpapatokar han trompa. Baga hin diri maaramon nga ipirit an amon katungod, salit han inundang hira, binaya kami.

Ha Bundaberg, may interesado nga lalaki nga nagpahuram ha amon hin sakayan basi magamit namon ha pagbrodkast samtang ginlalatas namon an Salog Burnett nga naagos ha bug-os nga bungto. Hira Aubrey ngan Clive nagbiyahe dara an sound system samtang nagpabilin ako ha katirokan nga amon ginpletehan. Hito nga gab-i, an makusog nga tingog ni Joseph F. Rutherford, nga tikang ha sentro nga opisina han mga Saksi ni Jehova, hinbatian ha Bundaberg nga nagpapasamwak han mapwersa nga mensahe han Biblia. Sigurado nga makalilipay adto nga panahon nga nagkikinahanglan hin kaisog ngan pagtoo ha bahin han katawohan han Dios.

An Girra Nagresulta hin Mas Damu nga Problema

Katapos la magtikang an Girra ha Kalibotan II han Septyembre 1939, an The Watchtower han Nobyembre 1 naghisgot han pagin neutral han mga Kristiano ha politika ngan ha girra. Ha urhi, nalipay ako nga naadman ko iton napapanahon nga punto. Samtang hito nga panahon, paglabay hin tulo ka tuig nga pagkaurupod, kinarawat kami nira Aubrey ngan Clive hin iba-iba nga toka. Igintoka ako sugad nga nagbibiyahe nga paramangno ha norte nga Queensland, usa nga toka nga agsob magsari han akon pagsarig kan Jehova.

Han Agosto 1940, nag-alagad ako ha kongregasyon han Townsville, nga may upat nga payunir—Percy ngan Ilma Iszlaub a ngan an magbugto nga hira Norman ngan Beatrice Bellotti. Paglabay hin unom ka tuig, nagin asawa ko hi Beatrice. Usa ka Sabado nga gab-i katapos namon magsangyaw ha kalsada, nahitabo an pagkastigo nga gin-unabi ko ha tinikangan hini nga artikulo. Kondi, ini nga kawaray hustisya nakadasig la lugod ha akon ha pag-alagad kan Jehova.

Duha nga payunir nga babaye, hira Una ngan Merle Kilpatrick, an madasigon nga nagsasangyaw ha norte. Makausa, malipayon nga nagkaupod kami ha ministeryo ngan ginhangyo nira ako nga idul-ong hira ha tabok han salog, ha balay han pamilya nga interesado. Nangangahulogan ito hin paglangoy tikadto ha baluto nga nakahigot ha tabok, pagbugsay hito tipabalik basi kuhaon hira, ngan katapos pagdul-ong ha ira ha tabok. Kondi, han inabot ako ha baluto, waray didto an mga bugsay! Ha urhi, hinbaroan namon nga gintago ito hin parakontra. Kondi waray kami umundang tungod hito. Nagin lifeguard ako ha sulod hin pipira ka tuig ngan maopay la gihapon ako lumangoy. Salit ginhigot ko an pisi han angkla han baluto ha akon hawak, linangoy tipakadto ha ira, ngan linangoy tipabalik nga sakay hira ha baluto.  Ginbendisyonan ni Jehova an amon pangalimbasog, tungod kay ha urhi nagin Saksi ito nga pamilya.

Ha Pagpanalipod ni Jehova

Basi matipigan an seguridad, nagbutang hin checkpoint an militar hirani ha bungto han Innisfail. Tungod kay residente ako didto, nakakakuha ako hin permiso ha pagsulod, nga nakabulig gud kon may nabisita nga mga representante tikang ha sanga nga opisina han mga Saksi ni Jehova. Basi makaagi ha checkpoint, gintatago ko hira ha diri-hinkikit-an nga kompartment ha ilarom han luyo nga lingkoran han akon awto.

Ginrarasyon an gasolina hito nga panahon, ngan damu nga awto an may-ada mga gas producer. Nakakahatag ini hin gas tikang ha ginsusunog nga uring nga amo an nakakapaandar han makina han awto. Nagbibiyahe ako ha gab-i nga dara an mga sinako nga uring nga nakatambak ha kompartment diin nagtatago an bugto. Kon naundang ha checkpoint, ginpipinaandar ko gud an makina basi maalingugngugan an mga gwardya ngan magparaso hinduro an burutangan han uring. “Kon parungon ko an makina,” nagsiring ako ha daku nga tingog ha mga gwardya, “maguguba an akon awto, ngan makukurian ako pagpaandar utro.” Tungod kay nadiri han paso, aringasa, ngan poot, waray pag-iha an ira pag-inspeksyon ngan ginpabaya ako.

Durante hito nga panahon, gintokahan ako ha pag-organisa hin kombensyon ha Townsville para ha mga Saksi didto. Ginrarasyon an pagkaon, ngan basi magkaada hito, kinahanglan namon an pag-aproba han mahistrado. Hito nga panahon, napipriso an aton kabugtoan nga kalalakin-an tungod han ira pagin neutral. Salit han nakigsabot ako ha pakigkita ha mahistrado, naghunahuna ako, ‘Maaramon ba an akon ginbubuhat, o gin-aaghat ko lugod an usa nga kaaway?’ Bisan pa hito, kinadto ako sugad han iginsugo.

Han kinadto ako ha mahistrado, nalingkod hiya ha may daku nga lamesa, ngan iya ako ginpalingkod. Han ginsumatan ko hiya han akon tuyo, waray hiya magkiwa-kiwa ngan ginbinuslongan ako. Katapos hiya nagkalma ngan nagsiring, “Ano kadamu nga pagkaon an imo karuyag?” Iginhatag ko ha iya an lista han pinakaminos nga kadamu han amon ginkikinahanglan. Iya gin-usisa ito ngan siniring: “Baga hin kulang ini. Mas maopay kon doblehon naton.” Binaya ako ha iya opisina nga mapasalamaton gud kan Jehova nga nagtutdo na liwat ha akon hin usa pa nga leksyon ha pagsarig.

Han Enero 1941, igindiri an buruhaton han mga Saksi ni Jehova ha Australia. Damu an nagsinuspetsa ha amon ngan nag-akusar pa ngani nga espiya kuno kami han mga Hapon! Makausa, duha nga awto nga kargado hin polis ngan sundalo an sinulong ha Kingdom Farm, usa nga lote ha Atherton Plateau nga amon ginpalit basi pag-umhan. Namimiling hira hin searchlight nga ira ginhuhunahuna nga amon ginagamit ha pagsignal ha kaaway. Gin-akusahan liwat kami ha pagtanom hin mais nga nagpuporma hin mensahe nga mababasa tikang ha eruplano. Syempre, buwa ini ngatanan nga aligasyon.

Tungod han pagdiri, kinahanglan kami mag-ikmat—ngan magin mataktika—ha pagdul-ong han literatura. Pananglitan, han iginpagowa an libro nga Children, usa ka karton hito an akon ginkuha ha Brisbane, nagbiyahe tipanorte sakay hin tren, ngan nagbilin hin mga libro ha mga estasyon nga may-ada kongregasyon. Basi diri ito abrihan han polis ngan sundalo nga mga inspektor, nagdara ako hin tarum hin malidong nga sarutso ngan iginhihigot ko ito ha karton antes humaw-as. Bisan simple, waray gud mapakyas ito nga taktika. Nalipay gud an katawohan ni Jehova han ginkuha han Hunyo 1943 an pagdiri—nga ginhulagway hin hukom ha korte sugad nga “diri makatadunganon, waray abanse nga pagturutimbang ngan matalumpiguson.”

Iginpatawag Basi Magsundalo

Durante han naglabay nga tuig, iginpatawag kami nira Aubrey Wills ngan Norman Bellotti, basi magsundalo. Iginpatawag hira Aubrey ngan Norman usa ka semana antes ha akon, ngan ginsentensyahan hira hin unom ka bulan nga kaprisohan. Hito nga panahon, ginkukompiskar han opisina han koreo an Watchtower nga mga magasin nga nakaadres ha kilala nga mga Saksi kondi diri adton iginpapadara ha iba nga mga nagsususkribe. Gintokahan kami nga bilngon ini nga mga nagsususkribe, maghimo hin mga kopya hini nga magasin, ngan ipanhatag ito ha mga igkasi-Saksi. Hini nga paagi, regular kami nga nakarawat hin espirituwal nga pagkaon.

Han nakarawat ko an unom ka bulan nga  sentensya, nag-apela dayon ako, sugad han siring han sanga nga opisina ha Sydney. Tumong namon nga langanon an pagsentensya tubtob nga may-ada na mag-aataman han buruhaton. Ginsalingabot ko an akon kagawasan ha pagbisita han pipira han 21 nga Saksi nga priso ha norte nga Queensland. Kadam-an ha ira an aada ha usa la nga selda, ngan napupungot ha amon an gwardya han prisohan. Han ginpahinumdom ko hiya nga an mga ministro han iba nga relihiyon nakakabisita han ira mga membro, nasina hiya hinduro. “Kon ako la an papagbut-on,” hiya nagsinggit, “ipapapusil ko an ngatanan nga Saksi ni Jehova!” Ha kadagmitan gin-updan ako han mga gwardya tipagawas.

Han gintikangan an pagbista ha akon, may-ada abogado nga igintoka ha akon han gobyerno. Kondi ha kamatuoran, ako an nag-abogado han akon kaso, nga nangangahulogan hin bug-os nga pagsarig kan Jehova. Ngan waray liwat Niya ako pakyasa. (Lukas 12:11, 12; Filipos 4:6, 7) Urusahon nga naglampos an akon pag-apela tungod kay may nakita nga mga sayop han klerk ha dokumento!

Han 1944, igintoka ako ha haluag nga sirkito nga nag-uupod han bug-os nga South Australia, norte nga Victoria, ngan han syudad han Sydney ha New South Wales. Han sunod nga tuig, gintikangan ha bug-os nga kalibotan an kampanya han pagpahayag ha publiko, ngan kinahanglan andamon han kada mamumulong an iya kalugaringon nga pahayag nga iginbasar ha usa ka pahina nga outline nga igintagana han organisasyon. Usa nga bag-o nga ayat an pagpahayag hin usa ka oras, kondi gintuman namon ito nga may bug-os nga pagsarig kan Jehova, ngan iya ginbendisyonan an amon mga pangalimbasog.

Pag-asawa Ngan Bag-o nga mga Responsabilidad

Han Hulyo 1946, ginkasal kami ni Beatrice Belotti, ngan nagpayunir kami nga duha. Playwud nga treyler an amon inuukyan. An amon usa la nga anak, hi Jannyce (Jann), natawo han Disyembre 1950. Nagpayunir kami ha damu nga lugar, pati na ha bungto han Kempsey ha New South Wales, diin kami la an Saksi. Kada Domingo nakadto kami ha awditoryum diin andam ako ha pagpahayag han tema nga amon iginpapahibaro pinaagi hin mga pampleta. Ha sulod hin pipira ka bulan, an akon la mamarati amo hi Beatrice ngan an amon minasus-an nga hi Jann. Kondi, waray pag-iha, hinay-hinay nga nagkaada ako iba nga mamarati. Yana, may-ada na duha nga nag-uuswag nga kongregasyon ha Kempsey.

Han dos anyos hi Jann, binalhin kami ha Brisbane. Ngan han nakagradwar hiya, nagpayunir kami hin upat ka tuig ha bungto han Cessnock ha New South Wales, katapos binalik kami ha Brisbane basi atamanon an may sakit nga nanay ni Beatrice. Yana, nag-aalagad ako sugad nga tigurang ha kongregasyon han Chermside.

Nagpapasalamat kami ni Beatrice kan Jehova han iya diri-maihap nga bendisyon, upod na an pribilehiyo ha pakabulig hin 32 ka tawo nga makilala Hiya. Ngan personal ako nga nagpapasalamat kan Jehova tungod han akon hinigugma nga asawa, nga bisan kon malumo, maisugon nga paradepensa han kamatuoran ha Biblia. An iya gugma ha Dios, pagsarig ha Iya, ngan simple nga mata nakahimo ha iya nga maopay gud nga asawa ngan iroy. (Mateo 6:22, 23; Proberbios 12:4) Upod ha iya, kinasingkasing ko nga masisiring: “Bulahan an tawo nga nasarig kan Jehova.”—Jeremias 17:7.

[Footnote]

[Retrato ha pahina 9]

Gin-gamit namon ini nga awto nga may trompa ha norte nga Queensland

[Retrato ha pahina 10]

Pagbulig han magbugto nga Kilpatrick nga makaagi an ira awto durante han tag-uran ha norte nga Queensland

[Retrato ha pahina 12]

Ha amon kasal