An Pulong ni Jehova Buhi

Importante nga mga Punto Tikang ha mga Libro han Hagay Ngan Sakarias

TUIG adto han 520 A.K.P. Disisais ka tuig na an naglabay han iginbutang han binalik nga mga Judio tikang ha pagkabihag ha Babilonya an pundasyon han templo ni Jehova ha Jerusalem. Kondi, diri pa ito tapos ngan igindidiri an pagtukod hito. Ginsugo ni Jehova hi propeta Hagay ngan paglabay hin duha ka bulan, ginsugo liwat Niya hi propeta Sakarias ha pagpahayag han Iya mensahe.

Pariho an tumong nira Hagay ngan Sakarias: Aghaton an mga tawo nga igpadayon an pagtukod utro han templo. Naglampos an pangalimbasog hini nga mga propeta ngan natapos an templo paglabay hin lima ka tuig. An ira iginpasamwak nakarekord ha libro han Biblia nga Hagay ngan Sakarias. Natapos an libro han Hagay han 520 A.K.P. ngan an libro han Sakarias han 518 A.K.P. Pariho ha ira, kita liwat ginhatagan han Dios hin buruhaton—pagsangyaw han Ginhadian ngan paghimo hin mga disipulo—nga kinahanglan matapos antes umabot an kabungkagan han presente nga sistema. Aton kitaon kon ano nga pagparig-on an makakarawat naton tikang ha mga libro han Hagay ngan Sakarias.

“PAINOINOHA AN IYO MGA PAAGI”

(Hagay 1:1–2:23)

Ha sulod hin 112 ka adlaw, upat nga makapaaghat nga mensahe an iginpahayag ni Hagay. An siyahan: “Painoinoha an iyo mga paagi. Sagka ngadto ha bukid, ngan pagdara hin kahoy, ngan pagtukod hin balay; ngan ako magmamalipay dida hini, ngan ako paghihimayaon, nasiring hi Jehova.” (Hagay 1:7, 8) Gintuman ito han mga tawo. An ikaduha nga mensahe nagsasaad: “Akon [Jehova] pupun-on ini nga balay hin himaya.”—Hagay 2:7.

Sumala ha ikatulo nga mensahe, tungod han ira pagpasibaya ha pagtukod utro han templo, ‘an mga tawo ngan an tagsa nga buhat han ira mga kamot’ nagin mahugaw ha pagkita ni Jehova. Kondi, tikang ha adlaw han pag-ayad, “bibendisyonan” hira ni Jehova. Sumala han iginsaysay ha ikaupat nga mensahe, kan Jehova “gugunawon an kusog han mga ginhadian han mga nasud” ngan hihimoon hi Gobernador Serubabel nga sugad hin “timre” nga singsing.—Hagay 2:14, 19, 22, 23.

 Mga Baton ha mga Pakiana Mahitungod ha Kasuratan:

1:6—Ano an kahulogan han “kamo nainom, kondi waray kamo masadang [“mahubog,” NW] han irinmon”? Iginpapasabot la hini an kakulang hin alaksiw. Tungod kay waray bendisyon ni Jehova, gutiay la an suplay han alaksiw—diri gud ito igo basi makahubog.

2:6, 7, 21, 22—Hin-o an nagbabay-og o ano an hinungdan hito, ngan ano an epekto? Ginbabay-og ni Jehova “an ngatanan nga nasud” pinaagi han pagsangyaw han mensahe han Ginhadian ha bug-os nga kalibotan. Pinaagi liwat hito, an “birilhon nga mga butang han ngatanan nga nasud” nagkakaabot ha balay ni Jehova, ginpupuno ito hin himaya. Maabot an panahon, babay-ugon ni “Jehova han mga kasundalohan” an ‘mga langit, tuna, dagat, ngan mamara nga tuna,’ ngan iya babay-ugon an maraot nga sistema yana tubtob nga mawara.—Hebreo 12:26, 27.

2:9—Ha ano nga mga paagi nga an ‘himaya han urhi nga balay magigin darodaku kay han una’? May-ada ini tulo nga hinungdan: an kaihaon han pag-eksister han templo, kon hin-o an nagtutdo didto, ngan kon hin-o an mga nagsingba didto kan Jehova. Bisan kon an maopay hinduro pagkit-on nga templo ni Salomon iniksister hin 420 ka tuig, tikang han 1027 A.K.P. tubtob 607 A.K.P., an ‘urhi nga balay’ gin-gamit hin sobra 580 ka tuig, tikang nga natapos ito han 515 A.K.P. tubtob nga nabungkag ito han 70 K.P. Dugang pa, an Mesias—hi Jesu-Kristo—nagtutdo ha ‘urhi nga balay’ ngan mas damu nga tawo an nagsingba didto ha Dios “kay han una.”—Buhat 2:1-11.

Mga Leksyon Para ha Aton:

1:2-4. An pagkontra ha aton pagsangyaw diri sadang makagbag-o han aton prayoridad. Sadang naton ‘pamilngon siyahan an ginhadian’ imbes nga pamilngon siyahan an aton kalugaringon nga interes.—Mateo 6:33.

1:5, 7. Maopay gud nga aton ‘painoinohon an aton mga paagi’ ngan pamalandungon kon paonan-o an aton paagi han pagkinabuhi nakakaapekto ha aton relasyon ha Dios.

1:6, 9-11; 2:14-17. An mga Judio ha panahon ni Hagay nangalimbasog gud para ha ira kalugaringon nga mga tinguha kondi waray magpahimulos han mga bunga hito. Ginpasibay-an nira an templo, salit waray hira bendisyoni han Dios. Sadang naton unahon an espirituwal nga mga buruhaton ngan mag-alagad ha Dios ha bug-os nga kasingkasing, ngan hinumdoman naton nga kulang man kita o hura ha materyal, ‘an bendisyon ni Jehova an nakakahimo nga bahandianon.’—Proberbios 10:22.

2:15, 18. Gin-aghat ni Jehova an mga Judio nga painoinohon tikang hito nga adlaw, diri an ira pagpasibaya hadto, kondi an pagtukod utro. Kinahanglan padayon nga isentro liwat naton an aton atensyon ha pagsingba kan Jehova.

‘DIRI PINAAGI HA GAHUM, KONDI HA AKON ESPIRITU’

(Sakarias 1:1–14:21)

Gintikangan ni Sakarias an iya panagna pinaagi ha pag-aghat ha mga Judio nga ‘bumalik kan Jehova.’ (Sakarias 1:3) An sumunod nga walo nga bisyon nagpapasarig nga susuportahan gud han Dios an pagtukod utro han templo. (Kitaa an kahon nga “An Walo nga Simboliko nga Bisyon ni Sakarias.”) Matatapos an pagtukod, ‘diri pinaagi han kusog, diri man han gahum, kondi han espiritu’ ni Jehova. (Sakarias 4:6) An tawo nga ginngaranan hin Sanga “magtutukod han templo ni Jehova” ngan magigin “saserdote dida ha iya trono.”—Sakarias 6:12, 13.

An Betel nagpadara hin delegasyon basi magpakiana ha mga saserdote mahitungod ha pagsaurog han pagpuasa ha paghinumdom han kabungkagan han Jerusalem. Hi Jehova nagsiring kan Sakarias nga an kasub-anan durante han upat nga pagpuasa ha paghinumdom han kalamidad nga nahitabo ha Jerusalem masasaliwnan hin ‘kahimongayaan ngan kalipayan, ngan maribhong nga mga pyesta.’ (Sakarias 7:2; 8:19) An sunod nga duha nga kapahayagan nag-uupod han mga paghukom ha mga nasud ngan palso nga mga propeta, tagna mahitungod han Mesias, ngan mensahe han pagpahiuli han katawohan han Dios.—Sakarias 9:1; 12:1.

 Mga Baton ha mga Pakiana Mahitungod ha Kasuratan:

2:1—Kay ano nga ginsusukol han tawo an Jerusalem pinaagi hin lubid? Matin-aw nga nagpapasabot ini hin pagtukod han nagpapanalipod nga pader ha palibot han syudad. Ito nga tawo ginsumatan han anghel nga pahahaluagon ngan pananalipdan ni Jehova an Jerusalem.—Sakarias 2:3-5.

6:11-13—An pagkoronahi ba ha Hitaas nga Saserdote nga hi Josue nakahimo ha iya nga hadi-saserdote? Waray, hi Josue diri tikang ha hadianon nga katulinan ni David. Kondi, an pagkoronahi ha iya nagpapadagaw han Mesias. (Hebreo 6:20) An tagna mahitungod han “Sanga” natuman ha langitnon nga Hadi-Saserdote nga hi Jesu-Kristo. (Jeremias 23:5) Sugad la nga hi Josue nagserbi ha binalik nga mga Judio sugad nga hitaas nga saserdote ha gintukod utro nga templo, hi Jesu-Kristo liwat amo an Hitaas nga Saserdote para ha tinuod nga pagsingba ha espirituwal nga templo ni Jehova.

8:1-23—Kakan-o natuman an napulo nga kapahayagan nga gin-unabi hini nga mga bersikulo? An tagsa nga kapahayagan nasunod ha mga pulong nga “ha sugad hini nasiring hi Jehova han mga kasundalohan” ngan nagpapahayag ito han saad han Dios nga kamurayawan para ha iya katawohan. Natuman an iba hini nga kapahayagan han ikaunom nga siglo A.K.P., kondi ini ngatanan nagtikang matuman han 1919 K.P. o natutuman yana. a

8:3—Kay ano nga an Jerusalem gintawag nga “an bungto han kamatuoran”? Antes ito mabungkag han 607 A.K.P., “matalumpiguson nga bungto” ito nga inukyan han magraot nga propeta ngan saserdote ngan diri matinumanon nga mga tawo. (Sepania 3:1; Jeremias 6:13; 7:29-34) Kondi, yana nga gintukod utro an templo ngan determinado an mga tawo nga mag-alagad kan Jehova, ipapahayag didto an kamatuoran han putli nga pagsingba ngan tatawagon ito nga “bungto han kamatuoran.”

11:7-14—Ano an iginpapasabot han pag-utod ni Sakarias han tungkod nga tinatawag nga “Maanyag” ngan han usa pa nga tinatawag nga “Pagkauyon”? Iginhuhulagway hi Sakarias sugad nga usa nga ginsugo ha ‘pagtubong han kapangon nga iihawon’—an sugad-karnero nga mga tawo nga gin-abuso han ira mga lider. Sugad nga magbarantay, iya ginpadagawan hi Jesu-Kristo, nga ginsugo ha may kauyonan nga katawohan han Dios kondi iginsalikway nira. An pag-utod han “Maanyag” nagsisimbolo nga tatapuson na han Dios an Balaud nga kauyonan ha mga Judio ngan an maopay nga pakig-upod ha ira. An pag-utod han “Pagkauyon” nangangahulogan hin pagbungkag han bugkos han espirituwal nga pagminagburugto han Juda ngan Israel.

12:11—Ano an “kasub-anan ni Hadadrimon dida ha walog ha Megido”? Hi Hadi Josia han Juda namatay ha pakiggirra kan Paraon Neko han Ehipto ha “walog ha Megido,” ngan an duro nga kabidoan tungod han iya kamatay iginpahayag ha mga kanta han kasubo ha sulod hin mga katuigan. (2 Kronikas 35:25) Salit, an “kasub-anan ni Hadadrimon” posible nga nagpapasabot han duro nga kabido tungod han kamatay ni Josia.

Mga Leksyon Para ha Aton:

1:2-6; 7:11-14. Nalilipay hi Jehova ngan nagigin duok utro ha mabinasulon nga nakarawat han pagsaway ngan nabalik ha Iya pinaagi ha paghatag hin bug-os-kalag nga pagsingba. Ha kabaliktaran,  diri Hiya namamati hadton nangangaro hin bulig nga padayon nga ‘nariwa pamati, [nagpapatig-a] han sugbong, ngan nagsasarop han ira mga talinga’ ha iya mensahe.

4:6, 7. Waray ulang nga makakapirde ha espiritu ni Jehova ha pagtukod utro han templo tubtob nga matapos ito. Malalamposan naton an anoman nga problema nga posible naton atubangon tungod ha pag-alagad ha Dios pinaagi han pagtoo ha Iya.—Mateo 17:20.

4:10. Ha pag-usisa ni Jehova, natapos ni Serubabel ngan han iya katawohan an templo uyon ha Iya hitaas nga mga prinsipyo. Diri makuri hinduro para ha diri-hingpit nga mga tawo an pagkinabuhi uyon ha ginlalaoman ni Jehova.

7:8-10; 8:16, 17. Basi uyonan ni Jehova, kinahanglan magbuhat kita nga may hustisya, mahigugmaon nga pagkabuotan, kalooy, ngan magyakan hin kamatuoran ha usa kag usa.

8:9-13. Bibendisyonan kita ni Jehova kon ‘makusog an aton kamot’ ha pagbuhat han igintoka Niya ha aton. Ini nga mga bendisyon nag-uupod hin kamurayaw, kasigurohan, ngan pag-uswag ha espirituwal.

12:6. Adton nagmamangno han katawohan ni Jehova sadang magin “sugad hin naglilinaga nga sulo”—madasigon gud.

13:3. Kinahanglan magin mas maunungon kita ha matuod nga Dios ngan ha iya organisasyon kay ha bisan hin-o nga tawo, mationan-o man kita kaduok ha ira.

13:8, 9. Damu hinduro nga apostata an iginsalikway ni Jehova, nagkukompwesto hin duha ka bahin han mga tawo. Ikatulo ka bahin la an ginpurog pinaagi hin kalayo. An Kakristianohan ha aton panahon nga nagkukompwesto han nag-aangkon nga mga Kristiano, iginsalikway ni Jehova. Gutiay la an ‘natawag han ngaran ni Jehova’ ngan nagpapurog—an dinihogan nga mga Kristiano. Pinamatud-an nira ngan han ira mga igkasi-tumuroo nga naiiba gud hira ha nag-aangkon la nga mga Saksi ni Jehova.

Naaaghat nga Magbuhat hin Madasigon

Ano an epekto yana ha aton han iginpasamwak nira Hagay ngan Sakarias? Kon ginpapamalandong naton kon paonan-o nakaaghat ha mga Judio an ira mensahe nga hatagan hin atensyon an pagtukod utro han templo, diri ba kita naaaghat nga madasigon nga makigbahin ha pagsangyaw han Ginhadian ngan paghimo hin mga disipulo?

Igintagna ni Sakarias nga an Mesias maabot nga ‘nasakay ha usa nga asno,’ pagtatraydoran tungod hin “katloan ka bug-os han salapi,” paghahampakon, ngan “an kakarnerohan magsasarang.” (Sakarias 9:9; 11:12; 13:7) Daku gud an epekto ha aton pagtoo han pamalandong ha katumanan han mga tagna ni Sakarias mahitungod han Mesias! (Mateo 21:1-9; 26:31, 56; 27:3-10) Napaparig-on an aton pagsarig ha Pulong ni Jehova ngan ha iya mga tagana para ha aton kaluwasan.—Hebreo 4:12.

[Footnote]

[Kahon ha pahina 11]

AN WALO NGA SIMBOLIKO NGA BISYON NI SAKARIAS

1:8-17: Naggagarantiya nga matatapos an templo ngan nagpapakita nga bibendisyonan an Jerusalem ngan an iba nga syudad han Juda.

1:18-21: Nagsasaad han kawara han ‘upat nga sungay nga nagpasarang han Juda,’ nga amo an ngatanan nga pagmando nga nakontra ha pagsingba kan Jehova.

2:1-13: Nagpapasabot nga pahahaluagon an Jerusalem ngan hi Jehova an magigin iya “kuta han kalayo ha palibot”—usa nga panalipod.

3:1-10: Nagpapakita nga may bahin hi Satanas ha pagkontra han pagtukod han templo ngan nagpapakita nga ginluwas ngan ginkuha an sala han Hitaas nga Saserdote nga hi Josue.

4:1-14: Nagpapasarig nga papatagon an sugad-bukid nga mga ulang ngan tatapuson ni Gobernador Serubabel an pagtukod han templo.

5:1-4: Nagpapahayag hin panhimaraot ha mga magburuhat hin maraot nga waray siruti.

5:5-11: Nagtatagna han kataposan han karaotan.

6:1-8: Nagsasaad han pagmangno ngan pagpanalipod han anghel.

[Retrato ha pahina 8]

Ano an tumong han mga mensahe nira Hagay ngan Sakarias?

[Retrato ha pahina 10]

Paonan-o an mga paramangno nagin “sugad hin naglilinaga nga sulo”?