“Hin-o an Maaram Ngan Masinabuton ha Iyo?”

“Hin-o an maaram [“makinaadmananon,” NW] ngan masinabuton ha iyo? Magpakita hiya ha iya maopay nga ginawian ha iya mga buhat ha kaaghop han kaaram.”—JAK. 3:13.

1, 2. Ano an imo masisiring mahitungod han damu nga gintatagad nga makinaadmananon?

 PARA ha imo, hin-o an tinuod nga makinaadmananon? Bangin an imo mga kag-anak, an usa nga lagas, o an usa nga propesor ha kolehiyo? An imo panhunahuna ha kon hin-o an makinaadmananon bangin apektado han imo gintikangan ngan mga kahimtang. Kondi, an mga surugoon han Dios labi nga interesado ha iya punto de bista may kalabotan hini.

² Diri an ngatanan nga gintatagad nga makinaadmananon han kalibotan tinuod nga makinaadmananon ha panlantaw han Dios. Pananglitan, nakiistorya hi Job ha kalalakin-an nga naghuhunahuna nga nagyayakan hira nga may kinaadman, kondi hiya nagsiring: “Ako diri makakaagi hin tawo nga makinaadmananon dida ha iyo.” (Job 17:10) Mahitungod han mga nagsalikway han kahibaro han Dios, hi apostol Pablo nagsurat: “Pagsiring nira nga mga makinaadmananon hira, nagkulang hira hin buot.” (Roma 1:22) Ngan pinaagi kan propeta Isaias, hi Jehova mismo prangka nga nagsiring: “Kairo nira nga mga makinaadmananon ha ira kalugaringon nga mga mata.”—Isa. 5:21.

3, 4. Ano an ginkikinahanglan basi magin tinuod nga makinaadmananon?

³ Matin-aw nga kinahanglan naton hibaroan kon ano an nakakahimo ha usa nga magin tinuod nga makinaadmananon basi makarawat an pag-uyon han Dios. Ini an ginsisiring ha aton han Proberbios 9:10: “An kahadlok kan Jehova, amo an tinikangan han kinaadman; ngan an pagkilala ha Uusa nga Baraan amo an sarabotan.” An mga makinaadmananon kinahanglan may-ada husto nga kahadlok ha Dios ngan pagtahod ha iya mga suruklan. Kondi labaw pa an ginkikinahanglan kay han pagkarawat la nga naeksister an Dios ngan may-ada hiya mga suruklan. Gindadasig kita ni disipulo Jakobo nga pamurubuuton ini. (Basaha an Jakobo 3:13.) Tagda an mga pulong: “Magpakita hiya ha iya maopay nga ginawian ha iya mga buhat.” An tinuod nga kinaadman kinahanglan makita ha imo adlaw-adlaw nga paggawi ngan pagyakan.

⁴ Nahiuupod ha tinuod nga kinaadman an husto nga pagturutimbang ngan pag-aplikar han kahibaro ngan pagsabot ha malampuson nga paagi. Ano nga mga paggios an magpapakita nga may-ada kita hito nga kinaadman? Ginhisgotan ni Jakobo an pipira nga butang nga makikita ha mga paggios han mga makinaadmananon. a Sumala ha iya, ano an makakabulig ha aton nga magkaada maopay nga relasyon ha mga igkasi-tumuroo ngan ha mga diri-Saksi?

Ha Buhat Makikilala an Tinuod nga Makinaadmananon

5. Paonan-o magawi an tinuod nga makinaadmananon?

⁵ Hinumdumi nga iginkaw-ing ni Jakobo an kinaadman ha maopay nga paggawi. Tungod kay an kahadlok kan Jehova amo an tinikangan han kinaadman, gintatalinguha han makinaadmananon nga gumawi uyon ha mga paagi ngan suruklan han Dios. Waray kita matawo nga may-ada na nga daan diosnon nga kinaadman. Kondi, mahimo kita magkaada hito pinaagi han regular nga pag-aram han Biblia ngan pamalandong. Mabulig ini ha aton nga buhaton an iginsagda han Efeso 5:1: “Magsubad kamo ha Dios.” Kon mas ginsusubad naton an personalidad ni Jehova, an  kinaadman mas makikita ha aton mga gios. An mga paagi ni Jehova mas hitaas gud ha mga paagi han tawo. (Isa. 55:8, 9) Salit samtang aton ginsusubad an mga paagi ni Jehova, makikita han mga tagagawas nga naiiba kita.

6. Kay ano nga an kaaghop usa nga ebidensya han pagin diosnon, ngan paonan-o ini maipapakita?

⁶ Sumala kan Jakobo, an usa nga paagi han pagsubad kan Jehova amo an pagkaada “kaaghop han kaaram.” Bisan kon an kaaghop nag-uupod han pagin malumo, an usa nga Kristiano may-ada liwat karig-on ha pagsunod ha mga prinsipyo han Biblia, nga nabulig ha iya nga magin timbang. Bisan kon an Dios gamhanan hinduro, hiya maaghop, o malumo, ngan diri kita nahahadlok pagdaop ha iya. An Anak han Dios nagpakita hin kaaghop nga pariho han iginpakita han iya Amay salit nakasiring hiya: “Kadi ngatanan kamo ha akon, nga nagbubuhat ngan binubug-atan, ngan akon kamo tatagan hin pagpahuway. Pas-ana niyo an akon yugo, ngan magtoon kamo ha akon, kay ako maaghop ngan mapainubsanon ha kasingkasing, ngan kamo makakaagi hin pagpahuway ha iyo mga kalag.”—Mat. 11:28, 29; Fil. 2:5-8.

7. Kay ano nga mahimo naton tagdon hi Moises sugad nga susbaranan ha pagkamaaghop?

⁷ An Biblia nagsusumat ha aton mahitungod han iba nga nagpakita hin makatirigamnan nga pagkamaaghop, o pagkamalumo. Usa ha ira amo hi Moises. Bisan kon daku an iya awtoridad, iginhulagway hiya sugad nga “an labi nga maaghop, labaw han ngatanan nga tawo ha bawbaw han tuna.” (Num. 11:29; 12:3) Ngan hinumdumi an kaisog nga iginhatag ha iya ni Jehova ha pagtuman han Iya kaburut-on. Nalilipay hi Jehova nga gamiton an mga maaghop ha pagtuman han iya katuyoan.

8. Paonan-o maipapakita han diri-hingpit nga mga tawo an “kaaghop han kaaram”?

⁸ Matin-aw nga maipapakita han diri-hingpit nga mga tawo an “kaaghop han kaaram.” Kumusta man kita? Paonan-o naton mapapauswag ini nga kalidad? An kaaghop usa han mga bunga han baraan nga espiritu ni Jehova. (Gal. 5:22, 23) Mahimo kita mangaro han iya espiritu pinaagi han pag-ampo ngan mangalimbasog gud ha pagpakita han mga bunga hito, nasarig nga bubuligan kita han Dios nga mapauswag an pagkamaaghop. Napaparig-on kita nga buhaton ito tungod han pasarig han salmista: ‘Ha mga maaghop igtututdo han Dios an iya dalan.’—Sal. 25:9.

9, 10. Ano nga pangalimbasog an ginkikinahanglan basi maipakita naton an diosnon nga pagkamalumo, ngan kay ano?

⁹ Bisan pa hito, bangin magkinahanglan hin daku nga pangalimbasog an pagpauswag hini nga kalidad. Tungod han aton gintikangan, bangin diri kinaiya han iba ha aton an pagkamaaghop. Dugang pa, an mga tawo ha aton palibot bangin mag-aghat ha aton nga diri magin maaghop, nasiring nga kinahanglan kita umato kon may-ada nakikig-away ha aton. Kondi maaramon gud ba ito? Kon may-ada nasusunog nga bahin han iyo balay, bububoan mo ba an kalayo hin petrolyo o tubig? Madaku an sunog kon petrolyo an imo ibububo, kondi kon tubig, mapaparong ito. Ha pariho nga paagi, an Biblia nagsasagdon ha aton: “An malumo nga baton nakakapaiway han kapungot; kondi an mapait nga pulong nakakapabukal han kasina.” (Prob. 15:1, 18) Kon magkaada problema, ha sulod man o ha gawas han kongregasyon, maipapakita ba naton nga may-ada kita tinuod nga kinaadman pinaagi han pagin malumo?—2 Tim. 2:24.

¹⁰ Sugad han ginhisgotan na, damu han mga tawo nga naiimpluwensyahan han espiritu han kalibotan an diri malumo, mamurayawon, ngan kalmado. Lugod, damu hinduro an mapintas ngan arogante. Maaram hini hi Jakobo, ngan nagpahamangno hiya basi an kada tagsa ha kongregasyon diri mahugawan han sugad nga disposisyon. Ano pa an aton mahibabaroan tikang ha iya sagdon?

Mga Kinaiya han Diri Makinaadmananon

11. Ano nga mga kinaiya an nakontra ha diosnon nga kinaadman?

¹¹ Prangka hinduro nga iginsaysay ni Jakobo an mga kinaiya nga nakontra gud ha diosnon nga kinaadman. (Basaha an Jakobo 3:14.) An kaawa ngan pagkabahin o hilig nga makiglantugi mga kinaiya nga unudnon, diri espirituwal. Tagda kon ano an nahitatabo kon iginpapakita an unudnon nga panhunahuna. Unom nga grupo hin mga “Kristiano” an nagdudumara han mga bahin han Singbahan han Baraan nga Lubnganan ha Jerusalem, nga gintotoohan nga gintukod ha lugar diin ginpatay ngan ginlubong hi Jesus. Pirme hira naglalantugi.  Han 2006, an magasin nga Time nagsumat mahitungod han usa nga hitabo diin an mga monghe didto “nag-aragway hin maiha, . . . nga nagbaralbagay hin dagku nga kandelero.” Waray gud hira pagtapod ha usa kag usa salit Muslim an ira gintaporan han yawi ha singbahan.

12. Ano an mahimo mahitabo kon waray kinaadman?

¹² Iton duro nga hilig ha pakiglantugi diri gud angay makita ha tinuod nga Kristiano nga kongregasyon. Kondi tungod han pagkadiri-hingpit, an iba usahay nagigin matig-a an ulo ngan iginpipirit an ira opinyon. Mahimo ito magresulta hin paglantugi ngan araway. Naobserbahan ini ni apostol Pablo ha kongregasyon ha Korinto, salit hiya nagsurat: “Tungod nga may-ada pa ha iyo abugho, ngan pagkabahin-bahin, diri ba kamo mga lawasnon, ngan diri ba kamo nanggagawi sugad ha mga gawi han mga tawo?” (1 Kor. 3:3) Iton makasurubo nga kahimtang nagpadayon hin pipira ka panahon hito nga kongregasyon ha siyahan nga siglo. Salit kinahanglan magbantay kita nga an sugad nga disposisyon diri makasulod ha kongregasyon yana.

13, 14. Ano an pipira nga ehemplo nga nagpapakita hin unudnon nga disposisyon?

¹³ Paonan-o hinay-hinay nga makakaapekto ha kongregasyon an sugad nga disposisyon? Mahimo ito magtikang ha talagudti nga mga paagi. Pananglitan, kon nagtutukod hin Kingdom Hall, bangin magkaada iba-iba nga opinyon kon paonan-o ito bubuhaton. Kon diri karawaton an suhestyon han usa nga bugto, bangin makiglantugi hiya ngan magin kritiko ha ginhihimo nga mga desisyon. Bangin diri na ngani hiya bumulig ha pagtukod! Kon sugad hito an paggios han usa, nahingangalimot hiya nga an kalamposan han buruhaton han kongregasyon kasagaran nga mas nadepende ha mamurayawon nga disposisyon han kongregasyon kay han espisipiko nga pamaagi. An malumo nga disposisyon an ginbibendisyonan ni Jehova, diri an hilig ha pakiglantugi.—1 Tim. 6:4, 5.

¹⁴ Tagda an usa pa nga ehemplo. Naobserbahan han mga tigurang ha kongregasyon nga an usa nga tigurang matin-aw nga diri na nakakaabot ha Kasuratanhon nga mga kwalipikasyon, bisan kon pipira ka tuig na nga tigurang hiya. Maaram an nabisita nga paramangno han sirkito nga hadto ginsagdonan na ini nga bugto kondi waray magbag-o, salit inuyon hiya ngan inapi ha pagrekomenda nga tangtangon ini nga bugto ha pagin tigurang. Ano an magigin reaksyon hini nga bugto? Mapainubsanon ba ngan malumo nga kakarawaton niya an ginkaurosahan nga desisyon ngan Kasuratanhon nga sagdon han mga tigurang ngan magigin determinado nga abuton an Kasuratanhon nga mga kwalipikasyon basi magin tigurang utro hiya? O masisina hiya ngan mangangabugho tungod kay diri na hiya tigurang? Kay ano nga igpipirit niya nga kwalipikado pa hiya nga magin tigurang kon an ngatanan han iba nga tigurang nagdesisyon nga diri na hiya kwalipikado? Mas maaramon gud an pagin mapainubsanon ngan masinabuton!

15. Kay ano nga importante gud ha imo an giniyahan han Dios nga sagdon ha Jakobo 3:15, 16?

¹⁵ Ha pagkamatuod, an pariho hito nga disposisyon mahimo makita ha iba nga paagi. Kondi anoman an magin kahimtang, kinahanglan mangalimbasog kita nga likyan an sugad nga mga kinaiya. (Basaha an Jakobo 3:15, 16.) Gintawag han disipulo nga hi Jakobo an sugad nga mga disposisyon nga “tunan-on” tungod kay waray ito igbasar ha kinaadman nga tikang ha kahitas-an. “Lawasnon” ito tungod kay resulta ito han mga hilig han tawo. “Yawan-on” ito tungod kay iginpapakita  hito an kinaiya han mga demonyo. Diri gud angay makita ha usa nga Kristiano ito nga mga kinaiya!

16. Ano nga mga pagbag-o an bangin kinahanglan naton buhaton, ngan paonan-o kita maglalampos ha pagbuhat hito?

¹⁶ Maopay nga usisahon han tagsa nga membro han kongregasyon an iya kalugaringon ngan pangalimbasogan nga kuhaon ito nga mga kinaiya. Sugad nga mga magturutdo ha kongregasyon, an mga paramangno sadang mangalimbasog gud nga kuhaon an negatibo nga mga disposisyon. Diri ini masayon buhaton tungod kay diri kita hingpit ngan naiimpluwensyahan han kalibotan. Maipapariho ini ha pagsagka hin malapok ngan madalunot nga bakilid. Kon waray kita kakaptan, matatalindas kita tipaubos. Kondi kon marig-on nga nangangapot kita, siring pa, ha mga sagdon han Biblia, ngan pinaagi ha bulig han bug-os-kalibotan nga kongregasyon han Dios, makakapadayon kita tipaunhan.—Sal. 73:23, 24.

Mga Kalidad nga Pinangangalimbasogan nga Ipakita han Makinaadmananon

17. Ano an kasagaran nga reaksyon han makinaadmananon kon ginsusulay ha pagbuhat hin maraot?

¹⁷ Basaha an Jakobo 3:17. Magpapahimulos kita kon aton uusisahon an pipira han mga kalidad nga resulta han pagpakita han “kinaadman nga tikang ha kahitas-an.” An pagin putli nangangahulogan hin pagin malimpyo ha aton mga buhat ngan motibo. Kinahanglan isalikway dayon naton an magraot nga butang. An pagbuhat hito sadang magin awtomatiko. Bangin may-ada magproyba pagtusok han imo mata. Tigda nga ig-aatras mo an imo ulo o sasagangon an iya kamot. Awtomatiko nga bubuhaton mo ito; diri ka na kinahanglan maghunahuna. Sadang magin sugad hito an aton reaksyon kon ginsusulay kita ha pagbuhat hin maraot. An aton pagin putli ngan an konsensya nga binansay ha Biblia kinahanglan awtomatiko nga magpagios ha aton nga isalikway an maraot. (Roma 12:9) Mababasa naton ha Biblia an mga susbaranan hadton ginios hini nga paagi, sugad kanda Jose ngan Jesus.—Gen. 39:7-9; Mat. 4:8-10.

18. Ha ano nga paagi maipapakita naton nga (a) ginlilikyan naton nga madaot an kamurayawan? (b) nangangalimbasog kita nga makigmurayaw?

¹⁸ An diosnon nga kinaadman nagkikinahanglan nga magin makigdaiton, o mamurayawon liwat kita. Nangangahulogan ini nga lilikyan naton an pagin masisinahon, makiawayon, o an mga paggawi nga makakadaot han kamurayawan. Ginpahaluag ni Jakobo ini nga punto han hiya nagsiring: “An bunga han katadongan iginsabwag ha kamurayawan tungod ha ira nga magbuhat hin kamurayawan.” (Jak. 3:18) Tagda an mga pulong nga “magbuhat hin kamurayawan.” Ha kongregasyon, kilala ba kita nga mamurayawon o makiawayon? Agsob ba kita igkaaway tungod kay madali kita mahiubos o makapahiubos ha iba? Nainsister ba kita nga karawaton han iba kon ano kita, o mapainubsanon nga nangangalimbasog kita nga kuhaon an magraot nga kinaiya nga nakakapaaringit  ha iba? Kilala ba kita nga nag-uuna ha pakigmurayaw ha iba ngan andam ha pagpasaylo ngan kalimtan an ira mga sayop? An tangkod nga pag-usisa han aton kalugaringon makakabulig ha aton nga mahibaroan kon kinahanglan ba naton pauswagon an pagpakita hin diosnon nga kinaadman hini nga paagi.

19. Paonan-o naton masisiring nga makatadunganon an usa nga tawo?

¹⁹ Igin-upod ni Jakobo an pagin “matalunoy” ha iya paghulagway han paggawi nga nagpapakita han kinaadman nga tikang ha kahitas-an. An Griego nga pulong nga iginhubad hin sugad hini usahay ginhuhubad nga “makatadunganon,” o ha literal, “mapauyon-uyon.” Kilala ba kita ha pagin mapauyon-uyon kon waray natatalapas nga prinsipyo ha Kasuratan, ngan diri iginpipirit nga sundon an aton mga karuyag? May-ada ba kita reputasyon ha pagin malumo ngan diri makuri kaistoryahon? An pagbuhat hini nagpapakita nga nahibaro na kita han pagin makatadunganon.

20. Ano an magigin resulta kon aton iginpapakita an diosnon nga mga kalidad nga aton pa la ginhisgotan?

²⁰ Makalilipay gud an kahimtang han kongregasyon kon an kabugtoan mangangalimbasog nga mas ipakita an diosnon nga mga kalidad nga ginhisgotan ni Jakobo! (Sal. 133:1-3) An pagin malumo, mamurayawon, ngan makatadunganon sigurado nga magriresulta ha mas maopay nga relasyon ngan magpapakita nga may-ada kita han “kinaadman nga tikang ha kahitas-an.” Ha sunod, aton pag-aadman kon paonan-o an pagsubad ha panlantaw ni Jehova ha iba makakabulig ha aton nga ipakita ini nga mga kalidad.

[Footnote]

Maisasaysay Mo Ba?

• Ano an nakakahimo ha usa nga Kristiano nga magin tinuod nga makinaadmananon?

• Paonan-o kita mag-uuswag ha pagpakita han diosnon nga kinaadman?

• Ano nga mga kinaiya an makikita ha mga tawo nga waray “kinaadman nga tikang ha kahitas-an”?

• Ano nga mga kalidad an determinado ka nga mas kultibaron pa gud?

[Mga Pakiana]

[Retrato ha pahina 23]

Paonan-o an kasamok hinay-hinay nga makakaapekto ha kongregasyon yana?

[Retrato ha pahina 24]

Awtomatiko ba nga imo ginsasalikway an maraot?