An Pulong ni Jehova Buhi

Importante nga mga Punto Tikang ha Libro han Juan

HI Juan—an “tinon-an nga hinigugma ni Jesus”—amo an ultimo nga nagsurat han giniyahan nga asoy mahitungod han kinabuhi ngan ministeryo ni Jesus. (Juan 21:20) An Ebanghelyo ni Juan iginsurat han mga 98 K.P., ngan haros an ngatanan nga detalye hini diri mababasa ha tulo iba pa nga Ebanghelyo.

May-ada matin-aw nga katuyoan hi Juan han iya iginsurat an iya Ebanghelyo. Mahitungod han iya mga iginsurat, hiya nagsiring: “Ini iginsurat, basi kamo tumoo, nga hi Jesus amo hi Kristo nga Anak han Dios; ngan basi, ha pagtoo, may-ada kamo kinabuhi ha iya ngaran.” (Juan 20:31) Birilhon gud ha aton an mensahe hito.—Heb. 4:12.

‘KITAA, AN KORDERO HAN DIOS’

(Juan 1:1–11:54)

Han makita ni Juan nga Parabaptis hi Jesus, may kompyansa nga nagpahayag hiya: ‘Kitaa, an Kordero han Dios nga nagkukuha han mga sala han kalibotan!’ (Juan 1:29) Samtang ginlilibot ni Jesus an Samaria, Galilea, Judea, ngan an mga lugar ha este han Jordan—nagsasangyaw, nagtututdo, ngan nagbubuhat hin mga milagro—‘damu an nagpakadto ngan nagtoo ha iya.’—Juan 10:41, 42.

Usa han pinakamakatirigamnan nga milagro nga ginhimo ni Jesus amo an pagbanhaw kan Lasaro. Damu an tinoo ha iya han nakita nira nga nabuhi utro an usa ka tawo nga upat na ka adlaw nga patay. Kondi, an punoan nga mga saserdote ngan Pariseo nagsarabot ha pagpatay ha iya. Salit, kinadto hiya ha “tuna nga hirani ha kamingawan, ngadto han bungto nga ginngangaranan Epraim.”—Juan 11:53, 54.

Mga Baton ha mga Pakiana Mahitungod ha Kasuratan:

1:35, 40—Labot kan Andres, hin-o pa an disipulo nga kaupod ni Juan nga Parabaptis? Pirme “Juan” an tawag han parasurat kan Juan nga Parabaptis ngan diri gud niya ginngangaranan an iya kalugaringon ha iya Ebanghelyo. Salit, matin-aw nga an disipulo nga waray ngarani amo hi Juan nga nagsurat han Ebanghelyo.

2:20—Ano nga templo an ginhimo ha “sulod hin kap-atan kag unom ka tuig”? An iginpapasabot han mga Judio amo an pagtukod utro ni Hadi Herodes han templo ni Serubabel ha Judea. Sumala ha historyador nga hi Josephus, nagtikang ito han ika-18 ka tuig han pagmando ni Herodes, o han 18/17 A.K.P. An santuaryo han templo ngan an iba pa nga nangunguna nga istraktura gintukod ha sulod hin walo ka tuig. Kondi, an pagtukod han iba pa nga istraktura nga hirani ha templo nagpadayon tubtob ha katapos han Paskua han 30 K.P., han nagsiring an mga Judio nga inabot hin 46 ka tuig an pagtukod hito.

5:14—An sakit ba resulta han sala? Diri ha ngatanan nga panahon. An tawo nga gintambal ni Jesus, 38 ka tuig na nga masakiton tungod han iya napanunod nga pagkadiri-hingpit. (Juan 5:1-9) Karuyag sidngon ni Jesus nga tungod kay ginkaloy-an na an tawo, kinahanglan sundon niya an dalan han kaluwasan ngan diri na makasala hin tinuyo, kay kon padayon hiya nga makasala, may mahitatabo ha iya nga mas grabe pa kay han sakit. Bangin makasala hiya hin diri mapapasaylo ngan magin takos han kamatayon nga waray pagkabanhaw.—Mat. 12:31, 32; Luk. 12:10; Heb. 10:26, 27.

5:24, 25—Hin-o adton ‘naagi ha kamatayon ngadto ha kinabuhi?’ Ginhihisgotan ni Jesus an mga tawo nga patay hadto ha espirituwal, kondi han nakabati han iya pulong, tinoo ha iya ngan waray na magpadayon ha ira makasasala nga pagkinabuhi. Hira ‘naagi ha kamatayon ngadto ha kinabuhi’ tungod kay waray na hira hukmi hin kamatayon, ngan tungod han ira pagtoo ha Dios, gintagan hira hin paglaom nga mabuhi ha waray kataposan.—1 Ped. 4:3-6.

 5:26; 6:53—Ano an iginpapasabot han pagkaada “kinabuhi ha iya ngahaw”? Para kan Jesu-Kristo, nangangahulogan ini hin pagkarawat tikang ha Dios hin duha nga espisipiko nga kapas—an abilidad ha pagbulig ha mga tawo nga magkaada maopay nga relasyon kan Jehova ngan an gahum ha paghatag hin kinabuhi pinaagi ha pagbanhaw han mga patay. Para ha mga sumurunod ni Jesus, an ‘pagkaada kinabuhi ha ira ngahaw’ nangangahulogan hin pagkaada kinabuhi ha bug-os nga kahulogan hito. An dinihogan nga mga Kristiano magkakaada hito kon banhawon na hira ngadto ha langitnon nga kinabuhi. Magigin bug-os la an kinabuhi han magtinumanon nga may-ada tunan-on nga paglaom kon malamposan nira an ultimo nga pagsari ha kataposan han Milenyo nga Pagmando ni Kristo.—1 Kor. 15:52, 53; Pah. 20:5, 7-10.

6:64—Han ginpili ni Jesus hi Judas Iskariote, maaram na ba hiya nga daan nga itutubyan hiya ni Judas? Matin-aw nga diri hiya maaram hito. Kondi, ha usa nga higayon han tuig 32 K.P., nagsiring hiya ha iya mga apostol: “An usa ha iyo usa nga yawa.” Posible nga hito nga panahon naobserbahan ni Jesus kan Judas an “tinikangan” han sayop nga paggawi.—Juan 6:66-71.

Mga Leksyon Para ha Aton:

2:4. Karuyag sidngon ni Jesus kan Maria nga sugad nga bawtismado ngan dinihogan nga Anak han Dios, kinahanglan sundon niya an instruksyon han iya langitnon nga Amay. Bisan kon nagtitikang pa la hiya han iya ministeryo, maaram gud hiya han oras o panahon han iya toka, ngan han iya kamatayon sugad nga halad. Bisan an iya duok nga kapamilya sugad kan Maria diri mahimo manginlabot ha iya pagbuhat han kaburut-on han Dios. Sadang magin pariho hito an aton determinasyon ha pag-alagad kan Jehova.

3:1-9. An ginbuhat ni Nikodemo nga magmarando han mga Judio, nagtututdo ha aton hin duha nga leksyon. Siyahan, nagpakita hiya hin pagpaubos, hilarom nga pagsabot ngan pagkamahunahunaon han iya espirituwal nga panginahanglan, ngan ginkilala niya an ubos nga anak han panday sugad nga magturutdo nga ginsugo han Dios. Ginkikinahanglan han tinuod nga mga Kristiano yana an pagpaubos. Ikaduha, nagbaribad hiya nga magin disipulo samtang nakanhi hi Jesus ha tuna. Bangin tungod ito han kahadlok ha tawo, pag-awil ha iya katungdanan ha Sanhedrin, o gugma ha iya mga bahandi. Mahibabaro kita hin mapulsanon nga leksyon tikang hini: Kinahanglan diri naton tugotan an sugad nga mga hilig nga makaulang ha aton ha ‘pagpas-an han aton krus ha adlaw-adlaw ngan ha pagsunod kan Jesus.’—Luk. 9:23

4:23, 24. Basi karawaton han Dios an aton pagsingba, kinahanglan uyon ito ha kamatuoran nga aada ha Biblia ngan giniyahan ito han baraan nga espiritu.

6:27. An pangalimbasog para “han karan-on nga nakakagpadayon han kinabuhi nga waray kataposan” amo an pagtagbaw han aton espirituwal nga panginahanglan. Malipayon kita kon buhaton naton ini.—Mat. 5:3

6:44. Hi Jehova personal nga nagtatagad ha aton. An tagsa-tagsa ha aton Iya ginpapahirani ha iya anak pinaagi ha pagsangyaw ngan pagbulig ha aton nga makasabot ngan mag-aplikar han  mga kamatuoran ha Biblia pinaagi han Iya baraan nga espiritu.

11:33-36. Diri kaluyahan an pagpakita han aton pagbati.

PADAYON NGA ‘SUMUNOD HA IYA’

(Juan 11:55–21:25)

Samtang nagtitikahirani an Paskua han 33 K.P., binalik hi Jesus ha Betania. Han Nisan 9, kinadto hiya ha Jerusalem sakay ha nati nga asno. Han Nisan 10 binalik hiya utro ha templo. Sugad nga baton ha iya pag-ampo nga himayaon an ngaran han iya Amay, may-ada tingog tikang ha langit nga nagsiring: “Ginhihimaya ko na, ngan paghimayaon ko ito liwat.”—Juan 12:28.

Samtang ginsasaurog nira an Paskua, nagtugon hi Jesus ha iya mga sumurunod ngan nag-ampo para ha ira. Katapos han pag-arestoha, pagbistaha, ngan pagraysanga ha iya, ginbanhaw hiya.

Mga Baton ha mga Pakiana Mahitungod ha Kasuratan:

14:2—Paonan-o hi Jesus ‘mag-aandam hin lugar’ ha langit para ha iya magtinumanon nga sumurunod? Paririg-unon ni Jesus an bag-o nga kauyonan pinaagi ha pag-atubang ha Dios ngan pagpresentar ha Iya han bili han iya dugo. Nag-uupod liwat ito han iya pagkarawat han hadianon nga gahum. Katapos hito magtitikang an pagbanhaw ha iya dinihogan nga mga sumurunod.—1 Tes. 4:14-17; Heb. 9:12, 24-28; 1 Ped. 1:19; Pah. 11:15.

19:11—Hi Judas Iskariote ba an gin-uunabi ni Jesus han mag-istorya hiya kan Pilato mahitungod han tawo nga nagtubyan ha Iya? Imbes nga direkta nga mag-unabi kan Judas o ha bisan hin-o, baga hin ginhuhunahuna ni Jesus an ngatanan nga nakasala tungod ha pagpatay ha iya. Kaupod na hini hira Judas, ‘an puno han mga saserdote ngan an bug-os nga hukmanan,’ ngan bisan an “kadam-an” nga gin-aghat ha paghangyo nga buhian hi Barabas.—Mat. 26:59-65; 27:1, 2, 20-22.

20:17—Kay ano nga nagsiring hi Jesus kan Maria Magdalena nga diri ‘sumapigad’ o kumapot ha iya? An orihinal nga Griego nga berbo nga kasagaran na nga ginhuhubad nga pagkapot, nangangahulogan liwat hin “pagkapyot, o pagkab-it.” Makatadunganon nga diri an pagkapot ni Maria an nadiri-an ni Jesus, tungod kay gintugotan niya an iba nga kababayin-an nga “kaptan an iya mga tiil.” (Mateo 28:9) Klaro nga kumapot hi Maria kan Jesus tungod kay naghuhunahuna hiya nga masaka na hi Jesus ha langit ngan diri na niya makikita utro. Basi pasarigon hi Maria nga diri pa hiya masaka ha langit, ginsidngan hiya ni Jesus nga diri kumapot ha iya, lugod lumakat ngan sumatan an iya mga disipulo nga nabanhaw na hiya.

Mga Leksyon Para ha Aton:

12:36. Basi magin “mga anak han kalamrag,” o paradara han kalamrag, kinahanglan may-ada kita husto nga kahibaro ha Pulong han Dios, an Biblia. Katapos, kinahanglan naton gamiton ito nga kahibaro ha pagbulig ha iba nga makagawas ha espirituwal nga kasisidman ngadto ha kalamrag nga tikang ha Dios.

14:6. Waray iba nga paagi nga uuyonan kita han Dios, kondi pinaagi la kan Jesu-Kristo. Pinaagi la ha pagtoo ha iya ngan pagsunod han iya susbaranan nga magigin duok kita kan Jehova.—1 Ped. 2:21.

14:15, 21, 23, 24; 15:10. An pagsunod ha kaburut-on han Dios makakabulig ha aton nga magpabilin ha Iya gugma ngan ha iya Anak.—1 Juan 5:3.

14:26; 16:13. An baraan nga espiritu ni Jehova paratutdo ngan parapahinumdom. Nagsusumat liwat ito han kamatuoran. Salit, makakabulig ito ha aton nga mag-uswag ha kahibaro, kaaram, hilarom nga pagsabot, pagturutimbang ngan abilidad ha paghunahuna. Kon sugad, padayon nga mag-ampo kita nga pinangangaro ito nga espiritu.—Luk. 11:5-13.

21:15, 19. Ginpakianhan hi Pedro kon ginhigugma ba niya hi Jesus labaw “hini”—an mga isda nga nakada ha ira atubangan. Ginpabug-atan ni Jesus nga kinahanglan pilion ni Pedro an bug-os panahon nga pagsunod ha iya imbes nga magin parapangisda. Katapos usisahon an mga Ebanghelyo, hinaot naparig-on an aton determinasyon nga higugmaon hi Jesus labaw ha bisan ano nga butang nga bangin naruruyagan gud naton. Oo, bug-os-kasingkasing nga sundon naton hiya pirme.

[Retrato ha pahina 31]

Ano an aton mahibabaroan ha ginbuhat ni Nikodemo?