Kinahanglan Pumalagiw Kita Tikang ha Ano?

“Mga katulinan han mga halas! Hin-o an nagtutdo ha iyo pagpalagiw ha tidaraon nga kasina?”—MAT. 3:7.

1. Ano an pipira nga ehemplo han pagpalagiw nga gin-unabi ha Biblia?

 ANO an imo nahuhunahuna kon nababatian mo an pulong nga ‘palagiw’? Bangin mahinumdoman han pipira an gwapo nga olitawo nga hi Jose han pinalagiw hiya tikang ha pagsulay han asawa ni Potipar. (Gen. 39:7-12) O posible nga mahunahuna han iba an mga Kristiano nga pinalagiw tikang ha Jerusalem han tuig 66 K.P., nga sinugot ha pahamangno ni Jesus: “Kon makita niyo an Jerusalem, nga ginlilibotan han mga sundalo, niyan . . . an mga aadto ha Judea, manmalagiw ngadto ha mga kabukiran; ngan an aada ha butnga, man-gowa.”—Luk. 21:20, 21.

2, 3. (a) Ano gud ba an kahulogan han ginsiring ni Juan Bawtista ha mga lider han relihiyon? (b) Paonan-o sinuportahan ni Jesus an pahamangno ni Juan?

² An mga ehemplo nga gin-unabi na, nangangahulogan hin literal nga pagpalagiw. Yana, an tinuod nga mga Kristiano ha haros ngatanan nga dapit han kalibotan, kinahanglan pumalagiw dayon ha simboliko nga paagi. Ito an kahulogan han pulong nga “pagpalagiw” nga gin-gamit ni Juan Bawtista. An iba han kinadto ha iya, mga Judio nga lider han relihiyon nga nagpapakamatadong ha kalugaringon ngan natoo nga diri na hira kinahanglan magbasol. Gintamay nira an ordinaryo nga mga tawo nga nagpabawtismo sugad nga simbolo han ira pagbasol. Waray kahadlok nga iginbuhayhag ni Juan adton salingkapaw nga mga lider: “Mga katulinan han mga halas! Hin-o an nagtutdo ha iyo pagpalagiw ha tidaraon nga kasina? Busa, himoa niyo an bunga nga takos ha iyo igbasol.”—Mat. 3:7, 8.

³ Hi Juan diri naghihisgot han literal nga pagpalagiw. Nagpapahamangno hiya han tiarabot nga paghukom, an adlaw han kasina; ngan iya pinabug-atan ha mga lider han relihiyon nga kon karuyag nira makapalagiw durante hito nga adlaw, kinahanglan magpakita hira han buhat nga nagpapamatuod han ira pagbasol. Paglabay han panahon, waray kahadlok nga ginkondenar ni Jesus an mga lider han relihiyon—ipinakita han ira pamatay hin tawo nga an ira tinuod nga amay amo an Yawa. (Juan 8:44) Ha pagsuporta han iginpahamangno ni Juan, gintawag hira ni Jesus nga “katulinan han mga halas” ngan nagpakiana: “Oonan-on an iyo pakapalagiw han paghukom ha [“Gehenna,” NW]?” (Mat. 23:33) Ano an karuyag sidngon ni Jesus han “Gehenna”?

4. Ano an karuyag sidngon ni Jesus han “Gehenna”?

⁴ An Gehenna usa nga walog ha gawas han mga pader han Jerusalem diin ginsusunog an mga basura ngan patay nga hayop. Gin-gamit ni Jesus an Gehenna sugad nga simbolo han dayon nga kamatayon. (Kitaa an pahina 27.) An iya pakiana mahitungod han pagpalagiw ha Gehenna nagpapasabot nga an mga lider han relihiyon sugad nga grupo takos han dayon nga kabungkagan.—Mat. 5:22, 29.

5. Paonan-o pinamatud-an han kasaysayan nga natuman an iginpahamangno ni Juan ngan ni Jesus?

⁵ Gindugangan pa han Judio nga mga lider an ira mga sala han ginlutos nira hi Jesus ngan an iya mga sumurunod. Sugad han iginpahamangno ni Juan ngan ni Jesus, inabot an adlaw han kasina han Dios. Hito nga panahon, an “tidaraon nga kasina” nakaapekto la ha Jerusalem ngan Judea, salit posible an pagpalagiw ha literal nga paagi. Inabot an kasina han ginbungkag han Romano nga kasundalohan an Jerusalem ngan an templo hito han 70 K.P. Ito nga “kagol-anan” mas makuri kay han anoman nga naeksperyensyahan na han Jerusalem. Damu an ginpatay o ginbihag. Mas duro pa hito nga kabungkagan an maabot ha damu nga nag-aangkon nga Kristiano  ngan ha mga membro han iba nga relihiyon.—Mat. 24:21.

Palagiw Tikang ha Tidaraon nga Kasina

6. Ano an nahitabo ha siyahan nga Kristiano nga kongregasyon?

⁶ An pipira han siyahan nga Kristiano nag-apostata ngan nagkaada mga sumurunod. (Buh. 20:29, 30) Han buhi pa an mga apostol ni Jesus, hira an “nag-uulang” hito nga apostasya, kondi han mamatay hira, nagdamu an sekta han palso nga Kristiano. Yana, ginatos an nagkakasumpaki nga relihiyon han Kakristianohan. Igintagna han Biblia an pagbangon han mga klero han Kakristianohan, ngan iginhulagway hira ha kabug-osan sugad nga “an tawo han sala” ngan “an anak han pagkawara . . . nga papatayon han Ginoo Jesus . . . ngan paglalaglagon ha pagpahayag han iya pag-abot.”—2 Tes. 2:3, 6-8.

7. Kay ano nga angayan ha mga klero han Kakristianohan an tawag ha ira nga “tawo han sala”?

⁷ Matinalapason an mga klero han Kakristianohan tungod kay ginlilimbongan nira an minilyon nga tawo pinaagi ha pag-aghat hin mga katutdoan, pyesta, ngan paggawi nga diri uyon ha Biblia. Pariho ha mga lider han relihiyon nga ginkondenar ni Jesus, an mga klero yana nga bahin han “anak han pagkawara” mabubungkag nga waray paglaom hin pagkabanhaw. (2 Tes. 1:6-9) Kondi, ano an mahitatabo ha mga nalimbongan han mga klero han Kakristianohan ngan han iba pa nga palso nga relihiyon? Basi mabaton ini nga pakiana, aton paghisgotan an panhitabo katapos mabungkag an Jerusalem han 607 A.K.P.

“Palagiw Tikang ha Butnga han Babilonya”

8, 9. (a) Ano an mensahe ni Jeremias ha mga Judio nga bihag ha Babilonya? (b) Katapos sakupon han mga Mediahanon ngan Persiahanon an Babilonya, ano nga klase hin pagpalagiw an nagin posible?

⁸ Igintagna ni propeta Jeremias an kabungkagan han Jerusalem nga nahitabo han 607 A.K.P. Nagsiring hiya nga an katawohan han Dios mabibihag kondi igpapahiuli ha ira natawohan nga tuna katapos han “kapitoan ka tuig.” (Jer. 29:4, 10) Hi Jeremias may-ada importante nga mensahe para ha mga Judio nga bihag ha Babilonya; kinahanglan magpabilin hira nga waray hugaw ha palso nga relihiyon nga ginbubuhat didto. Hito nga paagi, magigin andam hira ha pagbalik ha Jerusalem ngan ha pagpahiuli han putli nga pagsingba kon umabot na an itinanda nga panahon. Nahitabo ini waray pag-iha katapos sakupon han mga Mediahanon ngan Persiahanon an Babilonya han 539 A.K.P. Nagsugo hi Hadi Ciro II han Persia nga bumalik an mga Judio ha Jerusalem ngan tukuron utro an templo ni Jehova.—Esra 1:1-4.

⁹ Sobra 42,000 nga Judio an nagsalingabot hini nga higayon ngan binalik hira. (Esra 2:64-67) Ha pagbuhat hito, ira gintuman an sugo nga igintagna ni Jeremias nga pumalagiw, nga ha ira kahimtang nangangahulogan hin pagkadto ha iba nga lugar. (Basaha an Jeremias 51:6, 45, 50.) Waray makabalik an ngatanan nga Judio ha Jerusalem ngan Juda tungod han hirayo nga biyahe. Adton nahibilin ha Babilonya, sugad han lagas na nga hi propeta Daniel, makarawat han bendisyon han Dios kon bug-os-kasingkasing nga suportahan  nira an putli nga pagsingba nga an sentro ha Jerusalem, ngan kon magpabilin hira nga bulag ha palso nga pagsingba han Babilonya.

10. An “Daku nga Babilonya” may-ada baratunon tungod han ano nga “mangil-ad nga mga butang”?

¹⁰ Yana, binilyon an nakikigbahin ha magkalain-lain nga palso nga relihiyon nga nagtikang pa ha kadaan nga Babilonya. (Gen. 11:6-9) Ha kabug-osan, ito nga mga relihiyon tinatawag nga “Daku nga Babilonya, iroy han mga puta ngan mga kadurumtan [“mangil-ad nga mga butang,” NW] ha tuna.” (Pah. 17:5) An palso nga relihiyon maiha na nga nasuporta ha mga magmarando hini nga kalibotan. May-ada ito baratunon tungod han “mangil-ad nga mga butang” sugad han damu nga girra nga nagresulta hin ginatos ka milyon nga “pinamatay ha tuna.” (Pah. 18:24) An iba pa han “mangil-ad nga mga butang” amo an mga buhat han pedopilya ngan iba pa nga klase han imoralidad han mga klero nga ginkukonsinter han mga awtoridad han singbahan. Diri ba makalilipay gud nga hirani na kuhaon ni Jehova nga Dios an palso nga relihiyon ha tuna?—Pah. 18:8.

11. Ano an responsabilidad han mga Kristiano tubtob ha kabungkag han Babilonya nga Daku?

¹¹ An tinuod nga mga Kristiano nga maaram hini, may-ada responsabilidad nga pahamangnoan an mga membro han Babilonya nga Daku. Ginbubuhat nira ini pinaagi ha pagpanaltag hin mga Biblia ngan literatura nga iginpupublikar han “matinumanon ngan maaramon nga uripon” nga ginpili ni Jesus basi maghatag hin espirituwal nga “pagkaon ha husto nga panahon.” (Mat. 24:45, NW) Kon may-ada mga interesado ha mensahe han Biblia, binubuligan hira pinaagi han pag-aram hito. Hinaot masabtan nira nga kinahanglan hira ‘pumalagiw tikang ha Babilonya’ samtang may panahon pa.—Pah. 18:4.

Palagiw Tikang ha Idolatriya

12. Ano an panhunahuna han Dios ha pagsingba ha mga imahen ngan idolo?

¹² An usa pa nga mangil-an nga buhat nga kalyap ha Babilonya nga Daku amo an pagsingba ha mga imahen ngan idolo. “Mangil-ad nga mga butang” ngan “mahugaw nga mga idolo” an tawag hito han Dios. (Deut. 29:17) An ngatanan nga naruruyag nga lipayon an Dios kinahanglan maglikay ha idolatriya, uyon ha Iya ginsiring: “Ako hi Jehova, amo ito an akon ngaran; ngan an akon himaya diri ko ihahatag ha iba, diri man an akon pagdayaw ngada ha mga ladawan nga ginuhitan.”—Isa. 42:8.

13. Kinahanglan pumalagiw kita ha ano nga diri dayag nga klase han idolatriya?

¹³ Iginbubuhayhag liwat han Pulong han Dios an mga klase han idolatriya nga diri dayag. Pananglitan, nasiring ito nga an pagkaipa, “pagsingba ha mga dios-dios,” o idolatriya. (Kol. 3:5) An kaipa nangangahulogan nga paghingyap han igindidiri, sugad han mga panag-iya han iba. (Eks. 20:17) An anghel nga nagin Satanas nga Yawa may pagkaipa nga naghingyap nga magin an Gihitaasi ngan karuyag nga singbahon hiya. (Luk. 4:5-7) Nakaaghat ito ha iya nga magrebelde kan Jehova ngan sulayon hi Eva nga maipa ha igindidiri han Dios. Hi Adan nagbuhat liwat hin idolatriya han mas ginpabilhan niya an iya relasyon ha iya asawa kay ha pagsunod ha iya mahigugmaon nga Amay ha langit. Kabaliktaran hito, an ngatanan nga naruruyag makapalagiw ha adlaw han kasina han Dios kinahanglan may-ada esklusibo nga debosyon ha iya ngan isalikway an sugad hito nga kaipa.

 “Palagiw Kamo Tikang ha Pakipaghilawas”

14-16. (a) Kay ano nga hi Jose maopay gud nga susbaranan ha moral? (b) Ano an sadang naton buhaton kon may-ada kita hingyap ha pakighilawas? (c) Paonan-o kita maglalampos ha pagpalagiw tikang ha pakighilawas?

¹⁴ Basaha an 1 Korinto 6:18. Han ginsulay han asawa ni Potipar hi Jose, literal nga pinalagiw hiya hito nga babaye. Maopay gud hiya nga susbaranan han mga Kristiano, inasaw-an man o solo! Matin-aw nga an konsensya ni Jose namolde han panhitabo ha naglabay nga nagpakita han panhunahuna han Dios ha imoralidad. Kon karuyag naton sundon an sugo nga “palagiw kamo tikang ha pakipaghilawas,” lilikyan naton an mga makakapukaw han seksuwal nga hingyap ha usa nga diri naton asawa o bana. Ginsisidngan kita: “Pakamatya niyo an iyo mga bahin nga mga tungod ha . . . pagpakighilawas, pagkamahugaw, pag-abat nga mapaso, maraot nga tinguha, ngan pagkaipa, nga amo an pagsingba ha mga diosdios; nga tungod hini nga mga bagay an kasina han Dios maabot ha mga anak han diri masinugtanon.”—Kol. 3:5, 6.

¹⁵ Tigamni nga “an kasina han Dios maabot.” Damu ha kalibotan an nagpapatubo hin sayop nga mga seksuwal nga hingyap ngan nagpapadaog hito. Salit, kita nga mga Kristiano kinahanglan mag-ampo para ha bulig han Dios ngan han baraan nga espiritu basi diri kita madaog han seksuwal nga mga hingyap. Dugang pa, an pag-aram ha Biblia, pagtambong ha Kristiano nga mga katirok, ngan pagsangyaw han maopay nga sumat ha mga tawo mabulig ha aton nga padayon nga ‘manggawi uyon ha espiritu.’ Hito nga paagi kita “diri magsusugot ha kaipa han unod.”—Gal. 5:16.

¹⁶ Sigurado nga kon magkita kita hin pornograpiya diri kita makakaglakat ‘uyon ha espiritu.’ Ha pariho nga paagi, an tagsa nga Kristiano kinahanglan diri magbasa, magkita, o mamati ha nakakapukaw han hingyap ha pakighilawas. Sugad man, sayop para ha “baraan” nga katawohan han Dios nga malipay ha anoman nga pagtiaw o pag-iristorya mahitungod hito. (Efe. 5:3, 4) Hito nga paagi, ipinapakita naton ha aton mahigugmaon nga Amay nga karuyag gud naton makapalagiw ha iya tiarabot nga kasina ngan magkinabuhi ha matadong nga bag-o nga kalibotan.

Palagiw Tikang ha “Gugma ha Salapi”

17, 18. Kay ano nga kinahanglan pumalagiw kita tikang ha “gugma ha salapi”?

¹⁷ Ha siyahan nga surat ni Pablo kan Timoteo, iya pinabug-atan an mga prinsipyo nga sadang sundon han Kristiano nga mga uripon, nga an iba ha ira bangin naglalaom hin pakabentaha ha materyal tungod ha pagkaada mga agaron nga Kristiano. Bangin ginsasalingabot han iba an ira relasyon ha kabugtoan para ha ira kalugaringon nga bentaha. Hi Pablo nagpahamangno nga diri sadang hunahunaon nga an debosyon ha Dios usa nga paagi ha pakaganansya ha materyal. An hinungdan han problema bangin “an gugma ha salapi,” nga mahimo magkaada maraot nga epekto ha bisan hin-o, riko man o pobre.—1 Tim. 6:1, 2, 5, 9, 10.

¹⁸ May nahinunumdoman ka ba nga mga tawohan ha Biblia nga nadaot an relasyon ha Dios tungod han “gugma ha salapi” o ha diri importante nga mga butang nga napapalit han kwarta? (Jos. 7:11, 21; 2 Hadi 5:20, 25-27) Hi Pablo nagsagda kan Timoteo: “O tawo han Dios, paglikay hini nga mga bagay; ngan pagsunda an katadongan, an pagtahod ha Dios, an pagtoo, an paghigugma, an pag-ilob, an pagkaaghop.” (1 Tim. 6:11) Importante gud nga sundon ito han ngatanan nga naruruyag maluwas ha tiarabot nga adlaw han kasina.

“Palagiw Tikang ha mga Hingyap nga Kinaiya han Pagkabatan-on”

19. Ano an ginkikinahanglan han ngatanan nga batan-on?

¹⁹ Basaha an Proberbios 22:15. An kalurongan han usa nga batan-on masayon la makapasimang ha iya. Makakabulig ha iya an basado ha Biblia nga disiplina basi maatohan ito. Nangangalimbasog an damu nga Kristiano nga batan-on nga diri Saksi an mga kag-anak nga mahibaro ngan mag-aplikar han mga prinsipyo ha Biblia. An iba nagpapahimulos  han maaramon nga sagdon han hamtong nga kabugtoan ha kongregasyon. Bisan hin-o an magsagdon nga iginbasar ha Biblia, magriresulta ito hin kalipay yana ngan ha tidaraon kon sundon ito.—Heb. 12:8-11.

20. Paonan-o makakabiling an mga batan-on hin bulig basi makapalagiw ha sayop nga mga hingyap?

²⁰ Basaha an 2 Timoteo 2:20-22. a Damu nga batan-on nga kulang hin kinahanglanon nga disiplina an nabibiktima han kalurongan sugad han pakigkompetensya, pagkaipa, pornikasyon, gugma ha salapi, ngan pamiling hin kalipayan. Nagpapakita ini hin “mga hingyap nga kinaiya han pagkabatan-on,” nga iginsasagda han Biblia nga pumalagiw hira tikang hito. Basi makapalagiw, kinahanglan likyan nira an magraot nga impluwensya, diin man ito magtikang. Labi nga makakabulig an sagdon han Dios nga tinguhaon an diosnon nga mga kalidad “upod hadton natawag ha Ginoo tikang ha limpyo nga kasingkasing.”

21. Ano an makalilipay nga iginsaad ni Jesu-Kristo ha iya sugad-karnero nga mga sumurunod?

²¹ Batan-on man kita o lagas, an diri pagpamati ha mga nangangalimbasog paglimbong ha aton nagpapakita nga karuyag naton magin usa han sugad-karnero nga mga sumurunod ni Jesus nga napalagiw tikang ha “tingog han dumuruong.” (Juan 10:5) Kondi, basi makapalagiw ha adlaw han kasina han Dios, labaw pa an ginkikinahanglan ha aton kay ha pagpalagiw la ha mga nakakadaot. Kinahanglan mangalimbasog liwat kita nga magkaada mag-opay nga kalidad. An pito hini paghihisgotan ha masunod nga artikulo. Sadang liwat naton pamulaton ini, kay hi Jesus may makalilipay nga saad: “Ako nahatag ha [akon mga karnero] hin kinabuhi nga waray kataposan, ngan hira diri gud mawawara, ngan waray usa nga makaagaw ha ira tikang ha akon kamot.”—Juan 10:28.

[Footnote]

Ano an Imo Baton?

• Ano an iginpahamangno ni Jesus ha mga lider han relihiyon?

• Ano nga peligroso nga mga kahimtang an inaatubang yana han minilyon nga tawo?

• Kinahanglan pumalagiw kita tikang ha ano nga diri dayag nga mga klase han idolatriya?

[Mga Pakiana]

[Retrato ha pahina 8, 9]

Ano an imo nahuhunahuna kon nababatian mo an pulong nga ‘palagiw’?