‘Hi Jehova an Akon Kusog’

Iginsumat ni Joan Coville

Natawo ako han Hulyo 1925 ha Huddersfield, Inglatera. Bugtong ako nga anak kondi maluya an akon kahimsog. Ha pagkamatuod, agsob hi Tatay sumiring, “Bisan kon nahahanginan ka la nagkakasakit ka na.” Ngan baga hin tinuod ito!

HAN bata pa ako, sinsero nga nag-inampo an mga klero nga magkaada unta kamurayawan, kondi han nagtikang an ikaduha nga girra ha kalibotan, kadaogan na an ira gin-inampo. Nakawurok ini ha akon ngan nagkaada ako mga pagruhaduha. Ha sugad nga kahimtang, binisita hi Annie Ratcliffe, an amo la nga Saksi ha amon lugar.

Paghibaro han Kamatuoran

Nagbilin hi Annie hin libro nga Salvation ngan iya gin-imbitar hi Nanay nga tumambong ha paghisgot mahitungod ha Biblia ha iya balay. a Ginpaupod ako ni Nanay. Nahinunumdoman ko pa iton siyahan nga paghisgot nga akon natambongan. Ginhisgotan didto an mahitungod han halad-lukat, ngan diri sugad han akon ginlalaoman, an paghisgot diri nakakauyam. Damu han akon pakiana an nabaton didto. Han sumunod nga semana, tinambong kami utro. Hito nga takna, ginsaysay an tagna ni Jesus mahitungod han tigaman han kataposan nga mga adlaw. Tungod kay naoobserbahan namon ni Nanay an maraot nga kahimtang ha kalibotan, nasantop dayon namon nga ini an kamatuoran. Hito mismo nga adlaw, gin-imbitar kami nga tumambong ha Kingdom Hall.

Ha Kingdom Hall, nakilala ko an pipira nga batan-on nga payunir, usa ha ira hi Joyce Barber (Ellis na yana) nga nag-aalagad pa gihapon ha Bethel ha Londres upod ni Peter, an iya bana. Kahuna ko hadto nga ngatanan nagpapayunir. Salit, bisan kon naeskwela pa ako, 60 ka oras dayon an akon igin-gagahin ha pagsangyaw kada bulan.

Paglabay hin lima ka bulan, han Pebrero 11, 1940, nabawtismohan kami ni Nanay ha zone assembly (sirkito nga asembleya na yana) ha Bradford. Waray kumontra hi Tatay ha amon bag-o nga relihiyon, kondi waray hiya magin Saksi. Hito nga panahon, gintikangan an street witnessing. Nakigbahin ako salit nagdara-dara na ako hin bag ngan plakard. Usa nga Sabado, igintoka ako nga tumukdaw ha pinakamatawo nga dapit hin shopping center. Nahahadlok pa ako ha tawo, ngan nahitabo lugod an akon ginkakahadlokan tungod kay baga hin ngatanan nga akon kaeskwela inagi ha akon gintutukdawan!

Hito liwat nga tuig, ginbahin an company (kongregasyon na yana) diin kami nakikig-upod, ngan haros ngatanan nga akon kaedad  nahingadto ha kaluyo nga company. Ginkaistorya ko an company servant (nangunguna nga paramangno na yana) mahitungod hini. Iya ako ginsidngan, “Kon karuyag mo hin batan-on nga mga kaupod, pagsangyaw ha mga batan-on.” Ngan ito gud an akon ginbuhat! Waray pag-iha, nakilala ko hi Elsie Noble. Ginkarawat niya an kamatuoran ngan nagpabilin kami nga duok nga magsangkay.

Pagpayunir Ngan an mga Bendisyon Hito

Pakagradwar ko, nagtrabaho ako ha usa nga accountant. Kondi, samtang naoobserbahan ko an kalipay han aada ha bug-os panahon nga pag-alagad, nagtikaduro an akon hingyap nga magpayunir. Salit nalipay ako nga han Mayo 1945, nagin espesyal payunir ako. Ha siyahan nga adlaw han akon pagpayunir, nagbunok ha bug-os nga adlaw. Bisan pa hito, malipayon gud ako nga nagsangyaw nga waray magpaalantad ha uran. Ha pagkamatuod, may maopay nga epekto ha akon kahimsog an paggawas kada adlaw ngan an regular nga pagbisikleta tipakadto ha teritoryo. Bisan kon magasa ako ngan waray pa gud magsobra hin 42 kilos, waray ini makaulang ha akon pagpayunir. Ha paglabay han katuigan, aktuwal nga naeksperyensyahan ko gud nga ‘hi Jehova an akon kusog.’—Sal. 28:7.

Sugad nga espesyal payunir, ginpadara ako ha mga bungto nga waray Saksi basi makabulig ha pag-establisar hin bag-o nga mga kongregasyon. Ha tinikangan, nagpayunir ako hin tulo ka tuig ha Inglatera ngan tulo ka tuig ha Ireland. Ha Lisburn, Ireland, gindumarahan ko hin pag-aram an usa nga asistant han pastor han Protestante. Samtang nahibabaro han basihan nga katutdoan han Biblia, igintutdo niya ito ha ira singbahan. Tungod hito, iginreklamo hiya han iba nga membro ha awtoridad han ira relihiyon, ngan natural la nga paesplikaron hiya han iya ginbuhat. Nagsiring hiya nga sugad nga Kristiano, obligasyon niya nga sumatan an mga parukyano nga damu nga kabuwaan an iya igintutdo ha ira. Bisan kon ginkontra gud hiya han iya pamilya, igindedikar niya an iya kinabuhi kan Jehova ngan matinumanon nga nag-alagad tubtob ha iya kamatay.

Han 1950, nag-usahan ako nga nagpayunir ha Larne—an akon ikaduha nga teritoryo ha Ireland—ha sulod hin unom ka semana tungod kay an akon kaupod ha pagpayunir tinambong ha Theocracy’s Increase nga Asembleya ha New York. Nasubo ako hinduro kay karuyag ko liwat tumambong. Kondi, durante hito nga panahon, nagkaada ako makapadasig nga mga eksperyensya ha kanataran. Iginkaistorya ako hin lagas nga lalaki nga kinarawat na hin aton publikasyon sobra 20 ka tuig an naglabay. Ha paglabay han katuigan, nabasa niya ito hin damu hinduro ka beses salit haros memoryado na niya ito. Ginkarawat niya ngan han iya duha nga anak an kamatuoran.

Pagbansay ha Gilead School

Han 1951, ako ngan hin napulo pa nga payunir tikang ha Inglatera an gin-imbitar ha pagtambong ha ika-17 nga klase han Gilead School ha South Lansing, New York. Naruyagan ko gud an Kasuratanhon nga instruksyon nga amon nakarawat didto! Hito nga panahon, an kababayin-an diri pa igin-aapi ha Teokratiko nga Eskwelahan ha lokal nga mga kongregasyon, kondi ha  Gilead gintokahan kami hin mga bahin, ngan paghatag hin mga report. Ginkulba kami hinduro! Ha akon siyahan nga bahin, nangungurog nga ginkakaptan ko an akon nota tubtob han natapos ito. An instruktor nga hi Bugto Maxwell Friend nagpatawa nga siniring: “Waray ka la kulbaa ha tinikangan, sugad han mag-opay nga mamumulong, kondi ginkulba ka tubtob ha kataposan.” Durante han klase, nag-uswag kami ngatanan ha pagpahayag han amon punto. Waray la pag-iha, natapos an klase, ngan gintoka kami ha langyaw nga mga nasud. Ako igintoka ha Thailand.

“An Nasud han mga Hiyom”

Para ha akon, regalo ni Jehova nga hi Astrid Anderson an akon kaupod ha pagmisyonera ha Thailand. Nagbiyahe kami hin pito ka semana tipakadto sakay hin barko nga pankargamento. Pag-abot namon ha Bangkok, an kapital han Thailand, naobserbahan namon nga matawo an mga merkado hito ngan may-ada ito nagsasanga-sanga nga kanal nga amo an ira pinaka-highway. Han 1952, waray pa mag-150 an magwarali ha Thailand.

Han siyahan nga pakakita namon han Barantayan nga Thai, naghunahuna kami, ‘Paonan-o kami mahibabaro hito nga yinaknan?’ Ngan labi nga makuri an pagluwas han mga pulong ha husto nga tono. Pananglitan, an pulong nga khaù nangangahulogan nga “bugas” kon ginluluwas ha hitaas nga tono ha tinikangan ngan nagtitipaubos, kondi kon ginluluwas ha habubo nga tono, nangangahulogan nga “sumat.” Salit han bag-o pa la kami, madasigon nga nagsasangyaw kami nga, “May-ada ako dara nga maopay nga bugas” imbes nga “maopay nga sumat”! Pero hinay-hinay—katapos hin damu nga pataraw-an nga eksperyensya—nahibaro kami hito nga yinaknan.

Makisangkayon hinduro an mga taga-Thailand. Salit angayan la nga gintawag an Thailand nga Nasud han mga Hiyom. An amon siyahan nga teritoryo amo an syudad han Khorat (Nakhon Ratchasima na yana), diin nag-alagad kami hin duha ka tuig. Ha urhi, gintoka kami ha syudad han Chiang Mai. Budhista an kadam-an han taga-Thailand ngan diri pamilyar ha Biblia. Pananglitan, ha Khorat, gindumarahan ko hin pag-aram an nagpapalakat han post office. Nag-istorya kami mahitungod han patriarka nga hi Abraham. Tungod kay hinbatian na niya an ngaran nga Abraham hadto, nalipay hiya. Kondi waray pag-iha, hinbaroan ko nga magkaiba nga Abraham an amon ginhuhunahuna. Hi Abraham Lincoln, an presidente han Estados Unidos hadto, an iya ngay-an ginhuhunahuna!

Nalipay kami ha pagtutdo han Biblia ha sinsero nga mga tawo didto, kondi gintutdoan liwat nira kami nga malipay bisan ha simple nga pagkinabuhi. Importante ito nga leksyon tungod kay ha siyahan nga urukyan han mga misyonero ha Khorat, waray kami koryente o gripo. Ha sugad nga mga teritoryo, amon ‘naton-an an kahibaro han kahuraan sugad man han kakablasan.’ Pariho kan apostol Pablo, naeksperyensyahan namon an kahulogan han pagkaada gahum tungod han usa nga naghatag hito.—Fil. 4:12, 13.

Bag-o nga Kaupod Ngan Bag-o nga Toka

Han 1945, binisita ako ha Londres. Durante hito nga pagbisita, pinasyada ako ha British Museum upod hin mga payunir ngan mga Bethelite. Usa ha ira hi Allan Coville, nga waray pag-iha tinambong ha ika-11 nga klase han Gilead. Gintoka hiya ha Fransia, katapos ha Belgium. b Ha urhi, samtang misyonera pa ako ha Thailand, ginhangyo niya ako nga pakasalan hiya, ngan ginkarawat ko ito.

Ginkasal kami han Hulyo 9, 1955 ha Brussels, Belgium. Hadto pa, hingyap ko na nga mag-honeymoon ha Paris, salit gin-asikaso ni Allan nga makatambong kami hin asembleya didto han sumunod nga semana. Kondi, pag-abot namon didto, ginhangyo dayon hiya nga magin parahubad durante han bug-os nga asembleya. Kada adlaw, kinahanglan bumaya hiya temprano pa ha aga, ngan gab-i na hinduro kami nauli. Oo, natuman gud man an akon hingyap nga ha Paris mag-honeymoon, kondi kasagaran nga aadto hi Allan ha hirayo—ha entablado! Bisan pa hito, nalipay ako pagkita ha akon bana nga ginagamit ha pagserbi ha  kabugtoan, ngan sigurado ako nga kon hi Jehova an pinakaimportante ha amon pag-asawa, magigin malipayon gud kami.

Katapos han amon kasal, nagkaada ako bag-o nga teritoryo—Belgium. An akon la hinbabaroan mahitungod hito amo nga nagin patag-awayan ito hin mga girra, kondi waray pag-iha hinbaroan ko nga mamurayawon an kadam-an nga taga-Belgium. Tungod hinin bag-o nga toka, kinahanglan mahibaro ako han Franses, an yinaknan ha sur nga bahin han nasud.

Han 1955, mga 4,500 an magwarali ha Belgium. Ha sulod hin haros 50 ka tuig, nag-alagad kami ni Allan ha Bethel, ngan nagserbi hiya sugad nga nagbibiyahe nga paramangno. Ha siyahan nga duha ngan tunga ka tuig, nasagka ngan nalugsong kami hin mga bungtod nga nakabisikleta anoman an kahimtang han panahon. Ha paglabay han katuigan, nakahuron kami ha sobra 2,000 nga kabalayan han kabugtoan! Agsob ako igkita hin kabugtoan nga maluya an panlawas kondi nag-aalagad kan Jehova tubtob ha ira maaakos. An ira susbaranan nakadasig ha akon nga diri umundang ha pag-alagad. Kada katapos pagbisita hin kongregasyon, pirme kami napaparig-on. (Roma 1:11, 12) Maopay nga kaupod hi Allan. Tinuod gud an mga pulong ha Eklesiastes 4:9, 10: “An duha mauroopay kay han usa, . . . kay kon hira mapukan, an usa magbabangon han iya kaupod”!

Mga Bendisyon han Pag-alagad ha ‘Kusog ni Jehova’

Paglabay han mga tuig, may-ada kami damu nga makalilipay nga eksperyensya ha pagbulig ha iba nga mag-alagad kan Jehova. Pananglitan, han 1983 binisita kami ha kongregasyon ha Antwerp nga Franses an yinaknan. Inukoy kami ha balay han pamilya nga gin-ukyan liwat ni Benjamin Bandiwila, batan-on nga bugto nga taga-Zaire (Demokratiko nga Republika han Congo na yana). Binalhin hiya ha Belgium basi umiskwela ha unibersidad. Ginsidngan niya kami, “Naaawa gud ako ha iyo tungod kay ginagamit niyo hin bug-os an iyo kinabuhi ha pag-alagad kan Jehova.” Hi Allan binaton: “Siring mo nga naaawa ka ha amon; pero kalibotanon nga karera an imo gintatalinguha. Diri ba baga hin nagkakasumpaki ito?” Iton prangka nga baton nakaaghat kan Benjamin nga mamalandong. Ha urhi, nagpayunir hiya ha Zaire, ngan nag-aalagad yana sugad nga membro han Komite han Sanga.

Han 1999, gin-operahan ako tungod hin ulcer ha esophagus. Tikang hadto, 30 kilos na la ako. Literal gud nga usa ako nga maluya nga ‘surudlan nga tuna.’ Kondi nagpapasalamat ako kan Jehova nga gintagan niya ako hin “kapin kaopay nga gahum.” Katapos han operasyon, ginpahinabo Niya nga makaupod ako utro kan Allan ha pagbiyahe nga buruhaton. (2 Kor. 4:7) Kondi han Marso 2004, namatay hi Allan samtang nakaturog. Nahihidlaw gud ako ha iya, kondi an paghibaro nga ada hiya ha panumdoman ni Jehova nakakaliaw ha akon.

Yana, ha edad nga 83, nahahanduraw ko pa an sobra 63 ka tuig han bug-os panahon nga pag-alagad. Aktibo pa gihapon ako ha ministeryo, nagdudumara hin pag-aram ha Biblia ngan nagsasalingabot han higayon nga maisumat an maopay hinduro nga katuyoan ni Jehova kada adlaw. Usahay nahuhunahuna ko, ‘Ano daw la an akon nagin kinabuhi kon waray ako magtikang pagpayunir han 1945?’ Hito nga panahon baga hin makatadunganon nga diri ako magpayunir tungod han akon maluya nga kahimsog. Kondi, nagpapasalamat gud ako nga nagpayunir ako samtang batan-on pa! Nakapribilehiyo ako nga personal nga maeksperyensyahan nga kon unahon naton hi Jehova, hiya an aton magigin kusog.

[Mga footnote]

[Retrato ha pahina 18]

Kami ni Astrid Anderson, an akon kaupod nga misyonera

[Retrato ha pahina 18]

Kami han akon bana han nag-aalagad pa hiya sugad nga nagbibiyahe nga paramangno, 1956

[Retrato ha pahina 20]

Kami ni Allan, 2000