“An Kanta ha Dagat”—Manuskrito nga Nagdudugtong han Lat-ang

HAN Mayo 22, 2007, usa nga bahin han Hebreo nga linukot nga basahon nga nagtikang pa han ikapito o ikawalo ka siglo K.P. an igindispley ha Israel Museum ha Jerusalem. Manuskrito ito han Eksodo 13:19–16:1. Nag-uupod ito han tinatawag nga “an Kanta ha Dagat”—an kanta han kadaogan han mga Israelita katapos han ira milagroso nga katalwasan ha Dagat nga Pula. Kay ano nga makatirigamnan an pagpakita hini nga bahin han linukot nga basahon?

Tungod kay may kalabotan ito ha petsa han manuskrito. An Dead Sea Scrolls iginsurat ha kabutngaan han ikatulo ka siglo A.K.P. ngan han siyahan nga siglo K.P. Antes madiskobrehan ito mga 60 ka tuig na an naglabay, an pinakauna nga Hebreo nga manuskrito amo an Aleppo Codex, nga nagtikang pa han 930 K.P. Gawas han pipira nga bahin, waray iba nga Hebreo nga manuskrito an nadiskobrehan durante han peryodo butnga han kadiskobrehi han Dead Sea Scrolls ngan han Aleppo Codex.

“An Kanta ha Dagat nga manuskrito nagdudugtong han lat-ang ha peryodo han kasaysayan butnga han Dead Sea Scrolls . . . ngan han Aleppo Codex,” siring ni James S. Snyder, nga direktor han Israel Museum. Sumala ha iya, ini nga manuskrito upod an iba nga kadaan nga mga sinurat ha Biblia “amo an talagsahon nga ehemplo kon paonan-o natipigan an sinurat nga waray mabag-o.”

An bahin han linukot nga basahon gintotoohan nga usa han damu nga manuskrito nga nadiskobrehan ha ikatarapos han ika-19 ka siglo ha sinagoga ha Cairo, Ehipto. Kondi, may-ada usa nga nangungolekta han Hebreo nga mga manuskrito nga nahibaro la han pagkaimportante hito han nagpakiana hiya ha usa nga propesyonal ha ikatarapos han dekada han 1970. Hito nga panahon hinbaroan kon kakan-o iginsurat an manuskrito katapos gintipigan ito tubtob nga igindispley ha Israel Museum.

Ha pagkomento mahitungod han pagkaimportante han bahin han manuskrito, hi Adolfo Roitman, nga superbisor han Shrine of the Book ha Israel Museum, ngan magtiripig han Dead Sea Scrolls, nasiring: “An Kanta ha Dagat nga manuskrito nagpapakita han duro nga pagkaeksakto han pagkopya han Masoretiko nga bersyon han Biblia ha paglabay han mga siglo. Diri katoohan kon paonan-o natipigan tubtob yana an naiiba nga estilo hito sugad han iginsurat ito han ika-7 tubtob ika-8 ka siglo.”

An Biblia amo an giniyahan nga Pulong han Dios, ngan hi Jehova gud an nagtitipig hito. Dugang pa, an Kasuratan ginkopya hin maopay han mga parakopya. Salit, an teksto ha Biblia nga ginagamit naton yana sigurado nga masasarigan.

[Ginkuhaan han Retrato ha pahina 32]

Ha pagtugot han Israel Museum, Jerusalem