Sunda an Giya han Biblia ha Pag-ataman han Kahimsog
Sunda an Giya han Biblia ha Pag-ataman han Kahimsog
“Higugmaon mo an imo Ginoo nga Dios . . . ha bug-os mo nga kalag, ngan ha bug-os mo nga hunahuna, ngan ha bug-os mo nga kusog.”—MAR. 12:30.
1. Ano an orihinal nga katuyoan han Dios para ha katawohan?
AN SAKIT ngan kamatayon diri kaupod ha orihinal nga katuyoan ni Jehova nga Dios para ha katawohan. Hira Adan ngan Eva ginpaukoy ha hardin han Eden o paraiso han kalipay, ‘basi paghawanan ngan pagbantayan ito,’ diri ha sulod la hin 70 o 80 ka tuig, kondi ha kadayonan. (Gen. 2:8, 15; Sal. 90:10) Kon iton siyahan nga mag-asawa nagpabilin nga matinumanon kan Jehova ngan nagpakita han ira gugma ha iya pinaagi han pagpasakop ha iya pagkasoberano, waray gud unta hira magkasakit, magluya, ngan mamatay.
2, 3. (a) Paonan-o iginhuhulagway an kalagas ha libro han Eklesiastes? (b) Hin-o an may baratunon ha kamatayon nga napanunod kan Adan, ngan paonan-o pagwawad-on an mga epekto hito?
2 Matin-aw nga iginhuhulagway han Eklesiastes kapitulo 12 “an magraot nga mga adlaw” durante ha kalagas han diri-hingpit nga tawo. (Basaha an Eklesiastes 12:1-7.) An busag nga buhok iginpapariho ha bukad han kahoy nga “almendro.” An mga bitiis nga iginpapariho ha “mga tawo nga kusgan,” nabaliko ngan nangungurog na yana. Ngan an mga babaye nga namimintana basi makakita han lamrag kondi kasisidman la an nakikita, angayan gud nga hulagway han nagtitikasirom nga mga mata. Tungod kay waray na an iba nga ngipon, ‘an mga paragiling nanhunong kay diri na hira damu.’
3 An nangungurog nga mga bitiis, nagtitikasirom nga mga mata, ngan kaubos han mga ngipon diri gud amo an orihinal nga katuyoan han Dios para ha katawohan. Ngan an kamatayon nga napanunod kan Adan usa han “mga buhat han Yawa” nga pagwawad-on han Anak han Dios pinaagi han Mesianiko nga Ginhadian. Hi apostol Juan nagsurat: “Tungod hini nga katuyoanan an Anak han Dios iginpahayag, basi ha pagbungkag ha mga buhat han Yawa.”—1 Juan 3:8.
Natural La an Makatadunganon nga Kabaraka
4. Kay ano nga makatadunganon la nga mabaraka an mga surugoon ni Jehova ha ira kahimsog, kondi ano an sadang nira karawaton?
4 Yana nga panahon, an iba han mga surugoon ni Jehova may-ada mga problema tungod han sakit ngan pagtikalagas nga normal la ha makasasala nga katawohan. Ha sugad nga kahimtang, natural la ngan mapulsanon pa ngani an makatadunganon nga kabaraka ha aton kahimsog. Diri ba karuyag naton mag-alagad kan Jehova ha ‘bug-os nga kusog’? (Mar. 12:30) Kondi, samtang nangangalimbasog kita nga magpabilin nga mahimsog, sadang magin reyalistiko kita ngan karawaton naton nga gutiay gud la an aton mahihimo ha pagkontrol han pagtikalagas o paglikay ha ngatanan nga sakit.
5. Ano nga leksyon an aton mahibabaroan ha paagi han paglampos ha sakit han magtinumanon nga surugoon han Dios?
5 Damu nga matinumanon nga surugoon ni Jehova an nangangalimbasog ha paglampos han mga problema ha kahimsog. Hi Epaprodito usa ha ira. (Fil. 2:25-27) An maunungon nga kaupod ni apostol Pablo nga hi Timoteo agsob magkaproblema ha tiyan salit gin-aghat hiya ni Pablo nga uminom hin “gutiay nga alaksiw.” (1 Tim. 5:23) Hi Pablo mismo nag-antos hin “tunok ha unod,” nga bangin sakit ha mata o iba nga sakit nga waray tambal hadto nga panahon. (2 Kor. 12:7; Gal. 4:15; 6:11) Mahitungod han iya “tunok ha unod,” sinsero nga nanginyupo hiya kan Jehova. (Basaha an 2 Korinto 12:8-10.) Kondi waray tambala ha milagroso nga paagi an iya “tunok ha unod.” Lugod, ginparig-on hiya han Dios basi makailob. Hito nga paagi, nakita an gahum ni Jehova ha kamaluya ni Pablo. Damu gud an aton mahibabaroan tikang hini!
Likayi an Sobra nga Kabaraka ha Pag-ataman han Kahimsog
6, 7. Kay ano nga sadang likyan naton an sobra nga kabaraka ha aton kahimsog?
6 Maaram ka nga an mga Saksi ni Jehova nagpapatambal ha doktor ngan nakarawat han iba-iba nga paagi ha pagtambal. An aton magasin nga Awake! agsob magkaada hin mga artikulo mahitungod han kahimsog. Ngan bisan kon diri kita nagrirekomenda hin bisan ano nga pagtambal, nagpapasalamat gud kita ha bulig ngan kooperasyon han mga propesyonal ha pagtambal ngan pag-ataman ha masakit. Syempre, maaram kita nga imposible pa yana an pagkaada hin hingpit nga kahimsog. Salit, maopay nga diri kita sobra nga maghinunahuna han aton sakit o mabaraka pirme hito. An aton disposisyon sadang magin iba ha mga “waray paglaom,” nga naghuhunahuna nga sugad gud la hini an kinabuhi ngan kakarawaton na la an bisan ano nga pagtambal basi mag-opay an ira sakit. (Efe. 2:2, 12) Determinado kita nga diri mawara an pag-uyon ni Jehova bisan pa han aton pangalimbasog nga magpabilin nga buhi, tungod kay kombinsido kita nga kon magpadayon kita nga matinumanon ha Dios, marig-on nga makakaptan naton an “kinabuhi nga totoo,” an kinabuhi nga waray kataposan ha iya iginsaad nga bag-o nga sistema.—1 Tim. 6:12, 19; 2 Ped. 3:13.
7 Naglilikay kita ha sobra nga kabaraka ha aton kahimsog tungod ha usa pa nga hinungdan. Mahimo ito magresulta hin sobra nga paghinunahuna ha aton kalugaringon. Nagpahamangno hi Pablo han peligro hini han ginsagda niya an mga taga-Filipos nga ‘magmangno an tagsa ha ira diri la ha ira kalugaringon, kondi sugad man ha iba.’ (Fil. 2:4) Makatadunganon la nga atamanon naton an aton kalugaringon, kondi an sinsero nga pagtagad ha kabugtoan ngan ha mga tawo nga ginsasangyawan naton han “maopay nga sumat han ginhadian” magpupugong ha aton nga diri la an aton kalugaringon nga kaopayan an hunahunaon.—Mat. 24:14.
8. Ano an bangin buhaton naton tungod han sobra nga kabaraka ha aton kahimsog?
8 Peligroso gud kon mapasibay-an na han usa nga Kristiano an mga buruhaton ha Ginhadian tungod han iya kabaraka ha kahimsog. An duro nga paghinunahuna ha pag-ataman han kahimsog bangin makaaghat liwat ha aton nga ipirit ha iba an aton mga opinyon mahitungod ha kapulsanan han partikular nga pagdieta, pagtambal, o bitamina. May kalabotan hini, tagda an prinsipyo nga iginpahayag ni Pablo: “Siguroha niyo an mas importante nga mga butang, basi kamo magin waray kasaypanan ngan diri makapakdol ha iba tubtob ha adlaw ni Kristo.”—Fil. 1:10, NW.
Ano an Mas Importante?
9. Ano an usa han mas importante nga mga butang nga diri naton sadang pasibay-an, ngan kay ano?
9 Kon ginsisiguro naton an mas importante nga mga butang, magigin aktibo kita ha buruhaton nga pagtambal ha espirituwal. Ginbubuhat ito pinaagi ha pagsangyaw ngan pagtutdo han Pulong han Dios. Inin makalilipay nga buruhaton nakakabulig ha aton ngan ha mga gintututdoan naton. (Prob. 17:22; 1 Tim. 4:15, 16) An Barantayan ngan Awake! usahay may mga artikulo mahitungod han aton kabugtoan ha espirituwal nga may-ada grabe nga sakit. Usahay iginsasaysay hito kon paonan-o nira naaantos an ira mga problema o temporaryo nga hinngangalimtan pa ngani ito pinaagi han pagbulig ha iba nga makilala hi Jehova ngan mahibaro han iya makalilipay nga mga saad. a
10. Kay ano nga importante an aton pagpili hin pagtambal?
10 Kon may-ada problema ha kahimsog, an tagsa nga adulto nga Kristiano kinahanglan ‘magdara han iya kalugaringon nga darad-on’ o responsabilidad ha pagpili hin pagtambal. (Gal. 6:5) Kondi sadang hinumdoman naton nga importante kan Jehova an pagtambal nga pinipili naton. Sugad la nga an pagtahod ha mga prinsipyo han Biblia nagpapagios ha aton nga ‘maglikay ha dugo,’ an aton hilarom nga pagtagad ha Pulong han Dios sadang magpagios liwat ha aton nga likyan an mga pagtambal nga makakadaot han aton espirituwalidad o makakaapekto han aton relasyon kan Jehova. (Buh. 15:20) An iba han paagi ha pagkilala ngan pagtambal han sakit baga hin pariho gud han espiritismo. Nasina hi Jehova ha apostata nga mga Israelita nga sinarig ha “misteryoso nga gahum,” o espiritistiko nga mga buhat. Hiya nagsiring: “Ayaw na pagdara hin mga halad nga kawang; an insenso usa nga mangil-ad para ha akon; an subang han bulan, ngan an adlaw nga iparahuway, an pagtawag han mga katirok, diri na ako nakakaantos [‘ha paggamit han misteryoso nga gahum,’ NW], bisan an mahal nga katirok.” (Isa. 1:13) Salit kon nagkakasakit, diri gud kita magbuhat hin makakaulang han aton mga pag-ampo ngan makakadaot han aton relasyon ha Dios.—Pagta. 3:44.
Kinahanglanon an “Maopay nga Panhunahuna”
11, 12. Paonan-o an “maopay nga panhunahuna” kinahanglanon kon nagpipili kita hin paagi ha pagtambal?
11 Kon magkasakit kita, diri naton sadang laoman nga milagroso nga tatambalon kita ni Jehova, kondi makakag-ampo kita nga magin maaramon ha pagpili hin pagtambal. Ha aton pagpili, sadang naton sundon an giya han mga prinsipyo ha Kasuratan ngan gamiton an maopay nga pagsabot. Kon grabe an sakit, maopay nga diri la usa nga espesyalista an konsultahon kon posible, uyon han prinsipyo ha Proberbios 15:22: “Kon hain an waray kasaragdonan, an mga tinguha napapakyas; kondi ha kadam-an nga magsaragdon ini natutukod.” Ginsasagda ni apostol Pablo an mga igkasi-tumuroo nga ‘mag-ukoy ha kabuotan [“maopay nga panhunahuna,” NW] ngan ha katadongan ngan ha pagkamatinoohon ha Dios dinhi ha kalibotan.’—Tito 2:12.
12 Damu an may-ada pariho nga kahimtang han masakit nga babaye ha panahon ni Jesus. Ha Markos 5:25, 26, aton mababasa: “Usa nga babaye, nga gin-aawakan, ha napulo kag duha na ka tuig; ngan nag-antos hin daku ha madamu nga mga tambalan, ngan nagkarag han ngatanan niya; ngan ha waray niya pagpulsi, ngan waray ngani pag-oroopay, kondi nagtikaraot la.” Gintambal hiya ni Jesus ngan pinaid ha iya. (Mar. 5:27-34) Tungod kay desperado na, an iba nga Kristiano nasusulay nga pilion an mga paagi ha pagkilala ngan pagtambal han sakit nga supak ha mga prinsipyo han putli nga pagsingba.
13, 14. (a) Paonan-o ginagamit ni Satanas an aton pinipili nga pagtambal basi madaot an aton integridad? (b) Kay ano nga sadang naton likyan an ngatanan nga may kalabotan ha okultismo?
13 Gagamiton ni Satanas an ngatanan nga paagi basi mahisimang kita ha putli nga pagsingba. Sugad la nga ginagamit niya an seksuwal nga imoralidad ngan materyalismo basi mapaundang an iba, nangangalimbasog liwat hiya nga madaot an integridad han iba pinaagi han kwestyonable nga mga pagtambal nga nagamit hin okultismo ngan espiritismo. Nag-aampo kita kan Jehova nga talwason kita tikang ha usa nga ‘maraot’ ngan ha “ngatanan nga magraot.” Salit diri kita sadang magpasakop ha gahum ni Satanas pinaagi han paglikay ha bisan ano nga may kalabotan ha espiritismo ngan okultismo.—Mat. 6:13; Tito 2:14.
14 Gindid-an ni Jehova an mga Israelita ha pagbuhat hin pagtigo ngan mahika. (Deut. 18:10-12) Iginsurat ni Pablo an pagbuhat han espiritismo kaupod han “mga buhat han unod.” (Gal. 5:19, 20) Dugang pa, adton nagbubuhat han espiritismo diri magigin bahin han bag-o nga sistema ni Jehova. (Pah. 21:8) Matin-aw kon sugad nga mangil-ad ha iya an ngatanan nga may kalabotan ha espiritismo.
‘Ipahayag an Iyo Pagkamakatadunganon’
15, 16. Kay ano nga kinahanglanon naton an kinaadman ha pagpili hin paagi han pagtambal, ngan ano an maaramon nga iginsagdon han nagmamando nga lawas ha siyahan nga siglo?
15 Uyon ha mga gin-unabi na, kon nagruruhaduha kita ha paagi han pagkilala o pagtambal han sakit, maopay nga likyan naton ito. Syempre, diri ini nangangahulogan nga ginagamitan hin espiritismo an usa nga paagi han pagtambal tungod la kay diri naton maisaysay kon paonan-o ginbubuhat ito. Basi uyon pirme ha Kasuratan an pagmangno han kahimsog, kinahanglan magkaada kita kinaadman nga tikang ha Dios ngan maopay nga pagturutimbang. Ha Proberbios kapitulo 3, aton mababasa ini nga sagdon: “Sarig kan Jehova ha bug-os mo nga kasingkasing, ngan ayaw sandig dida ha imo kalugaringon nga pagsabot. Ha ngatanan mo nga dalan kilalaha hiya, ngan hiya magtututdo han imo mga agianan. . . . Tipigi an hingpit nga kinaadman ngan an katakos ha pagturutimbang; nga hira maamo an kinabuhi han imo kalag.”—Prob. 3:5, 6, 21, 22.
16 Salit, samtang nangangalimbasog kita nga magpabilin nga mahimsog, kinahanglan mag-ikmat kita nga diri mawara an pag-uyon han Dios samtang namimiling kita hin paagi nga matambal an sakit o maatubang an pagtikalagas. Ha pagmangno han kahimsog, sugad man ha iba nga butang, sadang naton ‘ipahayag an kaaghop [“pagkamakatadunganon,” NW] ha ngatanan nga tawo’ pinaagi han pagsunod ha mga prinsipyo han Biblia. (Fil. 4:5) Pinaagi han usa nga importante gud nga surat, an nagmamando nga lawas ha siyahan nga siglo nagsagdon ha mga Kristiano nga maglikay ha idolatriya, dugo, ngan pornikasyon. Kaupod hito nga surat ini nga pasarig: “Kon maglikay kamo hini nga mga bagay maghihingaopay kamo.” (Buh. 15:28, 29) Ha ano nga paagi?
Makatadunganon nga Pag-ataman nga Ginhuhunahuna an Hingpit nga Kahimsog
17. Paonan-o kita nagpapahimulos ha pisikal tungod han pagsunod ha mga prinsipyo han Biblia?
17 Sadang pakianhan naton an aton kalugaringon, ‘Nasasantop ko ba an daku nga kaopayan para ha akon tungod kay ginsunod ko gud an mga prinsipyo ha Biblia may kalabotan ha dugo ngan pornikasyon?’ Hunahunaa liwat an mga kapulsanan nga aton nakarawat tungod han aton pangalimbasog nga “maglinis kita tikang ha ngatanan nga mga hugaw han unod ngan han espiritu.” (2 Kor. 7:1) Pinaagi han pagsunod ha mga prinsipyo ha Biblia may kalabotan ha kalimpyo, nalilikyan naton an damu nga sakit. Naghihingaopay kita tungod kay diri kita nagamit hin tabako ngan ilegal nga droga nga nakakadaot han aton lawas ngan espirituwalidad. Tagda liwat an maopay nga epekto ha kahimsog han kasadangan nga pagkaon ngan pag-inom. (Basaha an Proberbios 23:20; Tito 2:2, 3.) Bisan kon an pagpahuway ngan pag-ehersisyo makakabulig ha aton kahimsog, labi nga naghihingaopay kita ha pisikal ngan espirituwal tungod kay ginsusunod naton an giya han Kasuratan.
18. Ano an pinakaimportante ha aton, ngan ginpapamulat naton an katumanan han ano nga tagna may kalabotan ha kahimsog?
18 Labaw ha ngatanan, sadang naton atamanon an aton espirituwal nga kahimsog ngan parig-unon an aton presyoso nga relasyon ha aton langitnon nga Amay, an Burabod han aton ‘kinabuhi yana ngan ha tiarabot,’ ha iya iginsaad nga bag-o nga kalibotan. (1 Tim. 4:8; Sal. 36:9) Ha bag-o nga kalibotan han Dios, mahitatabo an kabug-osan nga pagtambal ha espirituwal ngan ha pisikal pinaagi ha pagpasaylo han mga sala tungod han halad lukat ni Jesus. An Kordero han Dios, hi Jesu-Kristo, maggigiya ha aton ngadto ha “mga burabod han mga tubig han kinabuhi,” ngan papahiron han Dios an ngatanan nga luha ha aton mga mata. (Pah. 7:14-17; 22:1, 2) Maieksperyensyahan liwat naton an katumanan hinin makalilipay nga tagna: “An umurukoy diri masiring: Ako masakit.”—Isa. 33:24.
19. Samtang makatadunganon nga gin-aataman an aton kahimsog, makakasarig kita han ano?
19 Kombinsido kita nga hirani na an aton katalwasan, ngan ginpapamulat gud naton an adlaw kon wad-on na ni Jehova an sakit ngan kamatayon han tawo. Samtang yana, ginpapasarig kita nga an aton mahigugmaon nga Amay mabulig ha aton nga makailob han kakurian tungod han sakit kay ‘hiya nagmamangno ha aton.’ (1 Ped. 5:7) Salit, atamanon naton an aton kahimsog kondi sundon pirme an matin-aw nga mga giya han Pulong han Dios!
[Footnote]
a An lista han iba hini nga mga artikulo makikita ha kahon ha pahina 17 han An Barantayan han Septyembre 1, 2003.
Sugad nga Repaso
• Hin-o an may baratunon tungod han pagkasakit, ngan hin-o an magtatalwas ha aton tikang ha mga epekto han sala?
• Bisan kon natural la nga mabaraka kita ha aton kahimsog, ano an sadang naton likyan?
• Kay ano nga importante kan Jehova an aton pinipili nga pagtambal?
• May kalabotan ha aton kahimsog, paonan-o kita magpapahimulos ha pagsunod ha mga prinsipyo han Biblia?
[Mga Pakiana]
[Retrato ha pahina 23]
Waray laranga an tawo basi magkasakit ngan malagas
[Retrato ha pahina 25]
Bisan pa han pagkasakit, malipayon ha pagsangyaw an katawohan ni Jehova