Nakita Ko an Pag-uswag Hito ha Korea

Iginsumat ni Milton Hamilton

“Nasusubo kami ha pagpahibaro ha iyo nga ginkansela han gobyerno han Republika han Korea an ngatanan nga “visa” niyo nga mga misyonero ngan nagsiring nga diri kamo kinahanglanon ha nasud. . . . Tungod hini nga hitabo, temporaryo nga itutoka kamo ha Japan.”

HA IKATARAPOS han 1954, nakarawat namon nga mag-asawa ito nga mensahe tikang ha Brooklyn, New York, E.U.A. Temprano hito nga tuig, naggradwar kami ha ika-23 nga klase han Gilead School ha New York. Han nakarawat namon ito nga surat, temporaryo nga nag-aalagad kami ha Indianapolis, Indiana.

Magkaklase kami han akon asawa nga hi Liz (Liz Semock hadto) han hayskul. Han 1948, ginkasal kami. Nalilipay gud hiya ha pagpayunir kondi nag-aalang hiya ha pagbaya ha Estados Unidos basi mag-alagad ha iba nga nasud. Ano an nakapabag-o han iya hunahuna?

Inuyon hi Liz nga umupod ha akon ha katirok para ha mga naruruyag umiskwela ha Gilead. Gindumara ito durante han internasyonal nga kombensyon ha Yankee Stadium, New York, ha katpaso han 1953. Katapos hiton makapadasig nga katirok, nag-aplay kami para ha Gilead. Nasurprisa kami han gin-imbitar kami pag-eskwela ha sunod nga klase nga magtitikang ha Pebrero 1954.

Ha katpaso han 1953, igintoka kami ha Korea bisan kon nahuman pa la an tulo ka tuig nga girra nga nakadaot hito nga nasud. Sugad han instruksyon ha surat nga gin-unabi ha tinikangan, kinadto anay kami ha Japan. Katapos hin 20 ka adlaw nga pagbiyahe ha kadagatan, inabot kami ngadto han Enero 1955 kaupod han unom nga misyonero nga igintoka liwat ha Korea. Gintapo kami ha piyer han 6:00 h.a. ni Lloyd Barry, an paramangno han sanga nga opisina han Japan hito nga panahon. Sunod, kinadto kami ha urukyan han mga misyonero ha Yokohama. Ha kulop hito mismo nga adlaw, nagsangyaw kami.

Nakasulod Gihapon Kami ha Korea

Inabot an panahon, nagkaada kami hin mga visa basi makasulod ha Republika han Korea. Han Marso 7, 1955, nagbiyahe kami hin tulo ka oras tikang ha Haneda International Airport ha Tokyo tipakadto ha Yoido Airport ha Seoul. Gintapo kami hin sobra 200 nga Koreano nga Saksi, ngan nakatangis kami tungod ha kalipay. May-ada la 1,000 nga Saksi ha bug-os nga Korea hadto. Pariho ha damu nga taga-Weste, kahuna namon nga anoman nga nasud an gintikangan han ngatanan nga tawo ha Oriente, haros parapriho an ira hitsura ngan paggios. Kondi, nasantop dayon namon nga sayop kami. An mga Koreano diri la kay may-ada kalugaringon nga yinaknan ngan alpabeto kondi may-ada liwat hira kalugaringon  nga paagi ha pagluto, pisikal nga hitsura, tradisyonal nga bado, ngan iba pa nga butang nga nagpapaiba ha ira, sugad han disenyo han ira mga tinukod.

An pinakamakuri gud ha amon amo an pag-aram han Koreano nga yinaknan. Waray libro nga magagamit para ha pag-aram hito. Waray pag-iha nasantop namon nga imposible gud masubad an pagluwas han mga pulong han Koreano nga yinaknan kon Iningles la an paagi han pagluwas hito. Mahibabaroan la an husto nga pagluwas pinaagi ha pag-aram han ira alpabeto.

Usahay nagsasayop kami. Pananglitan, nagpakiana hi Liz ha tagbalay kon may-ada hiya Biblia. Nahipausa an tagbalay samtang nasulod ha balay ngan binalik nga may-ada na dara nga pusporo. Nagpakiana hi Liz kon may-ada hiya sungnyang (pusporo) imbes nga sungkyung, an pulong para ha “Biblia.”

Paglabay hin pipira ka bulan, ginpabiling kami hin balay nga mauukyan han mga misyonero ha Pusan, an syudad ha sur nga may piyer. Nakaplete kami hin tulo nga gudtiay nga kwarto para ha amon nga mag-asawa ngan ha duha nga bugto nga babaye nga igintoka didto kaupod namon. Waray ito permanente nga suplay hin tubig ngan maopay nga kasilyas. Ha gab-i la makusog an awas nga nakakaabot ha ikaduha nga andana pinaagi hin hose. Salit, nagsusurosaliwan kami ha pagmata ha kaagahon basi magsalod. Kinahanglan pakaladkaron pa namon ito o butangan hin klorin basi mainom.

May-ada pa iba nga problema. Mahinay an koryente salit diri kami puydi gumamit hin washing machine o plantsa. Ha pasilyo an amon kusina, ngan kusinilya la an aadto. Waray pag-iha, kami ngatanan nahibaro ha pag-andam hin pagkaon gamit an limitado la nga garamiton ha pagluto ha adlaw nga nakaeskedyol ha amon. Tulo ka tuig tikang han amon pag-abot, nagkasakit kami ni Liz hin hepatitis. Nagkasakit liwat hito an kadam-an nga misyonero hadto nga mga tuig. Linabay anay an pipira ka bulan antes kami mag-opay, ngan nagkaada pa kami hin iba nga sakit.

Nabuligan nga Malamposan an mga Problema

Ha sulod hin mga 55 ka tuig, masamok an pan-gobyernohan ha Korea. Nababahin ito han DMZ, (demilitarized zone) o an lugar han giutan diin igindidiri pagsulod an ngatanan nga pwersa militar. Nahimumutang ito 55 kilometro ha norte han Seoul, an kapital han Republika han Korea. Han 1971, binisita hi Frederick Franz tikang ha sentro nga opisina ha Brooklyn. Gin-updan ko hiya ha DMZ, an pinakagwardyado nga giutan ha bug-os nga tuna. Ha naglabay nga katuigan, an mga opisyal han Nagkakaurosa nga Nasud agsob makigkita didto ha mga representante han duha nga gobyerno.

 Syempre, waray gud kita dinadapigan may kalabotan ha politika hini nga kalibotan, upod na an kahimtang ha Korea. (Juan 17:14) Tungod han pagdumiri han mga Saksi ha Korea nga makigbahin ha girra, sobra 13,000 ha ira an napriso hin total nga 26,000 ka tuig. (2 Kor. 10:3, 4) Maaram an ngatanan nga batan-on nga kabugtoan nga kalalakin-an hini nga nasud nga maatubang hira hini nga pagsari, kondi diri hira nahahadlok. Makasurubo nga gintatawag han gobyerno an Kristiano nga mga ministro nga “mga kriminal” nga an “krimen” la nga ira nabuhat amo an pagpabilin nga neutral sugad nga Kristiano.

Han 1944, durante han Girra ha Kalibotan II, nagdumiri liwat ako nga magsundalo salit napriso ako hin duha ngan tunga ka tuig ha E.U. ha Lewisburg, Pennsylvania. Salit, bisan kon mas makuri an kahimtang ha prisohan han aton Koreano nga kabugtoan, maaram ako han naeksperyensyahan nira. Damu an naparig-on han mahibaro nga an iba ha amon nga misyonero ha Korea nakaeksperyensya hin pariho hito.—Isa. 2:4.

Nakaeksperyensya Kami hin Kakurian

Nasarihan an amon pagin neutral ha isyu nga binangon han 1977. Kahuna han mga opisyal nga gin-impluwensyahan namon an batan-on nga mga Koreano ha pagdumiri ha pagsundalo ngan paggamit hin armas. Salit an gobyerno nagdesisyon nga diri pasudlon utro an mga misyonero nga ginawas ha nasud anoman an hinungdan. Ini nga pagdiri nagtikang han 1977 tubtob 1987. Kon binaya kami ha Korea durante hito nga mga tuig, diri unta kami tutugotan nga makabalik. Salit hito nga mga tuig, waray gud kami umuli bisan ha pagbisita la.

Damu ka beses nga nakiistorya kami ha mga opisyal han gobyerno ngan iginsaysay an amon pagin neutral sugad nga mga sumurunod ni Kristo. Inabot an panahon, nasantop nira nga diri mababag-o an amon determinasyon, salit natapos gihapon an pagdiri—paglabay hin napulo ka tuig. Durante hito nga katuigan, kinahanglan bumaya ha Korea an iba nga misyonero tungod ha sakit, kondi nagpabilin an kadam-an ha amon, ngan nalipay kami nga ginbuhat namon ito.

Ha kabutngaan han dekada han 1980, sayop nga gin-akusahan han mga nakontra ha amon pagsangyaw an mga direktor han aton legal nga korporasyon hin pagtutdo ha mga batan-on nga diri magsundalo. Tungod hito, ginpatawag kami han gobyerno basi imbistigaron. Han Enero 22, 1987, hinbaroan han korte nga waray basihan ito nga mga akusasyon. Nakabulig ini nga matadong an anoman nga sayop nga pagsabot nga bangin mahitabo ha tidaraon.

Ginbibendisyonan han Dios an Amon Buruhaton

Ha Korea, nagtikaduro an pagkontra ha amon pagsangyaw ha paglabay han katuigan tungod han amon pagin neutral. Tungod hito, nagtikakuri gud an pamiling hin angayan nga lugar para ha dagku nga asembleya. Salit, naghimo hin paagi an mga Saksi ngan nagtukod hin Assembly Hall ha Pusan, an siyahan ha Oriente. Nakapribilehiyo ako ha pagpahayag para ha dedikasyon hito han Abril 5, 1976, ha 1,300 nga tinambong.

Tikang han 1950, napuplo ka yukot nga kasundalohan tikang ha  Estados Unidos an nadidestino ha Korea. Ha ira pag-uli, damu an nagin aktibo nga Saksi. Agsob kami makakarawat hin surat tikang ha ira, ngan gintatagad namon nga bendisyon an pakabulig ha ira ha espirituwal.

Makasurubo, namatay an akon hinigugma nga asawa, hi Liz, han Septyembre 26, 2006. Duro an akon kamingaw ha iya. Durante han iya 51 ka tuig dinhi, malipayon nga ginkarawat niya an bisan ano nga toka ngan waray gud magreklamo. Waray gud hiya magsuhestyon o magpabati man la nga bumalik ha Estados Unidos, an nasud nga diri gud niya karuyag bayaan siring niya hadto!

Padayon ako nga nag-aalagad sugad nga membro han pamilya han Bethel ha Korea. An gutiay la nga membro han pamilya hadto nagtikadaku tubtob nga mga 250 na ito yana. Pribilehiyo ko nga mag-alagad sugad nga usa han pito nga membro han Komite han Sanga nga nagmamangno han buruhaton dinhi.

Bisan kon pobre gud an Korea han inabot kami, usa na ito yana han pinakariko nga nasud ha kalibotan. May-ada sobra 95,000 nga Saksi ha Korea, hirani 40 porsyento hito an regular o auxiliary payunir. Ini ngatanan dugang nga hinungdan kon kay ano nga nalilipay ako nga mag-alagad ha Dios dinhi ngan makita an pag-uswag han Iya panon.

[Retrato ha pahina 24]

Pag-abot ha Korea upod an iba nga misyonero

[Retrato ha pahina 24, 25]

Han nag-aalagad ha Pusan

[Retrato ha pahina 25]

Kami ni Bugto Franz ha DMZ han 1971

[Retrato ha pahina 26]

Kami ni Liz antes hiya mamatay

[Retrato ha pahina 26]

Sanga nga opisina han Korea, diin nag-aalagad ako sugad nga membro han pamilya han Bethel