Pagyakan han Kamatuoran ha Imo Amyaw
Pagyakan han Kamatuoran ha Imo Amyaw
“Bayai niyo an buwa, magyakan kamo an tagsa-tagsa hin kamatuoran ha iya amyaw.”—EFE. 4:25.
1, 2. Ano an panhunahuna han damu nga tawo mahitungod han kamatuoran?
MAIHA na gud nga ginlalantugian kon an tawo posible magin maminatud-on. Han ikaunom ka siglo A.K.P., an Griego nga parasiday nga hi Alcaeus nagsiring: “May-ada kamatuoran ha alaksiw.” Iginpapasabot hito nga naisusumat la an kamatuoran kon nahuhubog an usa ngan mas naruruyag magyakan. Nakita liwat ha siyahan-siglo nga Romano nga Gobernador nga hi Ponsio Pilato nga sayop an iya panhunahuna mahitungod han kamatuoran han may pagruhaduha nga nagpakiana hiya kan Jesus: “Ano an kamatuoran?”—Juan 18:38.
2 Kalyap yana an nagkakasumpaki nga panhunahuna mahitungod han kamatuoran. Damu an nasiring nga an pulong nga “kamatuoran” magkalain-lain an kahulogan o nagkakaiba-iba ha tagsa nga tawo. Nagsusumat la han kamatuoran an iba kon kombinyente o mapulsanon ito para ha ira. An libro nga The Importance of Lying nasiring: “Maopay nga kalidad an pagin tangkod, kondi gutiay la an kapulsanan hito kon namimeligro an kinabuhi ngan seguridad. Haros waray mahihimo an tawo—kinahanglan magbuwa hiya basi mabuhi.”
3. Kay ano nga hi Jesus maopay nga susbaranan ha pagyakan han kamatuoran?
3 Naiiba gud an mga disipulo ni Kristo! An pagtagad ni Jesus han kamatuoran diri basado ha pilosopiya. Pirme hiya nagyayakan han kamatuoran. Bisan an iya mga kaaway nagsiring: “Magturutdo, kami maaram nga ikaw matuod ngan nagtututdo han dalan han Dios ha kamatuoran.” (Mat. 22:16) Sugad man yana, ginsusubad han tinuod nga mga Kristiano an susbaranan ni Jesus. Diri hira nag-aalang ha pagyakan han kamatuoran. Bug-os-kasingkasing nga nauyon hira kan apostol Pablo nga nagsagdon ha mga igkasi-tumuroo: “Bayai niyo an buwa, magyakan kamo an tagsa-tagsa hin kamatuoran ha iya amyaw.” (Efe. 4:25) Aton paghisgotan an tulo nga bahin han ginsiring ni Pablo. Siyahan, hin-o an aton amyaw? Ikaduha, ano an kahulogan han pagyakan han kamatuoran? Ngan ikatulo, paonan-o naton maiaaplikar ini ha aton adlaw-adlaw nga pagkinabuhi?
Hin-o an Aton Amyaw?
4. Diri sugad ha siyahan-siglo nga Judio nga mga lider, paonan-o ipinakita ni Jesus an panhunahuna ni Jehova kon hin-o an aton amyaw?
4 Han siyahan nga siglo K.P., igintutdo han iba nga Judio nga lider nga an ira la igkasi-Judio o duok nga sangkay an takos tawagon nga “amyaw.” Kondi, hingpit nga ginsubad ni Jesus an panhunahuna han iya Amay. (Juan 14:9) Ipinakita gud niya ha iya mga disipulo nga waray ginpapasulabi an Dios nga rasa o nasyonalidad. (Juan 4:5-26) Dugang pa, iginpahayag kan apostol Pedro pinaagi han baraan nga espiritu nga “an Dios waray ginpasulabi ha mga tawo; kondi tikang ha ngatanan nga mga nasud hiya nga nahadlok ha iya, ngan nagbubuhat hin matadong, naruruyagan niya.” (Buh. 10:28, 34, 35) Salit, sadang tagdon naton an ngatanan nga tawo sugad nga aton amyaw ngan higugmaon bisan an nakontra ha aton.—Mat. 5:43-45.
5. Ano an karuyag sidngon han pagyakan han kamatuoran ha aton amyaw?
5 Kondi, ano an karuyag sidngon ni Pablo han magsiring hiya nga sadang kita magyakan han kamatuoran ha aton amyaw? An pagyakan han kamatuoran amo an pagsumat han tinuod nga impormasyon. Diri gindudugangan o gin-iibanan han tinuod nga mga Kristiano an impormasyon basi limbongan an iba. Hira ‘nangangalas ha maraot ngan nakupkop ha maopay.’ (Roma 12:9) Ha pagsubad ha “Dios han kamatuoran,” sadang mangalimbasog kita nga magin tangkod ngan prangka ha ngatanan nga aton ginbubuhat ngan ginsisiring. (Sal. 15:1, 2; 31:5) Kon naghihirot kita ha aton ginyayakan, masusulbad bisan an makaarawod o makuri nga kahimtang nga diri nagbubuwa.—Basaha an Kolosas 3:9, 10.
6, 7. (a) An pagin maminatud-on ba nangangahulogan nga kinahanglan isumat naton bisan an personal nga detalye ha bisan hin-o nga nagpapakiana? Isaysay. (b) Hin-o an takos sumatan han bug-os nga baton?
6 An pagin maminatud-on ba nangangahulogan nga kinahanglan isumat naton an ngatanan nga aton hinbabaroan ha bisan hin-o nga nagpapakiana ha aton? Diri. Han nakanhi hi Jesus ha tuna, ipinakita niya nga may-ada mga tawo nga diri takos ha direkta nga baton o impormasyon. Han nagpakiana ha iya an salingkapaw nga mga lider han relihiyon kon kan kanay gahum o awtoridad nga nagbubuhat hiya hin mga tigaman ngan milagro, hi Jesus nagsiring: “Ako mapakiana man ha iyo hin usa nga pulong, ngan batona ako niyo; ngan akon kamo pagsusumatan, nga tungod ha ano nga gahum an pagbuhat ko hini nga mga bagay.” Han nag-alang ha pagbaton an mga eskriba ngan katigurangan, hi Jesus nagsiring: “Bisan ako diri magsusumat ha iyo, kon tungod ha ano nga kagamhanan an akon pagbuhat hini nga mga bagay.” (Mar. 11:27-33) Inabat niya nga diri hiya obligado ha pagbaton tungod han ira maraot nga buhat ngan kawaray-pagtoo. (Mat. 12:10-13; 23:27, 28) Sugad man yana, an katawohan ni Jehova kinahanglan mag-ikmat ha mga apostata ngan magraot nga tawo nga nagamit hin panlimbong o tuso nga taktika para ha hakugnon nga katuyoan.—Mat. 10:16; Efe. 4:14.
7 Ipinakita liwat ni Pablo nga may-ada mga tawo nga diri takos han bug-os nga baton. Hiya nagsiring nga an ‘maglibak ngan maglabot, nagyayakan han mga bagay nga diri angay pagyaknon.’ (1 Tim. 5:13) Oo, bangin maobserbahan han mga naghihilabot ha kinabuhi han iba o han diri-matataporan, nga nag-aalang na an mga tawo ha pagsumat ha ira hin personal nga impormasyon. Maopay gud an pagsunod ha sagdon ni Pablo: “Magtinguha kamo ha pagkamamingaw, ngan pagbuhat ha iyo mga kalugaringon nga buruhaton.” (1 Tes. 4:11) Kondi, an mga tigurang ha kongregasyon bangin kinahanglan magpakiana mahitungod han personal nga impormasyon basi tumanon an ira responsabilidad. Hito nga kahimtang, inaapresyar gud ngan daku nga bulig an aton pagsumat han kamatuoran.—1 Ped. 5:2.
Pagyakan han Kamatuoran ha Pamilya
8. Paonan-o an pagyakan han kamatuoran nabulig ha pamilya nga magin duok ha usa kag usa?
8 Kasagaran nga duok gud an aton relasyon ha pamilya. Basi maparig-on ito nga relasyon, importante gud nga magyakan kita han kamatuoran ha usa kag usa. Maiibanan ngan masusulbad an damu nga problema ngan diri-pagsinabtanay pinaagi han prangka, tangkod, ngan mahigugmaon nga pag-iristorya. Pananglitan, kon nagsasayop kita, iginsusumat ba naton ito ha aton padis, mga anak, o iba nga duok nga membro han pamilya? An aton sinsero nga pangaro hin pasaylo nabulig nga magin mamurayawon ngan urosa an pamilya.—Basaha an 1 Pedro 3:8-10.
9. Kay ano nga an pagyakan han kamatuoran diri nangangahulogan nga magin sobra kita kaprangka o bastos?
9 An pagyakan han kamatuoran diri nangangahulogan nga magin sobra kita kaprangka ngan diri-mataktika. Kon bastos an usa ka tawo, bisan kon nagyayakan hiya han kamatuoran, diri hito natuod an iba. Hi Pablo nagsiring: “An ngatanan nga kapaitan, ngan kangalas, ngan kasina, ngan pagbusa, ngan paglibak ngan an ngatanan nga maraot ipahirayo ha iyo: Ngan magmalolooyon kamo an usa kag usa, magmahumok an iyo kasingkasing, magpinasayloay kamo an usa kag usa, sugad nga ginpasaylo man kamo han Dios pinaagi kan Kristo.” (Efe. 4:31, 32) Kon mataktika kita, napapabilhan an aton ginsisiring ngan napapasidunggan an aton kaistorya.—Mat. 23:12.
Pagyakan han Kamatuoran ha Kongregasyon
10. Ano an mahibabaroan han mga tigurang tikang ha maopay nga susbaranan ni Jesus ha pagyakan han kamatuoran?
10 Hi Jesus nagyakan ha iya mga disipulo ha simple ngan prangka nga paagi. An iya sagdon pirme mahigugmaon, kondi waray hiya maglikay pagyakan han kamatuoran basi la diri masina an iya mamarati. (Juan 15:9-12) Pananglitan, han an iya mga apostol pauroutro nga naglantugi kon hin-o an labaw ha ira, marig-on kondi mapailubon nga ginbuligan hira ni Jesus nga masabtan nga kinahanglan magin mapainubsanon. (Mar. 9:33-37; Luk. 9:46-48; 22:24-27; Juan 13:14) Sugad man, bisan kon an mga tigurang yana marig-on para ha katadongan, diri hira nagpapakaagaron ha katawohan han Dios. (Mar. 10:42-44) Ira ginsusubad hi Kristo pinaagi han pagin ‘maloloy-on’ ngan mapinairon ha pagtratar ha iba.
11. An gugma ha aton kabugtoan sadang magpagios ha aton nga gamiton an aton dila ha ano nga paagi?
11 Pinaagi han pagin tangkod ha aton kabugtoan kondi diri sobra kaprangka, maipapahayag naton an aton ginhuhunahuna ha paagi nga diri nakakainsulto. Oo, diri gud naton karuyag nga an aton dila magin sugad hin “matarom nga labaha,” nga nakakasamad pinaagi han nakakasakit o nakakatamay nga pulong. (Sal. 52:2; Prob. 12:18) An gugma ha aton kabugtoan magpapagios ha aton nga ‘bantayan an aton dila tikang ha maraot, ngan an aton mga im-im tikang ha pagyakan hin limbong.’ (Sal. 34:13) Hini nga paagi, napapasidunggan naton an Dios ngan mas nagkakaurosa an kongregasyon.
12. San-o nagkikinahanglan hin hudisyal nga aksyon an pagbuwa? Isaysay.
12 An mga tigurang nangangalimbasog nga panalipdan an kongregasyon kontra hadton nagyayakan hin nakakadaot nga buwa. (Basaha an Jakobo 3:14-16.) Katuyoan hito nga pagbuwa nga mag-antos o masubo an usa. Nag-uupod ito diri la han gutiay, malimbong o pinasobrahan nga impormasyon. Syempre, sayop an ngatanan nga pagbuwa, kondi diri kinahanglan hin hudisyal nga aksyon an tagsa hito. Salit, an mga tigurang sadang magin timbang, makatadunganon, ngan maopay an pagsabot basi masiguro kon an nagsiring hito tinuyo pirme nga nagbubuwa ngan kinahanglan na hin hudisyal nga aksyon. O igo na ba an marig-on ngan mahigugmaon nga sagdon tikang ha Kasuratan?
Pagyakan han Kamatuoran ha Trabaho Ngan Negosyo
13, 14. (a) Ha ano nga paagi diri tangkod an iba ha ira amo? (b) Ano an maopay nga resulta han pagin tangkod ngan maminatud-on ha trabaho?
13 Kalyap yana an pagkadiri-tangkod, salit bangin makuri atohan an pagsulay nga magin diri-tangkod ha amo. Kon nag-aaplay hin trabaho, damu an nagbubuwa. Pananglitan, bangin pasobrahan nira ha aplikasyon an ira eksperyensya o edukasyon basi magkaada hin mas maopay o hitaas an sweldo nga trabaho. Ha iba nga kahimtang, damu nga empleyado an nasiring nga nagtatrabaho hira kondi ha pagkamatuod nagbubuhat hira hin personal nga butang bisan kon supak ito ha surundon han kompanya. Bangin nagbabasa hira hin magasin, natawag ha telepono, o nagamit han Internet nga waray kalabotan ha ira trabaho.
14 Para ha tinuod nga mga Kristiano, kinahanglanon gud an pagin tangkod ngan maminatud-on. (Basaha an Proberbios 6:16-19.) Hi Pablo nagsiring: “Nagtitinguha kami ha paggawi hin maopay ha ngatanan nga mga butang.” (Heb. 13:18) Salit, bug-os nga adlaw nga nagtatrabaho an mga Kristiano para ha bug-os nga adlaw nga sweldo. (Efe. 6:5-8) An pagin maduruto nga empleyado makakahatag liwat hin kadayawan ha aton langitnon nga Amay. (1 Ped. 2:12) Pananglitan, ha Espanya, ginkumendasyonan hi Roberto han iya amo tungod han iya pagin tangkod ngan matataporan nga empleyado. Sugad nga resulta han maopay nga paggawi ni Roberto, mas damu nga Saksi an ginpatrabaho ha kompanya. Hira liwat mag-opay nga empleyado. Ha paglabay han katuigan, 23 nga bawtismado nga kabugtoan ngan 8 nga estudyante ha Biblia an nabuligan ni Roberto nga magkaada hin trabaho!
15. Paonan-o sadang ipakita han Kristiano nga negosyante nga tangkod hiya?
15 Kon may-ada kita kalugaringon nga negosyo, tangkod ba kita ha ngatanan nga aton transaksyon, o usahay nagbubuwa kita ha aton igkasi-tawo? An Kristiano nga negosyante diri sadang magbuwa mahitungod han produkto o serbisyo basi magkaada dayon hin kità; diri liwat hiya maghahatag o makarawat hin hukip. Gintatratar naton an iba sugad han karuyag naton nga pagtratar nira ha aton.—Prob. 11:1; Luk. 6:31.
Pagyakan han Kamatuoran ha Gobyerno
16. Ano an iginhahatag han mga Kristiano (a) ha gobyerno? (b) kan Jehova?
16 Hi Jesus nagsiring: “Ihatag kan Cesar an mga butang ni Cesar, ngan ha Dios, an kanan Dios.” (Mat. 22:21) Ano nga “mga butang” an ihahatag naton kan Cesar, nga amo an gobyerno? Han ginsiring ito ni Jesus, ginhihisgotan niya an buhis. Salit basi matipigan an limpyo nga konsensya ha atubangan han Dios ngan tawo, ginsusunod han mga Kristiano an balaud han gobyerno, upod na an pagbayad hin buhis. (Roma 13:5, 6) Kondi kinikilala naton hi Jehova sugad nga Gihitaasi nga Soberano, an amo la matuod nga Dios, nga hinigugma naton ha bug-os nga kasingkasing, kalag, hunahuna, ngan kusog. (Mar. 12:30; Pah. 4:11) Salit bug-os nga nagpapasakop kita kan Jehova nga Dios.—Basaha an Salmo 86:11, 12.
17. Ano an sadang naton hinumdoman kon nakarawat kita hin bulig tikang ha gobyerno?
17 Damu nga nasud an may-ada programa o serbisyo ha pagbulig ha nanginginahanglan. Diri sayop nga karawaton ito han Kristiano—kon kwalipikado hiya. An pagyakan han kamatuoran ha aton igkasi-tawo nangangahulogan nga diri kita naghahatag hin sayop o buwa nga impormasyon basi la makakarawat hin bulig tikang ha gobyerno.
Mga Bendisyon ha Pagyakan han Kamatuoran
18-20. Ano nga mga bendisyon an resulta ha pagyakan han kamatuoran ha aton amyaw?
18 Damu an bendisyon ha pagyakan han kamatuoran. Natitipigan naton an limpyo nga konsensya nga naghahatag ha aton hin murayaw nga hunahuna ngan kalmado nga kasingkasing. (Prob. 14:30; Fil. 4:6, 7) Importante gud ha paniplatan han Dios an pagkaada limpyo nga konsensya. Kon pirme liwat kita nagyayakan han kamatuoran, diri kita nababaraka nga hibaroan han iba an aton ginbubuhat.—1 Tim. 5:24.
19 Tagda an usa pa nga bendisyon. Hi Pablo nagsiring: ‘Ha ngatanan nga bagay ginpapakamaopay [‘iginrirekomenda,’ NW] namon an amon kalugaringon sugad nga mga ministro han Dios, ha [pagyakan] han kamatuoran.’ (2 Kor. 6:4, 7) Ini gud an ginbuhat han usa nga Saksi ha Britanya. Han iginsasaysay niya an mahitungod han iya awto ha tipalit, iginsumat niya an ngatanan nga bentaha ngan disbentaha hito. Katapos ito sarihan pagdrayb, an tawo nagpakiana kon usa ba hiya han mga Saksi ni Jehova. Kay ano nga nakasiring hito an tawo? Naobserbahan niya an katangkod ngan desente nga pamado han Saksi. Tungod hito, nasangyawan niya an tawo.
20 Nadadayaw ba liwat naton an aton Maglalarang pinaagi han pagin tangkod ngan maminatud-on? Hi Pablo nagsiring: “Iginsikway namon an mga tinago nga bagay han pagkaawod, nga waray kami panggawi ha panlimbong.” (2 Kor. 4:2) Salit, mangalimbasog gud kita nga magyakan han kamatuoran ha aton igkasi-tawo. Kon buhaton naton ito, madadayaw naton an aton langitnon nga Amay ngan an iya katawohan.
Ano an Imo Baton?
• Hin-o an aton amyaw?
• Ano an kahulogan han pagyakan han kamatuoran ha aton amyaw?
• Kay ano nga nadadayaw an Dios kon nagyayakan kita han kamatuoran?
• Ano nga mga bendisyon an resulta han pagyakan han kamatuoran?
[Mga Pakiana]
[Retrato ha pahina 17]
Iginsusumat mo ba dayon an gudtiay nga sayop?
[Retrato ha pahina 18]
Nagsusumat ka ba han kamatuoran kon nag-aaplay hin trabaho?