Kinabuhi nga Waray Kataposan ha Tuna—Paglaom nga Iginpahayag Utro
Kinabuhi nga Waray Kataposan ha Tuna—Paglaom nga Iginpahayag Utro
“O Daniel, sadhi an mga pulong, . . . ngadto ha panahon ha kataposan, damu an madalagan ngadto nganhi, ngan an hibaro magdudugang.”—DAN. 12:4.
1, 2. Ano nga mga pakiana an paghihisgotan hini nga artikulo?
MINILYON nga katawohan yana an nakakasabot gud han Kasuratanhon nga basihan han paglaom nga kinabuhi nga waray kataposan ha paraiso nga tuna. (Pah. 7:9, 17) Ha tinikangan han kasaysayan, iginpahayag han Dios nga an tawo ginlarang diri basi mabuhi la hin pipira ka tuig ngan mamatay, kondi basi mabuhi ha waray kataposan.—Gen. 1:26-28.
2 Ginlaoman han mga Israelita nga igpapahiuli an katawohan ha kahingpitan nga nawara ni Adan. Iginsaysay ha Kristiano Griego nga Kasuratan kon paonan-o pahihinaboon han Dios an kinabuhi nga waray kataposan ha Paraiso nga tuna para ha katawohan. Salit kay ano nga kinahanglan ipahayag utro ito nga paglaom? Paonan-o ito iginpahayag ngan iginpahibaro ha damu nga katawohan?
Gintago nga Paglaom
3. Kay ano nga diri urusahon nga natago an paglaom nga kinabuhi nga waray kataposan ha tuna?
3 Hi Jesus nagtagna nga an buwaon nga mga propeta magbabaliko han iya katutdoan ngan kadam-an han katawohan an mahisisimang. (Mat. 24:11) Nagpahamangno hi apostol Pedro ha mga Kristiano: “Ha butnga niyo maninindog in mga buwaon nga mga magturutdo.” (2 Ped. 2:1) Hi apostol Pablo nag-unabi han “panahon nga [an mga tawo diri] mag-aantos han putli nga pagturon-an; kondi, tungod ha ira magkatol nga mga talinga, magtitirok hira hin ira mga lugaringon nga magturutdo nga magsusunod ha ira mga kalugaringon nga kaipa.” (2 Tim. 4:3, 4) Ginlilimbongan ni Satanas an mga tawo ngan ginagamit an apostata nga Kristianidad basi itago an makaruruyag nga kamatuoran mahitungod han katuyoan han Dios ha katawohan ngan ha tuna.—Basaha an 2 Korinto 4:3, 4.
4. Ano nga paglaom han katawohan an waray toohi han apostata nga mga lider han relihiyon?
4 Iginsasaysay ha Kasuratan nga an Ginhadian han Dios usa nga gobyerno ha langit nga magbubungkag ngan magtatapos han ngatanan nga pagmando han tawo. (Dan. 2:44) Durante han usa ka yukot ka tuig nga pagmando ni Kristo, hi Satanas iglalabog ha atabay nga waray sag-od, babanhawon an mga patay, ngan magigin hingpit an katawohan ha tuna. (Pah. 20:1-3, 6, 12; 21:1-4) Kondi, iba nga katutdoan an ginkarawat han apostata nga mga lider han relihiyon han Kakristianohan. Pananglitan, han ikatulo ka siglo, ginkondenar han Amay han Iglesia nga hi Origen han Alexandria an mga natoo nga an Milenyo nga pagmando ni Kristo magpapahinabo hin mga bendisyon dinhi ha tuna. An Katoliko nga teologo nga hi Augustine han Hippo (354-430 K.P.) “nauyon ha ideya nga diri magkakaada hin milenyo nga pagmando,” siring han The Catholic Encyclopedia. a
5, 6. Kay ano nga nakontra hira Origen ngan Augustine ha katutdoan han milenyo nga pagmando?
5 Kay ano nga nakontra hira Origen ngan Augustine ha katutdoan mahitungod han milenyo nga pagmando? Hi Origen estudyante ni Clement han Alexandria, nga natoo han Griego nga katutdoan nga diri namamatay an kalag. Naimpluwensyahan gud hi Origen han katutdoan ni Plato mahitungod han kalag salit iya “gintig-ob ha Kristiano nga doktrina an katutdoan ni Plato mahitungod han kalag ngan han dadangatan hito,” siring han teologo nga hi Werner Jaeger. Tungod hito, iya igintutdo nga an mga bendisyon han Milenyo nga pagmando diri dinhi ha tuna kondi ha langit.
6 Antes hi Augustine makombirte ha “Kristianidad” ha edad nga 33 anyos, nagin Neoplatonista hiya nga natoo ha bersyon han pilosopiya ni Plato nga igintutdo ni Plotinus han ikatulo ka siglo. Han kakombirte ni Augustine, nagpabilin an iya Neoplatoniko nga mga ideya. “Hiya an nagpatikang ha pagtampo han mga katutdoan han Bag-o nga Testamento ngan han Griego nga pilosopiya ni Plato,” siring han The New Encyclopædia Britannica. Nagsaysay hi Augustine nga an Usa ka Yukot ka Tuig nga Pagmando nga iginhulagway ha Pahayag kapitulo 20 “usa la nga simboliko nga pagsaysay,” siring han The Catholic Encyclopedia. Ito nagdugang: “Ini nga pagsaysay . . . gintoohan han sumunod nga mga teologo ha Weste, ngan an orihinal nga katutdoan mahitungod han milenyo nga pagmando ha tuna iginsalikway na.”
7. Ano nga sayop nga pagtoo an nagpaluya han paglaom han tawo nga mabuhi ha waray kataposan ha tuna, ngan paonan-o ito nahitabo?
7 An paglaom han katawohan nga mabuhi ha waray kataposan dinhi ha tuna ginpaluya han gintotoohan ha kadaan nga Babilonya nga nagin kalyap ha bug-os nga kalibotan—an ideya nga an tawo may-ada diri namamatay nga kalag o espiritu. Han ginkarawat han Kakristianohan ito nga ideya, ginbaliko han mga teologo an mga teksto ha Biblia nga nagsasaysay han langitnon nga paglaom basi makombinse an iba nga igintututdo hito nga an ngatanan nga buotan makadto ha langit. Sumala hini nga ideya, gintuyo nga magin temporaryo la an kinabuhi han tawo ha tuna basi sarihan kon takos gud hiya han kinabuhi ha langit. May-ada puropariho nga nahitabo ha orihinal nga paglaom han mga Judio nga mabuhi ha waray kataposan dinhi ha tuna. Samtang hinay-hinay nga kinakarawat han mga Judio an Griego nga ideya nga diri namamatay an kalag, nawara an ira orihinal nga paglaom nga kinabuhi ha tuna. Daku gud an kaibahan hito ha pagsaysay han Biblia mahitungod han tawo! An tawo usa nga pisikal nga linarang, diri espiritu. Hi Jehova nagsiring ha siyahan nga tawo: “Tapotapo ka.” (Gen. 3:19) Salit, an tawo maukoy hin waray kataposan ha tuna, diri ha langit.—Basaha an Salmo 104:5; 115:16.
Mga Idlap han Kamatuoran ha Kasisidman
8. Ano an ginsiring han pipira nga eskolar han ika-16 ka siglo mahitungod han paglaom han tawo?
8 Bisan kon ginsasalikway han kadam-an nga relihiyon nga nag-aangkon nga Kristiano an paglaom nga kinabuhi nga waray kataposan ha tuna, waray maglampos hi Satanas ha pagtago han kamatuoran. Ha paglabay han panahon, an pipira nga maduruto nga magbarasa han Biblia nakakita hin mga idlap han kamatuoran han ira nasabtan an pipira nga bahin kon paonan-o ipapahiuli han Dios an kahingpitan han katawohan. (Sal. 97:11; Mat. 7:13, 14; 13:37-39) Han ika-16 ka siglo, mas damu an nagkaada han Baraan nga Kasuratan tungod han paghubad ngan pag-imprinta han Biblia. Han 1651, usa nga eskolar an nagsurat nga tungod kan Adan an katawohan “nawad-an han Paraiso, ngan Kinabuhi nga Waray Kataposan ha Tuna,” kondi pinaagi kan Kristo “an ngatanan nga tawo mabubuhi ha Tuna.” (Basaha an 1 Korinto 15:21, 22.) Hi John Milton, usa nga kilala nga Ingles nga parasiday (1608-1674), nagsurat han libro nga Paradise Lost ngan han sumpay hito nga Paradise Regained. Dida hito, gin-unabi ni Milton an balos ha magtinumanon nga ira makakarawat ha paraiso nga tuna. Bisan kon an kadak-an han iya panahon gin-gamit ha pag-aram han Biblia, nasantop niya nga masasabtan la hin bug-os an kamatuoran ha Kasuratan pag-abot han presensya ni Kristo.
9, 10. (a) Ano an iginsurat ni Isaac Newton mahitungod han paglaom han katawohan? (b) Kay ano nga naghunahuna hi Newton nga maiha pa umabot an presensya ni Kristo?
9 An kilala nga matematiko nga hi Sir Isaac Newton (1642-1727) interesado gud liwat ha Biblia. Nasabtan niya nga an mga baraan babanhawon ngan makakaupod ni Kristo ha paghadi ha langit. (Pah. 5:9, 10) Mahitungod han mga sakop han Ginhadian, hiya nagsurat: “An tuna padayon nga uukyan han mga tawo katapos han adlaw han paghukom ngan diri la ha sulod hin 1,000 ka tuig kondi ha waray kataposan.”
10 Naghunahuna hi Newton nga maiha pa umabot an presensya ni Kristo. “Usa nga hinungdan nga nangatadongan hi Newton nga maiha pa hinduro an Ginhadian han Dios tungod kay iya nakita an kalyap nga apostasya han mga natoo ha Trinidad,” siring han historyador nga hi Stephen Snobelen. Hito nga panahon, diri pa dayag an maopay nga sumat. Ngan hi Newton waray nakita nga Kristiano nga grupo nga makakagsangyaw hito. Hiya nagsurat: “An mga tagna ni Daniel ngan ni Juan [nga nakarekord ha libro han Pahayag] masasabtan la ha panahon han kataposan.” Hiya nagsaysay: “‘Katapos,’ siring ni Daniel, ‘damu an madalagan ngadto nganhi, ngan an hibaro magdudugang.’ Kay an Ebanghelyo kinahanglan igsangyaw ha ngatanan nga nasud antes han daku nga kagol-anan, ngan han kataposan han kalibotan. An katawohan nga nagdadara hin mga palwa nga nagawas tikang hinin daku nga kagol-anan, magigin diri-maihap nga katawohan tikang ha ngatanan nga nasud, kon isangyaw an Ebanghelyo antes ito umabot.”—Dan. 12:4; Mat. 24:14; Pah. 7:9, 10.
11. Kay ano nga ha panahon nira Milton ngan Newton damu pa gihapon an diri nakakasabot han paglaom han katawohan?
11 Ha panahon nira Milton ngan Newton, peligroso an pagpahayag hin mga ideya nga supak ha opisyal nga doktrina han iglesia. Salit, damu han ira mga sinurat mahitungod han ira nahibaroan ha Biblia an naipublikar la han patay na hira. Waray matadong han Repormasyon han ika-16 ka siglo an sayop nga doktrina nga an kalag diri namamatay, ngan padayon nga igintutdo han nangunguna nga mga sekta han Protestante an ideya ni Augustine nga an Milenyo naglabay na, diri ha tidaraon. Ha panahon han kataposan, nagdudugang ba an kahibaro?
“An Hibaro Magdudugang”
12. San-o mag-uuswag an tinuod nga kahibaro?
12 Hi Daniel nagtagna nga may maopay nga mahitatabo ha “panahon ha kataposan.” (Basaha an Daniel 12:3, 4, 9, 10.) “An mga magtadong maglalamrag sugad han adlaw,” siring ni Jesus. (Mat. 13:43) Paonan-o an tinuod nga kahibaro nadudugangan, o nag-uuswag ha panahon han kataposan? Tagda an pipira nga makasaysayan nga panhitabo antes han 1914, an tuig nga nagtikang an panahon han kataposan.
13. Ano an iginsurat ni Charles Taze Russell katapos pag-adman an mahitungod ha pagpahiuli han kahingpitan?
13 Ha ikatarapos han ika-18 ka siglo, damu nga sinsero nga tawo an nangangalimbasog nga masabtan an “surubdan han mga putli nga mga pulong.” (2 Tim. 1:13) Usa ha ira hi Charles Taze Russell. Han 1870 hiya ngan an pipira nga namimiling han kamatuoran nagporma hin grupo basi pag-adman an Biblia. Han 1872 ira gin-usisa an mahitungod han pagpahiuli han kahingpitan. Ha urhi hi Russell nagsurat: “Tubtob hito nga panahon diri pa gud matin-aw ha amon an daku nga kaibahan han balos han iglesia [an kongregasyon han mga dinihogan] nga ginsasarihan yana ngan an balos han magtinumanon nga katawohan ha kabug-osan.” An balos ha magtinumanon nga katawohan amo an “pagpahiuli han kahingpitan nga napahimulsan hadto ha Eden han ira amay ngan ulo, hi Adan.” Nagsiring hi Russell nga nabuligan hiya han iba ha iya pag-aram ha Biblia. Hin-o hira?
14. (a) Ano an pagsabot ni Henry Dunn ha Buhat 3:21? (b) Sumala kan Dunn, hin-o an mabubuhi ha waray kataposan ha tuna?
14 Usa ha ira hi Henry Dunn. Nagsurat hiya mahitungod han ‘pagpahiuli han ngatanan nga bagay, nga ginyakan han Dios pinaagi ha mga baba han iya baraan nga mga manaragna tikang ha tinikangan.’ (Buh. 3:21) Maaram hi Dunn nga upod hini nga pagpahiuli an kahingpitan han katawohan dinhi ha tuna durante han Usa ka Yukot ka Tuig nga Pagmando ni Kristo. Gin-usisa liwat ni Dunn an pakiana nga nakakawurok ha damu, Hin-o an mabubuhi ha waray kataposan ha tuna? Iya ginsaysay nga minilyon an mababanhaw, tututdoan han kamatuoran, ngan magkakaada higayon nga magpakita hin pagtoo kan Kristo.
15. Ano an nasabtan ni George Storrs mahitungod han pagkabanhaw?
15 Han 1870, hi George Storrs, nakahimo liwat hin konklusyon nga babanhawon an diri-magtadong ngan tatagan hin higayon nga mabuhi ha waray kataposan. Iya liwat nasabtan ha Kasuratan nga kon diri karawaton han usa nga binanhaw ini nga higayon, hiya “mamamatay, bisan kon ‘an makasasala usa ka gatos ka tuig an panuigon.’” (Isa. 65:20) Hi Storrs nag-ukoy ha Brooklyn, New York, ngan editor han magasin nga Bible Examiner.
16. Ano an kaibahan han mga Estudyante han Biblia ha Kakristianohan?
16 Nasabtan ni Russell ha Biblia nga panahon na ha pagpasamwak han maopay nga sumat. Salit han 1879, nagtikang hiya pagpublikar han Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, nga kilala yana nga The Watchtower Announcing Jehovah’s Kingdom. Antes hito, gutiay gud la an nakakasabot han kamatuoran mahitungod han paglaom han katawohan, kondi pagkatapos, an mga grupo han Estudyante han Biblia ha damu nga nasud nagkaada na The Watchtower ngan ira ito gin-adman. Daku gud an kaibahan han mga Estudyante han Biblia ha kadam-an nga relihiyon ha Kakristianohan tungod han ira pagtoo nga pipira la an makadto ha langit kondi minilyon an mabubuhi nga hingpit ha tuna.
17. Paonan-o nagdugang an tinuod nga kahibaro?
17 An igintagna nga “panahon han kataposan” nagtikang han 1914. Nagdugang ba an tinuod nga kahibaro mahitungod han paglaom han katawohan? (Dan. 12:4) Han 1913, an mga sermon ni Russell ginpublikar ha 2,000 nga pahayagan nga may-ada 15,000,000 nga magbarasa. Ha ikatarapos han 1914, sobra 9,000,000 ka tawo ha tulo nga kontinente an nakakita han “Photo-Drama of Creation”—an programa nga may-ada sine ngan mga slide nga nagsasaysay han Milenyo nga Pagmando ni Kristo. Tikang han 1918 tubtob 1925, an diskurso nga “Minilyon nga Nabubuhi Yana an Diri Na Gud Mamamatay,” nga nagsaysay han paglaom nga kinabuhi nga waray kataposan ha tuna, iginpahayag han mga surugoon ni Jehova ha sobra 30 nga yinaknan ha bug-os nga kalibotan. Han 1934, nasabtan han mga Saksi ni Jehova nga adton naglalaom nga mabuhi ha waray kataposan ha tuna kinahanglan magpabawtismo. Tungod hini nagin mas madasigon hira ha pagsangyaw han maopay nga sumat han Ginhadian. Yana, ito nga paglaom nakakaaghat ha minilyon nga magin mapasalamaton gud kan Jehova.
An “Mahimayaon nga Kagawasan” Hirani Na!
18, 19. Ano nga klase hin kinabuhi an igintagna ha Isaias 65:21-25?
18 Hi propeta Isaias gin-giyahan ha pagsurat mahitungod han magigin kinabuhi han katawohan han Dios dinhi ha tuna. (Basaha an Isaias 65:21-25.) Aada pa gihapon yana an kakahoyan nga buhi na han ginsurat ito ni Isaias mga 2,700 ka tuig na an naglabay. Mabubuhi ka ba hin sugad kahilawig nga makusog ngan maopay an panlawas?
19 Imbes nga mabuhi hin halipot la nga panahon, an tawo magkakaada hin waray kataposan nga mga higayon ha pagtukod, pagtanom, ngan paghibaro. Hunahunaa nga magkakaada ka damu nga mahigugmaon nga kasangkayan ha kadayonan. Hito nga panahon, magpapahimulos gud an “mga anak han Dios” dinhi ha tuna han “mahimayaon nga kagawasan”!—Roma 8:21, Maopay nga Sumat.
[Footnote]
a Hi Augustine nagsiring nga an Usa ka Yukot ka Tuig nga Pagmando han Ginhadian han Dios diri kay ha tidaraon pa kondi nagtikang na han naestablisar an Iglesia Katolika.
Maisasaysay Mo Ba?
• Paonan-o gintago an paglaom nga kinabuhi nga waray kataposan ha tuna?
• Ano an nasabtan han pipira nga magbarasa han Biblia han ika-16 ka siglo?
• Paonan-o mas nasabtan an tinuod nga paglaom han katawohan samtang nagtitikahirani an 1914?
• Paonan-o nagdugang an kahibaro mahitungod han paglaom nga kinabuhi ha tuna?
[Mga Pakiana]
[Retrato ha pahina 13]
An parasiday nga hi John Milton (wala) ngan an matematiko nga hi Isaac Newton (too) maaram han paglaom nga kinabuhi nga waray kataposan ha tuna
[Retrato ha pahina 15]
Nasabtan han siyahan nga mga Estudyante han Biblia nga panahon na nga ipasamwak ha bug-os nga kalibotan an tinuod nga paglaom han katawohan