NAHITABO ito han 1949, sobra 60 ka tuig na an naglabay, pero an akon istorya nagtikang damu ka tuig antes pa hito. An akon tatay, hi Hendrik, parag-ayad hin sapatos ngan hardinero ha Donderen, usa nga gutiay nga baryo ha norte han Drenthe, ha Netherlands. Natawo ako didto han 1927. Pito kami nga magburugto, ngan ako an ikaupat. An amon balay nakada ha ligid han diri sementado nga dalan ha usa nga baryo ha kaumhan. Kadam-an han amon mga amyaw mga parauma, ngan malipayon ako ha pagkinabuhi ha uma. Han 1947, han 19 anyos ako, hinbaroan ko an kamatuoran tikang ha usa han amon mga amyaw, hi Theunis Been. Nadiri ako kan Theunis han siyahan ko hiya nga nakilala, kondi waray pag-iha katapos han Girra ha Kalibotan II, nagin Saksi ni Jehova hiya, ngan naobserbaran ko nga mas makisangkayon na hiya. Nahipausa ako ha pagbag-o han iya personalidad, salit namati ako han nag-istorya hiya ha akon mahitungod han saad han Dios nga paraiso nga tuna. Ginkarawat ko dayon an kamatuoran, ngan nagin maopay kami nga magsangkay. *

Nagtikang ako pagsangyaw han Mayo 1948, ngan pagkasunod nga bulan, han Hunyo 20, nabawtismohan ako ha usa nga kombensyon ha Utrecht. Han Enero 1, 1949, nagtikang ako pagpayunir ngan igintoka ha Borculo, ha este han Netherlands, diin may gutiay nga kongregasyon. Kinahanglan magbiyahe ako hin mga 130 ka kilometro tipakadto, salit nagdesisyon ako nga magbisikleta. Kahuna ko nga maabot la hin mga 6 ka oras an akon pagbiyahe, pero tungod  kay nabunok ngan makusog an hangin, inabot ito hin 12 ka oras, bisan kon nagtren ako ha ultimo nga 90 ka kilometro! Gab-i na hinduro han inabot ako ha balay han usa nga Saksi nga pamilya, diin ako nag-ukoy samtang nagpapayunir hito nga lugar.

Katapos han girra, gutiay la an panag-iya han mga tawo. May-ada la ako usa nga amerikana ngan usa nga saruwal—an amerikana daku hinduro ngan an saruwal halipot hinduro! Sugad han akon ginsiring ha tinikangan, makuri an siyahan ko nga bulan ha Borculo, kondi ginbendisyonan ako ni Jehova hin damu nga pag-aram ha Biblia. Katapos hin siyam ka bulan, igintoka ako ha Amsterdam.

Tikang ha baryo ha kaumhan, binalhin ako ha Amsterdam, an pinakadaku nga syudad ha Netherlands. Mabungahon gud an akon ministeryo. Ha siyahan nga bulan, an mga literatura nga akon naipahamutang mas damu pa han akon naipahamutang ha naglabay nga siyam ka bulan. Waray pag-iha sobra walo an akon gindudumarahan hin pag-aram ha Biblia. Katapos ako pilion sugad nga congregation servant (tinatawag na yana nga koordinetor han lawas han mga tigurang), gintokahan ako nga maghatag han akon siyahan nga pahayag publiko. Makakurulba adto ha akon, salit nakaginhawa gud ako han ginbalhin ako ha lain nga kongregasyon antes gud han akon pahayag. Hito nga panahon waray ko mahunahuna nga ha paglabay han mga tuig, makakagpahayag ako hin sobra 5,000 ka beses!

Han Mayo 1950, igintoka ako ha Haarlem. Katapos nakakarawat ako hin imbitasyon nga magin paramangno han sirkito. Tulo ka adlaw nga haros diri ako nahingangaturog. Ginsidngan ko hi Robert Winkler, usa nga brother nga nag-aalagad ha sanga nga opisina, nga pag-abat ko diri ako kwalipikado, pero nagsiring hiya: “Surati la an aplikasyon. Mahibabaro ka na la hito.” Waray pag-iha katapos hito, ginbansay ako hin usa ka bulan ngan nagin circuit servant (paramangno han sirkito). Ha akon pagbisita ha usa nga kongregasyon, nakilala ko hi Janny Taatgen, usa nga malipayon nga batan-on nga payunir nga nahigugma gud kan Jehova ngan maduruto gud ha ministeryo. Nagpakasal kami han 1955. Kondi antes ko ipadayon an akon istorya, isusumat ni Janny kon paonan-o hiya nagin payunir ngan kon paonan-o kami nagkakilala.

Janny: Hi Nanay nagin Saksi han 1945 han 11 anyos ako. Hinbaroan dayon niya nga importante nga dumarahan hin pag-aram ha Biblia an iya tulo nga anak, kondi nakontra hi Tatay ha kamatuoran, salit iya kami gintututdoan kon waray hi Tatay ha balay.

An siyahan nga katirok nga akon gintambongan amo an usa nga kombensyon ha The Hague han 1950. Paglabay hin usa ka semana, ha siyahan nga higayon tinambong ako ha katirok ha Kingdom Hall ha Assen (Drenthe). Nasina gud hi Tatay ngan ginpaiwas ako ha balay. Ginsidngan ako ni Nanay, “Maaram ka kon diin ka puydi umukoy.” Maaram ako nga an iya karuyag sidngon amo an kabugtoan ha kongregasyon. Siyahan linungon ako ha usa nga Saksi nga pamilya nga hirani  ha amon, pero ginsisinamok la gihapon ako ni Tatay, salit binalhin ako ha kongregasyon ha Deventer (Overijssel), nga mga 95 ka kilometro tikang ha amon. Kondi minor-de-edad ako, salit nagkaproblema hi Tatay ha mga awtoridad kay iya ako ginpaiwas ha balay. Tungod hito, iya ako ginsidngan nga puydi na ako umuli. Bisan kon hi Tatay waray gud kumarawat han kamatuoran, ha urhi iya ako gintugotan nga tumambong ha ngatanan nga katirok ngan magsangyaw.

Waray pag-iha tikang nga inuli ako, nagkasakit hin grabe hi Nanay ngan kinahanglan ko buhaton an ngatanan nga trabahoon ha balay. Bisan pa hito, padayon nga nag-uswag ako ha espirituwal ngan nabawtismohan han 1951 han 17 anyos ako. Han 1952, han nag-opay na hi Nanay, duha ka bulan nga nag-alagad ako sugad nga vacation pioneer (auxiliary payunir) upod hin tulo nga payunir nga sister. Inukoy kami ha usa nga houseboat ngan nagsangyaw ha duha nga bungto ha Drenthe. Nagin regular payunir ako han 1953. Paglabay hin usa ka tuig, an amon kongregasyon ginbisita han usa nga batan-on nga paramangno han sirkito, hi Markus. Nahunahuna namon ni Markus nga makakag-alagad kami kan Jehova hin mas maopay sugad nga mag-asawa, salit nagpakasal kami han Mayo 1955.—Ekles. 4:9-12.

Markus: Katapos han amon kasal, igintoka kami sugad nga mga payunir ha Veendam (Groningen). Inukoy kami ha gutiay nga kwarto nga mga 2 por 3 metros la an kahaluag. Bisan pa hito, ginhimo ni Janny nga maopay ngan komportable an amon kwarto. Kada gab-i kinahanglan ipaligid namon an amon lamesa ngan duha nga gudtiay nga lingkoran basi maiplastar an amon wall bed.

Katapos hin unom ka bulan, gin-imbitar ako nga magin nagbibiyahe nga paramangno ha Belgium. Han 1955, mga 4,000 la an magwarali hini nga nasud. Yana may-ada na sobra 24,000 nga magwarali! Ha Flanders, ha norte han Belgium, an yinaknan han mga tawo pariho han ha Netherlands. Pero iba an tono han pagyakan han mga taga-Belgium, salit ha siyahan nakurian kami nga masabtan an ira pagyakan.

Janny: An buruhaton han nagbibiyahe nga paramangno nagkikinahanglan hin pagin andam nga mag-alagad ha Dios ngan bumulig ha iba. Nagbibisikleta kami pagkadto ha mga kongregasyon ngan naukoy ha balay han kabugtoan. Tungod kay waray kami kalugaringon nga balay nga mahuhuronan antes bumalhin ha sunod nga kongregasyon, nagpapabilin kami tubtob Lunes, ngan Martes han aga na kami nabiyahe ngadto ha sunod nga kongregasyon. Kondi pirme namon ginhuhunahuna nga an amon pag-alagad bendisyon ni Jehova.

Markus: Ha siyahan, diri namon kilala an kabugtoan ha mga kongregasyon, kondi buotan ngan maabiabihon gud hira. (Heb. 13:2) Ha paglabay han mga tuig, damu ka beses nga ginbisita namon an ngatanan nga kongregasyon ha Belgium nga Dutch an yinaknan. Nagresulta ini hin damu nga bendisyon. Pananglitan, nakilala namon an haros ngatanan nga kabugtoan ha distrito nga Dutch an yinaknan, ngan hinigugma gud namon hira. Nakita namon an ginatos nga batan-on nga nagdaku ngan nagin hamtong ha espirituwal, nagdedikar han ira kalugaringon kan Jehova, ngan gin-uuna ha ira kinabuhi an pag-alagad ha iya. Makalilipay gud makita nga damu ha ira an  matinumanon nga nag-aalagad kan Jehova hin bug-os-panahon. (3 Juan 4) Tungod hini nga ‘pagdinasigay’ nagin masayon ha amon nga bug-os-kasingkasing nga magpadayon ha pag-alagad ha amon toka.—Roma 1:12.

Markus: Tikang han adlaw han amon kasal, karuyag namon umiskwela ha Gilead. Kada adlaw nag-aaram kami hin English hin diri maminos usa ka oras. Kondi diri masayon mahibaro hito pinaagi la hin mga libro, salit nagdesisyon kami nga magbakasyon ha England basi magpraktis pagyakan hito samtang nagsasangyaw kami didto. Ha kataposan, han 1963 nakakarawat kami hin sobre tikang ha sentro nga opisina ha Brooklyn. Duha nga surat an sulod hito, usa para ha akon ngan usa para kan Janny. An surat ha akon usa nga imbitasyon nga umiskwela ha espesyal nga klase ha Gilead ha sulod hin napulo ka bulan. Ito nga kurso nakapokus labi na ha pagbansay ha mga brother ngan pagtutdo ha ira kon paonan-o oorganisahon an pagsangyaw nga buruhaton. Salit ha 100 nga estudyante nga gin-imbitar, 82 an brother.

Janny: Ha surat nga nakarawat ko hito nga adlaw, ginhangyo ako nga ig-ampo ngan hunahunaon kon maruruyag ako pagpabilin ha Belgium samtang naeskwela ha Gilead hi Markus. Ha tinuod la, ha siyahan nasubo ako. Baga hin waray bendisyoni ni Jehova an akon mga pangalimbasog nga magkab-ot hin dugang nga pribilehiyo. Kondi katapos nahinumdoman ko nga katuyoan han Gilead School nga buligan an mga estudyante nga matuman an buruhaton nga pagsangyaw han maopay nga sumat ha bug-os nga kalibotan. Salit inuyon ako nga magpabilin, ngan igintoka ako sugad nga espesyal payunir ha syudad han Ghent upod hin duha nga eksperyensyado nga espesyal payunir, hira Anna ngan Maria Colpaert.

Markus: Tungod kay kinahanglan ko pauswagon an akon pagyakan hin English, gin-imbitar ako nga kumadto ha Brooklyn lima ka bulan antes magtikang an klase. Nagtrabaho ako ha Shipping Department ngan Service Department. An pag-alagad ha sentro nga opisina ngan pagbulig ha pag-andam hin mga literatura nga ipapadara ha Asia, Europa, ngan Sur Amerika nakabulig ha akon nga masabtan an kadaku han aton internasyonal nga pagminagburugto ngan mas pabilhan ito. Nahinunumdoman ko labi na hi Brother A. H. Macmillan, nga nag-alagad sugad nga pilgrim (nagbibiyahe nga paramangno) ha panahon ni Brother Russell. Hito nga panahon lagas ngan bungol na hiya, pero natambong hiya ha ngatanan nga katirok. Daku gud an epekto hito ha akon ngan igintutdo hito ha akon nga kinahanglan pabilhan naton pirme an pakig-upod ha aton mga igkasi-Kristiano.—Heb. 10:24, 25.

Janny: Nagsuratay kami ni Markus pipira ka beses ha usa ka semana. Ginmingaw gud kami ha usa kag usa! Bisan pa hito, nalipay hi Markus ha pagbansay ha iya ha Gilead, ngan nalipay gud ako ha akon ministeryo. Pag-abot ni Markus tikang ha United States, 17 an akon gindudumarahan hin pag-aram ha Biblia! Makuri gud ha amon nga diri kami magkaupod hin 15 ka bulan, kondi nakita ko nga ginbendisyonan ni Jehova an amon mga pagsakripisyo. Ha adlaw han pagbalik ni Markus, nadelatar hin damu ka oras an eruplano, salit pag-abot niya, naghangkopay kami ngan nagtinangis. Tikang hito nga adlaw, pirme na kami magkaupod.

Markus: Pagbalik ko tikang ha Gilead han Disyembre 1964, igintoka kami ha Bethel. Diri ito an amon permanente nga toka, pero hito nga panahon diri kami maaram hito. Paglabay hin tulo la ka bulan, igintoka ako nga magin paramangno han distrito ha Flanders. Han hira Aalzen ngan Els Wiegersma iginpadara  sugad nga mga misyonero ha Belgium, igintoka hi Aalzen sugad nga paramangno han distrito, ngan binalik kami ha Bethel, diin nagtrabaho ako ha Service Department. Tikang han 1968 tubtob 1980, damu ka beses nga nagbag-o an akon toka tikang ha pag-alagad ha Bethel ngadto ha pagin nagbibiyahe nga paramangno. Ha kataposan, tikang han 1980 tubtob 2005, nag-alagad ako utro sugad nga paramangno han distrito.

Bisan kon agsob magbag-o an amon toka, waray gud namon hingalimti nga igindedikar namon an amon kinabuhi basi bug-os-kalag nga mag-alagad kan Jehova. Nalipay gud kami ha tagsa nga toka nga amon nakarawat, ngan sigurado kami nga an katuyoan han bisan ano nga pagbag-o ha amon toka amo an pagsuporta ha pagsangyaw nga buruhaton.

Janny: Nalipay gud ako labi na ha makaruruyag nga pribilehiyo nga umupod kan Markus ha Brooklyn han 1977 ngan ha Patterson han 1997 han dugang nga ginbansay hiya sugad nga membro han Komite han Sanga.

Markus: Han 1982, gin-operahan hi Janny ngan nag-opay hiya. Paglabay hin tulo ka tuig, an kongregasyon ha Louvain mahigugmaon nga nagpaukoy ha amon ha apartment ha igbaw han ira Kingdom Hall. Ha siyahan nga higayon ha sulod hin 30 ka tuig, nagkaada na kami kalugaringon nga urukyan. Kada Martes, kon tikadto na kami ha usa nga kongregasyon, pipira ka beses nga kinahanglan magsaka-lusad ako ha 54 nga balitang basi ilusad an amon mga bagahe! Maopay na la nga han 2002 gintagan kami hin apartment ha ubos. Han nag-78 anyos ako, igintoka kami sugad nga mga espesyal payunir ha bungto han Lokeren. Malipayon gud kami nga nakakag-alagad kami hini nga paagi ngan nakakasangyaw pa gihapon kada adlaw.

Janny: Kon tampuhon an bug-os-panahon nga pag-alagad namon nga duha, sobra 120 ka tuig na ito! Kami mismo nakaeksperyensya nga tinuod an saad ni Jehova nga ‘diri gud niya kami babayaan’ ngan kon matinumanon nga mag-aalagad kami ha iya, ‘waray makukulang’ ha amon.—Heb. 13:5; Deut. 2:7.

Markus: Han batan-on pa kami, igindedikar namon an amon kalugaringon kan Jehova. Waray gud kami maghingyap hin dagku nga butang para ha amon kalugaringon. Andam kami kumarawat hin bisan ano nga toka nga iginhahatag ha amon kay natoo gud kami nga diri importante kon diin kami nag-aalagad o kon ha ano nga pribilehiyo, kondi lugod, kon hin-o an amon gin-aalagaran, an aton Dios nga hi Jehova.