1, 2. Paonan-o nakakaapekto ha aton an paagi han pagpadaku ha aton ngan an aton palibot?

KITA ngatanan naiimpluwensyahan gud han paagi han pagpadaku ha aton ngan han aton palibot, karuyag sidngon, an aton kasangkayan, kultura, ngan an lugar nga aton gin-uukyan. Ito an hinungdan kon kay ano nga may mga pagkaon nga aton naruruyagan ngan may partikular kita nga paagi han pamado ngan paggios.

² Kondi may mga butang nga mas importante pa gud kay han aton pagpili hin pagkaon ngan paagi han pamado. Pananglitan, samtang nagtitikadaku kita, gintututdoan kita nga an iba nga butang husto ngan an iba sayop. Iba-iba an panhunahuna han mga tawo kon ano an husto ngan sayop. An aton mga desisyon bangin uyon pa ngani ha ginsisiring han aton konsensya. An Biblia nasiring nga agsob nga “an mga tawo han mga nasud kinaiya nga nagbubuhat uyon ha balaud han Dios.” (Roma 2:14) Kondi karuyag sidngon ba hini nga kon waray espisipiko nga balaud tikang ha Dios, puydi la naton sundon an mga paagi ngan suruklan nga aton nahiaraan na ngan komon ha aton lugar?

3. Ano an duha nga rason nga an mga Kristiano diri basta la nasunod ha mga suruklan han kalibotan?

³ May-ada diri maminos duha nga importante nga hinungdan kon kay ano nga diri ito sadang buhaton han mga Kristiano. Siyahan, an Biblia nagpapahinumdom ha aton: “May-ada dalan nga daw matadong ha usa ka tawo, kondi an kataposan hini amo an mga dalan ha kamatayon.” (Prob. 16:25) Tungod kay diri kita hingpit, waray kita abilidad ha paghibaro kon ano gud an mapulsanon basi hingpit nga magiyahan naton an aton mga pitad. (Prob. 28:26; Jer. 10:23) Ikaduha, iginpapakita han Biblia nga an inklinasyon ngan mga suruklan han kalibotan ginmamaniobra ngan ginkukontrol ni Satanas, an “dios hini nga sistema.” (2 Cor. 4:4; 1 Juan 5:19) Salit kon karuyag naton nga bendisyonan ngan uyonan kita ni Jehova, kinahanglan sundon naton an sagdon ha Roma 12:2.—Basaha.

4. Ano an aton hihisgotan hini nga artikulo?

 ⁴ May pipira nga importante nga punto nga nakarekord ha Roma 12:2 nga kinahanglan usisahon naton hin maopay. (1) Kay ano nga kinahanglan kita “magbag-o”? (2) Ano an kinahanglan naton bag-uhon? ngan (3) Paonan-o kita mababag-o? Hisgotan naton ini nga mga pakiana.

5. Para kan kanay iginsurat ni Pablo an mga pulong ha Roma 12:2?

⁵ An mga pulong ni apostol Pablo ha iya surat ha mga taga-Roma diri para ha mga diri-tumuroo o ha ngatanan nga taga-Roma, kondi para ha iya igkasi-dinihogan nga mga Kristiano. (Roma 1:7) Iya gin-aghat hira nga magbag-o ngan ‘diri na magsubad han mga paagi hini nga sistema.’ Para ha mga Kristiano ha Roma hito nga panahon, han mga 56 C.E., ito nga “sistema” nag-uupod han mga suruklan, kustomre, paggawi, ngan pamado han mga Romano. An paggamit ni Pablo han mga pulong nga “ayaw na” nagpapakita nga an iba ha ira naiimpluwensyahan pa gihapon hito nga sistema. Paonan-o naiimpluwensyahan an aton kabugtoan hito nga panahon?

6, 7. Ha panahon ni Pablo, kay ano nga makuri an pagkinabuhi sugad nga Kristiano ha Roma?

⁶ Yana, an mga turista nga napakadto ha Roma kasagaran na nga nakakakita han guba na nga mga templo, lubnganan, monumento, arena, teatro, ngan iba pa nga istraktura. An iba hito gintukod han siyahan nga siglo pa. Ito nga mga istraktura nabulig ha aton nga mas mahibaro mahitungod han pagkinabuhi ngan pagsingba han mga tawo ha kadaan nga Roma. Mababasa liwat naton ha mga libro han kasaysayan an mahitungod han mga uyag han mga gladyador, rumba han mga karomata, ngan damu nga kiritaon nga iba-iba an topiko, nga an pipira hito imoral. Mainuswagon liwat nga sentro han komersyo an Roma, salit damu an oportunidad nga magkaada kwarta.—Roma 6:21; 1 Ped. 4:3, 4.

⁷ Bisan pa han damu nga templo ngan dios han mga Romano, kadam-an ha ira an waray magkultibar hin tinuod ngan duok nga relasyon ha ira mga dios. Para ha ira, an ira relihiyon haros puro la rituwal—ha panganak, pag-asawa, ngan paglubong—nga bahin han ira adlaw-adlaw nga pagkinabuhi. Sigurado nga ito ngatanan makuri gud para ha mga Kristiano ha Roma. Damu ha ira an sugad hito an gintikangan, salit kinahanglan gud hira magbag-o basi magin tinuod nga mga Kristiano, ngan an ira pagbag-o diri matatapos ha adlaw han ira bawtismo.

8. Kay ano nga an kalibotan peligroso ha mga Kristiano yana?

⁸ Pariho han Roma, an kalibotan yana peligroso liwat ha dedikado nga mga Kristiano. Kay ano? Kay an espiritu han kalibotan nakikita ha damu nga paagi. (Basaha an Efeso 2:2, 3; 1 Juan 2:16.) Kada adlaw naatubang kita ha mga hingyap, panhunahuna, suruklan, ngan moralidad han kalibotan, salit pirme kita namimeligro nga maimpluwensyahan han kalibotan. Tungod hito, kinahanglan gud naton sundon an sagdon nga ‘diri na magsubad han mga paagi hini nga  sistema’ ngan “magbag-o.” Ano an kinahanglan naton buhaton?

9. Antes magin kwalipikado nga magpabawtismo, ano nga mga pagbag-o an ginhimo han damu?

⁹ Samtang gin-aadman ngan gin-aaplikar han usa nga tawo an kamatuoran ha Biblia, nagtitikang hiya pag-uswag ha espirituwal. Ini nga pag-uswag nakikita ha mga pagbag-o nga iya ginhihimo ha iya kinabuhi uyon ha iya hinbabaroan. Ginbabayaan niya an mga buruhaton han buwa nga relihiyon ngan an iya maraot nga mga batasan hadto, ngan nangangalimbasog hiya pagkultibar han personalidad nga pariho han kan Kristo. (Efe. 4:22-24) Nalilipay kita nga kada tuig ginatos ka yukot an naghihimo han sugad hito nga pag-uswag ngan nagigin kwalipikado nga magpabawtismo sugad nga simbolo han ira dedikasyon kan Jehova nga Dios. Sigurado nga nakakapalipay ini ha kasingkasing ni Jehova. (Prob. 27:11) Kondi maopay nga aton ini tagdon: Ini la ba nga mga pagbag-o an ginkikinahanglan?

10. Kay ano nga an pagbag-o labaw pa kay han pag-uswag?

¹⁰ An pagbag-o labaw pa kay han paghimo hin mga pag-uswag. An usa nga produkto bangin suratan ha surudlan hin “improved,” o mas ginpaopay, pero ha pagkamatuod amo la gihapon ito nga produkto. Bangin gindugangan la ito hin usa nga bag-o nga sangkap, ngan bangin mas ginpaopay an surudlan. Usa nga diksyonaryo mahitungod ha Biblia an nasiring nga an pulong nga “magbag-o” ha Roma 12:2 nag-uupod hin pagbag-o han aton panhunahuna pinaagi han gahum han baraan nga espiritu. Salit an pagbag-o nga kinahanglan himoon han usa nga Kristiano diri la an pagbaya ha nakakadaot nga mga bisyo, maraot nga panyakan, ngan imoral nga paggawi. May mga tawo nga waray kahibaro ha Biblia nga nangangalimbasog nga likyan ini nga mga butang. Kon sugad, ano an nahiuupod ha pagbag-o nga kinahanglan himoon han mga Kristiano?

11. Sumala kan Pablo, ano an ginkikinahanglan basi mabag-o an usa nga tawo?

¹¹ “Magbag-o kamo pinaagi ha pagbag-o han iyo panhunahuna,” nagsurat hi Pablo. An “panhunahuna” nagtutudlok ha aton abilidad ha paghunahuna. Kondi ha Biblia, upod liwat hito an aton karuyag hunahunaon, sugad man an aton disposisyon ngan abilidad nga mangatadongan. Ha nahiuna nga bahin han surat ni Pablo ha mga taga-Roma, iginhulagway ni Pablo an mga tawo nga may ‘panhunahuna nga diri inuuyonan’ han Dios. “Puno hira han ngatanan nga pagkadiri-matadong, pagkamakasasala, kahakog, karaotan, kaawa, pagpatay, araway, panlimbong,” ngan iba pa nga nakakadaot nga mga butang. (Roma 1:28-31) Masasabtan naton kon kay ano nga an mga Kristiano nga nagdaku ha sugad hito nga palibot ngan nagin mga surugoon han Dios gin-aghat ni Pablo nga “magbag-o” ngan ‘bag-uhon an ira panhunahuna.’

12. Ano an panhunahuna han damu nga tawo yana, ngan kay ano nga ini nga disposisyon peligroso ha mga Kristiano?

¹² Makasurubo nga napapalibotan kita han mga tawo ha kalibotan nga pariho han iginhulagway ni Pablo. Posible nga naghuhunahuna  hira nga kinadaan na an pagsunod ha mga suruklan ngan prinsipyo ngan diri sadang piriton an iba nga sundon ito. Damu nga magturutdo ngan kag-anak an natugot ha ira mga anak nga buhaton an bisan ano nga ira karuyag. Igintututdo pa ngani nira nga an kada tagsa may kagawasan nga magdesisyon para ha iya kalugaringon kon ano an husto o sayop. Para ha ira, waray gud paagi nga mahibaroan kon ano an husto ngan sayop. Bisan an damu nga nasiring nga natoo hira ha Dios diri naghuhunahuna nga kinahanglan nira buhaton an ginsisiring han Dios nga husto. (Sal. 14:1) Ini nga disposisyon peligroso ha tinuod nga mga Kristiano. An mga diri mabinantayon mahimo magkaada sugad hito nga panhunahuna ha mga instruksyon tikang ha organisasyon han Dios. Bangin diri hira sumunod ha mga kahikayan ha kongregasyon ngan bangin magreklamo pa ngani mahitungod han bisan ano nga diri nira naruruyagan. O bangin magruhaduha hira ha basado ha Biblia nga mga sagdon mahitungod han kaliawan, paggamit han Internet, ngan pagkaada hitaas nga edukasyon.

13. Kay ano nga kinahanglan tangkod nga usisahon naton an aton kalugaringon?

¹³ Salit basi diri na kita magsubad, o magpamolde ha kalibotan, kinahanglan tangkod nga usisahon naton kon ano gud an aton panhunahuna, pagbati, mga tumong, ngan suruklan. Bangin diri ini hinbabaroan han iba. Bangin sumiring hira ha aton nga maopay an aton ginbubuhat. Kondi kita la an maaram kon an aton nahibaroan ha Biblia nakagbag-o ngan padayon nga nakakagbag-o ha aton.—Basaha an Santiago 1:23-25.

14. Ano an makakabulig ha aton nga hibaroan an aton kinahanglan bag-uhon?

¹⁴ Basi mabag-o, kinahanglan bag-uhon naton an aada ha aton kasingkasing, karuyag sidngon, an aton tinuod nga pagkatawo. Ano an makakabulig ha aton nga maghimo han sugad hito nga mga pagbag-o? Han aton hinbaroan an ginkikinahanglan ha aton ni Jehova uyon ha iya katuyoan nga iginsaysay ha Biblia, an aton reaksyon ha aton nabasa nagpapakita kon ano an aada ha aton kasingkasing ngan kon ano an kinahanglan naton bag-uhon basi gumios uyon ha ‘hingpit nga kaburut-on han Dios.’—Roma 12:2; Heb. 4:12.

15. Ano nga klase hin pagbag-o an mahihimo han pagmolde ni Jehova?

¹⁵ Basaha an Isaias 64:8. An ilustrasyon ni propeta Isaias nagtututdo ha aton hin importante nga leksyon. Paonan-o hi Jehova, nga pariho hin parahimo hin daba, nagmumolde ha aton, nga pariho hin lapok? Diri niya ginbabag-o an aton hitsura o lawas basi magin mas makaruruyag kita pagkit-on. Ginbabansay kita ni Jehova, diri ha pisikal kondi ha espirituwal. Kon nagpapamolde kita ha iya, nababag-o an aton sulod nga pagkatawo, karuyag sidngon, an aton pagbati ngan panhunahuna. Ito gud an aton ginkikinahanglan basi maatohan an mga impluwensya han kalibotan. Paonan-o kita ginmumolde ni Jehova?

16, 17. (a) Isaysay kon ano an ginhihimo han parahimo hin daba ha lapok nga iya ginagamit ha paghimo hin mag-opay nga surudlan. (b) Paonan-o an Pulong han Dios nabulig ha aton nga mabag-o basi magin mapulsanon kan Jehova?

¹⁶ Basi makahimo hin de-kalidad nga daba, an usa nga parahimo hin daba nagamit hin maopay nga klase hin lapok. Kondi may duha nga proseso nga kinahanglan niya buhaton. Siyahan, kinahanglan limpyohan an lapok. Katapos, kinahanglan butangan ito hin igo nga kadamu hin tubig ngan haluon basi diri maruba an porma hito katapos moldehon.

¹⁷ Tigamni nga kinahanglan limpyohan an lapok ngan kinahanglanon an tubig basi masayon ito moldehon ngan mahimo nga bisan ano nga klase hin surudlan, bisan adton makuri hinduro himoon. Nakikita ba naton an puropariho nga mahihimo han Pulong han Dios ha aton kinabuhi? Makakabulig ito ha aton nga bayaan an  aton daan nga paagi han paghunahuna han diri pa naton kilala an Dios ngan mabag-o basi magin mapulsanon ha iya. (Efe. 5:26) Hunahunaa kon pira ka beses na kita gin-aghat nga basahon an Biblia kada adlaw ngan regular nga tumambong ha mga katirok, diin ginhihisgotan an Pulong han Dios. Kay ano nga gin-aaghat kita nga buhaton ito? Kay kon ginbubuhat naton ito, nagpapamolde kita kan Jehova.—Sal. 1:2; Buh. 17:11; Heb. 10:24, 25.

18. (a) Kon karuyag naton nga maimpluwensyahan ngan mabag-o kita han Pulong han Dios, kay ano nga importante an pamalandong? (b) Ano nga mga pakiana an makakabulig ha aton ha pagbuhat hito?

¹⁸ Basi mabag-o kita han Pulong han Dios, labaw pa an ginkikinahanglan kay han regular nga pagbasa ngan pag-aram han Biblia. Damu an nagbabasa han Biblia ha panapanahon salit nagin pamilyar na gud hira ha ginsisiring hito. Bangin ha ministeryo may nakaistorya ka na nga sugad hito nga mga tawo. Memoryado pa ngani han iba an pipira nga teksto ha Biblia. * Kondi bangin gutiay la an epekto hito ha ira panhunahuna ngan pagkinabuhi. Kay ano? Kay maiimpluwensyahan ngan mababag-o la han Pulong han Dios an usa ka tawo kon gintutugotan niya ito nga makaabot ha iya kasingkasing. Salit kinahanglan maggahin kita hin panahon ha pamalandong han aton hinbabaroan. Maopay nga pakianhan naton an aton kalugaringon: ‘Kombinsido ba ako nga diri ini katutdoan la han relihiyon? Napamatud-an ko ba ha akon kinabuhi nga ini gud an kamatuoran? Igin-aaplikar ko ba an akon hinbabaroan ngan diri kay igintututdo la ito ha iba? Naabat ba ako nga personal nga nakikiistorya ha akon hi Jehova?’ An paghunahuna ngan pamalandong ha sugad hini nga mga pakiana makakabulig ha aton nga magin mas duok kan Jehova. Mas maghihilarom an aton gugma ha iya. Kon nababantad an aton kasingkasing, mapapagios kita nga maghimo hin positibo nga mga pagbag-o.—Prob. 4:23; Luc. 6:45.

19, 20. Ano nga sagdon ha Biblia an magigin mapulsanon ha aton kon aton iaaplikar?

¹⁹ An regular nga pagbasa han Pulong han Dios ngan pamalandong hito magpapagios ha aton nga padayon nga buhaton an ginsiring ni Pablo: “Hukasa niyo an daan nga personalidad pati an mga buhat hito, ngan isul-ot niyo an bag-o nga personalidad, nga pinaagi han husto nga kahibaro nababag-o.” (Col. 3:9, 10) Oo, kon masabtan gud naton an Pulong han Dios ngan iaplikar an aton hinbabaroan, padayon kita nga magmamalampuson. An bag-o nga Kristiano nga personalidad nga resulta hito mabulig ha pagpanalipod ha aton ha tuso nga mga pamaagi ni Satanas.

²⁰ “Sugad nga masinugtanon nga mga anak, ayaw na kamo pagpamolde ha mga hingyap niyo hadto,” ginpahinumdoman kita ni apostol Pedro, kondi “magin baraan kamo ha ngatanan nga panggawi niyo.” (1 Ped. 1:14, 15) Kon ginbubuhat naton an ngatanan nga aton mahihimo ha pagbaya ha panhunahuna ngan disposisyon naton hadto ngan nagbabag-o kita, bibendisyonan kita ni Jehova, sugad han aton hihisgotan ha sunod nga artikulo.