1, 2. Naruruyag ka ba paghimo hin mga desisyon, ngan ano an imo inaabat ha pipira nga imo nagin desisyon?

KADA adlaw naghihimo kita hin damu nga desisyon. Ano an imo inaabat mahitungod ha paghimo hin mga desisyon? May mga tawo nga karuyag gud nga hira an magdidesisyon han ngatanan nga butang ha ira kinabuhi. Igin-iinsister nira an ira katungod nga maghimo han ira kalugaringon nga desisyon ngan nadiri bisan han ideya nga an iba an magdidesisyon para ha ira. Kondi may mga tawo liwat nga nahahadlok paghimo hin importante nga mga desisyon. An iba namimiling hin sagdon ha mga libro o mga magsaragdon ngan bangin nagasto hin dagku nga kantidad basi makakuha han sagdon nga ha ira paghunahuna ira ginkikinahanglan.

² Damu ha aton an maaram nga may mga kahimtang nga waray kita katungod nga magdesisyon, pero maaram liwat kita nga ha damu nga bahin han kinabuhi puydi kita magdesisyon uyon ha aton karuyag. (Gal. 6:5) Bisan pa hito, posible nga kinakarawat naton nga diri ngatanan nga aton desisyon maaramon o mapulsanon.

3. Ano nga mga instruksyon an nabulig ha aton nga magdesisyon, kondi kay ano nga diri pirme masayon an paghibaro kon ano an aton hihimoon nga desisyon?

³ Sugad nga mga surugoon ni Jehova, malipayon kita nga naghatag hiya hin matin-aw nga mga instruksyon mahitungod ha damu nga importante nga butang ha aton kinabuhi. Maaram kita nga kon susundon naton ito nga mga instruksyon, makakahimo kita hin mga desisyon nga makakapalipay kan Jehova ngan magigin mapulsanon ha aton. Bisan pa hito, bangin umatubang kita hin mga problema ngan sitwasyon nga diri espisipiko nga gin-uunabi ha Pulong han Dios. Kon sugad, paonan-o kita magdidesisyon kon ano an sadang naton buhaton? Pananglitan, maaram kita nga diri kita sadang mangawat. (Efe. 4:28) Kondi ano gud ba an pangawat? Depende ba ito ha kantidad han butang nga ginkuha, han motibo han nagkuha, o iba pa? Paonan-o kita magdidesisyon ha mga butang nga ginsisiring han iba nga waray klaro nga instruksyon? Ano an makakabulig ha aton?

4. Ano an bangin isagdon ha aton kon kinahanglan kita magdesisyon?

⁴ Kon mag-unabi kita ha usa nga bugto nga may hihimoon kita nga importante nga desisyon, bangin magsiring hiya nga kinahanglan buhaton naton ito nga may maopay nga panhunahuna. Syempre, maopay ito nga sagdon. Ini an pahamangno ha aton han Biblia mahitungod ha pagdali-dali ha pagdesisyon: “An tagsa-tagsa nga madinalidalion nagdadagmit la ha kakulangan.” (Prob. 21:5) Kondi ano an karuyag sidngon han paggamit han maopay nga panhunahuna? Nangangahulogan la ba ito nga diri kita sadang magdali-dali, hunahunaon anay hin maopay an sitwasyon, magin makatadunganon, ngan pangalimbasogan nga masabtan an ngatanan nga detalye antes magdesisyon? Ini ngatanan makakabulig ha aton nga makahimo hin maopay nga desisyon, pero diri la ini an nahiuupod ha paggamit han maopay nga panhunahuna.—Roma 12:3; 1 Ped. 4:7.

5. Kay ano nga diri hingpit an aton hunahuna?

⁵ Sadang naton karawaton nga waray bisan hin-o ha aton an natawo nga may hingpit nga hunahuna. Kay ano? Kay kita ngatanan natawo nga makasasala ngan diri hingpit, salit diri gud hingpit an aton lawas ngan hunahuna. (Sal. 51:5; Roma 3:23) Dugang pa, damu ha aton an hadto ‘ginbutahan’ ni Satanas an hunahuna. Hadto diri naton kilala hi Jehova ngan diri kita maaram han iya matadong nga mga suruklan. (2 Cor. 4:4; Tito 3:3) Salit kon ibabasar la naton an aton mga desisyon ha kon ano an maopay ngan makatadunganon para ha aton, bangin ginlilimbongan naton an aton kalugaringon, bisan kon ginpamalandong gud naton ito.—Prob. 14:12.

6. Ano an makakabulig ha aton nga magkaada maopay nga panhunahuna?

⁶ Bisan kon diri hingpit an aton lawas ngan hunahuna, an aton langitnon nga Amay nga hi Jehova hingpit ha ngatanan nga paagi. (Deut. 32:4) Maopay na la nga ginhimo niya nga posible nga mabag-o naton an aton panhunahuna ngan makultibar an maopay nga panhunahuna. (Basaha an 2 Timoteo 1:7.) Sugad nga mga Kristiano, karuyag naton nga magin maaramon ha paghunahuna, pangatadongan, ngan paggios. Kinahanglan kontrolon naton an aton hunahuna ngan pagbati ngan subaron an panhunahuna, pagbati, ngan paggios ni Jehova.

7, 8. Isaysay an usa nga eksperyensya nga nagpapakita kon paonan-o makakahimo hin maopay nga desisyon bisan pa han pag-inaghat han iba o han mga kakurian.

⁷ Tagda ini nga ehemplo. Nagin kustomre na han pipira nga binalhin ha iba nga nasud nga ipadara an ira bag-o nga natawo nga anak ngadto ha ira mga paryente ha ira kalugaringon nga nasud. An mga paryente an mag-aataman han bata basi an mga kag-anak makagpadayon pagtrabaho ngan magkaada kwarta. * Usa nga babaye nga nag-uukoy ha iba nga nasud an nanganak hin mahimsog nga bata nga lalaki. Hito liwat nga panahon nagtikang hiya pag-aram han Biblia ngan pag-aplikar han iya hinbabaroan. Hira nga mag-asawa gin-inaghat han ira kasangkayan ngan mga paryente nga ipadara an bata ngadto ha iya lolo ngan lola. Kondi tungod han pag-aram ha Biblia han asawa, iya nasantop nga sugad nga kag-anak gintagan hiya han Dios hin responsabilidad ha pagpadaku han iya anak. (Sal. 127:3; Efe. 6:4) Sadang ba niya sundon an kustomre nga para ha damu baga hin amo an makatadunganon? O sadang niya sundon an iya hinbaroan ha Biblia bisan kon posible hira magkuri ngan pakarauton han iba? Kon ikaw an nakada ha iya kahimtang, ano an imo bubuhaton?

⁸ Naistres ngan nakurian ini nga batan-on nga babaye salit iya iginsumat kan Jehova an iya inaabat ngan nangaro hin giya. Han iya iginsumat an iya kahimtang ha nagdudumara ha iya hin pag-aram ha Biblia ngan ha iba ha kongregasyon, nagtikang hiya makasabot han panhunahuna ni Jehova mahitungod hito. Iya liwat ginturotimbang an kadaot ha emosyon nga posible mahitabo ha gudtiay nga kabataan nga nahibulag ha ira mga kag-anak samtang gudtiay pa hira. Katapos  pamurubuuton an ginsisiring ha Biblia mahitungod ha iya kahimtang, nagdesisyon hiya nga diri husto nga ibulag ha iya an iya anak. Nakita han bana kon ano kadagmit bumulig ha ira an mga membro han kongregasyon ngan kon ano kamalipayon ngan kahimsog an ira anak. Kinarawat hiya hin pag-aram ha Biblia ngan nagtikang pagtambong ha mga katirok upod han iya asawa.

9, 10. Ano an karuyag sidngon han paggamit han maopay nga panhunahuna, ngan paonan-o naton ito mahihimo?

⁹ Usa la ini nga ehemplo, kondi iginpapakita hini nga an paggamit han maopay nga panhunahuna diri nagpapasabot nga basta na la naton susundon kon ano an ginhuhunahuna naton o han iba nga makatadunganon o kombinyente. An aton diri hingpit nga hunahuna ngan kasingkasing maipapariho ha relo nga sobra kalaksi o sobra kahinay umandar. An pagsunod hito mahimo magresulta hin daku nga problema. (Jer. 17:9) Kinahanglan bag-uhon naton an aton hunahuna ngan kasingkasing ngan ipahiuyon ito ha masasarigan nga mga suruklan han Dios.—Basaha an Isaias 55:8, 9.

¹⁰ May maopay nga hinungdan nga an Biblia nagsasagdon ha aton: “Sarig kan Jehova ha bug-os mo nga kasingkasing, ngan ayaw sandig dida ha imo kalugaringon nga pagsabot: ha ngatanan mo nga dalan kilalaha hiya, ngan hiya magtututdo han imo mga agianan.” (Prob. 3:5, 6) Tigamni an mga pulong nga “ayaw sandig dida ha imo kalugaringon nga pagsabot.” Ginsusundan ito han mga pulong nga “kilalaha [hi Jehova].” Hiya gud la an may hingpit nga panhunahuna. Salit ha kada panahon nga kinahanglan kita magdesisyon, sadang naton usisahon an Biblia basi hibaroan an panhunahuna han Dios. Katapos dida naton ibabasar an aton desisyon. Ito an karuyag sidngon han paggamit hin maopay nga panhunahuna, an pagsubad ha panhunahuna ni Jehova.

11. Ano an kinahanglan buhaton basi makahimo hin maaramon nga mga desisyon?

¹¹ Diri masayon an paghibaro ha paghimo hin maaramon nga mga desisyon ngan an pagbuhat hito. Makuri ini labi na para ha mga bag-o nga bawtismado o ha mga nagtitikang pa la pag-uswag ngadto ha pagkahamtong. Kondi posible para ha ira nga tinuod nga mag-uswag. Ha Biblia gintatawag hira nga mga “bata” kay sugad hira hin mga minasus-an nga nag-aaram paglakat. An usa nga minasus-an nahibabaro paglakat pinaagi han pauroutro nga pagpitad hin talagudti. Sugad  liwat hito an mga bag-ohan ha kamatuoran may kalabotan ha paghimo hin maaramon nga mga desisyon. Hinumdumi nga hi apostol Pablo nagsiring nga an hamtong nga mga tawo amo adton “nagbabansay han ira abilidad ha pagsabot pinaagi ha paggamit hito basi makakilala han husto ngan sayop.” An mga pulong nga “pinaagi ha paggamit” ngan “nagbabansay” pariho nagpapasabot hin padayon ngan pauroutro nga pangalimbasog, ngan ito an kinahanglan buhaton han mga bag-ohan.—Basaha an Hebreo 5:13, 14.

12. Paonan-o naton mababansay an aton abilidad ha paghimo hin maaramon nga mga desisyon?

¹² Sugad han gin-unabi na, kada adlaw kinahanglan maghimo kita hin damu nga desisyon, dagku man o gudti. Sumala ha usa nga surbey, sobra 40 porsyento han aton mga ginbubuhat an waray naton hunahunaa hin maopay kondi resulta han aton mga nabatasan na. Pananglitan, kada aga bangin kinahanglan magdesisyon ka kon ano an imo isusul-ot. Bangin hunahunaon mo nga gutiay la ini nga butang, ngan nagdidesisyon ka nga diri ngani naghuhunahuna hin maopay, labi na kon nagdadagmit ka. Kondi importante nga hunahunaon mo kon an imo ba ginsusul-ot angayan ha imo sugad nga surugoon ni Jehova. (2 Cor. 6:3, 4) Kon namamalit ka hin mga bado, bangin ginhuhunahuna mo an mga estilo ngan uso, kondi ginhuhunahuna mo ba kon desente ito ngan kon maaakos mo? An paghimo hin husto nga mga desisyon may kalabotan hini mabulig ha pagbansay han aton abilidad ha pagsabot, nga makakabulig ha aton ha paghimo hin husto nga mga desisyon ha mas importante nga mga butang.—Luc. 16:10; 1 Cor. 10:31.

13. Ano an ginkikinahanglan basi mabuhat naton an aton nagin desisyon?

¹³ Bisan kon nakahimo kita hin husto nga desisyon, diri pirme masayon an pagbuhat hito. Pananglitan, an iba nga karuyag umundang pagsigarilyo diri naglalampos kay kulang an ira determinasyon nga umundang. Ginkikinahanglan an determinasyon nga buhaton an aton nagin desisyon. An iba natoo nga an aton determinasyon pariho han aton kaunoran. Kon mas ginagamit o gin-iehersisyo naton ito, nagigin mas makusog ito. Kon talagsa la naton ito gamiton, magtitikaluya ito. Kon sugad, ano an makakabulig ha aton nga makultibar o maparig-on an aton determinasyon nga buhaton an aton desisyon? Makakabulig ha aton an pagsarig kan Jehova.—Basaha an Filipos 2:13.

14. Paonan-o nagkaada kusog hi Pablo nga buhaton an mga butang nga maaram hiya nga sadang niya buhaton?

¹⁴ Tungod han mga eksperyensya ni Pablo maaram hiya nga makuri an pagbuhat han husto. Makausa hiya nagsiring: “May hingyap ako pero waray ako abilidad ha pagbuhat han maopay.” Maaram hiya han karuyag niya buhaton o han sadang niya buhaton, kondi usahay may nakakapugong ha iya ha pagbuhat hito. Hiya nagsiring: “Ha akon kasingkasing nalilipay gud ako ha balaud han Dios, pero nakikita ko ha akon lawas nga may iba nga balaud nga nakikig-away ha balaud han akon hunahuna ngan naghihimo ha akon nga bihag han balaud han sala nga aadi ha akon mga bahin.” Waray na ba paglaom an iya kahimtang? Diri. Hiya nagsiring: “Nagpapasalamat ako ha Dios pinaagi kan Jesu-Kristo nga aton Ginoo!” (Roma 7:18, 22-25) Nagsurat liwat hiya: “Kay ha ngatanan nga butang may kusog ako pinaagi ha iya nga naghahatag ha akon hin gahum.”—Fil. 4:13.

15. Kay ano nga kinahanglan magin determinado kita nga buhaton an husto?

¹⁵ Matin-aw nga basi mapalipay an Dios, kinahanglan magdesisyon kita nga buhaton an husto ngan magin determinado ha pagbuhat hito. Hinumdumi an ginsiring ni Elias ha mga magsiringba ni Baal ngan ha apostata nga mga Israelita didto ha Bukid Karmelo: “Ngada san-o an iyo paghilighilig ha butnga hinin duduha nga hunahuna? Kon hi Jehova amo an Dios, sunod ha iya; kondi kon hi Baal, dida hito sunod ha iya.” (1 Hadi 18:21) Maaram an mga Israelita kon ano an sadang nira buhaton, kondi ‘naghihilighilig hira ha butnga han duha nga hunahuna’ ngan diri nakakadesisyon. Iba gud hi Josue. Damu ka tuig antes hito, nagpakita hiya hin maopay nga  susbaranan han hiya nagsiring ha mga Israelita: “Kon an pag-alagad kan Jehova maraot ha imo pagkita, magpili kamo hini nga adlaw kon hin-o an iyo pag-aalagdon . . . Ha akon ngan ha akon panimalay, mag-aalagad kami kan Jehova.” (Jos. 24:15) Ano an nagin resulta hini nga iya determinasyon? Hi Josue ngan an mga nagpabilin kaupod niya ginbendisyonan nga makaukoy ha Tuna nga Iginsaad, “usa nga tuna nga nag-aagay hin gatas ngan hin dugos.”—Jos. 5:6.

16, 17. Paghatag hin ehemplo han mga kapulsanan nga resulta han paghimo hin mga desisyon nga uyon ha kaburut-on han Dios.

¹⁶ Tagda ini nga kahimtang. An usa nga bag-o nga bawtismado nga brother may asawa ngan tulo nga gudti pa nga anak. Usa ka adlaw an iya katrabaho nagsuhestyon nga bumalhin hira ha usa nga kompanya nga mas daku an sweldo ngan mas damu an benepisyo. Ginhunahuna ngan igin-ampo ini han brother. Hadto iya ginpili an iya presente nga trabaho, nga diri daku an sweldo, basi waray hiya trabaho ha mga kataposan han semana salit makakatambong hiya nga mga katirok ngan makakaupod an iya pamilya ha ministeryo. Nasantop niya nga kon kakarawaton niya an bag-o nga trabaho, posible nga maiha pa antes hiya magkaada sugad hito nga eskedyol. Kon ikaw an aada ha iya kahimtang, ano an imo bubuhaton?

¹⁷ Katapos hunahunaon han brother an magigin epekto han iya desisyon ha iya relasyon kan Jehova, waray niya karawata an trabaho nga mas daku an sweldo. Ha imo hunahuna, ginbasolan ba niya an iya desisyon? Waray. Inabat hiya nga mas mapulsanon gud ha iya ngan ha iya pamilya an espirituwal nga mga bendisyon kay han mas daku nga sweldo. Nalipay gud hira nga mag-asawa han an ira dyes-anyos nga suhag nga anak nga babaye nagsiring nga hinigugma niya hira nga iya mga kag-anak, hinigugma niya an kabugtoan, ngan hinigugma gud niya hi Jehova. Siring niya nga karuyag niya idedikar an iya kinabuhi kan Jehova ngan magpabawtismo. Sigurado nga naapresyar gud niya an maopay nga susbaranan han iya tatay ha pag-una ha iya kinabuhi han pagsingba kan Jehova!

18. Kay ano nga importante nga magin maaramon kita ha paghimo hin mga desisyon kada adlaw?

¹⁸ Sugad la nga hi Moises nanguna ha mga Israelita ha kamingawan, hi Jesu-Kristo nangunguna ha katawohan han Dios dinhi ha sistema ni Satanas ha sulod hin damu na ka tuig. Hirani na bungkagon ini nga sistema. Ngan sugad la nga hi Josue nanguna ha mga Israelita ha pagsulod ha Tuna nga Iginsaad, hi Jesus mangunguna ha iya mga sumurunod ngadto ha iginsaad nga matadong nga bag-o nga kalibotan. (2 Ped. 3:13) Salit diri yana panahon nga bumalik ha aton daan nga mga paagi han paghunahuna, batasan, suruklan, ngan tumong. Panahon yana nga sabton hin mas maopay an kaburut-on han Dios para ha aton. (Roma 12:2; 2 Cor. 13:5) Hinaot an imo mga desisyon kada adlaw magpakita nga ikaw an klase han tawo nga takos han waray kataposan nga bendisyon han Dios.—Basaha an Hebreo 10:38, 39.