Mga Tagna Mahitungod han mga Hitabo ha Aton Panahon

IGINTAGNA han Biblia nga an Ginhadian han Dios magpapahinabo hin waray kataposan nga kamurayawan ngan kalipay ha tuna. (Daniel 2:44) Ha pag-ampo nga Amay Namon, o Pag-ampo han Ginoo, gintutdoan ni Jesus an iya mga disipulo nga mag-ampo: “Kumanhi an imo ginhadian. Matuman an imo pagburut-an, sugad ha langit, amo man ha tuna.” (Mateo 6:10) Ha bantogan nga tagna nga iginpahayag ni Jesus ha iya mga disipulo ha Bukid han mga Olibo, iya igintagna an espisipiko nga mga hitabo ngan kahimtang nga mahitatabo antes gud umabot ito nga Ginhadian. Ito ngatanan nagkukompwesto hin kabug-osan nga tigaman nga masasabtan gud han ngatanan nga tangkod an kasingkasing. Ha masunod nga mga bahin hito nga tigaman, pira an imo mismo nakikita?

Mga Girra Butnga han mga Nasud. Hi Jesus nagtagna: “An nasud matindog kontra ha nasud, ngan an ginhadian kontra ha ginhadian.” (Mateo 24:7) Antes han siyahan nga girra ha kalibotan han 1914, an mga girra kasagaran nga nahitatabo ha sulod la han usa nga nasud. An Girra ha  Kalibotan I diri la kay nakaapekto ha damu nga bahin han kalibotan kondi ginpadagmit liwat hito an pag-imbento hin mga armas nga mas makamaratay kay ha bisan ano nga nahimo hadto. Pananglitan, an bag-o nga naimbento nga eruplano gin-gamit ha pagbomba ha mga sibilyan. Damu hinduro nga armas an ginhimo salit mas damu nga tawo an nagkamatay ha girra labaw kay ha kakan-o pa man, tungod kay mga katunga han 65 milyon nga sundalo nga inapi ha girra an nagkamatay o nagkasasamaran. Kondi ha paglabay han ika-20 ka siglo, nagtitikadamu an nagkamatay tungod han girra. Sumala ha usa nga historyador, diri gud maiihap kon mationan-o kadamu nga sundalo ngan sibilyan an nagkamatay han Girra ha Kalibotan II. Ngan tubtob yana nagpapadayon an mga girra.

Kagutom ha Iba-iba nga Lugar. “Mamamay-ada mga kagutom,” hi Jesus nagtagna. (Mateo 24:7) Han 2005, an Science nga magasin nagsiring: “Ha bug-os nga kalibotan, 854 ka milyon (usa ha kada pito ka tawo) an may-ada nagpapadayon o grabe nga malnutrisyon.” Han 2007, usa nga organisasyon han United Nations an nagreport nga 33 nga nasud an waray igo nga pagkaon para ha ira mga tuminungnong. Kay ano nga sugad hito an kahimtang nga nagtitikadamu man an produksyon han lugas ha kalibotan? Usa nga hinungdan, an tuna ngan lugas nga magagamit unta para ha pagkaon han mga tawo ginagamit lugod ha paghimo hin ethanol. “An kadamu han lugas nga ginkikinahanglan ha paghimo hin ethanol nga makakapuno han tangke han daku nga SUV nga awto, katugbang na han konsumo han usa ka tawo ha usa ka tuig,” siring han pahayagan nga The Witness ha Aprika del Sur. Ha mainuswagon nga mga nasud liwat, nagtitikahitaas an prisyo han pagkaon salit damu an napipiritan pagdesisyon kon hain an uunahon—pagkaon o an pagbayad ha iba nga mga panginahanglan, sugad han medisina.

Magkusog nga Linog. Hi Jesus nagsiring: “Maabot an magkusog nga mga linog.” (Lukas 21:11) Kon ha imo hunahuna mas damu nga tawo an naaapektohan han mga linog yana kay han hadto, husto ka. “Tigda nga nagdamu an mga linog ha bug-os nga kalibotan,” siring han eksperto ha linog nga taga-India nga hi R. K. Chadha han 2007. “Waray maaram kon kay ano.” Dugang pa, madagmit nga nagtitikadamu an mga tawo nga naukoy ha mga lugar diin agsob an linog salit mas damu liwat an namamatay hini nga mga kalamidad. Tungod han linog ha Kadagatan han India han 2004 ngan han tsunami katapos hito, ito nga tuig an “pinakamakamaratay ha haros 500 ka tuig kon may kalabotan ha linog” ngan an “ikaduha nga pinakamakamaratay ha nakarekord nga kasaysayan,” sumala ha U.S. Geological Survey.

Mga Sakit nga Makuri Matambal. Hi Jesus nagsiring: “Magkakaada . . . mga peste ha magkalain-lain nga mga dapit.” (Lukas 21:11, An Maopay nga Sumat) Ha bug-os nga kalibotan, nagtitikadamu gud an naaapektohan han bag-o ngan han mag-iha na nga sakit, ngan makuri makabiling hin tambal hito. Pananglitan, an tumong han mga nasud ha pagwara han malaria pauroutro nga ginbabag-o tungod kay diri mapugngan an pagsarang hito bisan ano pa an buhaton han tawo. Dugang pa, minilyon an namamatay tungod han mag-iha na nga sakit sugad han tuberkulosis (TB), sugad man han AIDS ngan iba pa nga bag-o nga mga sakit. “An ikatulo nga bahin han populasyon han kalibotan nataponan na han bakterya nga nagigin hinungdan han TB,” siring han World Health Organization. Nagsiring liwat ito nga an HIV an usa nga hinungdan han mga epidemya han TB ha damu nga nasud. Kada segundo, usa ka tawo an natataponan hin TB, ngan mas nagtitikakuri na gud an pagtambal hito. Han 2007 usa nga pasyente ha Europa an nahibaroan nga may-ada TB nga “diri gud natatambal han bisan ano nga medisina nga iginbabaligya yana,” nagreport an magasin nga New Scientist.

Pagtikaraot han Moralidad Ngan Pamatasan han mga Tawo. “Tungod nga magdadamu an magraot, an gugma han kadam-an mababahaw,” siring ni Jesus. (Mateo 24:12) Gawas pa han igintagna ni Jesus, ginhisgotan liwat ni Pablo nga  magtitikaraot an moralidad ngan pamatasan han mga tawo. Iya iginhulagway an makuri nga “kataposan nga mga adlaw” nga maabot antes gud bungkagon han Ginhadian han Dios ini nga sistema han kalibotan. “An mga tawo magmamahigugmaon ha ira kalugaringon, magmamahigugmaon ha salapi, mga hambog, palabilabihon, maglibakon, maglaris ha mga ginikanan, diri magbaluson, diri mga baraan, waray gugma nga kinaiya, diri sadang malukmay, maglibakon, diri mag-ilubon, magpintas, waray gugma ha kaopayan, mga maglingo, batinguran, pagdadayaw, mahigugmaon ha kalipayan labi kay ha paghigugma ha Dios; nga may mga dagway ha pagtahod ha Dios, kondi ginwara nira an iya gahum.” (2 Timoteo 3:1-5) Naoobserbahan mo ba nga mas nakikita na gud yana ha mga tawo inin magraot nga kinaiya kay han hadto?

Waray unabiha nira Jesus ngan Pablo an ngatanan nga butang ha kasaysayan, sosiedad, ngan politika nga nagin hinungdan hini nga mga kahimtang ha kalibotan. Bisan pa hito, husto nga iginsumat han ira mga tagna an mga hitabo ngan disposisyon han mga tawo nga nakikita naton yana. Kumusta man an tidaraon? An tagna ha Isaias nga husto nga nagsumat hin abanse mahitungod han pag-abot han Mesias naghuhulagway liwat han mag-opay hinduro nga pagbag-o nga pahihinaboon han Ginhadian han Dios dinhi ha tuna. Hisgotan naton ini ha sunod nga artikulo.

[Retrato ha pahina 6]

“An nasud matindog kontra ha nasud”

[Retrato ha pahina 7]

“Magkakaada . . . mga peste”

[Ginkuhaan han Retrato]

© WHO/P. Virot