Maaram Ka Ba?

May-ada ba hinungdan hi Ponsio Pilato nga mahadlok kan Cesar?

Basi obligaron hi Gobernador Ponsio Pilato han Roma nga ipapatay hi Jesus, an Judio nga mga lider nagsiring: “Kon imo ini buhian, diri ka sangkay ni Cesar.” (Juan 19:12) An “Cesar” nga gin-unabi dinhi amo hi Emperador Tiberio han Roma. May-ada ba hinungdan hi Pilato nga mahadlok kan Cesar?

Ano nga klase hin tawo hi Tiberio Cesar? Mga tuig antes bistahon hi Jesus, kilala na hi Tiberio sugad nga ‘usa nga tawo nga baga hin interesado la ha pagtagbaw han iya kalugaringon nga hingyap ngan ha magraot nga paagi ha pagtagbaw hito,’ siring han The New Encyclopædia Britannica. An sobra nga pagsuspetsa nag-aghat ha iya nga pasakitan ngan patayon an bisan hin-o nga iya ginhuhunahuna nga traydor. “Kon totoohan an ginsiring han mga historyador nga kadungandungan ni Tiberio,” ito nagdugang, “an iya paborito nga kaliawan madarahog ngan malaw-ay. . . . Mabangis nga ginpapatay niya an bisan hin-o nga karuyag niya patayon, ha bisan ano nga panahon.”

Tungod hito, an maraot nga reputasyon ni Tiberio posible gud nga nakaimpluwensya kan Pilato nga sundon an Judio nga mga lider ngan ipapatay hi Jesus.—Juan 19:13-16.

Kay ano nga ginhimsawan ni Jesus an iya mga apostol?

Ha kadaan nga Israel, nakatiil nga ginbubuhat han damu, ordinaryo nga mga tawo an ira adlaw-adlaw nga buruhaton. An sapin ha tiil hadto, para ha mga nagamit hito, hinimo la hin swelas nga iginhihigot ha tiil ngan mukubuko. Ngan tungod kay an mga dalan ngan kaumhan matapotapo ngan malapok, diri malilikyan nga mahugawan an tiil.

Tungod hito, kustomre an paghukas han sandalyas antes sumulod hin balay. Ngan ha pagpakita hin pagkamaabiabihon, sadang himsawan an bisita. Ginbubuhat ini han tagbalay o hin surugoon. Damu an asoy ha Biblia mahitungod hinin komon nga kustomre. Pananglitan, ginsidngan ni Abraham an mga bisita ha iya tolda: “Tagi ako hin iyo pagtugot nga makakakuha hin gutiay nga tubig, ngan pamusa kamo han iyo mga tiil, ngan manmahuway kamo ha ilarom han kahoy. Ngan ako magdadara hin gutiay nga tinapay, ngan parig-unon niyo an iyo kasingkasing.”—Genesis 18:4, 5; 24:32; 1 Samuel 25:41; Lukas 7:37, 38, 44.

Ini nga impormasyon nabulig ha aton nga hisabtan kon kay ano nga ginhimsawan ni Jesus an iya mga disipulo durante han ultimo nga Paskua nga iya kaupod hira. Hito nga okasyon, waray tagbalay o surugoon nga magbubuhat hito, ngan matin-aw nga waray disipulo nga nagboluntaryo. Salit pinaagi ha pagkuha hin planggana nga may tubig basi himsawan an iya mga apostol ngan tuwalya basi trapohan an mga tiil hito, gintagan hira ni Jesus hin leksyon nga nagpapakita hin gugma ngan pagpaubos.—Juan 13:5-17.