ITO an iginpakiana han Romano nga gobernador nga hi Ponsio Pilato han ginbista hi Jesus. * Maaram hiya kon diin nga bahin han Israel hi Jesus nagtikang. (Lukas 23:6, 7) Maaram liwat hiya nga diri ordinaryo nga tawo hi Jesus. Naghunahuna ba hiya nga nag-eksister na hi Jesus hadto? Andam gud ba niya karawaton ito ngan gumios uyon hito? Anoman an kahimtang, waray bumaton hi Jesus, ngan waray mag-iha nagin dayag nga interesado la hi Pilato ha iya katungdanan, diri ha kamatuoran ngan hustisya.—Mateo 27:11-26.

Masayon hibaroan an gintikangan ni Jesus. Matin-aw nga iginsusumat ito han Biblia. Tagda an masunod.

Uyon ha moderno nga pagbanabana, igin-anak hi Jesus temprano han katrakdag han 2 A.K.P., ha makuri nga kahimtang ha bungto han Betlehem ha Juda. Tungod han sugo ni Cesar Augusto nga magparehistro an mga tuminungnong, napiritan hi Maria nga “hirani na manganak,” ngan an iya bana nga hi Jose nga kumadto ha Betlehem, an natawhan nga bungto ni Jose. Tungod kay waray mabilngan nga mauukyan dida hiton matawo nga bungto, napiritan hira nga humuron ha usa nga kamalig, diin igin-anak hi Jesus ngan iginbutang ha balalong.—Lukas 2:1-7; NW.

Mga siglo antes pa hito, igintagna han Biblia kon diin matatawo hi Jesus: “Ikaw, Betlehem Eprata, nga gutiay nga nahisasakot ha mga yukot han Juda, tikang ha imo may usa nga magawas ngada ha akon nga amo an mahahadi ha Israel.” * (Mika 5:2) Kon huhunahunaon, gutiay la hinduro nga lugar an Betlehem para magin syudad han Juda. Kondi, inin gutiay nga bungto magkakaada daku nga pribilehiyo. Dida magtitikang an iginsaad nga Mesias, o Kristo.—Mateo 2:3-6; Juan 7:40-42.

Katapos hin madaliay nga pag-ukoy ha Ehipto, bumalhin an pamilya ni Jesus ha Nasaret, usa nga syudad ha probinsya han Galilea nga mga 96 kilometro norte han Jerusalem. Hito nga panahon, waray pa magtulo ka tuig hi Jesus. Nagdaku hiya ha makaruruyag nga lugar han mga parauma, magbarantay han karnero, ngan parapangisda; daku an ira pamilya ngan posible nga diri riko.—Mateo 13:55, 56.

Mga siglo antes pa, igintagna han Biblia nga an Mesias usa “nga Nasareno.” Nagsiring hi  Mateo, nga parasurat han Ebanghelyo, nga an pamilya ni Jesus nag-ukoy ha “Nasaret, basi matuman an iginyakan nga pinaagi han mga manaragna: Hiya . . . pagngangaranan nga Nasareno.” (Mateo 2:19-23) An kahulogan han ngaran nga Nasareno may koneksyon ha Hebreo nga pulong nga “sanga.” Matin-aw, gin-uunabi ni Mateo an tagna ni Isaias diin gintawag an Mesias nga “usa nga sanga” tikang kan Jesse, karuyag sidngon nga an Mesias matikang kan Jesse, an amay ni Hadi David. (Isaias 11:1) Ha pagkamatuod, tikang hi Jesus ha tulin ni Jesse pinaagi kan David.—Mateo 1:6, 16; Lukas 3:23, 31, 32.

An Biblia nagtututdo nga maiha na nga naeksister hi Jesus antes pa hiya matawo. An tagna ni Mika nga ginkotar kanina nasiring nga hiya “tikang han kadaan, tikang ha waray kataposan.” (Mika 5:2) Sugad nga suhag nga Anak han Dios, nag-eksister na hiya ha langit sugad nga espiritu antes ig-anak ha tuna sugad nga tawo. Hi Jesus mismo siniring: “Ako nakanhi tikang ha langit.” (Juan 6:38; 8:23) Ha ano nga paagi?

Pinaagi han baraan nga espiritu, milagroso nga iginbalhin ni Jehova an kinabuhi han iya langitnon nga Anak ha tagoangkan han Judio nga birhen nga hi Maria basi ig-anak sugad nga hingpit nga tawo. * Ito nga milagro diri makuri para ha Makagarahum-ha-ngatanan nga Dios. Sugad han iginsaysay han anghel kan Maria, “waray pulong nga tikang ha Dios nga waray kagamhanan” o imposible.—Lukas 1:30-35, 37.

Diri la nagsusumat an Biblia kon diin nagtikang hi Jesus. Nagsusumat liwat an upat nga Ebanghelyo—Mateo, Markos, Lukas, ngan Juan—kon paonan-o hiya nagkinabuhi.