HI Herodotus, usa nga Griego nga historyador nga nabuhi han 2,500 ka tuig ha naglabay, nag-istorya mahitungod han mga Ehiptohanon ha iya panahon: ‘Katapos han pangiklop ha panagtawo han mga riko, iginlibot hin lalaki an usa nga lungon nga may sulod nga rebulto hin patay nga hinimo ha kahoy. Ginpinturahan ito ngan gin-ukit nga pariho gud hin tinuod, usa ka kubiko o duha ka siko an kahilaba. Samtang iginpapakita ito ha mga bisita, hiya nasiring, “Inom ngan paglipay kay ha imo kamatay, magigin sugad ka hini.”’

Diri la an mga Ehiptohanon an may sugad nga panhunahuna. Yana, an mga pulong nga “Kaon, inom, ngan paglipay” nagin ekspresyon na la. Kon mamamatay man la, kay ano nga diri magrayhak samtang buhi pa? Kay ano nga pakurian pa an aton kalugaringon ha pagbuhat hin husto? Kon an ngatanan natatapos ha kamatayon, husto gud nga pahimulsan an kinabuhi yana. May sugad gihap hito nga ginsiring hi apostol Pablo. Iya iginhulagway an panhunahuna hadton diri natoo ha pagkabanhaw ha pagsiring: “Kon an mga minatay diri magkababanhaw, pangaon ngan panginom kita, kay buwas mapatay kita.”—1 Korinto 15:32.

Syempre, diri natoo hi Pablo nga hikakalimtan ha kadayonan an mga patay. Kombinsido hiya nga mabubuhi hira utro, ngan may paglaom nga diri na mamamatay. Hiya nagkaada hito nga pagtoo tungod han usa nga panhitabo nga may daku nga importansya, diin an pamatuod nga nahitabo ito ginhunahuna ni Pablo nga diri gud maninigaran—an pagkabanhaw * ni Kristo Jesus. Ha pagkamatuod, ito an nagparig-on han pagtoo han mga disipulo.

Ano an kapulsanan han pagkabanhaw ni Jesus  para ha aton? Paonan-o kita makakasiguro nga nahitabo ito? Aton kitaon an baton ni Pablo han nagsurat hiya ha mga Kristiano ha Korinto.

An iba nga Kristiano ha Korinto nawurok ha pagkabanhaw ni Jesus, ngan an iba diri natoo ha literal nga pagkabanhaw. Ha siyahan nga surat ni Pablo ha mga Kristiano didto, ginhisgotan niya an magigin mga resulta kon diri tinuod an pagkabanhaw. Hiya nagsurat: “Kon waray pagkabanhaw tikang ha mga minatay, bisan man hi Kristo waray kababanhaw: Ngan kon hi Kristo waray mabanhaw, niyan an amon panwali waray kapulsanan, ngan an iyo pagtoo waray kapulsanan. Oo, ngan kami panhihiagian nga mga buwaon nga mga testigo han Dios . . . an iyo pagtoo waray kapulsanan: Aada pa kamo ha iyo mga sala. Ngan hira nga nangaturog man ha kan Kristo, nagkawawara.”—1 Korinto 15:13-18.

‘Hiya nagpakita ha labi pa ha lima ka gatos nga kabugtoan. Katima hini hiya nagpakita kan Jakobo; ngan ha ngatanan nga mga apostol; ngan ha kataposan hiya nagpakita man ha akon.’—1 Korinto 15:6-8

Gintikangan ni Pablo an iya pahayag hin mga pulong nga diri maninigaran: Kon an mga patay diri babanhawon, kon sugad an Kristo nga namatay waray banhawa. Kon waray banhawa an Kristo, ano an magigin resulta? Aw, an pagsangyaw han maopay nga sumat magigin waray pulos ngan daku nga kabuwaan. Ha pagkamatuod, an pagkabanhaw ni Kristo usa nga importante nga bahin han pagtoo han mga Kristiano. Nakakaw-ing ito ha pipira nga nangunguna nga katutdoan han Biblia mahitungod ha soberanya han Dios, han iya ngaran, han iya Ginhadian, ngan han aton kaluwasan. Kon waray banhawa hi Jesus, waray pulos an iginpasamwak ni Pablo ngan han iba nga apostol.

Kon waray banhawa an Kristo, an gintotoohan han mga Kristiano magigin kawang ngan iginbasar la ha kabuwaan. Dugang pa, magawas nga buwa an iginsangyaw ni Pablo ngan han iba diri la mahitungod han pagbanhaw kan Jesus kondi pati han usa nga ira ginsisiring nga nagbanhaw ha iya, hi Jehova nga Dios. Magigin buwa liwat an pagsiring nga an Kristo “namatay tungod ha aton mga sala,” kay kon an Manluluwas waray matalwas tikang ha kamatayon, diri hiya makakatalwas ha iba. (1 Korinto 15:3) Nagpapasabot ito nga an mga Kristiano nga namatay, nga an iba mga martir, namatay nga waray paglaom nga mabanhaw.

Salit hi Pablo nakagsiring: “Kon kita may paglaom kan Kristo hini la niyan nga kinabuhi, kita an labi magpakalolooy ha ngatanan nga mga tawo.” (1 Korinto 15:19) Pariho han iba nga Kristiano, hi Pablo nakaeksperyensya hin kawarayan, paglutos, kakurian, ngan pameligro han kinabuhi tungod han iya pagtoo ha pagkabanhaw ngan han ngatanan nga nahiuupod hito. Salit kawang gud an iya mga pag-antos kon buwa an pagkabanhaw!

Kombinsido hi Pablo nga diri buwa an gintotoohan han mga Kristiano. Maaram hiya nga ginbanhaw hi Jesus, ngan iya iginsumat ha mga taga-Korinto an mga ebidensya hito, “nga hi Kristo namatay tungod ha aton mga sala uyon ha mga Baraan nga mga Surat; ngan nga hiya iginlubong, ngan nabanhaw tikang ha mga minatay ha ikatulo ka adlaw uyon ha mga Baraan nga mga Surat; ngan nga hiya nagpakita kan Kepas; ngan ha napulo kag duha.” * Hiya nagdugang: “Niyan hiya nagpakita ha tirig-ob nga may labi pa ha lima ka gatos nga mga kabugtoan, nga an kadam-an ha ira mga buhi  pa yana, kondi an iba nangangaturog na; Katima hini hiya nagpakita kan Jakobo; ngan ha ngatanan nga mga apostol; ngan ha kataposan ha ngatanan hiya nagpakita man ha akon.”—1 Korinto 15:3-8.

May kombiksyon hi Pablo nga nagsiring nga an Kristo namatay para ha aton mga sala, ginlubong, ngan ginbanhaw. Kay ano nga sugad hiya hito kasigurado? An usa nga rason amo an damu nga testigo. An ginbanhaw nga hi Jesus nagpakita ha mga indibiduwal (upod na kan Pablo mismo), ha mga grupo hin pipira la ka tawo, ngan bisan ha grupo hin 500 ka tawo, ngan waray ruhaduha nga damu ha ira an waray anay makatoo han ira hinbatian. (Lukas 24:1-11) Kadam-an han testigo an buhi pa ha panahon ni Pablo ngan puydi pakianhan basi kompirmahon ito. (1 Korinto 15:6) Masayon balewarayon an testimonya han usa o duha la nga testigo, kondi diri an kanan 500 o sobra pa.

Tigamni liwat nga duha ka beses nga nagsiring hi Pablo nga an kamatayon, lubong, ngan pagkabanhaw ni Jesus “uyon ha mga Baraan nga mga Surat.” Ito nga mga panhitabo nagparig-on han katuman han mga tagna ha Hebreo nga Kasuratan mahitungod han Mesias, salit napamatud-an nga hi Jesus an iginsaad nga Mesias.

Bisan pa han ginsiring han mga testigo ngan han Kasuratan, may-ada la gihap diri natoo nga hi Jesus ginbanhaw. May mga nasiring nga ginkawat an iya lawas han iya mga disipulo, katapos nag-angkon nga mga testigo hira ha pagkabanhaw. Kondi, may mahihimo ba hira kontra ha Romano nga mga gwardya ha entrada han lubnganan? An iba natoo liwat nga an mga pagpakita ni Jesus ilusyon la. Kondi damu an nakakita ha iya ha iba-iba nga kahimtang. Dugang pa, an usa ba nga ilusyon makakaluto ngan makakaserbi hin isda, sugad han ginbuhat han ginbanhaw nga hi Jesus ha Galilea?  (Juan 21:9-14) Makakayakan ba an ilusyon, ha porma hin tawo, nga kaptan hiya?—Lukas 24:36-39.

May mga nasiring nga an pagkabanhaw hinimo-himo la han mga disipulo. Kondi ano an ira mapapahimulsan kon buhaton nira ito? Tungod han pagpamatuod mahitungod ha pagkabanhaw, inatubang hira hin pagtamay, pag-antos, ngan kamatayon. Kay ano nga ibubutang nira ha peligro an ira kinabuhi kon buwa ito? Dugang pa, ha Jerusalem hira siyahan nagpamatuod, diin aadto an mga nakontra ngan nag-aakusar ha ira.

An pagkabanhaw an naghatag ha mga disipulo hin kaisog ha pagpamatuod mahitungod han Ginoo bisan pa han pinakamakuri nga paglutos. Ini an nagin importante nga bahin han pagtoo han mga Kristiano. Waray ibutang ha peligro han siyahan nga mga Kristiano an ira kinabuhi basi la magtestigo hin usa nga maaramon nga magturutdo nga ginpatay. Ginbuhat nira ito basi ipahayag an pagkabanhaw ni Jesus tungod kay nagpapamatuod ito nga hiya an Kristo, an Anak han Dios, usa nga persona nga makagarahum ngan buhi nga nabulig ngan naggigiya ha ira. An iya pagkabanhaw nangangahulogan nga hira gihap babanhawon. Oo, kon waray banhawa hi Jesus, waray unta Kristianidad, ngan waray mahibabatian mahitungod ha iya.

Ano an kapulsanan han pagkabanhaw han Kristo para ha aton?