HILAWIG an kinabuhi ni Enoc. Bangin imposible para ha aton nga hunahunaon nga inabot hin mga 365 ka tuig an iya kinabuhi—katugbang ha sobra upat nga hilawig nga pangidaron han tawo yana! Pero hito nga panahon, diri pa hiya masisiring nga lagas. Hadto, sobra 5,000 ka tuig na an naglabay, mas hilawig an kinabuhi han tawo. Hi Adan, an siyahan nga tawo, sobra 600 anyos na han igin-anak hi Enoc, ngan nabuhi pa hiya hin 300 ka tuig! An pipira han iya mga tulin nabuhi hin mas hilawig pa hito. Salit ha edad nga 365, posible nga makusog la gihap pagkit-on hi Enoc, pariho hin tawo nga damu pa an mahihimo. Kondi ha pagkamatuod, waray na ito mahitabo ha iya.

Posible nga namimilegro an kinabuhi ni Enoc. Handurawa hiya nga napalagiw ngan naghihinunahuna han reaksyon han mga tawo nga iya pa la ginsumatan han mensahe han Dios. Makikita ha ira nawong an duro nga kangalas. Nasisina gud hira ha iya. Ginminos nira an iya mensahe ngan ginkapungtan an Dios nga nagsugo ha iya. Diri nira maaatake an Dios ni Enoc nga hi Jehova, kondi maaatake nira hiya! Bangin nahunahuna ni Enoc kon makikita pa ba niya utro an iya pamilya. Nahunahuna ba liwat niya an iya asawa ngan mga anak nga kababayin-an o an iya anak nga lalaki nga hi Metusela o an iya apo nga hi Lamec? (Genesis 5:21-23, 25) Ini na ba an iya kataposan?

Ha rekord han Biblia, baga hin misteryoso hi Enoc. Tulo la nga haglipot nga teksto an nag-uunabi ha iya. (Genesis 5:21-24; Hebreo 11:5; Judas 14, 15) Pero ito nga mga teksto naghahatag hin igo nga diskripsyon basi maihulagway an iya daku nga pagtoo. Ikaw ba an nagsusuporta han imo pamilya? Nakaeksperyensya ka na ba hin sitwasyon diin kinahanglan mo tindogan an husto? Kon oo, damu an imo mahibabaroan kan Enoc.

Magraot gud an mga tawo ha panahon ni Enoc. Ito an ikapito nga henerasyon tikang ha tulin ni Adan. Oo, an mga tawo mas hirani pa ha pisikal nga pagkaperpekto nira Adan ngan Eva, nga ha urhi ira nawara. Salit hilawig an kinabuhi han mga tawo hadto. Kondi, maraot gud an kahimtang han ira moralidad ngan espirituwalidad. Komon an kamadarahog. Nagtikang ito ha ikaduha nga henerasyon, han ginpatay ni Cain an iya bugto nga hi Abel. Usa han mga tulin ni Cain an baga hin naghahambog ha pagin mas bayolente ngan mas maraot kontra kan Cain! Han ikatulo nga henerasyon, may bag-o nga karaotan nga ginhimo an mga tawo. Ginagamit nira an baraan nga ngaran ni Jehova kondi diri basi singbahon. Matin-aw nga ginagamit nira ito ha nakakatamay ngan diri matinalahuron nga paagi.—Genesis 4:8, 23-26.

An sugad nga karaotan komon ha panahon ni Enoc. Samtang nagtutubo hiya, kinahanglan niya pumili. Susubaron ba niya an mga tawo ha iya panahon? O sisingbahon ba niya an tinuod nga Dios nga hi Jehova nga naghimo han langit ngan han tuna? Sigurado nga naparig-on gud hiya ha paghibaro mahitungod kan Abel nga namatay sugad nga martir tungod ha pagsingba ha paagi nga nalilipayan ni Jehova. Nagdesisyon hi Enoc nga ito liwat an iya bubuhaton. An Genesis 5:22 nasiring: “Hi Enok [padayon nga] naglakat upud han Dios.” Ito nga mga pulong naghuhulagway kan Enoc sugad nga diosnon nga tawo ha diri diosnon nga kalibotan. Hiya an siyahan nga tawo nga ginhuhulagway han Biblia hito nga paagi.

Ito nga teksto nasiring liwat nga hi Enoc padayon nga naglakat upod kan Jehova bisan han matawo na an  iya anak nga hi Metusela. Salit hi Enoc usa nga pamilyado na nga tawo han mga 65 anyos hiya. May-ada hiya asawa, nga waray ngarani ha Biblia, ngan mga anak nga “kalalakin-an ngan kababayin-an,” nga waray unabiha an kadamu. Kon karuyag han usa nga amay nga maglakat upod han Dios, kinahanglan mangalimbasog hiya ha pag-ataman han iya pamilya ha paagi han Dios. Maaram hi Enoc nga karuyag ni Jehova nga magin maunungon hiya ha iya asawa. (Genesis 2:24) Ngan sigurado nga ginbuhat niya an tanan basi tutdoan an iya mga anak mahitungod kan Jehova. Ano an resulta?

Diri damu an ginsisiring han Biblia mahitungod hito. Waray ito mag-unabi han pagtoo han iya anak nga hi Metusela nga may pinakahilawig nga kinabuhi nga nakarekord ha Biblia, ngan namatay durante han tuig han daku nga Baha. Kondi naghisgot ito nga hi Metusela may anak nga hi Lamec. Nakaupod pa ni Lamec an iya apoy nga hi Enoc hin sobra 100 ka tuig. Hi Lamec nagtubo nga may daku nga pagtoo. Gin-giyahan hiya ni Jehova nga magtagna mahitungod han iya anak nga hi Noe, ngan natuman an tagna katapos han Baha. Hi Noe ginhulagway nga naglakat upod han Dios pariho han iya kaapoy-apoyan nga hi Enoc. Waray igkita ni Noe hi Enoc. Pero nagbilin hi Enoc hin maopay nga susbaranan. Posible nga nahibaro hito hi Noe tikang ha iya tatay nga hi Lamec, o ha iya apoy nga hi Metusela, o bangin tikang kan Jared, an tatay ni Enoc, nga namatay han 366 anyos hi Noe.—Genesis 5:25-29; 6:9; 9:1.

Tagda an kaibahan nira Enoc ngan Adan. Hi Adan, bisan kon perpekto, nagrebelde kan Jehova ngan nagbilin hin maraot nga ehemplo. Hi Enoc, bisan kon diri perpekto, naglakat upod han Dios ngan nagin susbaranan ha pagtoo. Namatay hi Adan han 308 anyos hi Enoc. Nasubo ba an iya pamilya ha iya kamatayon? Diri kita maaram. An aton la hinbabaroan, hi Enoc “naglakat upud han Dios.”—Genesis 5:24.

Kon ikaw an nagtatagana para ha imo pamilya, ano daw la an imo mahibabaroan tikang ha pagtoo ni Enoc? Bisan kon importante an pagtagana han materyal nga panginahanglan han imo pamilya, labi nga mas importante an pagtagana para han ira espirituwalidad. (1 Timoteo 5:8) Maitatagana mo ito diri la pinaagi han imo ginsisiring kondi pinaagi liwat han imo ginbubuhat. Kon pipilion mo nga maglakat upod han Dios, sugad han ginbuhat ni Enoc, ngan magpagiya ha Iya, mahimo ka liwat makabilin hin maopay nga panurundon ha imo pamilya—usa nga presyoso nga susbaranan nga ira masusubad.

Bisan kon may daku nga pagtoo hi Enoc, bangin inabat hiya hin kasubo ha kalibotan diin an mga tawo waray pagtoo. Pero nakita ba ni Jehova an iya kahimtang? Oo. Usa ka adlaw, nakiistorya hi Jehova ha iya. May mensahe nga karuyag ipasamwak hi Jehova. Hito nga paagi, ginhimo ni Jehova hi Enoc nga propeta, an siyahan nga propeta nga an mensahe nakasurat ha Biblia. Hinbaroan naton ito kay paglabay hin damu ka siglo, gin-giyahan an bugto ni Jesus nga hi Judas nga isurat an tagna ni Enoc. *

 Ano an tagna ni Enoc? Ini: “Kitaa! Hi Jehova kinanhi upod an iya yinukot-yukot nga baraan nga mga anghel, ha pagpadapat han paghukom ha ngatanan, ngan pagsirot ha ngatanan nga diri-diosnon tungod han ngatanan nga ira maraot nga buhat, ngan tungod han ngatanan nga makangingirhat nga butang nga ginyakan kontra ha iya han magpakasasala nga waray respeto ha Dios.” (Judas 14, 15) Bangin an siyahan mo nga naobserbaran nga hi Enoc nagyakan ha paagi nga sugad hin ginbuhat na han Dios an ginsisiring han tagna. Damu nga tagna an iginyakan liwat ha pariho nga paagi. Karuyag sidngon: An ginyayakan han propeta sigurado nga mahitatabo, salit mahimo ito ihulagway sugad nga nahitabo na!—Isaias 46:10.

Ano daw la an inabat ni Enoc samtang iginpapasamwak niya an mensahe, bangin pinaagi ha pagsangyaw hito ha ngatanan? Tagda kon mationan-o kamapwersa an pahamangno—gin-gamit hito an pulong nga “diri-diosnon” ngan an iba pa nga puropariho nga mga pulong basi kondenaron an mga tawo, an ira mga panggawi, ngan an paagi han ira pagbuhat. Salit an tagna nagpapahamangno nga tikang han ginpagawas hira Adan ha Eden, nagin maraot na gud an kalibotan. Mapupoo ito nga kalibotan pag-abot ni Jehova upod han iya “yinukot-yukot nga baraan nga mga anghel” nga andam makiggirra basi ipadapat an kabungkagan hito. Waray kahadlok nga iginpasamwak ni Enoc an pahamangno han Dios bisan kon nag-uusahan la hiya! Bangin nagkikinita ha iya ngan nagdadayaw han iya kaisog an iya apo nga hi Lamec nga bata pa hito nga panahon. Kon ito gud man an nahitabo, masasabtan naton kon kay ano.

An pagtoo ni Enoc mahimo mag-aghat ha aton nga usisahon an aton kalugaringon kon an aton ba pagtagad ha kalibotan pariho ha pagtagad hito han Dios. An mensahe han paghukom nga maisugon nga iginpasamwak ni Enoc waray magbag-o; aplikado ito yana sugad la nga aplikado ito hadto ha panahon ni Enoc. Uyon ha pahamangno ni Enoc, ginpahinabo ni Jehova an daku nga Baha kontra ha diri diosnon nga mga tawo ha panahon ni Noe. Pero ito nga kabungkagan, ehemplo la han tiarabot nga mas daku nga kabungkagan. (Mateo 24:38, 39; 2 Pedro 2:4-6) Pariho han naglabay, andam an Dios yana upod an iya yinukot nga mga anghel ha pagpadapat hin matadong nga paghukom ha diri diosnon nga kalibotan. An kada tagsa ha aton kinahanglan maghatag hin atensyon ha pahamangno ni Enoc ngan isumat ito ha iba. An aton pamilya ngan kasangkayan bangin humirayo ha aton. Usahay bangin umabat kita nga nag-uusahan kita. Pero diri gud isasalikway ni Jehova an magtinumanon nga nag-aalagad ha iya yana, sugad la nga waray niya isalikway hi Enoc hadto!

Paonan-o natapos an kinabuhi ni Enoc? Aw, an iya kamatayon mas misteryoso ngan makapainteres kay han iya kinabuhi. Ini an siring ha Genesis: “Hi Enok naglakat upud han Dios: ngan hiya waray na igsabut; tungud nga an Dios kinuha ha iya.” (Genesis 5:24) Ha ano nga paagi ginkuha hiya han Dios? Hi apostol Pablo nagsaysay: “Tungod han pagtoo ni Enoc, iginbalhin hiya basi diri niya abaton an kamatayon, ngan waray na hiya hiagii kay iginbalhin hiya han Dios; pero antes hiya ibalhin nakarawat niya an pamatuod nga napalipay gud niya an Dios.” (Hebreo 11:5) Ano an karuyag sidngon ni Pablo han mga pulong nga ‘iginbalhin basi diri abaton an kamatayon’? May mga bersyon han Biblia nga nasiring nga gindara han Dios hi Enoc ha langit. Pero imposible ito. An Biblia nasiring nga hi Jesu-Kristo an siyahan nga ginbanhaw ngadto ha langit.—Juan 3:13.

Salit ha ano nga paagi “iginbalhin” hi Enoc basi diri niya “abaton an kamatayon”? Posible nga diri abat nga iginbalhin ni Jehova hi Enoc tikang ha kinabuhi ngadto ha kamatayon, tungod hito waray abata ni Enoc an kasakit han kamatayon. Pero antes hito, nakarawat ni Enoc an “pamatuod nga napalipay gud niya an Dios.” Paonan-o? Antes hiya mamatay, posible nga  nagkaada hiya bisyon tikang ha Dios nga nagpapakita han tuna sugad nga paraiso. Pinaagi hiton matin-aw nga tigaman han pag-uyon ni Jehova, kumaturog hi Enoc ha kamatayon. Hi apostol Pablo nagsurat mahitungod kan Enoc ngan han iba pa nga magtinumanon nga mga tawo: “Hira ngatanan namatay nga may pagtoo.” (Hebreo 11:13) Katapos hito, bangin ginbiling an iya lawas han iya mga kaaway, pero “waray na hiya hiagii,” bangin tungod kay ginpahinabo ni Jehova nga mawara ito basi diri madaot o magamit para ha buwa nga pagsingba. *

Samtang gintatagad ito nga teksto, handurawon naton kon paonan-o posible natapos an kinabuhi ni Enoc. Handurawa ini nga senaryo, pero hinumdumi nga usa la ini han mga posibilidad. Napalagiw hi Enoc ngan ginkakapoy na gud hiya. Ginlalanat hiya han mga nakontra ha iya tungod han iya mensahe han paghukom. Nakabiling hiya hin lugar nga matatagoan ngan mapapahuwayan, pero maaram hiya nga mabibilngan la gihap hiya ngan posible nga hirani na gud niya maeksperyensyahan an masakit nga kamatayon. Samtang napahuway, nag-ampo hiya ha Dios. Katapos, inabat hiya hin kamurayawan ha hunahuna. Nagkaada hiya bisyon, klaro gud ito nga sugad hin aadto hiya ha aktuwal nga panhitabo, ngan gindara hiya hito ha hirayo.

Handurawa nga usa nga lugar an aada ha iya atubangan, nga nagpapakita hin kalibotan nga iba gud kay han iya gindak-an. Makaruruyag ito nga lugar sugad han hardin han Eden, pero waray mga kerubin nga nagbabantay hito. Damu an naukoy dida hito, an tanan may kamurayawan, mahimsog, ngan may kusog sugad han kanan batan-on. Waray didto kapungot ngan pagkontra sugad han naieksperyensyahan pirme ni Enoc. Didto, inabat niya an pasarig, gugma, ngan pag-uyon ni Jehova. Sigurado hiya nga ito an lugar nga iya karuyag magin urukyan. Samtang naghihilarom an iya pag-abat hin kamurayawan, ginpiyong niya an iya mga mata ngan nagkaada hilarom ngan waray inop nga katurog.

Ngan didto nagpapabilin hiya tubtob yana—nakaturog ha kamatayon ngan gintitipigan hin maopay ha waray limitasyon nga memorya ni Jehova nga Dios! Sugad han saad ni Jesus, maabot an panahon nga an tanan nga aada ha memorya han Dios makakabati han tingog han Kristo ngan magawas ha lubnganan, ngan magkikinabuhi ha makaruruyag ngan murayaw nga bag-o nga kalibotan.—Juan 5:28, 29.

Karuyag mo ba umukoy didto? Handurawa an kalipay nga makilala hi Enoc ngan an aton mahibabaroan tikang ha iya! Maisusumat niya ha aton kon husto ba an aton ginhuhunahuna mahitungod han ultimo nga panhitabo ha iya kinabuhi. Pero may importante nga butang nga kinahanglan naton hibaroan yana tikang ha iya. Katapos unabihon hi Enoc, hi Pablo nagsiring: “Kon waray pagtoo imposible nga mapalipay gud an Dios.” (Hebreo 11:6) Mapwersa gud ito nga rason para ha tagsa ha aton nga subaron an kaisog ngan pagtoo ni Enoc!