1. Nalende, Abram pilgi ne kui kanan erim wal weieri min wom paninamen?

 JOHOVA yu dongal ne senom ye Abram ngo embe nim, nim ngal ende kangrel bar wusngam a ya mala alamb porpor wal ka sinam panim. (Stt. 15:5; 22:18) Abram Johova bol pilgi dongal wei pam, embe pile yu dongal dom weieri min wonda nepim. Embe nim ba, Abram kongar 100 mora mand wei erim, ala ambiyem kongar 90 mom, ba pilgi dongal pam yeamb tal e, ngalye ngal ende nakangjil. (Stt. 21:​1-7) Ba, Baibel embe dom: “[Abram] yu e pilgi wei ne mibulto alamb puli danjep moral nepim, min wonda mal napam ba pilgi ne kui erim.” (Rom 4:18) Kenem pilkane esmen, Abram pilgi ne kui erim wal weieri min wom. Olom ngalye ngal ende kangral ne kui kanan erim wal weieri min wom, Aisak kangim. Ba nawal pende erkelnge Johova yu dongal nim weieri min wonda ne Abram pilgi nim?

2. Nalernge Johova yu dongal dom, weieri min wonda ne Abram pilgi nim?

² Nalerim Abram Johova seno kanpol weirom pile, “[Got] yu dongal nim weieri min wonda ne pilgi nim.” (Rom 4:21) Johova, Abram mambnem dulto karkar erim ye panim nalerim, olom pilgi dongal pam. (Jems 2:23) Rom 4:​18, Abram pilgi dongal pange wal min wonda ne kui erim ding mal paimbel pandom. Pi kenem aposol Pol pilgi ne kui enamen pane yu pende nim, buk Rom sapta 5 a meim omukro kanamen.

3. Wal mibulto min wonda ne pilgi ne kui esmen wal, aposol Pol nal panim?

³ Aposol Pol yu pende eri ne aunim kenem pilkane esmen “pilgi ne kui enen wal bulto weieri min wonda. Kumbol ombun nasindel.” (Rom 5:5) Ala kenem Kristen pilgi ne kui esmen wal, nalmal  er kelpe dongal panda mal yu pende nengom eri. Olom nim yu Rom sapta 5:1-5, a paim omukro kane, nenem bol wal pende min wonom mal omukro kanjel. Embe endel nim pakerondo, mibulto wal min wonda ne pilgi ne kui enen mem wose dongal punda. Pi kenem wal kawei mibulto sinamen ne pilgi ne kui esmen bar, kumbol ombun nasinamen pane aposol Pol nim yu omukro kanamen.

4. Rom 5:​1, 2 nawal pende yubol tonom?

⁴ Rom 5:​1, 2 gere. Germen yu aposol Pol bolo kongrikeisen Rom ngom. Angjen ambajen man Rom monjup, Johova na Jises ye nalmal duwom er kanpolto pilgi dongal pange Kristen monjup. “Enjep pilgi dongal pambar” Got [enjep] yeamb dulto pane murmulom dongal a oiro sim. Enjep wal kaka mibulto min wonda bar, pilgi ne kui enjip. Ala wal e min wondo sinamen ne pilgi wei nijip.

5. Got oiro sim ga, nawal ka ende sinamen ne pilgi ne kui esim?

⁵ Bulto aposol Pol pepe bol Got oiro sim, Kristen Epesis monjup bar ngo, enjep nawal pilgi ne kui enam ne ngom. E embe mal, “wal kaka pase ngimba punom kuru meim ga sinam pane, yu dongal nim wal sinam.” (Efe. 1:18) Ala Pol Kolosi Kristen nengo, “Got enem sinam panim wal pilgi ne kui esim, min epen pu weieri sinam panim.” (Kol. 1:​4, 5) Got oiro sim ga komna monjup pilgi ne kui enjip gonjip dal, ala akil semin epen pu Krais Jises bol kongan ai enam ne pinjip.—1 Tes. 4:​13-17; Rev. 20:6.

6. Got oiro sim angjen ende, mibulto wal sinda bar pilgi ne kui erim bar nal panim?

⁶ Got oiro sim Kristen mibulto wal sinam bar pilgi ne kui esim bar, kawei pisim. Ende angjen Frederick Franz, sinda wal pilgi ne kui erim bar kumbol a wei pile embe nim, “[Kin] 144,000 Got oiro sim ga porpor, Got ngonal pane yu dongal nim wal pilgi ne kui esmen wal weieri ngonda. Kin topom ka e, sinamen pase minro pu wal pende ngonom.” Angjen Frederick pilgi dongal pange Got konganem kumbol ngo erim. Embe pile kongar 1991 kunum, Frederick Franz embe nim: “[Kin] wal ka sinamen ne pilgi ne kui  enjin wal anjngo pil meimen . . . Kin topom ka e sinamen ne kui esmen er kelde kapil meimen. Pilgi ne kui ermol pupo kongar millien woyem punda kaple enem. Nalenem, memka pande kui esmen. Kin pilgi ne kui er meimen wal ye kapilpile erind ma, yipe kawei wei pis.”

7-8. Alamb puli nawal ka sinam ne pilgi ne kui esim? (Rom 8:​20, 21)

⁷ Alamb puli yipe Johova lotu erngom, wal ka sinam ne pilgi ne kui esim, jelmal paim. Enjep Abram pilgi ne kui erim wal bol ding mal esim—e enjep Got Gapman mal tawol enda kunum, kol aimanj mem ya mala sinam bar pilgi ne kui esim. (Hib. 11:​8-10, 13) Aposol Pol pepe bom bar, wal ka pende sinam mal neori kem. (Rom 8:​20, 21 gere.) Nim Baibel yu pulnombol duwom erin kunum, wal ka pende mibulto min wonda pane yu dongal ne mokum kanbar kapin mo? Kunum ende weieri min wondo, nim sin nganja napande kawei moral nepin mo? Mo nim kanka kanin, alamb gonjup paim, mal wose paradais punda kunum akil wonambe kanal ne kapin mo? Wal kaka embe min wonda pane Got yu dongal ninde, “pilgi ne kui esmen” mem ka paim.

⁸ Kenem kol aimanj mem ya mala mo min epen sinamen mem ka pande, kenem pilgi ne kapil kui esmen. Embe pile kui esmen wal weieri min wonda. Aposol Pol pepe bom bar, wal e nalmal weieri min wonda mal ne aunim. Pi kenem pilgi ne kui esmen wal bol yu pende nim, omukro kandpe. Pol nim yu kenem pakero pilgi er dongal wei enda. Ala pilgi ne kui esmen wal weieri min wonda.

9-10. Aposol Pol bol wal min wom bar tadom, Kristen meim nawal enjep bol min wonda ne pisam? (Rom 5:3) (Piksa meim pra kane.)

⁹ Rom 5:​3, gere. Pilkane endel ombun min wonda er kelde, pilgi ne kui esmen mem wose dongal punda. Ba embe min nawonda ne pisel. Ba yu weieri paim, Krais Jises karkar esim alamb porpor ombun enjep bol min wonda ne pisam. Aposol Pol bol wal min wom mal omukro kandpe. Olom pepe bolo, Tesalonaika Kristen monjup bar embe nim: “Kin enem bol monjin kunum, enem ombun kau ngimbil sinam pane ngonjin. Ala wal embe min wom enem pilkane  enjip wal wom.” (1 Tes. 3:4) Ala Kristen ga Korin monjup bar pepe bol yu embe nim: “Angjen man, kin kapismen ombun min wo kin nganj ngimbil ngonom enem pilkane enam . . . Pilkane enjin, kin kol mem wakronamen mal pam.”—2 Kor. 1:8; 11:​23-27.

¹⁰ Embe pile, Kristen yipe meim ombun pende enjep bol min wonda eri ne pisam. (2 Tim. 3:12) Nim Jises bol pilgi ne olom karkar enen bar, ombun pende nim bol min wom mo? Maiyam ding na senonon ga, nim bol yukes ne yu kurakusum. Ala nim bol mambnem keswei erngonda ngom eri. Mo nim ku kongan enen bar, kongan pengem enem ye mo, kongan ding ga nim mambnem dulto karkar enen bar erkes erngom mo? (Hib. 13:18) Nim pilgi ne kui enen wal yu ne alamb ende ngonon bar, gapman nim bol opyem enem mo? Ombun kanem kanem, kenem bol min wonda, ba aposol Pol nim, kenem kunum kunum kapisamen. Nalende kapisamen?

11. Ombun ende kenem bol min wonda, nalende kauwo akilgi ninamen ne bunuman dongal panda?

¹¹ Ombun min wonda kapile kauwo akilgi nijin dal, e pakero kelde mambnem ka kerma ende sinamen. Rom 5:3 embe dom, kenem pilkane esmen “ombun kauwo nganj ngimbil simen mem erkelde, akilgi nim mem simen.” Ombun duwom Kristen porpor bol min wonda, embe pile bunuman dongal pande akilgi nim mem sinam. Kenem ombun kauwo akilgi ne, Johova konganem anjngo enjin dal, pilgi ne kui esmen wal weieri min wondo kanamen. Jises yu ekin erim bar, wal mongom kenjip pu ku bolla paim panim mal, kenem embe namoramen. Jises yu ekin erim mal alamb kumboljop ku mal seim, yero yuwei kapile sim ba “ombun min wondo alamb enjep bol opyem” esim kunum, wamnam borom. (Mat. 13:​5, 6, 20, 21) Weieri, ombun duwom min wonom kunum, kenem kanapismen, ba kenem ombun kauwo akilgi ne Johova konganem anjngo enjin dal, wal ka puli sinamen. Nal wusngam wal ka puli sinamen?

12. Ombun wondo kauwo akilgi nimen bar, kenem pake nalmal simen?

¹² Ombun min wonom kunum kauwo akilgi nimen bar, wal ka pende min wonom mal disaipol Jems pepe bom bar, neori kele embe nim: “Enem kankerambe akilgi nim mem konganem erkaple enda, wal porpor erkaple wei enam, wal ding ende tambem wei nanda.” (Jems 1:​2-4) Aposol Jems nim, akilgi nim mem konganem paim ere akilgi ninamen panim. E, nal kongan pende ere akilgi ninamen ne pilnim? E mambnem pende embe mal, wimuk wamnam naninamen, pilgi ninamen, ala Got kenem pakeronda ne pisamen. E weieri, ba ombun wonom kenem kauwo akilgi nimen bar, pake kerma wusngam ende simen eri.

13-14. Ombun wonom kauwo akilgi nimen bar nawal min wonom, ala pilgi ne kui esmen wal bol nal enem? (Rom 5:4)

¹³ Rom 5:4 gere. Aposol Pol nim, ombun kauwo akilgi nimen erkelde “Got kapisem” mambnem esmen. Ala erkelpe Johova kenem bol kapisem. Ba kenem ombun duwom kaumon bar kapisem pananimen. Pilgi dongal pande akilgi don bar, Got nim bol kapisem. Ala akilgi don bar bulto topum ka sindel!—Sng. 5:12.

¹⁴ Pisamen, wal pende min wo Abram erkanal ne erim, akilgi ne dongal mom bar Johova olom bol kapim. Olom bol seno, mambnem dulto karkar erim ye panim. (Stt. 15:6; Rom 4:​13, 22) Got, kenem bol yu ding mal embe ninda kaple enem eri. Kenem Got konganem puli enamen kaple ende, kapile esmen bar, enem bol kapisa panandom. Ombun duwom wonom kunum kenem pilgi dongal pande, kauwo akilgi nimen bar kenem bol kapisa padom. Kenem kongar jeljel moramen, nomolpa esmen bar ding mal nasenda, mo wal pende enamen kaple ende mo nanda, kenem porpor ombun kauwo akilgi ninamen kaple enem. Nim pi mand ombun duwom ende kauwo akilgi ne, Got bol kamen mo? Nim ombun ende kauwo akilgi ne mon dal, pilkane endel Got nim  bol kapisem. Got kenem bol kapisem ne pilkane enjin dal, yu dongal ne ngonal paninde pilgi ne kui esmen wal, weieri ngonda ne pismen mem er dongal wei enem.

15. Aposol Pol nal yu ende nim Rom 5:​4, 5 a paim, ala yu nim bar nal ki ende min wom?

¹⁵ Aposol Pol yu ne aunim, kenem ombun wonom kunum pilgi dongal pande, kauwo akilgi nimen erkelpe Johova kapisem panim. Aposol Pol yu pende eri nal panim omukro kandpe, olom embe nim: “Ala Got kapisem mambnem [erkelde] pilgi dongal pande pilgi ne kui esmen mem simen, pilgi ne kui esmen wal erkelde kumbol ombun nasimen.” (Rom 5:​4, 5) Yu embe nimen bar ga pende bunuman tal sinam. Nalende bunuman tal sinam? Nalenem, aposol Pol yero pepe bolo Rom Kristen monjup bar ngom yu, pilgi ne kui enjip wal Rom 5:2 a paim embe dom, “Got kenem kangem kerma ngonda ne pilgi ne kui esmen.” Yu e, nimen bar ga pende ki embe ngonam, ‘Kristen komna monjup wal e, sinam ne pilgi ne kui enjip pamdal, nalernge aposol Pol yu bulto bom bar wal e, pilgi ninamen pane ala nim?’

16. Alamb ende pilgi ne kui enem wal, nalmal wose kerma punda? (Piksa yu meim Kane.)

¹⁶ Kenem pilgi ne kui esmen mem wose kerma punom ne pilkane enjin dal, Pol nim yu mem kenem pilpol tonamen. Kenem bol komna wal min wom mal pisamen: Nim komna kunum Got Yuwom pin bar, wal ka pende jelmal min wonda kui enamen panim, nim pin yu pilmein mo? Nim komna yu pin bar mal pel wose paradais pundo, alamb kunum kunum kol aimanj mol punam pane yu ka ninjip pin, e yu ei mal nim wal wei ende min nawonda ne pisapin. Ba nim Johova wal kaka puli min wonda pane yu dongal nim, Baibel a mom, kunum puli duwom erkan kunum wal weieri min wonda ne pilgi nin mem er dongal erin.

17. Ende Johova bol yu dongal ne nol paim kunum bulto, pilgi ne kui enen mem nalmal wose dongal punom?

¹⁷ Nim Got bol yu dongal ne nol pasikele bulto, yu pende eri duwom er kane pilgi wal wose dongal punom kunum, nim pilgi ne kui enen wal  pra wose dongal punom eri. (Hib. 5:13–6:1) Rom 5:​2-4 a yu paim, nim bol min wonda wom. Ala ombun duwom kanem kanem nim bol min wom ba, kauwo akilgi nin bar Got nim bol kapim. Got nim bol kapisem pilkane enen bar erkelde, mibulto wal kaka ngonal pane yu dongal nim weieri ngonda ne pisen eri. Nim yero mibulto wal ka min wondo sinal ne pilgi nin mem, yipe wose dongal wei pum. Nim pilgi don wal weieri min wondo nenem sinal ne pisen. Ala nim bol wal kerma wei paim. Embe paim erkelde, nem nomolpa enen bar mambnem kol pende karkar enen, e pemili ainem bol mambnem pende enen bar, nenem wal pende enal ne omukronon bar, na anj dunglom konganem enen bar mambnem kol karkar enen.

18. Johova nal yu dongal ende ne kenem ngom?

¹⁸ Got nim bol kapisem, mibulto wal ka sinal ne pilgi ne kui enen bar, aposol Pol si wal kerma pakil yu embe nim. Olom nim nengondo pilkane enen pilgi ne, kui enen wal weieri min wonda. Nalende nim yu e pilgi wei nindel? Got murmulom dongal aposol Pol bu ngongo, yu dongal e ne Kristen ga ngo embe nim: “Kenem pilgi ne kui esmen wal erkelde kumbol ombun nasinamen, nalenem, Got murmulom dongal kenem ngom. Embe pile, Got kanka mem kenem kumbol a pik weironom.” (Rom 5:5) Embe pile mem ka puli pande, pilgi ne kui enen wal weieri sinal ne pisel—e nem pilgi ne kui enen wal.

19. Nawal ende nim pilgi ne kui enen, weieri min wonda ne pisel?

¹⁹ Johova Abram bol kapile, olom senond ye pane yu dongal ne olom ngom mal buro pisel. Abram pilgi ne kui ei mal narim. Baibel embe dom: “Abram kui molo wimuk wamnam nanim, ala bulto Got olom ngonal pane yu dongal nim wal ngom.” (Hib. 6:15; 11:​9, 18; Rom 4:​20-22) Kenem pilkane esmen, olom kumbol ombun nasim. Nim pra weieri pilkane endel, Johova bol ka molpun dal, pilgi ne kui enen wal weieri sindel. Nim pilgi ne kui enen wal weieri min wonda, embe pile kapil molo, kumbol ombun nasindel! (Rom 12:12) Aposol Pol embe nim: “Kenem pilgi ne wal ka pende kui esmen e Got mem, ala Olom erkelde enem kapisim na kumbol amin mem enem bol pikronda nalenem, enem Olom bol pilgi nim, ala oli spirit dongal a, pilgi ne wal ka min wonda ne kui esmen mem enem bol pik weironda.”—Rom 15:13.