1. Buk Song 18:46 yu paim bar kanmen, Depit, Johova nawal mal meim panim?

 YIPE NOMOLPA esmen bar, pilkane nasmen ombun kerma pende wamnam min wo—erkelde nomolpa esmen bar wose jelmal—wei punda. Ba, kenem Got Johova bol sengse molo pake sinamen paim bar sangiyo wei nimen! Yu duwom yero enjin bar omukro kanjin, Johova kol meim Got ala olom kunum kunum kenem pakeronal ne ernombro meim. Olom kenem pakeronom kunum weieri pilkane esmen, “Johova kol meim!” (Buk Song 18:46 gere.) Ba Depit, Got kol meim panim kunum bulto, olom wal ende kol nameim wal Got bol suse nim, Depit, Got “na Komb Ku Aina Kerma” panim.—Yu nim mem nalmal paim?

2. Depit, Johova na “Komb Ku aina” mal meim panim bar, kenem nawal duwom enamen?

² Yu duwom pi enamen bar nalende Johova ku mal meim panim na, nawal pende olom bol duwom enamen mal omukro kanamen. Ala kenem nalmal er kenem Ku aijen Kerma mal pande sengse moramen mal duwom er kanamen. Ala bulto, Johova mambnem aiyem pende ku mal paim, wusngam pende karkar enamen mal omukro kanamen eri.

NALENDE JOHOVA KOMB KU MAL PANIMEN

3. Baibel kunum puli yu “ku” panimen nalmal konganem enem? ( piksa kane.)

³ Baibel kunum puli yu “komb ku” pandom e, Johova mambnem aiyem pende paim mal kenem pilkane enamen ne dom. Kunum puli Got konganem alamb, olom mambnem aiyem ka pende paim mal kane kangem ambil min kenjip kunum, Baibel a olom komb ku mal meim paninjip. Baibel yu ngimba Johova “Komb Ku Kerma Mal” meim paninjip, Lo 32:4 a paim. Ana yane nim bar embe nim, “ku ende kin Got aijen dongal paim mal embe napaim.” (1 Sml. 2:2) Abakuk, Johova kolsi “nim na Komb Ku Aina Kerma Mal” men panim. (Hab. 1:12) Buk Song 73 bom ye Got kin embe nim, “Got na kumbol er dongal enem olom na komb ku kerma mal  meim.” (Sng. 73:26) Ala Johova olom na komb ku mal mei panim eri. (Ais. 44:8) Johova mambnem aiyem talende komb ku mal paim kenem omukro kane, ala kenem nalmal erkelpe olom “kenem Ku Aijen Kerma Mal” mora duwom er kanamen eri.—Lo 32:31.

4. Johova nalmal kenem okul dumam mal meim? (Buk Song 94:22)

⁴ Johova kenem okul dumam. Komb ku kerma ende pande, nolkomb kerma ende min wo alamb tonal ne enem kunum pu okul esim mal, kenem nomolpa esmen bar wal ende min wom erkes enal ne enem kunum, Johova ku kerma mal pa kantawol ende buning-meimen. (Buk Song 94:22 gere.) Olom kenem anjngo kantawol ende ombun ende yipe min wondo kaumon, kenem to porwei naninda. Ala olom yu dongal pende eri dom: Mibulto wal pende min wo kenem kapile meimen mem erkes enal ne enem, to porwei nesikere kumbol amin moramen.—Ese. 34:​25, 26.

5. Johova nalmal kenem Okul Dumam mal mora?

⁵ Wusngam ende Johova ku mal pa kenem okul dumam mora, yane ne olom ngonamen. Kenem yane nimen kunum “Got kumbol amin ngondo” kumbol na bunuman kantawol ka enem. (Fili. 4:​6, 7) Pilgi ding angjen Atem, olom pilgi paim bar to karpos kenjip kunum, wal pende min wom omukro kandpe. Olom karpos paim kunum wal, olom bol min wom mal kanal ne erim ye, ki kunum puli ngo, mambnem kanare erkelde kisal gora ne erim. Olom embe nim, “Na ki ngom ye mambnem kanarim bar keswei pinj.. . . Na kunum kunum yane ne Johova ngo erkei kumbol amin sende, bunuman ka karkar enal panind.” “Ki ngom ye wusngam kanem kanem karkar ere na erkes enal ne erim.. . . Johova na pakerongo ku kerma ende pange na bulto okul er mond mal embe pam.”

6. Nalende kunum kunum Johova bol sengse moramen? (Aisaia 26:​3, 4)

⁶ Johova mambnem ka paim kenem bulwei nangonda. Ku kerma ende kulko wei nare paim dumam anjngo paim mal, Johova kunum kunum kenem pakeronal ne erkun er meim. Kenem olom bol pilgi wei ninamen nalenem, Johova “Ku Kerma kunum kunum” paim. (Aisaia 26:​3, 4 gere.) Olom kunum kunum kol meim pile, wal enal pane yu dongal dom weieri er mongom tonda, yane porpor nimen pisa ala pake sinamen ambsik panda kunum pakeronda. Kenem kunum kunum Johova bol sengse moramen nalenem, konganem esim alamb pilngo kapisem. (2 Sml. 22:26) Kenem kongan ka esmen olom aur ne sinakera, ala topum ka kunum kunum ngonda.—Hib. 6:10; 11:6.

7. Kenem Johova bol sengse monjin dal, nawal min wonda? (Piksa pra kane.)

⁷ Kenem kumbol na bunuman pel ngo Johova bol sengse meimen kunum, olom kenem Komb Ku Kerma mal paim. Kenem olom yu karkar ere pilgi wei nimen, ombun kesmal kenem bol min wonda kunum olom kenem pakeronda. (Ais. 48:​17, 18) Ala kenem pakeronom pilkane esmen kunum, olom bol pilgi nimen mem wose kerma wei punom. Pilkane esmen ombun kerma wei ende kenem bol min wonda, alamb ende kenem pakeronam kaple nanda kunum, Johova mongse kenem pakeronda. Angjen Vladimir embe nim, “Na karpos gar mond kunum, e, kunum kawei ende Got bol senond mem er dongal ere semand wei pund.” “Na Johova bol pilgi wei nind, nalerim, nanam mond wal ende enal kaple wei narim.”

8. (a) Nalende Johova meim mal molo, kulko nanem paninamen? (b) Got kenem Komb Ku aijen Kerma mal meim bar, pake nalmal sinamen? (Buk Song 62:​6, 7)

 ⁸ Johova meim mal meim kulko nanem. Johova ku kerma kes ende paim mal pameim mal, olom kulko wei nanem. Olom mambnem paim mal paim, wal ende enal nepisem weieri er kaple enem. (Mal. 3:6) Adam na Iv tal kulu Iden tuwalto Johova yu to kenjil kunum, olom alamb kin wal enal nepim bu anjngo pameim wak weinaronom. Aposol Pol pepe bom bar embe nim, Johova kunum kunum “olom mambnem aiyem wei karkar enem.” (2 Tim. 2:13) Embe pile, nawal min wonda mo alamb nawal enam, Johova mambnem aiyem, enal nepisem wal, na lo paim mal karkar ere, wal enda jel mal nanda. Got kulko nare wal enal nepisem mal erkaple enem pile, ombun kesmal ende min wonda kunum olom bol pupo, yu dongal nekem paim karkar ere kenem er siyem ninda.—Buk Song 62:​6, 7 gere.

9. Tatiana yu bolom paim bar kenem nawal duwom enamen?

⁹ Johova mambnem aiyem pende paim ala mal na alamb kin wal enal nepim mal buro pinjin dal, pakero kelde olom bol pilgi ne kenem Ku aijen Kerma mal kanamen. Embe enamen pakero kelde ombun min wonda kunum akilgi ne, kaunamen. (Sng. 16:8) Wal embe mal weieri pilgi ding ambanjen ende kangem Tatiana bol min wom, olom pilgi pambar to kenjip gara karpos mom. Olom embe nim, “Na yu weieri ninal nanam mond yero amin napam, kunum puli na kes pinj.” Embe pamba, Johova alamb kin wal enal nepim mem pange, olom karpos pam pilkane erim kunum kumbol amin si dongal kol sim. Olom yu ende embe nim: “Nalmem pange karpos pand pilkane erind erkelnge nanam ne napinj.”

10. Yipe kunum nalmal Johova kenem Ku aijen Kerma mal mora?

¹⁰ Mand wei enem ombun kerma puli pende kaunamen, kunum ele komna kenem Johova bol sengse namolmol enjin mal moramen. Yipe kunum Johova bol pilgi nimen mem er dongal enamen wal kerma paim, e pakerondo bulto ombun wonda kauwo pilgi wal dongal moramen. Nalmal embe enamen? Baibel a yubol pende meim gere kane, yipe-kunum Johova alambem man bol wal pende min wonom omukro kanamen eri. Ala Got mambnem aiyem pende dongal ku mal pam nalmal karkar ere konganem alamb pakerom mal kanjel. Yubol embe mal meim bunuman dongal to pisel. Embe erin dal, pakero kelde Johova nim Ku aiyem Kerma mal mora.

JOHOVA MAMBNEM AIYEM PENDE KU MAL PAIM KARKAR ENDEL

11. Nalende Johova mambnem aiyem pende ku mal paim karkar enamen? (Boks a yu ende kangem, “ Angjen Ye Gal Walem Mak Pakle Erse Min Wonam,” pane paim kane.)

¹¹ Johova mambnem aiyem pende erkelde olom ku mal meim, kenem omukro kanjin. Pi olom mambnem aiyem pende ku mal paim, kenem nalmal karkar enamen mal omukro kanamen. Kenem omukaro kanjin dal pakerondo, kongrikeisena angjen ambanjen man er dongal enamen. Ende embe mal, Jises, Simon kangem ende Sipas panim (yu akrojup “Pita”), mem embe paim “Ku ende.” (Jon 1:42) Jises  yu nim mem embe pam, Pita kongrikeisena ga pende kumbol amin ngo, pilgi er dongal enda. Ala elda walem kongrikeisena meim kulu kulmal er seim bar “ku kerma ende pande bisende meim mal embe meim.” Enjep kongrikeisena meim ga kantawol esim mal, yu ekin e dom. (Ais. 32:2) Weieri, kongrikeisena—angjen ambanjen man porpor—Johova mambnem aiyem pende ku mal paim karkar esim kunum kongrikeisen pake sinim.—Efe. 5:1.

12. Nal wusngam pende pilgi ding angnem ambanem man ombun panda kunum, kantawol endel mal yubol to.

¹² Pilgi ding angnem ambanem man kantawol ka endel. Kunum pende ne pilgi ding angnem ambanem man nolkomb ende er tonda, alamb gapman bol nganmal enam, mo opnganmal kerma ende panda kunum ambsik panda wal ngo kantawol endel. Yipe “kunum pordom” bar meimen mala mambnem wose keswei punom kunum, pilgi ding angjen ambanjen man ambsik panda wal ngo ende ende pakero sinamen kunum puli min wonda. (2 Tim. 3:1) Embe pile, pilgi ding angjen ambanjen man kanka kane, yu ne kumbol amin ngonamen panda ga ngonamen. Wusngam ende embe enamen, kongrikeisen make wonam bar yu ne dongal enamen. Ala erkelpe kongrikeisen Kingdom Gar kanka mem tane kumbol er dongal esim dumam mal senda. Alamb puli yipe meim ende bol mambnem amin nasim, embe pile e erkelde angjen ambanjen man bunuman puli keram, ala kanka nakanim nepisam eri. Embe pile angjen ambanjen man make paim bar wonam kunum, kenem enamen kaple enda wal porpor ere, erkelpe enjep kanka kanmen nepisam, dongal kol sinam ala kapile buning meimen nepisam eri.

13. Ombun duwom panda kunum elda walem nalmal ga ende pakero, kumbol amin ngonam? (Piksa pra kane.)

¹³ Elda walem pilgi ding angjep ambanjep man meim ombun kaunam kunum, pakero yu ne kumbol amin ngonam. Nolkomb mo ombun kerma ende min wonda mo, ende kes tondo ausik punam kunum, elda ombol ere wal pende ere pakeronam ne enam. Ala Baibel a yu meim ne pilgi  wal pakeronam eri. Elda wal mambnem amin ere, wandil mem tane, yu ninam komol kase pinjip dal, ombun panda angjen ambanjen man, enjep bol wo pake sinam kapisam. Mambnem embe enam erkelde enjep wei pilngom nepisam, ala Baibel-kolta yu ka ende elda nengonda pilsi karkar enam onom panda.—1 Tes. 2:​7, 8, 11.

14. Kenem nalmal erkelpe alamb ende kenem bol pilgi ninam?

¹⁴ Nim bol pilgi ninam wal endel. Ombun min wonda kunum, ga pende kenem enjep pakeronam ne pilgi ninam kapismen. (Prov. 17:17) Nim nal mambnem pende eri angnem ambanem nim bol pilgi ninam? Kenem ombol ere Johova mambnem aiyem pende paim kunum kunum karkar enamen, e embe mal, kenem wal pende enamen pane yu dongal nepaksamen kun karkar ere, ala wal enamen paninamen mal anj dungol kun enamen. (Mat. 5:37) Pilkane erpe kongan pende ere pakeronamen pamdal, ere pakeronamen. Ala wal ende, kongrikeisena kongan ende sinjin dal, kanpolto yu ninam mal karkar ere erkaple enamen.

15. Pilgi ding angjen ambanjen man elda wal bol pilgi ninjip dal, kongrikeisen nalmal pake sinda?

¹⁵ Kongrikeisena ga elda walem bol pilgi nim kunum, enjep nalmal pake sim? Pablisa walem Baibel yu neori kesim grup kantawol esim, elda walem bol yu kunum puli nim bar pake sim. Pilgi ding angjen ambanjen man elda walem enjep pakeronam ne erkun er meim ne pilkane esim enjep  pakerondo kapil meim. Ala elda walem pilgi ding angjen ambanjen man pilsinam yu, Baibel, na Baibel buk na nus bunuman kapam kongan ga er kesim, yu ne enjep pakero, enjep enjep bunuman paim mal nanim kunum, pilgi ding angjen ambanjen enjep bol pilgi wei nim. Mem ende pande pilgi ding angjen ambanjen man elda walem bol pilgi nim, enjep nim yu karkar ere okul panda yu ne alamb ende nangom.

16. Johova kun paim padom wal anjngo esmen kunum, kenem kenem na ga ende nalmal pakeronom?

¹⁶ Johova kun paim padom wal anjngo endel. Kenem wal porpor enamen bar Johova yu karkar ere, ala wal kerma pende enamen bar Baibel kolta yu meim omukro kane enjin dal, ga pende kenem mambnem ka enamen kane karkar enam eri. Kenem Got Yuwom Baibel a meim duwom ere, olom bol pilgi nimen mem er dongal enamen erkelde, olom bol kamolo kapisem mambnen karkar enamen. Embe enamen kenem pakerondo, Johova bunuman napaim mal yu gend duwom er alamb ngom, kenem pilgi naninamen. (Efe. 4:14; Jems 1:​6-8) Kenem Johova wal enal pane yu dongal nekem meim pilgi nimen pakerondo, yukes ende pismen kunum bunuman puli nakesmen kumbol amin meimen. (Sng. 112:​7, 8) Ala ga pende ombun kauwum ga yu ne pakeromon eri.—1 Tes. 3:​2, 3.

17. Elda walem pilgia dongal meim, ga pende nalmal pakero er dongal enam?

¹⁷ Elda walem enam kaple enem wal esim, e, bunuman ka karkar esim, enjep kol dulto wane alamb ende bol mambnem ka enam. Enjep alamb ende pakeronambe Johova bol pilgi nim mem er dongal esim, enjep “yuwei ambilgi ne molo” kongrikeisen duwom erngonam.” (Tai. 1:9; 1 Tim. 3:​1-3) Elda walem mambnem ka tane ombun paim pablisa walem pu kane yu ne pakerom erkelde, kongrikeisen make paim bar kunum kunum wom, Baibel yu neori kesim bar kunum kunum pum, ala enjep enjep Baibel yu duwom kawei esim. Pilgi ding angjen ambanjen man ombun duwom kauwum kunum erkelde bu puli kesim, elda walem yu ne enjep dongal ngonambe Johova wal kaka enal pane yu dongal nekem meim, buro pile kumbol amin sim.

18. Nalende kenem Johova kangem ambil min kele, se olom bol mand wei punamen nepismen? (Boks a yu pengem, “ Wusngam Pende Karkar ere Se Johova bol Mand Wei Punamen,” pane paim kane.)

¹⁸ Johova mambnem aiyem kawei pende paim omukro kane, King Depit nim yu ding mal ninamen. Olom embe nim: “Johova kangem ambil min keram olom na Komb Ku aina Kerma mal meim.” (Sng. 144:1) Kenem kunum kunum Johova bol sengse moramen. Kenem molpu tuwa senamen kunum olom bol pilgi anjngo ne mand molo embe ninamen: “Olom na Komb Ku Kerma” mal meim, pilgi wei ninamen Johova kunum kunum kenem pakerondo pilgi wal dongal moramen.—Sng. 92:​14, 15.