Te Faʼahiga Fai ʼo Te Fono Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola
Kupu Tafito
-
Taupau ’o Te Fono Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola 21
-
Pelesita ’o te fono Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola 22
1. ʼE fai anai te fono ʼo Te Maʼuli Fakakilisitiano mo te Faifakamafola ohage ko tona fakahaha ʼi Te Kaupepa Ako—Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola pea ohage ko tona faʼahiga fakamahinohino ʼaeni ki lalo ake. ʼE fakalotomalohiʼi anai ia te kau faifakamafola fuli ke natou kau ki te fakahoko ʼo te ʼu kiʼi faifaipalalau. ʼE toe feala mo natou ʼae ʼe kau tuʼumaʼu ki te ʼu fono ʼo te kokelekasio ke natou ki te ako ʼaia, mo kapau kua natou tali lelei te ʼu akonaki Fakatohi-tapu pea mo maʼuliʼi tona ʼu pelesepeto.—be p. 282.
FAKAHA TE POLOKALAMA
2. Minuta 1. ʼI te vahaʼa fuli, ʼi te kamataʼaga ʼi te hili ʼo te hiva ʼo te katiko pea mo te faikole, ʼe fai anai e te pelesita ʼo te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola ia he ʼu palalau moʼo uga te nofoʼaki ke natou fakalogo lelei ki te polokalama katoa ʼo te fono. ʼE tonu anai ke fakama’uhiga’i e te pelesita te ’u puani ’ae ka lahi anai tona ’aoga ki te kokelekasio.
TE ʼU KOLOA ʼO TE TOHI-TAPU:
3. Akonaki: Minuta 10. Kua tohi pe tona kupu tafito ʼi Te Kaupepa Ako—Te Maʼuli Fakakilisitiano mo te Faifakamafola, ʼo feia mo ’ona puani ʼe lua peʼe tolu ke talanoa ki ai. ʼE fai anai te akonaki ʼaia e he tagata ʼafeā peʼe ko he tagata faifekau fakaminisitelio faʼafai. Pea kapau ʼi te polokalama ʼo te vahaʼa ʼe ko he tohi Fakatohi-tapu foʼou ʼae ke lau pea ʼe ʼi ai anai te ʼata viteo moʼo fakamatalatala ia te tohi ʼaia. ʼE feala anai ki te tehina ke ina fakapipiki te ʼu manatu ʼo tana kiʼi akonaki pea mo te kiʼi viteo. Kae, ʼaua naʼa galo kia ia ʼe tonu ke talanoa ki te ʼu puani fuli ʼo te ʼu manatu ʼae ʼo tana kiʼi akonaki. Pea tahi, ʼo mulimuli pe ki tona temi ʼae ke fai ai tana kiʼi akonaki, ʼe lelei ke ina fakaʼaogaʼi te ʼu pāki pea mo te ʼu manatu Fakatohi-tapu ʼo te alatike ʼae ʼe tuʼu ʼi te kaupepa ʼo ʼuhiga mo tana kiʼi akonaki.
4. Kumi Te ʼu Koloa ʼi Te Tohi-Tapu: Minuta 10. ʼE fai anai te koga ʼaia ʼo te fono e he tagata ʼafeā peʼe ko he faifekau fakaminisitelio faʼafai, pea ʼe fai ʼaki he ʼu fehuʼi mo he ʼu tali, ʼe mole kamata ʼaki he ʼu ʼuluaki palalau pea mo he ʼu palalau fakaʼosi. ʼE fakalogo pe ki te tehina ia tana fakafuafua te temi ʼae ki te ʼu puani ʼe tolu takitahi ʼo mulimuli ’o mulimuli ki tona ʼaoga ʼae ki te kokelekasio. Kae ʼe tonu ke ina fai te ʼu fehuʼi fuli ki te nofoʼaki. ʼE toe fakalogo pe foki kia ia peʼe fakalau te ʼu koga tohi fuli ʼo te ʼu ʼuluaki fehuʼi ʼe lua. Ko te ʼu tali, ke siʼi ifo ia sekonita ʼe 30.
5. Lau ʼo Te Tohi-Tapu: Minuta 4 peʼe siʼi ifo. ʼE ko he tehina ʼae ka ina fakahoko. ʼE mole ina fai he ʼu ʼuluaki palalau peʼe mo he ’u fakaʼosi, ʼe lau fakahagatonu. ʼE tokoni tafito anai te pelesita ki te kau ako moka natou lautohi, ke totonu te puʼaki ʼo te ʼu mataʼi tohi, mo matalatala lelei te ʼu kupu, pea mo faigafua te lautohi, pea tonu ke natou mahino lelei ki te ʼu vaega Tohi-Tapu ʼae ʼe natou lau, pea mo fakamaʼuhigaʼi te ʼu kupu tafito, mo te ʼaveʼave ʼo tonatou leʼo pea mo manava ʼi te ʼu puani mo te ʼu kiʼi vilikule. Mai tona alu’aga ’ae ko ’ihi koga tohi ke lau ’e loloa pea nounou age, ’e tonu anai ke manatu’i e te Taupau ’o Te Fono Te Ma’uli Fakakilisitiano Mo Te Faikamafola ia te ’u fealagia ’o te kau ako moka ina filifili ia natou ki te ’u fa’ahiga ako.
KE KE FAIVA ʼI TE FAIFAKAMAFOLA:
6. Minuta 15 peʼe siʼi ifo. Ko te fakatuʼutuʼu tafito ʼo te koga ʼaeni ʼo te polokalama, ke akoako ki te nofoʼaki ia te faʼahiga faifakamafola pea mo hikihiki ’onatou fealagia ki te gaue faifakamafola pea mo te faiako. ʼO ʼuhiga leva mo te ʼuluaki faipalalau pea mo te ʼu ʼaʼahi, ʼe tonu ki te kau ako ke natou fakatafito ki te ʼu faʼifaʼitaki faipalalau ʼae ʼe tuʼu ʼi te ʼuluaki pasina ʼo te Kaupepa Ako—Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola. ʼE tahi fakalogo pe ki te kau faifakamafola peʼe natou fakaʼaogaʼi he kaupepa peʼe ko he kiʼi ʼata viteo ʼi te ʼu meʼa gaue ʼae ki te faiako. Mo’o tokoni kia tatou ki te fai ’o tatatou minisitelio, ’e tohi anai ’i te ’u palalau fa’ifa’itaki te koga “Kumi te (’u) vaega ’i te (’u) tohi ako ’aeni.” ’E tahi fakalogo pe leva ki te kau ako pe ’e natou faka’aoga’i anai te ’u manatu ’aia ’i ’anatou ako. ’E fakaha ’i te Kaupepa Ako—Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola ia te loaloaga ’o te ’u ki’i faipalalau ’a te kai ako, pea ’i ’ihi temi ’e ina toe foaki mai ’ihi fa’ahiga fai. ’E mole toe hilifaki anai e te kau ako ni’ihi age manatu, mo’o fakakatoa ’aki te temi ’ae kua tuku age. ’E lagi feala pe mo kapau ne’e lelei te teuteu’i ’o ’ihi ki’i fa’ifa’ittaki ke ’osi fakatomu’a. Kapau ko he me’a feala, ’e lagi lelei ke foaki age he ’u ki’i faipalalau ke fai e he ’u tagata ’afeā.
7. ʼAta Viteo ʼo Te ʼu Faʼifaʼitaki ʼo Te ʼu Faipalalau: ʼI te mahina fuli, ʼe fakaha anai he ʼu kiʼi ʼata viteo faʼifaʼitaki ’o te ’u faipalalau, hili ʼaia pea faipalalau mo te nofoʼaki ki ai. ʼE fakaha anai e te ʼu kiʼi viteo ʼaia te ’u fa’ahiga fakahoko ’o te ’uluaki faipalalau pea mo te ’u ’a’ahi. ʼE fakahoko anai te koga ʼaia ʼo te polokalama e te tehina pelesita ʼo te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola.
8. ʼUluaki Faipalalau: ʼE fai anai e he tehina peʼe ko he tuagaʼane. Ka ko he tehina pea ʼe fai pe mo he tahi age tehina, peʼe ko hona kaiga, ʼo toe feia moka ko he tuagaʼane. ʼE feala pe hanā heheka peʼe nā tutuʼu ʼo fai tanā kiʼi faipalalau. ʼE fai anai ia te ʼu ʼuluaki palalau, ʼo mulimuli pe ki te ʼu faʼahiga faifakamalo ʼa te hahaʼi ʼo te kolo. ʼE fakatafito e te kau ako ia ’anatou kiʼi faipalalau ki te ʼu manatu ʼo te faʼifaʼitaki faipalalau ʼo te Kaupepa Ako.
9. ʼAʼahi: ʼE fai anai e he tehina peʼe ko he tuagaʼane. Ka ko he tehina pea ʼe fai pe mo he tahi age tehina, ʼo toe feia moka ko he tuagaʼane. (km 5/97 p. 2) ʼE feala pe hanā heheka peʼe nā tutuʼu ʼo fai tanā kiʼi faipalalau. Ko te fakatuʼutuʼu ʼo te faipalalau, ke mahino ki te nofoʼaki, pe kotea ʼae ka palalau ki ai te kaugā faifakamafola moka toe liliu ki he tahi neʼe fia logo ʼi he ʼuluaki faipalalau. ʼE fakatafito tana kiʼi faipalalau ki te ʼu manatu ʼo te faʼifaʼitaki faipalalau ʼo Te Kaupepa Ako.
10. Ako Tohi-Tapu: ʼE fai anai e he tehina peʼe ko he tuagaʼane. Ka ko he tehina pea ʼe fai pe mo he tahi age tehina, ʼo toe feia moka ko he tuagaʼane (km 5/97 p. 2). ʼE feala pe hanā heheka peʼe nā tutuʼu ʼo fai tanā kiʼi faipalalau. Ko he ako kua lolotoga fai. ʼE mole ina fai he ʼu ʼuluaki peʼe fakaʼosi palalau, ʼe lau fakahagatonu, gata pe mo kapau ko he puani ke ina gaueʼi. ʼE mole fakamaʼua ke lau te ʼu palakalafe fuli. Ko te meʼa ʼae ʼe maʼuhiga ke mahino ki te nofoʼaki ia te ʼu faʼahiga faiako ʼae ʼe lelei.
11. Akonaki: ʼE fai anai e he tehina ohage ko hana faiakonaki ki te kokelekasio.
TE MAʼULI FAKAKILISITIANO:
12. Hili te katiko, ia minuta ’e 15, ʼe fai anai ʼi te koga ʼaeni ʼo te polokalama he akonaki peʼe ko he faipalalau ʼe tahi peʼe lua moʼo tokoni ki te nofoʼaki ke natou maʼuliʼi te Folafola ʼa te ʼAtua. Ko te koga ʼaia ʼo te fono ʼe fai anai e he tagata ʼafea peʼe ko he faifekau fakaminisitelio faʼafai, gata pe mo kapau ʼe hinoʼi mai ke fai e he tahi age. Ko te ʼu akonaki ʼae ʼe ʼaoga ki te kokelekasio ʼe fai anai e he ʼu tagata ʼafeā.
13. Ako Tohi-Tapu ʼo Te Kokelekasio: Minuta 30 pe’e si’i ifo. Ko te koga ʼaeni ʼe fai anai e he tagata ʼafeā faʼafai. (Kapau e tokosiʼi te kau tagata ʼafeā pea ʼe foaki age anai ke fai e he faifekau fakaminisitelio). ʼE fakalogo ki te kolesi ʼo te kau tagata ʼafeā pe ko ai ʼi te ʼu tehina ʼe ina lava takitaki te Ako Tohi-Tapu ʼo Te kokelekasio. ʼE tonu ki te ʼu tehina ʼaia neʼe hinoʼi ke natou takitaki fakalelei ia te Ako Tohi-Tapu ke ʼosi ʼi tona temi totonu, mo natou fakamaʼuhigaʼi te ʼu vaega Fakatohi-tapu tafito, pea ke natou tokoni ki te nofoʼaki ke mahino ki te ʼu puani ʼae neʼe natou vakaʼi ʼe ʼaoga kia natou takitokotahi. ʼE natou maʼu anai te ʼu puani ʼaoga mai te ʼu fakatotonu ʼae neʼe fakaha ʼuhiga mo te faʼahiga takitaki ʼo te Ako ʼo Te Tule Leʼo. Ka kua ’osi fuli pe te ’u koga ’o te ako ’i te vaka’i, ’e mole he ’uhiga ’o te fakaloaloa atu ’o te ako. Kapau ko he meʼa ʼe feala, pea ʼi te vahaʼa fuli ʼe fetofetogi anai ia te tehina ʼae ka ina takitaki te Ako Tohi-Tapu pea mo te tehina lautohi. Kapau ʼe kole e te pelesita ʼo te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola ke siʼisiʼi ifo te temi ʼo te Ako Tohi-Tapu ʼo Te Kokelekasio, pea ʼe fakalogo anai ki te tehina ʼae ʼe ina takitaki peʼe feafeaʼi hana fakanounou ia te ako. ʼE lagi ʼe ina fakatuʼutuʼu anai ke mole lau ʼihi palakalafe.
PALALAU FAKAʼOSI:
14. Minuta 3 peʼe siʼi ifo. Ko te pelesita ʼo te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola, ʼe ina toe fakamanatu he ʼu puani ʼaoga ʼo te fono. ʼE ina toe fakaha mo te ʼu manatu ʼae ka vakaʼi ʼi te vahaʼa ka hoa mai, ʼo laga’i he fehuʼi ka tou tali anai ki ai. Kapau kei maʼu he temi, ʼe ina tala anai mo te ʼu higoa ʼo te kau ako ʼae ka natou fakahoko ʼanatou kiʼi faipalalau ʼi te vahaʼa ka hoa mai. Gata pe mo kapau ʼe mole tonu ke fai, kae kapau ʼe tonu ke tala he logo peʼe lau he tohi ʼe ko te pelesita ʼae ka ina fai te faʼahi ʼaia ʼi ana palalau fakaʼosi. Ko te ʼu logo mahani ohage ko te ʼu fono faifakamafola peʼe ko te fakamaʼa ʼo te fale fono ʼe mole tonu ke fakaha mai te faiakonakiʼaga, kae ke fakapipiki ʼi te laupapa ʼi muli ʼo te fale fono. Kapau ko te ʼu logo peʼe ko te ʼu tohi ʼae ke lau ʼe loaloaga fau, pea ʼe kole age anai e te pelesita ki te ʼu tehina ʼae ʼe fai ʼanatou kiʼi akonaki ʼi te koga Te Maʼuli Fakakilisitiano ke fakanounou ʼanatou kiʼi akonaki. Vakaʼi te ʼu palakalafe 13, mo te 17. ʼE fakaʼosi anai te fono ʼaki te katiko pea mo te faikole.
FAI FAKAMALOTOLOTO TAU LAUTOHI PEA MO TAU FAIAKONAKI:
15. ’E tahi ha’u anai te tagata ako pe’e fafine ako mo tana kaupepa Faiakonaki ki te fono Te Ma’uli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola. ’E faka’aoga’i anai e te pelesita ’o te fono Te Ma’uli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola ia te kaupepa Faiakonaki moʼo fai he ʼu fakamalo pea mo he ʼu faitokoni ki te kau ako. ʼE gaueʼi anai e te kau ako ia te puani ʼae ʼe tohi ia tafa ʼo tanatou kiʼi faipalalau pea neʼe toʼo mai Te Kaupepa—Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Faifakamafola. ʼE mole tohi anai e te pelesita ia he meʼa ʼi te faʼahi ʼae ʼe tohi ai “Tohi Te ʼu Faʼahi ʼAe Ke Ke Hikihiki Ai”; ʼe fakalogo te faʼahi ʼaia ki te kau ako.
TOKONI KI TE KAU AKO
16. Moka kua ʼosi te faipalalau ʼa te kau ako, ʼe fai anai e te pelesita ’o te fono Te Ma’uli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola ia minuta ʼe tahi he fakamalo, pea mo he ʼu tokoni ʼe fakatafito ki te kaupepa Faiakonaki. Ka ina fakaha he faipalalau ʼa he tahi, ʼe mole ina tomuʼa tala ia tana puani ʼae ke gaueʼi, hoki ʼosi te faipalalau mo tana fakamalo, pea hoki feala leva ke palalau ki te puani ʼae neʼe tonu ke gaueʼi. ʼE ina fakamahinohino anai pe koʼe neʼe lelei ia te fakahoko ʼo tana puani, peʼe he koʼe ʼe tonu ke ina toe gaueʼi, ʼaki pe he aga fakaʼeteʼete. ʼE toe feala pe foki ki te pelesita ke palapalalau ki ʼihi puani ʼo te kiʼi faipalalau, mo kapau ʼi tana manatu ʼe ʼaoga anai ki te kau ako peʼe ki te nofoʼaki. ʼI te hili ʼo te fono, moka ʼateaina pe mo te kau ako ʼe feala ke ina foaki age he tahi ʼu tokoni ʼaoga ʼo te kaupepa Faiakonaki peʼe ko te tohi (Fakafalani) École du ministère. ʼE tokoni age anai ʼo ʼuhiga mo te puani ʼae neʼe tonu ke ina gaueʼi peʼe ko he tahi age puani. Kapau ’e kotou fia ma’u he tahi ’u fakamahina vaka’i ’i te palakalafe 17, mo te 22 pea mo te 24 ’o ’uhiga mo ’ihi age fakamahino ki te ’u ma’ua ’o te pelesita ’o te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Faifakamafola pea mo te tehina lagolago mo’o faitokoni.
LOALOAGA
17. ʼE mole tonu ke ʼi ai he koga ʼo te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano mo Te Faifakamafola ʼe fakalaka tona temi, tatau aipe ki te ʼu fakamahinohino ʼa te pelesita ʼo te fono ʼe mole tonu ke loaloaga fau. Kapau ʼe fakalaka te temi ʼo ia ʼae ʼe fai tana faipalalau pea ʼaki he aga fakaʼeteʼete ʼe tuʼusi anai e te pelesita. Kapau ʼi te fono ʼe ʼi ai he ʼu tehina ʼe fakalaka tonatou temi, pea ʼe tonu anai ki te tehina lagolago mo’o faitokoni ʼo te fono ke ina tokoniʼi natou moka natou ʼateaina. (Vaka’i te palakalafe 24.) ʼE tonu pe ke hola tahi pea mo minuta e fagofulu-ma-nima ia te fono katoa. ’E kau ai te hiva ʼo te ʼu katiko pea mo te ʼu faikole kamata pea mo fakaʼosi.
ʼAʼAHI ʼA TE TAUPAU ’O TE SILIKO:
18. Ka ʼaʼahi te kokelekasio e te taupau ’o te siliko, ʼe fai anai te fono ohage ko tona fakamahinohino ʼi te Kaupepa Ako: ʼE mole fai anai te Ako Tohi-Tapu ʼo Te Kokelekasio heʼe fetogi ʼaki te akonaki minuta 30 ʼa te taupau ’o te siliko. ʼI muʼa ʼo te akonaki ʼa te taupau ʼo te siliko, ʼe fai anai e te pelesita ʼo te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano mo Te Faifakamafola ia te fakamanatu ʼo ʼuhiga mo te ʼu puani ʼae neʼe vakaʼi lolotoga te fono, pea mo fakaha te polokalama ʼo te vahaʼa ka hoa mai, pea mo fakaha te ʼu logo mo lau he ʼu tohi ʼe tonu ke lau ki te kokelekasio, pea hoki ʼosi leva pea fai e te taupau ’o te siliko tana akonaki. Hili tana akonaki, pea ina fakaʼosi te fono ʼaki he katiko neʼe ina filifili. ’E feala ke ina fakaafe he tahi tehina ke ina fakahoko te faikole fa’osi. Kapau ʼe ʼi ai he kiʼi kutuga ʼe lea kehe, ʼe feala pe hana fakahoko ia tana ʼu fono, kae ʼi te temi ʼae ʼe fai ai te akonaki ʼa te taupau ʼe natou kau fakatahi anai ki ai mo te kokelekasio.
VAHAʼA ʼO TE FAKATAHI FAKAFENUA PEʼE FAKASILIKO:
19. Ko te vahaʼa ʼae ʼe teuteu fai ai he fakatahi lahi, ʼe mole fono anai te kokelekasio. ʼE tahi teuteuʼi e te tehina peʼe fakafamili ia te ʼu fono ʼaia.
VAHAʼA ʼO TE FAKAMANATU:
20. Ka to tonu te ʼAho Fakamanatu mo he ʼaho ʼo te vahaʼa, pea ʼe mole fai anai te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola. Kae ʼo ʼuhiga mo te ʼu fono faifakamafola ʼe hoko atu pe ia.
TAUPAU ʼO TE FONO MAʼULI FAKAKILISITIANO MO TE FAIFAKAMAFOLA
21. ʼE tonu ke hinoʼi e te kolesi ʼo te kau tagata ʼafeā ia he tahi ia natou ke tokaga ki te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola. ʼE tokaga anai te tehina ʼaia ke fakatuʼutuʼu lelei ia te polokalama ʼo te fono ʼaia pea ke fakahoko ʼo mulimuli pe ki tona faʼahiga fai ʼae ʼi te Kaupepa Ako. ʼE faiga anai te tehina ʼaia ke felogoi lelei mo te tehina lagolago faitokoni. ʼI te temi pe ʼae kua maʼu ai te Kaupepa Ako ʼo he mahina, pea foimo tufa atu aipe te ʼu kiʼi pepa faipalalau ʼa te kau ako. ( Vakaʼi te palakalafe 5-11.) ʼE tonu ki te kau ako ke natou maʼu fakatomuʼa ia vahaʼa ʼe tolu ia tanatou kiʼi pepa faipalalau Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola Tau Akonaki (S-89).
PELESITA ʼO TE FONO MAʼULI FAKAKILISITIANO MO TE FAIFAKAMAFOLA
22. ʼI te vahaʼa fuli, ʼe hinoʼi anai he tagata ʼafeā ke ina takitaki te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano mo te Faifakamafola. (ʼI te ʼu kokelekasio ʼae ʼ e mole kaugā malie ai te ʼu tagata ʼafeā, ʼe feala ke fakaʼaogaʼi he kau faifekau fakaminisitelio faʼafai.) ʼE ko ia ʼae ka ina teuteuʼi te ʼu ʼuluaki palalau, mo te ʼu palalau fakaʼosi, pea kapau ʼe ʼi ai he ʼu ʼata viteo faʼifaʼitaki faipalalau peʼe ko he ʼata viteo ʼo ʼuhiga mo te ʼu puani ʼo te kaupepa Faiakonaki, ʼe ko ia anai ka ina takitaki te faipalalau mo te nofoʼaki. ʼE toe talanoa fakanounou ki te ʼu kiʼi akonaki ʼae ka fakahoahoa ia te ʼu tehina ʼo fakahoko. Kapau ʼe mole kaugā malie te kau tagata ʼafeā, pea ʼe lagi feala pe ke ina fakahoko he tahi age ʼu koga ʼo te fono. ʼE tonu ki tana ʼu fakamahinohino ke nounou. Ko te kolesi ʼo te kau tagata ʼafeā ʼae ka ina hinoʼi pe ko ai te ʼu tagata ʼafeā ʼe natou maʼu te ʼu fealagia ke natou fakahoko te maʼua ʼaia. ʼI te agamahani, ko te ʼu tagata ʼafeā ʼae neʼe hinoʼi ke pelesita ʼi te fono, ʼe vaha lelei te temi ʼae ʼe natou fehoahoaʼaki ai. Kapau ʼe faigataʼa ki he kokelekasio ia te muliʼi ʼo te fakatuʼutuʼu ʼaeni, pea ʼe lagi tonu anai ki te taupau ʼo te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano mo te Faifakamafola, ke tuʼa lahi age ia tana pelesita ʼi te ʼu tagata ʼafeā ʼae. Kapau ʼe lava takitaki e he tagata ʼafeā ia te Ako Tohi-Tapu ʼo Te Kokelekasio, pea ʼe ina toe maʼu pe foki te fealagia ʼae ke pelesita ʼi te fono. ʼE moʼoni te ʼu faʼahi ʼaeni, kae ko te faʼahi ʼae ʼe fakamaʼua tafito ki te tehina ʼae ʼe pelesita, ke ina fai he ʼu fakamalo ʼe ʼaoga pea mo ʼofa, ʼo toe feia pe ki ’ana faitokoni. ʼE tonu ke toe tokaga ke ʼosi tautonu te fono. Vakaʼi te ʼu palakalafe 14 mo te 17. Kapau ʼe loto te pelesita pea mo lauʼatea ia te faʼahi ʼo te faiakonakiʼaga, ʼe feala pe ke fakatuʼu he tahi age mikolo ke ina fakaʼaogaʼi, feia ke fakaʼaogaʼi te ʼuluaki mikolo e te tehina ʼae ka hoa mai. Ko te tahi puleʼaki mo kapau ʼe ina leleiʼia age, ʼe feala hana hekaheka ʼi he laupapa ʼo fakalogologo aipe ki te lau ʼo te Tohi-tapu pea mo te fai ʼo te ʼu kiʼi faifaipalalau ʼa te kau ako. ʼE ko he ʼu puleʼaki lelei ke ʼaua naʼa fakapuli temi.
15. KOOTINATEA ʼO TE KOLESI ʼO TE KAU TAGATA ʼAFEA:
23. ʼE ko te kootinatea ʼo te kolesi ’o te kau tagata ʼafeā pe’e ko he tagata ʼafeā ’e tokoni ki ai, ae ʼe ina hinoʼi te ʼu tehina ke natou fakahoko te ʼu koga kehekehe ʼo te fono, gata pe ki te ʼu kiʼi faipalalau ʼa te kau ako. Ko ia ʼae ʼe ina toe hinoʼi ia te tagata ʼafeā ke pelesita ʼi te fono ʼi te vahaʼa fuli, moka neʼe kua fakagafua e te kolesi ʼo te kau tagata ʼafeā. ʼI tana kaugā gaue fakatahi mo te taupau ʼo te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano mo te Faifakamafola, ʼe tokaga fakalelei ia te kootinatea ke fakapipiki te polokalama ʼaia ʼo te fono ki te laupapa ʼi muli ʼo te fale fono.
TEHINA LAGOLAGO MO’O FAITOKONI:
24. Kapau ko he meʼa ʼe feala, ʼe filifili anai he tagata ʼafeā ʼe faiakonaki lelei ke hoa faitokoni. Ko tona maʼua anai moka ʼe tonu ke fakahoko, ke faitokoni ki he ʼu tagata ʼafeā pea mo he kau faifekau fakaminisitelio, ʼo ʼuhiga mo tanatou ʼu kiʼi faiakonaki, peʼe ʼi te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano mo te Faifakamafola, peʼe ko hanatou akonaki ki te kaugā malie, peʼe ko hanatou takitaki he ako Tule Leʼo peʼe ko he ako Tohi-Tapu ʼo te Kokelekasio, peʼe ko hanatou lau ʼo he ʼu palakalafe lolotoga te ʼu ako ʼaia. (vakaʼi te palakalafe 17). Kapau ʼi te kokelekasio ʼe kaugā malie te kau tagata ʼafeā ʼe ko he ʼu tehina ʼe faʼafai ʼi tanatou faiakonaki pea mo tanatou faiako, ʼe feala pe anai ke fetofetogi te tagata ʼafeā ʼae ʼe hoa faitokoni. ʼE mole fakamaʼua ki te tehina ʼae ʼe hoa faitokoni ke faitokoni tuʼumaʼu kia natou ʼae ʼe kau ki he fono.
TAHI ʼU KALASI:
25. ʼO mulimuli pe ki te kaugā malie ʼo te kau ako, ʼe feala ki te kokelekasio ke fakatuʼu he tahi age kalasi. ʼE takitaki anai te kalasi ʼaia e he tehina faitokoni faʼafai, kae ʼe lagi lelei age ke fakahoko e he tagata ʼafeā. ʼE toe feala pe ke hinoʼi he faifekau fakaminisitelio faʼafai moʼo takitaki te kalasi ʼaia. ʼE fakalogo ki te kolesi ʼo te kau tagata ʼafeā pe ko ai ʼae ke ina hinoʼi ki te gaue ʼaia, ʼo feia ki tona faʼahiga fakahoko peʼe fetofetogi peʼe kailoa. ʼE mulimuli pe anai te tehina faitokoni ki tona faʼahiga fai ʼae ʼi te palakalafe 16. Ka ʼosi vakaʼi ia te “Kumi Te ʼu Koloa ʼi Te Tohi-Tapu” ia te koga ʼo te fono Te ʼu Koloa ʼo Te Tohi-Tapu, pea ʼe kole age anai ki te kau ako ʼo te ʼu kalasi ʼaia ke natou olo ki te koga fale ʼae ʼi muli ʼo te fale fono. Hoki natou toe ʼomai ki te fale lahi moka kua ʼosi te ʼu kiʼi faipalalau ʼo te koga ʼo te fono Ke Ke Faiva ʼi Te Faifakamafola. Kapau ʼe fakahaha he ʼata viteo, ʼe lelei kia natou ʼae ʼe nonofo ʼi te ʼu koga fale ʼaia ke natou mulimuli ki te koga ʼaia ʼo te fono ʼe fai ʼi te fale lahi (ʼe lagi lelei ke natou mamata fakatahi mo te nofoʼaki ʼo te fale lahi). Kae kapau ko he faʼahi ʼe mole feala, ko te tehina faitokoni ʼe ina fakaʼaogaʼi anai he kiʼi masini toʼotoʼo moʼo fakaha te ʼata viteo, pea ko ia pe anai ka ina takitaki te faipalalau.
ʼATA VITEO:
26. ʼI te fono ʼaia, ʼe fakaʼaogaʼi ai anai te ʼu ʼata viteo. ʼE maʼu te ʼu viteo ʼaia ʼi te JW Library pea ʼe tou lava mamata ki ai ʼi he ʼu masini kehekehe. Ka kua tou ʼosi mamata ki ai lolotoga te fono Te Maʼuli Fakakilisitiano mo te Faifakamafola, kua feala leva mo kapau ʼe maʼu he faigamalie ke fakaha te ʼu viteo faʼifaʼitaki faipalalau ʼaia ʼi te ʼu fono gaue faifakamafola.