1, 2. Kotea te gaue maʼuhiga ʼae neʼe tuku kia Sosue ʼi te ʼosi mate ʼa Moisese?

NEʼE ui fenei e Sehova kia Sosue: “Kua mate taku tagata faifekau ko Moisese. I te aho nei, tuu ki oluga o fakalaka i te Solotane aeni, ia koe mo te hahai katoa aeni, o ulu ki te fenua ae e au foaki [kia natou].” (Sosue 1:1, 2) Ko he toe fetogi kia Sosue, ʼae neʼe ko he tagata faifekau ʼa Moisese lolotoga teitei taʼu ʼe 40.

² Neʼe takitaki e Moisese te kau Iselaele ʼi he temi loaloaga, kae ʼi te temi nei ko Sosue leva ʼae ka ina takitaki natou. Neʼe lagi feʼekeʼaki pe ʼe tali anai ia ia e te hahaʼi ko honatou takitaki. (Tetelonome 34:8, 10-12) ʼO ʼuhiga mo Sosue 1:1, 2, ʼe ui e te tagata sivi Tohi-Tapu ko te temi ʼae ʼe faigataʼa pea mo fakatupu tuʼutamaki ki he puleʼaga, ʼe ko te fetogi ʼo he takitaki pea ʼe tatau pe ʼi te temi muʼa mo te temi nei.

3, 4. Neʼe tapuakinaʼi feafeaʼi e te ʼAtua ia Sosue ʼuhi ko tana falala kia te ia, pea ʼe tou tali anai ki te fehuʼi fea?

³ Neʼe ʼi ai te ʼu tupuʼaga ʼo te tuʼania ʼa Sosue. Kae neʼe falala kia  Sehova pea neʼe mulimuli atu aipe ki ʼana fakatotonu. (Sosue 1:9-11) Neʼe falala ia Sosue ki te ʼAtua, koia ʼae neʼe tapuakinaʼi ai ia ia e te ʼAtua. Pea neʼe fakaʼaogaʼi e te ʼAtua ia he ʼaselo moʼo takitaki ʼo Sosue mo te kau Iselaele. ʼE mahino papau ia ko te ʼaselo ʼaia neʼe ko te Folafola, te ʼAlo ʼulutokotahi ʼo te ʼAtua.—Ekesote 23:20-23; Soane 1:1.

⁴ Neʼe tokoni ia Sehova ki te puleʼaga ʼo Iselaele, ke natou fakamamahani ki te ʼu fetogi ʼae neʼe hoko ʼi te liliu ʼae ʼa Sosue ko tonatou takitaki foʼou. Ia ʼaho nei, kua toe lahi te ʼu fetogi kua fai. ʼE lagi tou feʼekeʼaki, ‘Ko te kautahi ʼa te ʼAtua ʼe vave tana haʼele ki muʼa, kae ʼe ʼi ai koa he ʼu tupuʼaga ke tou falala ai ki totatou Takitaki ko Sesu?’ (Lau ia Mateo 23:10.) Ke feala hatatou tali ki te fehuʼi ʼaia, ʼe tou vakaʼi anai pe neʼe takitaki feafeaʼi e Sehova tana hahaʼi ʼi te temi muʼa lolotoga te ʼu temi ʼae neʼe fai ai he ʼu fetogi.

5. Kotea te aluʼaga fakapunamaʼuli neʼe hoko kia Sosue ʼi tana fakaovi atu ki te kolo ko Seliko? (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.)

⁵ Hili te fakalaka ʼa te kau Iselaele ʼi te Solotane, neʼe hoko kia Sosue he aluʼaga fakapunamaʼuli. ʼI tana fakaovi atu ki te kolo ko Seliko, neʼe felaveʼi mo te tagata ʼe ina puke te heleta ʼi tona nima. Neʼe fehuʼi fenei e Sosue ki te tagata: “E ke kau mo matou pee ke kau mo omatou fili?” Neʼe punamaʼuli ia Sosue ʼi te ui age e te tagata neʼe ko ia “te pule o te kau tau a [Sehova].” Ko he ʼaselo neʼe kua nofo teuteu moʼo haofaki te hahaʼi ʼa te ʼAtua. (Lau ia Sosue 5:13-15.) ʼE tatau aipe pe ʼe ui ʼi ʼihi vaega ko Sehova ʼae neʼe palalau kia Sosue, kae ʼe mahino ia neʼe fakaʼaogaʼi e te ʼAtua ia he ʼaselo moʼo palalau kia Sosue ohage pe ko tana fai mahani ʼi muʼa atu.—Ekesote 3:2-4; Sosue 4:1, 15; 5:2, 9; Gaue 7:38; Kalate 3:19.

6-8. (1) He koʼe neʼe mata faikehe ʼihi fakatotonu ʼa te ʼaselo? (2) ʼE tou iloʼi feafeaʼi neʼe fakapotopoto ʼana fakatotonu pea neʼe ina foaki ʼi tona temi totonu? (Vakaʼi mo te kiʼi nota.)

⁶ Neʼe foaki e te ʼaselo kia Sosue te ʼu fakatotonu ʼae neʼe ʼaoga ki ai ke ina maʼu te kolo ko Seliko. ʼI te kamata, ko ʼihi ʼi ʼana fakatotonu neʼe hage ʼe mata faikehe. Ohage la, neʼe ui e te ʼaselo kia Sosue ke silikosisioʼi tana kau solia fuli. Ko tona fakaʼuhiga ʼe mole feala anai hanatou tau lolotoga he ʼu ʼaho. Neʼe ko he temi koa ʼaia ke silikosisioʼi ai te ʼu tagata ʼaia?—Senesi 34:24, 25; Sosue 5:2, 8.

⁷ Neʼe lagi feʼekeʼaki fenei te kau solia, ‘ ʼE feafeaʼi anai hatatou puipui ʼotatou famili moka tauʼi totatou nofoʼaga e te ʼu fili?’ Kae neʼe hoko he aluʼaga fakapunamaʼuli. Ko te hahaʼi ʼo Seliko neʼe mole natou tauʼi te kau Iselaele he neʼe natou matataku ia natou. ʼE tou lau fenei ʼi te Tohi-Tapu: “Nee mapunupunu te u matapa o Seliko pea nee fakamaumau natou o tupu ko te u fanau a Iselaele. Nee mole ulu he tahi ki fafo, pee nee mole ulu he tahi ki loto.” (Sosue 6:1) ʼE mahino papau ia, ko te aluʼaga ʼaia neʼe ina fakamalohiʼi te falala ʼa te kau Iselaele ki te takitaki ʼa te ʼAtua.

⁸ Neʼe ui e te ʼaselo kia Sosue ʼe mole tonu ke ʼohofi e te kau Iselaele ia Seliko. Kae neʼe tonu ke natou haʼele ʼi te takafoli ʼo te kolo tuʼa tahi ʼi te ʼaho lolotoga ʼaho ʼe ono pea tuʼa fitu ʼi tona fitu ʼaho. Neʼe lagi feuiʼaki ia te kau solia, ‘Ko he puli temi ʼo feia ki tonatou malohi.’ Kae ko te Takitaki ʼo Iselaele, ia Sehova, neʼe ina iloʼi lelei pe te meʼa ʼae ʼe ina fai. ʼAki pe tanatou mulimuli ki ʼana fakatotonu neʼe malohi ai te tui ʼa te kau Iselaele, pea neʼe mole  natou tauʼi te kau solia ʼo Seliko.—Sosue 6:2-5; Hepeleo 11:30. * (Vakaʼi te kiʼi nota.)

9. He koʼe ʼe tonu ke tou muliʼi te ʼu fakatuʼutuʼu ʼae ʼe tou maʼu mai te kautahi ʼa te ʼAtua? Tuku mai he faʼifaʼitaki.

⁹ Kotea ʼe tou ako mai te fakamatala ʼaeni? ʼI ʼihi temi ʼe fai e te kautahi ʼa Sehova he ʼu fakatuʼutuʼu foʼou, pea lagi ʼe mole tou mahino tuʼumaʼu pe kotea tona tupuʼaga. Ohage la, ʼi te kamata neʼe lagi tou ui ʼe mole lelei te fakaʼaogaʼi ʼo te ʼu kiʼi masini toʼotoʼo ki te ako takitokotahi, ki te faifakamafola, peʼe ki te ʼu fono. Kae ʼe mahino ia, kua tou sio ʼi te temi nei ki te ʼu lelei ʼo te fakaʼaogaʼi ʼo te ʼu kiʼi masini toʼotoʼo. Ka tou sio ki te ʼu fua lelei ʼo te ʼu fetogi ʼaia, ʼe tuputupu ai tatatou tui pea ʼe toe lelesili age tatatou logo tahi mo ʼotatou tehina mo tuagaʼane.

10. Ko ai moʼoni ʼae neʼe ina fakatuʼutuʼu te fono ʼo te kolesi pule ʼi Selusalemi ʼo ʼuhiga mo te silikosisio?

¹⁰ Ko Kolonelio, neʼe ko te tagata Senitile neʼe mole silikosisioʼi, ko tona fakaʼuhiga neʼe mole ko he Sutea kae neʼe liliu ko he Kilisitiano. Kae hili ki ai taʼu ʼe 13, neʼe lau e ʼihi kau Kilisitiano Sutea ʼe kei fakamaʼua pe ia te silikosisio. (Gaue 15:1, 2) ʼI te kolo ko Atiokia, neʼe fihi te ʼu tehina ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. Koia, neʼe fakatuʼutuʼu ai leva e te kau tagata ʼafeā ke alu ia Paulo ʼo felogoi mo te kolesi pule ʼi Selusalemi ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. Kae ko ai moʼoni koa ʼae neʼe ina fakatuʼutuʼu ke alu ia Paulo ki Selusalemi? Neʼe fakamahino  fenei e Paulo: “Neʼe au hake ʼuhi ko te meʼa ʼae neʼe ha mai kia au.” ʼO ha lelei mai, ko Kilisito ʼae neʼe ina takitaki te ʼu aluʼaga pea neʼe ina loto ke fakatokatoka e te kolesi pule ia te fihi ʼo ʼuhiga mo te silikosisio.—Kalate 2:1-3.

11. (1) Neʼe kotea te manatu ʼa ʼihi Kilisitiano Sutea ʼo ʼuhiga mo te silikosisio? (2) Neʼe fakaha feafeaʼi e Paulo tana lagolago agavaivai ki te kau tagata ʼafeā ʼo Selusalemi? (Vakaʼi mo te kiʼi nota.)

¹¹ ʼAki te takitaki ʼa Kilisito, neʼe toʼo e te kolesi pule te tonu ʼae ʼe mole fakamaʼua ke silikosisioʼi ia te kau Kilisitiano ʼae ʼe mole ko he kau Sutea. (Gaue 15:19, 20) Kae ʼi ni taʼu ki muli age, logo la te tonu ʼaia, tokolahi te kau Kilisitiano Sutea neʼe kei natou silikosisioʼi pe ʼonatou foha. Hili ia, pea neʼe logo te kau tagata ʼafeā ʼo Selusalemi ki te ui ʼae ʼo ʼuhiga mo Paulo, neʼe mole fakaʼapaʼapa ki te Lao ʼa Moisese. Koia neʼe kole age leva e te kau tagata ʼafeā kia Paulo ke ina fai he faʼahi ʼe ha ai tana fakaʼapaʼapa ki te Lao. * (Vakaʼi te kiʼi nota.) (Gaue 21:20-26) Neʼe natou ui age ke kaugā olo mo he ʼu tagata ʼe toko fa ki te fale lotu ke fakamoʼoni ai ki te hahaʼi ʼe fakaʼapaʼapa ki te Lao. Neʼe feala pe ke ui fenei e Paulo: ‘ ʼE mole he ʼuhiga ʼo te meʼa ʼaeni. He koʼe ʼe kotou ui mai ke au fai te meʼa ʼaeni? ʼE mole ko au ʼae ʼe hala, kae ko te kau Kilisitiano Sutea ʼae ʼe mole mahino ʼe mole kei fakamaʼua ke silikosisioʼi he tahi.’ Kae neʼe mahino ia Paulo neʼe loto e te kau tagata ʼafeā ke logo tahi te kau Kilisitiano fuli, koia ʼae neʼe agavaivai ai ʼo mulimuli ki ʼanatou fakatotonu. ʼE lagi tou feʼekeʼaki pe koʼe neʼe fakagafua e Sesu ke hoko te fihifihia ʼo ʼuhiga mo te silikosisio lolotoga he temi loaloaga, logo la te kua fakagata ʼo te Lao ʼa Moisese ʼi te temi ʼae neʼe mate ai Sesu.—Kolose 2:13, 14.

12. He koʼe neʼe lagi tuku e Kilisito ke fakalaka he temi ʼi muʼa ʼo tana fakatokatoka te fihifihia ʼo ʼuhiga mo te silikosisio?

¹² ʼE ʼaoga he temi moʼo fakamamahani ki he fakamahino foʼou. Neʼe ʼaoga he temi ki ʼihi Kilisitiano Sutea ke natou tali te manatu ʼae neʼe mole kei tonu ke natou fakalogo ki te Lao. (Soane 16:12) Neʼe kei manatu natou, ko te silikosisio neʼe ko he fakailoga ʼo ʼanatou felogoi makehe mo te ʼAtua. (Senesi 17:9-12) Pea neʼe matataku ʼihi naʼa fakatagaʼi natou e te kau Sutea ʼuhi ko tanatou kehe mai ia natou. (Kalate 6:12) Kae ʼaki te temi, neʼe foaki e Kilisito he ʼu fakatotonu kia natou ʼaki te ʼu tohi ʼa Paulo.—Loma 2:28, 29; Kalate 3:23-25.

13. ʼE feafeaʼi hatatou lagolago ki totatou takitaki e Kilisito ia ʼaho nei?

¹³ Ia ʼaho nei ʼe kei Takitaki pe e Kilisito ia te kokelekasio. Koia la ʼae ka fai e te kautahi he ʼu fetogi ʼe mole ke mahino ki ai, fakakaukauʼi pe neʼe feafeaʼi te takitaki e Kilisito te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼi te temi muʼa. Pe ʼe ko te temi ʼo Sosue peʼe ko te temi ʼo te kau apositolo, neʼe takitaki tuʼumaʼu pe e Kilisito ʼaki te poto te hahaʼi ʼa te ʼAtua moʼo puipui ʼo natou. Neʼe toe  malohi age ai tanatou tui mo tanatou logo tahi.—Hepeleo 13:8.

14-16. ’E ha feafeaʼi ʼi te ʼu fakatotonu ʼae ʼe foaki mai e “te tagata faifekau agatonu mo poto” ʼe loto e Kilisito ke tou taupau he tui ʼe malohi?

¹⁴ Ia ʼaho nei, ʼe foaki mai e “te tagata faifekau agatonu mo poto” te ʼu fakatotonu ʼae ʼe ʼaoga kia tatou pea ʼi tona temi totonu. (Mateo 24:45) ʼE ko he fakamoʼoni ʼaia ʼe tokaga Sesu kia tatou. Ko Marc, ko ʼana fanau ʼe toko fa, ʼe ina ui fenei: “Ko Satana ʼe ina faigaʼi ke ina fakavaivaiʼi te ʼu kokelekasio ʼo ina tauʼi te ʼu famili. Ia ʼaho nei ʼaki te ʼu fakalotomalohi ʼae ke tou fai te ako fakafamili ʼi te vahaʼa fuli, kua mahino lelei te ʼu pule famili ʼe tonu ke natou puipui ʼonatou famili.”

¹⁵ Ka tou sisio ki totatou faʼahiga takitaki e Kilisito, ʼe tou mahino ai ʼe ina loto ke tou taupau he tui ʼe malohi. Ohage la, ko he tagata ʼafeā ʼe higoa ko Patrick ʼe ina ui fenei: “ ʼI te kamata, neʼe lotovaivai ʼihi ʼuhi ko te fakatuʼutuʼu ʼo te ʼu kiʼi kutuga faifakamafola ʼi te ʼu fakaʼosi vahaʼa.” Kae ʼe ina ui ʼe ha ʼi te fetogi ʼaia te tokaga ʼae ʼa Sesu kia tatou takitokotahi ʼi te kokelekasio. Ohage la, ko ʼihi tehina mo tuagaʼane ʼe umiuminoa peʼe mole faifakamafola tuʼumaʼu, ʼe natou logoʼi ʼe tokagaʼi natou pea ʼe ʼi ai tonatou ʼaoga. ʼAki te fetogi ʼaia, neʼe malohi ai tanatou tui.

¹⁶ ʼE tokoni mai ia Kilisito ke tou tokaga tafito ki te faifakamafola, he ʼe ko te gaue maʼuhiga ʼaia ʼe tahi ʼe fakahoko ʼi te kele. (Lau ia Maleko 13:10.) Ko André, neʼe hoki fakanofo pe ko he tagata ʼafeā, neʼe faiga tuʼumaʼu ke ina muliʼi te ʼu fakatuʼutuʼu foʼou fuli ʼo te kautahi ʼa Sehova. ʼE ina ui fenei: “ ʼI te kua hifo ʼo te kaugā malie ʼo te kau Petelite ʼi te ʼu filiale, ʼe ina fakamanatuʼi mai te kua nounou ʼo te temi pea mo te maʼuhiga ʼae ke tou fakamuʼamuʼa te gaue faifakamafola.”

17, 18. He koʼe ʼe tonu ke tou fakakaukauʼi te ʼu lelei ʼae neʼe tou maʼu ʼi tatatou mulimuli ki te ʼu fetogi?

¹⁷ Ko te takitaki ʼae ʼe tou maʼu mai totatou  Hau ko Sesu Kilisito, ʼe tokoni mai ʼi te temi nei pea mo ina teuteuʼi tatou ki te ka haʼu. Koia fakakaukauʼi te ʼu lelei ʼae neʼe ke maʼu ʼi tau mulimuli ki te ʼu fetogi foʼou. Lolotoga tau ako fakafamili, ʼe feala anai tau vakavakaʼi pe neʼe tokoni feafeaʼi ki tou famili te ʼu fetogi ʼae neʼe fai ki te ʼu fono peʼe ko te faifakamafola.

¹⁸ Kapau ʼe tou manatuʼi te ʼu fua lelei ʼo tatatou mulimuli ki te ʼu fakatotonu ʼa te kautahi ʼa Sehova, ʼe faigafua anai hatatou maʼuliʼi pea mo fiafia ai. Ohage la, ʼe mole kei tou fakaʼaogaʼi lahi he foʼi falā koteʼuhi ʼe mole kei lahi te ʼu tohi ʼae ʼe ta. Pea kua kaugā malie age te hahaʼi ʼae kua natou logo ki te logo lelei, ʼuhi ko tatatou fakaʼaogaʼi te ʼu kiʼi masini toʼotoʼo. ʼE feala koa ke ke fakaʼaogaʼi ke lahi age te ʼu tohi pea mo te ʼu pāki mo te ʼu ʼata viteo ʼae ʼe tou maʼu ʼi te Neti? Ko hatatou faʼahiga lagolago ʼaia kia Kilisito, ʼae ʼe ina loto ke tou fakaʼaogaʼi fakapotopoto te ʼu koloa ʼa te kautahi.

19. He koʼe ʼe tonu ke tou lagolago ki te takitaki ʼa Kilisito?

¹⁹ Ka tou lagolago ki te takitaki ʼa Kilisito, ʼe tou tokoni ai ki ʼotatou tehina mo tuagaʼane ke malohi tanatou tui pea mo logo tahi. ʼO ʼuhiga mo te hifo ʼo te kaugā malie ʼo te kau Petelite ʼi te malamanei katoa, ʼe ui fenei e André: “Ko te faʼahiga manatu lelei ʼa te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼae neʼe mavae ʼi te ʼu Petele pea mo tanatou mulimuli ki te ʼu fetogi, neʼe ina uga au ke au maʼu te lotofalala mo te fakaʼapaʼapa. ʼE natou haʼele fakatahi mo te saliote ʼa Sehova ʼo natou fiafia ʼi te ʼu gaue fuli pe ʼae neʼe hinoʼi natou ki ai.”

20, 21. (1) He koʼe ʼe feala ke tou falala ki totatou Takitaki ko Kilisito? (2) Ko te fehuʼi fea ʼae ka tou tali anai ki ai ʼi te alatike ka hoa mai?

²⁰ Ko Sesu Kilisito totatou Takitaki, kua vave pe tana “malo katoa ʼi ʼona fili” pea mo ina fakahoko “ni gaue lalahi.” (Fakaha 6:2; Pesalemo 45:5) Kae ʼi te temi nei ʼe ina teuteuʼi tatou ki te maʼuli ʼi te malama foʼou pea mo te gaue ʼae ka tou fai anai ʼi ai. Ko te gaue ʼaia, ʼe ko te akoʼi ʼo natou ʼae ka fakatuʼuake pea mo te fakaliliu ʼo te kele ko he palatiso.

²¹ ʼE taki anai tatou e totatou Takitaki pea mo Hau ki te malama foʼou mo kapau ʼe tou falala kia te ia, tatau aipe pe kotea he aluʼaga ʼe feala ke hoko. (Lau ia Pesalemo 46:2-4.) Ia ʼaho nei, ’e feala ke faigataʼa tatatou fakamamahani mo te ʼu fetogi, tafito la mo kapau ʼe malave ki totatou maʼuli ʼi hona aluʼaga fakapunamaʼuli. Pea ka hoko te aluʼaga ʼaia, ʼe feafeaʼi anai hatatou taupau te tokalelei ʼo te fakakaukau pea mo he tui ʼe malohi kia Sehova? ʼE tou tali anai ki te fehuʼi ʼaia ʼi te alatike ka hoa mai.