1. Kotea te aluʼaga faigataʼa ʼae neʼe tau mo Tavite?

NEʼE maʼuli feholaʼaki ia Tavite. Neʼe kumi e Saulo, te hau malohi ʼo Iselaele, ke ina matehi. ʼI te mole kei ʼi ai hanatou meʼa kai, neʼe alu ia Tavite ki te kolo ko Nope ʼo kole ai hanatou ʼu foʼi pane pe ʼe nima. (1 Sam. 21:1, 3) Ki muli age, neʼe alu leva mo ʼana tagata tau ʼo fenonoʼi ʼi he ʼana. (1 Sam. 22:1) Kae kotea ʼae neʼe feholaʼaki feia ai ia Tavite?

2. Ka tou lau ia 1 Samuele 23:16, 17, kotea ʼae neʼe fai e Saulo ke tuʼutamakiʼia ai?

² Neʼe maheka kovi ia Saulo kia Tavite he neʼe ʼofainaʼi pea mo lahi tana malo ʼi te tau. Tahi ʼae, neʼe iloʼi e Saulo kua liʼaki ia ia e Sehova he neʼe talagataʼa kia te ia. Pea neʼe ina toe iloʼi kua filifili e Sehova ia Tavite ke hau ki Iselaele ʼo fetogi ia ia. (Lau ia 1 Samuele 23:16, 17.) Kae neʼe kei hau pe ia Saulo mo tona kautau lahi, pea neʼe kaugā malie te hahaʼi neʼe lagolago ki ai. Koia, neʼe maʼua ai kia Tavite ke hola ke haofaki ai tona maʼuli. Kae neʼe manatu koa e Saulo ʼe feala anai hana taʼofi te fakanofo hau ʼo Tavite e Sehova? (Esa. 55:11) ʼE mole tali te Tohi-Tapu ki ai. Kae ʼe tou iloʼi papau neʼe kumi pe e Saulo te ʼu meʼa ke tuʼutamakiʼia ai. Ko natou ʼae ʼe fakafeagai kia Sehova ʼe mole malo ia.

3. Neʼe feafeaʼi ia Tavite ʼi tana tau mo he aluʼaga faigataʼa?

³ Neʼe agavaivai ia Tavite. Neʼe mole manatu ia ke hau ki Iselaele, kae neʼe ko Sehova ʼae neʼe ina fili ke hau. (1 Sam. 16:1, 12, 13) ʼUhi ko te faʼahi ʼaia, neʼe fehiʼa ai ia Saulo kia Tavite. Kae neʼe mole ui e Tavite neʼe ko te hala ʼa Sehova ʼi  tana tau mo te aluʼaga faigataʼa ʼaia. Pea neʼe mole lauga ʼuhi te mole lahi ʼo tana meʼa kai mo tana nono ʼi te ʼana. Kae lagi ʼi tana nono ʼi te ʼana ʼaia, neʼe ina tohi ai te hiva fakavikiviki ʼae ʼe kau ai te koga tohi ʼo te taʼu: “Ko natou ʼae ʼe natou kumi ia Sehova ʼe natou maʼu anai ni lelei.”—Pes. 34:10, NWT.

4. Kotea te ʼu fehuʼi maʼuhiga ʼe tou tali anai ki ai ʼi te alatike ʼaeni?

⁴ ʼE lahi te ʼu kaugana ʼa Sehova ʼe mole feʼauga tanatou meʼa kai pea mo ʼihi meʼa ʼe ʼaoga ki tonatou maʼuli. * Kua iloga kehe age la ʼi te to ʼo te taʼi mahaki Covid-19. Pea ʼi te kua ovi mai ʼo te “mamahi lahi,” ʼe tonu ke tou teuteu ki he ʼu aluʼaga ʼe faigataʼa age. (Mat. 24:21) Koia ʼe tonu ai ke tou tali ki te ʼu fehuʼi maʼuhiga ʼaeni ʼe fa: Kotea te fakaʼuhiga ʼo te ui ʼae neʼe ‘maʼu e Tavite ni lelei’? He koʼe ʼe tonu ke tou ako te maʼuli fakafeʼauga? He koʼe ʼe tou tui papau ʼe tokaga anai ia Sehova kia tatou? Pea ʼe feafeaʼi hatatou teuteu ki te ʼu aluʼaga ka hoko mai?

5-6. ʼE tokoni feafeaʼi mai te Pesalemo 23:1-6 ke tou mahino ai ki te ui ʼae ʼa Tavite ko te ʼu kaugana ʼa Sehova ‘ ʼe natou maʼu ni lelei’?

⁵ Kotea te fakaʼuhiga ʼo te ui ʼa Tavite ko te ʼu kaugana ʼa Sehova ‘ ʼe natou maʼu ni lelei’? ʼE tou mahino ki ai moka tou vakaʼi te Pesalemo 23, ʼe maʼu ai he manatu ʼe tatau. (Lau ia Pesalemo 23:1-6.) ʼE kamata te pesalemo ʼaia e Tavite ʼaki te ʼu palalau ʼaeni: ‘Ko Sehova ko toku Tagata Tauhi Ovi. ʼE mole au hala anai ʼi he meʼa.’ ʼE hoko atu e Tavite te pesalemo ʼo palalau ki te ʼu koloa maʼuhiga ʼae ʼe fakaʼuhiga ki te ʼu tuʼuga lelei fakalaumalie neʼe ina maʼu. Neʼe ina maʼu te ʼu lelei ʼaia ʼuhi neʼe ina filifili ia Sehova ko tana Tagata Tauhi Ovi. Neʼe takina ia e Sehova ʼi ‘te ʼu ala foufou ʼo te faitotonu.’ Pea neʼe nofo ʼi ʼona tafa ʼi te ʼu temi lelei mo te ʼu temi faigataʼa. Neʼe iloʼi e Tavite ʼe mole hao anai mai te ʼu faigataʼaʼia ʼuhi pe he ʼe maʼuli ʼi ‘he ʼu koga meʼa lunaʼia.’  Neʼe feala pe hana lotovaivai ohage pe ʼe haʼele ʼi ‘te malu ʼo te fakapoʼuli,’ pea neʼe ʼi ai mo ʼona ʼu fili. Kae ʼuhi ʼae neʼe ko Sehova ko tana Tagata Tauhi Ovi, neʼe ‘mole pe mataku ki he meʼa ʼe kovi.’

⁶ Kua tou maʼu te tali ki te ʼuluaki fehuʼi: Kotea te fakaʼuhiga ʼo te ui e Tavite neʼe ina ‘maʼu ni lelei’? ʼI te faʼahi fakalaumalie, neʼe ina maʼu meʼa fuli. Ko tona maʼuli fiafia neʼe mole fakalogo ki te ʼu koloa fakamalama. Neʼe fakafeʼauga pe ʼi te ʼu meʼa neʼe foaki age e Sehova. Ko te maʼuhiga kia ia, ko tana tapuakina mo tona puipui e tona ʼAtua.

7. Ia Luka 21:20-24, kotea te aluʼaga faigataʼa neʼe tau mo te ʼu ʼuluaki Kilisitiano Sutea?

⁷ ʼE fakamanatuʼi mai e Tavite ke tou manatu fakapotopoto ki te ʼu koloa fakamalama. ʼE mole kovi tatatou fakaʼaogaʼi te ʼu lelei ʼae ʼe tou maʼu, kae mole tou fakamuʼamuʼa leva te ʼu faʼahi ʼaia. Ko te manatu maʼuhiga la ʼaia neʼe mahino leva ki ai te ʼu ʼuluaki Kilisitiano ʼae neʼe maʼuʼuli ʼi Sutea. (Lau ia Luka 21:20-24.) Neʼe tala fakatomuʼa age e Sesu kia natou ʼe ʼi ai anai he temi ʼe ʼa takatakai anai Selusalemi e te ʼu kautau. ʼE tonu anai ke natou “feholaki . . . ki te ʼu moʼuga.” ʼI te feholaki ʼaia, ʼe natou haofaki ai tonatou maʼuli kae ʼe puli ai ʼanatou koloa fakamalama. ʼI ni taʼu ki muʼa atu, neʼe ui fenei ʼi Te Tule Leʼo: “Neʼe nātou tuku tanatou ʼu gāueʼaga pea mo tonatou ʼapi, ʼo mole nātou ʼave pe la he meʼa. Neʼe nātou falala ʼe puipui anai nātou e Sehova pea mo lagolago anai kia nātou, pea neʼe nātou fakamuʼamuʼa te tauhi kia te ia ʼi te tahi ʼu meʼa ʼaē neʼe hage ʼe maʼuhiga.”

8. Kotea te ako maʼuhiga ʼe tou maʼu mai te meʼa neʼe hoko ki te ʼu ʼuluaki Kilisitiano ʼi Sutea?

⁸ Kotea te ako maʼuhiga ʼe tou maʼu mai te meʼa neʼe hoko ki te ʼu ʼuluaki Kilisitiano ʼi Sutea? ʼE toe hoko atu fenei ʼi Te Tule Leʼo pe ʼaia: “ ʼE lagi hoko mai anai te ʼu ʼahiʼahi ʼo ʼuhiga mo tatatou manako ʼaē ki te ʼu koloā; ʼe maʼuhiga ʼaupito koa te ʼu meʼa ʼaia ʼi totatou maʼuli, peʼe maʼuhiga age kia tatou te hāofaki ʼo nātou fuli ʼaē ka kau anai mo Sehova? Ei, ko tatatou feholaki ʼe lagi kau anai kiai te ʼu faigataʼaʼia pea mo te līaki ʼo ʼatatou koloā. ʼE maʼua anai ke tou fai ia meʼa fuli ʼaē ka ʼaoga ki tatatou feholaki, ohage ko tona fai e nātou ʼo te ʼuluaki sēkulō ʼaē neʼe nātou feholaki mai Sutea.” *

9. Kotea te fakalotomalohi ʼe tou maʼu ʼi te tokoni ʼae neʼe fai e Paulo ki te kau Hepeleo?

⁹ ʼE tou mahino lelei pe neʼe mole faigafua ki te ʼu Kilisitiano ʼaia tanatou liʼaki ʼanatou lelei fuli kae natou olo ʼo toe laga maʼuli ʼi he tahi atu koga meʼa. Neʼe maʼua ke natou maʼu he tui malohi ke natou falala ʼe foaki anai e Sehova te ʼu meʼa ʼe ʼaoga kia natou. Kae neʼe kua teuteuʼi natou e Sehova ki te aluʼaga faigataʼa ʼaia. Ia taʼu ʼe nima ʼi muʼa ʼo te ʼa takatakai ʼo Selusalemi e te kau Loma, neʼe fai e Paulo te tokoni maʼuhiga ʼaeni ki te kau Hepeleo: “ ʼAua naʼa kotou manako ki te paʼaga, kaʼe ke kotou fakafeʼauga pe ʼi te ʼu meʼa ʼae ʼe kotou maʼu. Koteʼuhi neʼe ina ui fenei: ‘ ʼE mole au tuku anai koe ʼi he temi, pea ʼe mole au liakī anai koe ʼi he temi.’ Koia, ʼe tou falala ai pea mo ui fenei: ‘Ko Sehova ʼe ko toku tokoni. ʼE mole au mataku anai. Kotea ʼae ʼe feala ke fai mai e te tagata?’ ” (Hep. 13:5, 6) Ko te kau Kilisitiano ʼae neʼe natou mulimuli ki te tokoni ʼaia ʼa Paulo, ʼi muʼa ʼo te ʼohofi ʼo Selusalemi e te kau Loma, neʼe mole lagi faigataʼa kia natou tanatou maʼuli fakafeʼauga pe ʼi te ʼu meʼa ʼae kua natou maʼu. Neʼe natou tui papau ʼe foaki age anai e Sehova te ʼu meʼa ʼae neʼe ʼaoga kia natou.  Ohage ko tona fakaha ʼi te ʼu palalau ʼa Paulo, ʼe tou toe tui papau ʼe foaki mai pe anai e Sehova te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou.

10. Kotea te ako neʼe tuku mai e Paulo?

¹⁰ Neʼe fai e Paulo he tokoni ʼe tatau kia Timoteo, ʼo toe feia pe kia tatou. Neʼe ina tohi fenei: “Koia, kapau ʼe tou maʼu he meʼa kai pea mo ni mutuʼi meʼa, ʼe tou feʼauga anai ʼi te ʼu meʼa ʼaia.” (1 Tim. 6:8) Ko tona fakaʼuhiga koa ʼe mole feala ke tou fiafia ki he meʼa kai kano lelei, peʼe ke tou maʼu he ʼapi matalelei, peʼe tou olo ʼo toʼo ni mutuʼi meʼa? Neʼe mole ko te meʼa neʼe fia ui e Paulo. Ko te manatu ʼae neʼe ina fia ui ke tou fakafeʼauga pe ʼi te ʼu meʼa ʼe tou maʼu. (Flp. 4:12) Koʼena te ako neʼe tuku mai e Paulo. Ko totatou koloa ʼae ʼe maʼuhiga age, ʼe ko tatatou felogoi mo Sehova kae mole ko te ʼu koloa fakamalama.—Hap. 3:17, 18.

11. Kotea te ako ʼe tou maʼu ʼo ʼuhiga mo te maʼuli fakafeʼauga ʼi te ʼu palalau ʼa Moisese ki te kau Iselaele?

¹¹ Ko te ʼu faʼahi ʼae ʼe tou manatu ʼe ʼaoga kia tatou, ʼe lagi mole ko te manatu ʼaia ʼa Sehova. Tou vakaʼi te meʼa ʼae neʼe ui e Moisese ki te kau Iselaele hili tanatou nonofo taʼu ʼe 40 ʼi te toafa: ‘Neʼe tapuaki Sehova, tou ʼAtua, kia koe, ʼi ʼau gaue fuli, pea neʼe ina leʼoleʼo ia koe lolotoga tou fagona ʼi te toafa lahi ʼaeni. Neʼe nofo leva Sehova tou ʼAtua, mo koe ia tau ʼe fagofulu, pea neʼe mole pe puli he meʼa ʼe tahi ʼae neʼe ʼaoga kia koe.’ (Tet. 2:7) Lolotoga te ʼu taʼu ʼaia, neʼe fafaga natou e Sehova ʼaki te mane, pea neʼe tokaga ia Sehova ke mole popo  te ʼu mutuʼi meʼa ʼae neʼe natou tui ʼi tanatou mavae ʼae mai Esipito. (Tet. 8:3, 4) Neʼe lagi manatu ʼihi Iselaele neʼe mole feʼauga te ʼu meʼa ʼae neʼe fai e Sehova maʼa natou. Kae neʼe fakamanatuʼi age e Moisese neʼe natou maʼu fuli pe te ʼu meʼa neʼe ʼaoga kia natou. Koia, ʼe tou fakafiafiaʼi anai ia Sehova mo kapau ʼe tou ako ke tou fakafeʼauga pe ʼi te ʼu meʼa ʼe tou maʼu. Ko tona fakaʼuhiga, ke tou leleiʼia maʼia mo te ʼu kiʼi meʼa fakalikiliki ʼae ʼe ina foaki mai, ʼo tou fakaʼuhiga ko hona tapuakina pea tou lotofakafetaʼi kia te ia.

12. Kotea ʼae ʼe ha mai ai neʼe mole falala ia Tavite kia ia totonu kae kia Sehova?

¹² Neʼe iloʼi e Tavite ʼe agatonu ia Sehova pea ʼe tokaga kia natou ʼae ʼe ʼoʼofa ia te ia. Neʼe tuʼutamakiʼia tona maʼuli ʼi te temi ʼae neʼe ina tohi ai te Pesalemo 34. Kae ʼaki te tui, neʼe hage neʼe sio ʼe ‘nofo te ʼaselo ʼa Sehova ʼo takatakai’ ia ia. (Pes. 34:8) Neʼe lagi ina fakatatau te ʼaselo ʼa Sehova ki he tagata solia ʼe nofo ʼi te nofoʼaga tau ʼo lamalama te ʼu fili. Neʼe faiva ia Tavite ʼi te tau pea neʼe fakapapauʼi age e Sehova ʼe hau anai. Kae neʼe mole falala ia ki tana faiva ʼi te fakaʼaogaʼi te makamaka mo te heleta, ke malo ai ʼi ʼona fili. (1 Sam. 16:13; 24:12) Neʼe falala ia Tavite kia Sehova pea mo tui papau ʼe haofaki anai e tana ʼaselo ia natou ʼe manavasiʼi kia te ia. ʼE mole tou ui leva ʼe puipui fakamilakulo anai tatou e Sehova. Kae ʼe tou iloʼi, ko natou ʼae ʼe falala kia Sehova ʼe natou maʼu anai te maʼuli heʼe gata, tatau aipe pe ʼe natou mamate.

13. He koʼe ʼe hage ko he meʼa noa anai kia Koke ʼo Makoke tana ʼohofi ia tatou, kae he koʼe ʼe mole tonu anai ke tou matataku? (Vakaʼi te pāki ʼo te takafi.)

¹³ Kua vave ʼahiʼahiʼi pe tatatou falala ʼae kia Sehova. ʼE tou tui papau koa ʼe lava puipui anai tatou e Sehova moka ʼohofi te hahaʼi ʼa te ʼAtua e Koke ʼo Makoke, ʼae ko te fakatahitahi ʼo he ʼu puleʼaga? ʼE hage mai anai ʼe tuʼutamakiʼia ʼotatou maʼuli. ʼE tonu ke tou tui papau ʼe feala ke haofaki tatou e Sehova pea ʼe ina fakahoko anai. Ki te ʼu puleʼaga ia ʼe tou hage anai ko ni ovi ʼe mole hotatou puipui. (Esk. 38:10-12) Mole ʼi ai anai hotatou ʼu mahafu pea neʼe mole tou ako te tau. Ki te ʼu puleʼaga ʼe ko he meʼa noa pe hanatou ʼohofi ia tatou. ʼE mole natou sisio anai ki te ʼu meʼa ʼae ʼe tou sisio ki ai ʼaki te tui: te foʼi kautau ʼaselo ʼae ʼe natou ʼa takai te hahaʼi ʼa te ʼAtua moʼo puipui ʼo tatou. ʼE mole sisio anai ki ai te ʼu puleʼaga he ʼe mole natou tui ki te ʼAtua. ʼE punamaʼuli anai te ʼu puleʼaga ʼaia moka hifo mai te foʼi kautau ʼaselo ʼaia mai te lagi ʼo tau maʼa tatou.—Fkha. 19:11, 14, 15.

14. ʼE feafeaʼi hatatou teuteu nei ki te ʼu aluʼaga ka hoko mai?

¹⁴ ʼE feafeaʼi hatatou teuteu nei ki te ʼu aluʼaga ka hoko mai? ʼUluaki ʼe tonu ke tou maʼu he manatu fakapotopoto huʼu mo te ʼu koloa fakamalama, ʼo tou mahino ʼe ʼi ai anai he temi ʼe maʼua ai anai ke tou tuku te ʼu meʼa ʼaia. ʼE tonu foki ke tou ako te maʼuli fakafeʼauga, pea mo tou fiafia ʼi tatatou felogoi mo Sehova. Ka lahi tatatou iloʼi ia Sehova pea ʼe toe lahi age tatatou tui ʼe ina haofaki anai tatou moka ʼohofi tatou e Koke ʼo Makoke.

15. Kotea te ʼu faʼahi neʼe hoko kia Tavite, neʼe tui papau ai ʼe tokoni tuʼumaʼu pe anai Sehova ki ai?

¹⁵ Tou vakaʼi te tahi tupuʼaga ʼo te falala ʼa Tavite kia Sehova, pea ʼe toe tokoni mai ke tou teuteu ki te ʼu aluʼaga ka hoko mai. Neʼe tohi fenei e Tavite: “Kotou ʼahiʼahi pea mo vakaʼi ko Sehova ʼe agalelei. Fiafia te tagata  ʼae ʼe kumi puipuiʼaga ia te ia.” (Pes. 34:8, NWT) ʼE ha ʼi te ʼu kupu ʼaia neʼe iloʼi e Tavite pe ʼe koʼe ʼe feala ke falala kia Sehova. Neʼe falala Tavite kia Sehova, pea neʼe tokoni tuʼumaʼu tona ʼAtua ki ai. ʼI tana kei tupulaga, neʼe ina tauʼi te tagata tau malohi Filisitini ko Koliate, pea neʼe ina ui fenei age: “I te aho nei, e tuku anai ia koe e [“Sehova,” NWT] ki oku nima.” (1 Sam. 17:46) Ki muli age, neʼe gaue ki te hau ko Saulo, ʼae neʼe tuʼa lahi tana fia matehi ia ia. Kae neʼe nofo Sehova mo Tavite. (1 Sam. 18:12) ʼUhi ʼae neʼe puipui e Sehova ia Tavite ʼi te temi muʼa, koia ki muli age neʼe tui papau ai ʼe toe tokoni ki ai ʼi te ʼu ʼahiʼahi.

16. ʼE tou “ ʼahiʼahi” feafeaʼi te agatonu ʼa Sehova?

¹⁶ Kapau ʼe tou tuku ke taki tatou e Sehova ʼi te temi nei, pea ʼe tou falala ʼe tokoni anai kia tatou ʼi te ʼu temi ka hoko mai. ʼE tonu ke tou maʼu te tui mo falala kia Sehova, ʼo lava kole ki totatou patolo he ʼu ʼaho malolo ke tou kau ai ki he fakatahi. Peʼe ke tou kole ke fetogi totatou ʼu hola gaue, ke feala hatatou kau ki te ʼu fono fuli pea mo fakalahi tatatou gaue faifakamafola. ʼE tou tui papau koa ʼe mole tuku anai tatou e Sehova pea ʼe mole ina liʼaki anai tatou ʼi he temi? ʼE tou falala koa ʼe tokaga tuʼumaʼu anai ke tou maʼu te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou? (Hep. 13:5) Tokolahi te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼe gaue temi katoa kia Sehova ʼe feala hanatou fakamatala mai pe neʼe feafeaʼi te tokoni ʼa Sehova kia natou ʼi tona temi totonu. ʼE agatonu ia Sehova.

17. Kotea te koga tohi ʼo te taʼu 2022, pea he koʼe ʼe to tonu?

¹⁷ ʼE mole tonu ke tou tuʼania te ka haʼu, he ʼe nofo Sehova ʼi ʼotatou tafa. Kapau ʼe tou fakamuʼamuʼa tona finegalo pea ʼe mole ina liʼakina anai tatou. Moʼo fakamanatuʼi mai te maʼuhiga ke tou teuteu ki te ʼu aluʼaga faigataʼa ka hoko mai, pea ke tou falala kia Sehova neʼe filifili e te Kolesi Pule ki te taʼu 2022 te koga tohi ʼo Pesalemo 34:10, NWT: “Ko natou ʼae ʼe natou kumi ia Sehova ʼe natou maʼu anai ni lelei.”