ALATIKE AKO 5
“Kotou Fakaʼaogaʼi Lelei Tokotou Temi”
“Kotou tokakaga fakalelei ki takotou aga, ke mole kotou hage ko ni hahaʼi vavale kaʼe ke kotou hage ko ni hahaʼi popoto, ʼo kotou fakaʼaogaʼi lelei tokotou temi.”—EFE. 5:15, 16.
KATIKO 8 Ko Totatou Holaʼaga Ko Sehova
TE ʼU MANATU FAKANOUNOU *
1. ʼE feafeaʼi hatatou maʼu he temi ke tou felogoi ai mo Sehova?
ʼE TOU fiafia ʼi te fakatahi mo natou ʼae ʼe tou ʼoʼofa ai. Ohage la, ʼe fiafia he taumatuʼa ʼi te toʼo he temi ke nā nonofo ʼateaina ai. ʼE fiafia ia te kau tupulaga ʼi tanatou fakatahi mo ʼonatou kaumeʼa. Pea ʼe tou toe fiafia moka tou fakatahi mo ʼotatou tehina mo tuagaʼane. Kae ko te faʼahi ʼae ʼe maʼuhiga tafito ʼe ko tatatou toʼo he temi ke tou felogoi ai mo totatou ʼAtua. ʼE tou felogoi mo ia moka tou faikole kia te ia, mo lau tana Folafola pea mo metitasio ki ʼana fakatuʼutuʼu mo ʼona kalitate. ʼE maʼuhiga ʼaupito te temi ʼae ʼe tou felogoi ai mo Sehova.—Pes. 139:17.
2. He koʼe ʼe mole faigafua te maʼu ʼo he temi ke tou felogoi ai mo Sehova?
2 ʼE tou fia maʼu fuli he temi ke tou felogoi ai mo Sehova. Kae ʼe lahi tuʼumaʼu te ʼu meʼa ʼe tonu ke tou fai, ʼo mole kei tou maʼu feʼauga ai he temi ki te ʼu gaue fakalaumalie. ʼE kua lahi pe totatou temi ki ʼatatou gaue fakamalama, mo ʼotatou maʼua fakafamili pea mo ʼihi atu gaue maʼuhiga. Pea ʼi ʼihi temi, ʼe hage leva ʼe mole kei tou maʼu he temi ke tou faikole ai, mo ako pea mo metitasio ki te Tohi-Tapu.
3. Kotea te tahi aluʼaga ʼe feala ke puli ki ai totatou temi?
3 ʼE ʼi ai te tahi aluʼaga ʼe feala ke puli ki ai totatou temi. Kapau ʼe mole tou nofo tokaga, ʼe feala leva ke tou maʼumaʼua ki he ʼu gaue ʼe lelei kae ʼe mole kei maʼu leva he temi ke tou fakaovi ai kia Sehova. Ohage la, ko te ʼu fakafiafia. ʼE mahino ia, ʼe tou fiafia moka tou toʼo he temi ke tou fakafiafia ai. Taag. 25:27; 1 Tim. 4:8.
Kae kapau ʼe tou fakaʼaogaʼi lahi totatou temi ki ai, ʼe mole kei tou maʼu leva he temi ki tatatou tauhi kia Sehova. Koia, kotou manatuʼi ʼe mole ko te ʼu fakafiafia ʼae ʼe maʼuhiga ʼaupito.—4. Kotea ka tou vakaʼi ʼi te alatike ʼaeni?
4 ʼE tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni pe koʼe ʼe tonu ke tou filifili te ʼu meʼa ʼae ʼe maʼuhiga ʼaupito ʼi totatou maʼuli. ʼE tou toe vakaʼi anai te faʼahiga fakaʼaogaʼi ʼo totatou temi maʼa Sehova pea mo te ʼu fua lelei ʼe feala ke tou maʼu.
KOTOU TOʼO NI LELEI ʼO ʼUHIGA MO TE MEʼA ʼAE ʼE MAʼUHIGA
5. Kotea te tokoni ʼe tou maʼu ia Efeso 5:15-17? Pea ʼe tokoni feafeaʼi ki he tupulaga?
5Filifili te faʼahiga maʼuli ʼae ʼe lelei. ʼE tokaga tafito pe te kau tupulaga ki te meʼa ʼae ʼe natou fia fai ʼi tonatou maʼuli. ʼE fakalotomalohiʼi natou e te kau faitokoni ʼi te ʼu fale ako peʼe ko ʼonatou famili ʼae ʼe mole ʼi te moʼoni ke natou fai ni ako maʼoluga ke maʼu ai hanatou gaue lelei. Kae ʼe lahi anai te temi ka natou fakaʼaogaʼi ki ai. Kae ʼe toe fakalotomalohiʼi ia e te ʼu matuʼā mo te ʼu tehina mo tuagaʼane te kau tupulaga ke natou fakaʼaogaʼi tonatou temi maʼa te tauhi kia Sehova. Kotea ʼe tokoni ki he tupulaga ʼe ʼofa ia Sehova ke ina toʼo he tonu ʼe lelei? ʼE tonu ke ina lau ia Efeso 5:15-17 pea mo metitasio ki ai. (Lau.) Ka ʼosi lau e he tupulaga te ʼu vaega ʼaia, ʼe feala ke feuiʼaki fenei: ‘Kotea ia “te finegalo ʼo Sehova”? Ko te tonu fea ʼae ka au fakafiafia ai tona loto? Kotea te tonu ʼe tokoni mai ke au fakaʼaogaʼi lelei toku temi?’ Kotou manatuʼi ʼe tou maʼuʼuli nei ʼi te ʼu temi fakaʼosi pea ʼe kua vave pulihi te malama ʼa Satana. Koia, ʼe lelei age ke tou fakaʼaogaʼi totatou maʼuli ki he ʼu gaue ʼe fakafiafiaʼi ai ia Sehova.
6. Kotea te tonu fakapotopoto neʼe fai e Malia?
6Te faʼahi ʼae ʼe maʼuhiga ʼaupito. Kotou fakakaukauʼi age muʼa ʼe ʼi ai aluʼaga lelei ʼe lua ʼe tonu ke tou fai. Kapau ʼe tou fia fakaʼaogaʼi lelei totatou temi, ʼe tonu ke tou filifili he aluʼaga pe ʼe tahi. Pea ko te aluʼaga ʼaia neʼe hoko ʼi te alu ʼa Sesu kia Malia mo Maleta. Neʼe fiafia ʼosi ia Maleta ʼi te tali e Sesu kio ia, koia ʼae neʼe alu ai ʼo teuteuʼi he meʼa kai. Neʼe toe fiafia foki mo Malia ʼi tana sio kia Sesu kae neʼe fia nofo ʼi ʼona tafa ʼo fakalogo tana faiakonaki. Neʼe mole kovi te meʼa ʼae neʼe fai e Maleta, kae neʼe ‘filifili e Malia ia te vahe ʼae ʼe lelei age.’ (Luka 10:38-42, nota.) Ki muli age, neʼe lagi galoʼi e Malia te meʼa ʼae neʼe ina kai ʼi te ʼaho ʼaia. Kae ʼe mahino ia, neʼe ina manatuʼi te ʼu faʼahi ʼae neʼe akoʼi age e Sesu. Neʼe fiafia ia Malia ʼi te kiʼi temi ʼae neʼe fakatahi ai mo Sesu. Pea ʼe toe feia pe mo tatou, ʼe tonu foki ke tou leleiʼia mo te temi ʼae ʼe tou fakatahi ai mo Sehova. Koia, ʼe feafeaʼi hatatou fakaʼaogaʼi lelei totatou temi?
KOTOU FAKAʼAOGAʼI LELEI TOKOTOU TEMI MO SEHOVA
7. He koʼe ʼe maʼuhiga ʼaupito ke tou faikole, mo ako pea mo metitasio?
7ʼE tou iloʼi ka tou faikole, mo ako pea mo metitasio, ʼe hage pe ʼe tou atolasio kia Sehova. Ka tou faikole, ʼe tou palalau ki tatatou Tamai ʼe ʼi selo, ʼae ʼe ʼofa mamahi ia tatou. (Pes. 5:8) Ka tou ako te Tohi-Tapu, ʼe tou maʼu ai ‘te ʼatamai malama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua,’ ia te Matapuna ʼo te poto. (Taag. 2:1-5) Pea ka tou metitasio, ʼe tou iloʼi lelei age ai te ʼu kalitate ʼo Sehova pea mo manatuʼi ai te ʼu meʼa taulekaleka neʼe ina fai maʼa tatou pea mo te tagata. ʼE ko te faʼahiga fakaʼaogaʼi lelei la ʼaia ʼo totatou temi. Kae kotea ʼe tokoni mai ke tou fai te faʼahi ʼaia?
8. Neʼe fakaʼaogaʼi feafeaʼi e Sesu tona temi ʼi tana ʼi te toafa? Pea kotea te ako maʼa tatou?
8Kotou faiga ʼo kumi he koga meʼa ʼe mole logoaʼa. Kotou faʼifaʼitakiʼi ia Sesu. ʼI muʼa ʼo tana kamata tana minisitelio, neʼe alu ʼo nofo ʼaho ʼe 40 ʼi te toafa. (Luka 4:1, 2) Neʼe lava faikole ai kia Sehova mo metitasio ki te meʼa ʼae neʼe loto e tana Tamai ke ina fai. ʼI tana fai te faʼahi ʼaia, neʼe nofo teuteu ki te ʼu ʼahiʼahi ka ʼamanaki tau mo ia. Kotea te ako ʼe tou taʼofi mai te faʼifaʼitaki ʼa Sesu? ʼE lagi ʼe hahaʼi tokotou ʼapi, ʼo mole feala ai ke kotou olo ki he faʼahi ʼe mole logoaʼa. Kapau koia, ʼe feala hakotou olo ʼo kumi he koga meʼa ʼi tuʼa ʼe mole logoaʼa. Ko te aluʼaga ʼaia neʼe fai e Julie ʼi tana fia toʼo he temi ke faikole ai kia Sehova. ʼE nofo mo tona ʼohoana ʼi he kiʼi koga fale ʼi Falani. Pea ʼe mole feala hana nofo tokotahi ai he ʼe maʼua aipe ke ʼi ai he meʼa ʼe fakalelu age. ʼE ui fenei e Julie: “ ʼI te ʼaho fuli, ʼe au alu ʼo haʼele ʼi te haʼeleʼaga ʼa te hahaʼi. ʼE feala haku nofo tokotahi ai mole fakalelu mai he tahi pea mo palalau faʼifaʼitaliha mo Sehova.”
9. Logo la neʼe maʼumaʼua ia Sesu, kae neʼe ina fakaha feafeaʼi ʼe maʼuhiga ʼaupito ʼana felogoi mo Sehova?
9 Neʼe maʼumaʼua tuʼumaʼu ia Sesu. ʼI tana faifakamafola ʼi te kele, neʼe muliʼi ia ia e he hahaʼi kaugā malie mai ʼae potu ki ʼae potu. Pea neʼe lagi lahi tona temi ʼae neʼe tokaga ai kia natou. ʼI te tahi ʼaho, “neʼe fakatahitahi mai te kolo katoa ki te muʼa matapa” ke natou sisio ki ai. Kae neʼe maʼu pe e Sesu he temi ke faikole ai ki tana Tamai ko Sehova. ʼI muʼa ʼo te hopo ake ʼo te laʼa, neʼe alu ki “he koga meʼa lavaki” ʼo feala ai hana faikole ʼateaina mo tana Tamai.—Mko. 1:32-35.
10-11. Ka tou lau ia Mateo 26:40, 41, kotea te tokoni neʼe foaki e Sesu ki ʼana tisipulo? Kae kotea ʼae neʼe hoko?
10 ʼI te po fakaʼosi ʼo te mate ʼa Sesu, neʼe ina kumi he koga meʼa ʼe mole logoaʼa ʼe feala ai hana metitasio mo faikole. ʼE kua vave ʼosi tana minisitelio. Pea neʼe ina maʼu te koga meʼa ʼaia ʼi te ʼoloto ʼo Setesemani. (Mat. 26:36) ʼI te po ʼaia, neʼe foaki ai e Sesu he ʼu tokoni ki ʼana tisipulo ʼo ʼuhiga mo te faikole.
11 Kotea ʼae neʼe hoko? ʼI tanatou tau atu ki te ʼoloto ʼo Setesemani, neʼe kua poʼuli ʼosi, ʼe lagi kua fakalaka te maʼupo ia. Neʼe kole age e Sesu ki ʼana apositolo ke natou nofo “ ʼalaʼala,” pea neʼe alu ʼo faikole. (Mat. 26:37-39) Kae ʼi te lolotoga faikole ʼaia ʼa Sesu, neʼe natou tulemomoe. ʼI tana maʼu atu ʼe natou momoe, neʼe ina toe kole age ke “kotou nonofo ʼalaʼala pea mo faikole tuʼumaʼu.” (Lau ia Mateo 26:40, 41.) Neʼe tokagaʼi e Sesu tanatou hoha pea mo tanatou gaʼegagaʼe. Neʼe lotomahino he neʼe ina iloʼi “ ʼe vaivai te kakano.” Kae neʼe tuʼa lua te alu ʼa Sesu ʼo faikole. Pea ʼi tana toe liliu mai, neʼe ina maʼu atu ʼana tisipulo ʼe natou lolotoga momoe kae mole natou faikole.—Mat. 26:42-45.
12. Kotea ʼe feala ke tou fai mo kapau ʼe tou logoʼi ʼi ʼihi temi ʼe tou hoha peʼe gaʼegaʼe ʼaupito ʼi te faikole?
12Kotou filifili lelei te temi ʼae ke kotou faikole ai. ʼI ʼihi temi, ka tou hoha peʼe gaʼegaʼe ʼaupito, ʼe faigataʼa tatatou faikole. Kapau kua hoko kia koutou te faʼahi aia, ʼe mole ko koutou pe. Kotea ʼe feala ke kotou fai? Neʼe ko te agamahani ʼa ʼihi ko te faikole kia Sehova ʼi te ʼosi ʼo he ʼaho katoa. Kae kua natou leleiʼia age tanatou faikole ʼi te ʼu afiafi he ʼe mole natou gaʼegaʼe ai ke feafeaʼi. Neʼe tokagaʼi e ʼihi ʼe natou faikole lelei age moka natou heheka peʼe tuʼutuli. Kae ʼe feafeaʼi mo kapau ʼe tou hoha peʼe lotovaivai ʼaupito? Kotou fakaha kia Sehova te ʼu meʼa ʼae ʼe kotou logoʼi. Pea ʼe mahino papau ia, ʼe lotomahino anai ia tatatou Tamai manavaʼofa.—Pes. 139:4.
13. Kotea ʼe hoko moka ʼe ʼi ai he ʼu kiʼi masini toʼotoʼo?
13Ka kotou ako te Tohi-Tapu, ʼaua naʼa kotou fai he meʼa ke fakaleluʼi ai koutou. ʼE tokoni mai te faikole ke tou fakamalohiʼi ʼatatou felogoi mo Sehova. Kae ʼe mole gata ai. ʼE toe tokoni mai te ako ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua mo te kau ki te ʼu fono ke tou fakaovi ai ki te ʼAtua. ʼE ʼi ai koa he meʼa ʼe feala ke kotou fai ke kotou fakaʼaogaʼi lelei ai tokotou temi ki te ako mo takotou kau ki te ʼu fono? Kotou fai te fehuʼi ʼaeni: ‘Kotea ʼae ʼe tupu ai taku mole tokaga lelei ʼi te ʼu fono peʼe ko taku ako?’ ʼE ko te tatagi koa ʼo taku telefoni moka pauʼi peʼe faitohi mai he tahi? Ia ʼaho nei, ʼe maʼu e te toko lauʼi miliale hahaʼi te ʼu kiʼi masini toʼotoʼo ʼaia. ʼE manatu ʼihi hahaʼi faifekumi ka tuku ovi mai he telefoni toʼotoʼo ʼe feala ke ina fakaleluʼi tatou moka tou faiga ke tou tokaga tafito ki he meʼa. ʼE ui fenei e he tagata faiako: “ ʼE mole kotou tokaga lelei ki te meʼa ʼae ʼe kotou fai he ʼe tuku takotou fakakaukau ki he tahi meʼa.” ʼE tau ui mai ʼi ʼatatou fakatahi lalahi ke
tou matehi peʼe mamalieʼi ʼatatou telefoni naʼa fakalelu ki ʼihi. Pea ʼe feala ke tou toe fai feia moka tou nofo tokotahi ke mole fakalelu mai moka tou faipalalau mo Sehova.14. Ka tou lau ia Filipe 4:6, 7, ʼe tokoni feafeaʼi mai ia Sehova ke mole fakaleluʼi tatou e he meʼa?
14Kotou kole kia Sehova ke tokoni atu ke mole fakaleluʼi koutou. Ka kotou tokagaʼi kua tuku takotou fakakaukau ki he tahi meʼa ʼi takotou ako peʼe ko te fono, kotou kole kia Sehova ke tokoni atu ke mole kotou manatu ki he tahi meʼa. Kapau ʼe kotou tuʼania, ʼe lagi lelei age ke kotou tuku keheʼi ʼakotou tuʼania kae kotou tokaga tafito ki te Folafola ʼa te ʼAtua. Pea ʼe maʼuhiga ʼaupito ke kotou fai te faʼahi ʼaia. Kotou kole ke kotou maʼu te tokalelei ʼae ʼe ina taupau anai ʼokotou loto ʼo feia pe mo ʼokotou “fealagia fakakaukau.”—Lau ia Filipe 4:6, 7.
TE ʼU FUA LELEI MOKA TOU FAIKOLE, MO AKO PEA MO KAU KI TE ʼU FONO
15. Kotea te fua lelei ʼe tou maʼu moka tou toʼo he temi ke tou felogoi ai mo Sehova?
15 Ka kotou toʼo he temi ke kotou felogoi, mo fakalogo pea manatu kia Sehova, ʼe fua lelei anai kia koutou. ʼO feafeaʼi? ʼUluaki, ʼe kotou toʼo anai ni tonu ʼe lelei. ʼE ui mai ʼi te Tohi-Tapu “ko ae e nofo tuumau mo te kau poto e liliu anai o poto.” (Taag. 13:20) Koia, ka kotou toʼo he temi ke kotou felogoi ai mo Sehova, te Matapuna ʼo te poto, ʼe kotou liliu anai ʼo poto. ʼE kotou mahino lelei age anai pe ʼe feafeaʼi hakotou fakafiafiaʼi ia ia pea mo tekeʼi te ʼu tonu ʼae ʼe lotomamahi ai.
16. ʼE tokoni feafeaʼi mai te faikole mo te ako ke hikihiki age tatatou faʼahiga faiako?
16 Lua, ʼe kotou faiva anai ʼi te faiako. Ka tou fai he ako ʼa he tahi, ʼe tou tokoni tafito ki ai ke fakaovi kia Sehova. Ka tou felogoi tuʼumaʼu mo tatatou Tamai ʼe ʼi selo, pea ʼe toe lahi age anai totatou ʼofa kia te ia pea mo tou lava tokoni ki tatatou ako ke toe ʼofa mo ia kia Sehova. Ko te aluʼaga ʼaia neʼe fai e Sesu. Ka palalau ʼo ʼuhiga mo Sehova, pea ʼe logoʼi e ʼana tisipulo tona ʼofa ʼi tana Tamai. Koia ʼae neʼe natou toe ʼoʼofa ai kia Sehova.—Soa. 17:25, 26.
17. He koʼe ʼe tokoni mai te faikole mo te ako ki te fakamalohiʼi ʼo tatatou tui?
17 Tolu, ʼe malohi anai takotou tui. Kotou fakakaukauʼi te meʼa ʼe hoko moka kotou kole ki te ʼAtua ke ina takitaki, mo fakalotofimalieʼi pea mo tokoni atu kia koutou. Ka tali ia Sehova ki te ʼu faikole ʼaia, pea ʼe malohi anai takotou tui. (1 Soa. 5:15) Kotea ʼe tokoni atu ke kotou fakamalohiʼi takotou tui? ʼE ko takotou ako tokotahi. ʼE ui ʼi te Tohi-Tapu “e tupu te tui mai te meʼa ʼae neʼe kita logo ki ai.” (Loma 10:17) Kae kapau ʼe tou fia maʼu he tui ʼe malohi, ʼe mole gata pe ki tatatou maʼu te ʼatamai malama. Kotea ʼae ʼe tonu ke tou toe fai?
18. He koʼe ʼe tonu ke tou metitasio? Kotou tuku mai he faʼifaʼitaki.
18 ʼE tonu ke tou metitasio ki te ʼu meʼa ʼae ʼe tou ako. Ko te aluʼaga ʼaia neʼe hoko kia ia ʼae neʼe ina tohi ia Pesalemo 77. Neʼe lotohoha he neʼe manatu ʼe mole kei ina maʼu mo ʼona tehina Iselaele ia te ʼofa ʼo Sehova. Neʼe mole mamoe ʼi te poʼuli ʼuhi ko tana hoha ki te faʼahi ʼaia. (Vaega 3-9) Kotea neʼe ina fai? Neʼe ina ui kia Sehova ‘ ʼe au metitasio anai ki ʼau gaue fuli pea ʼe au fia fakakaukauʼi te ʼu gaue neʼe ke fai.’ (Vaega 13) ʼE mahino ia, neʼe iloʼi e te tagata faipesalemo te ʼu gaue neʼe fai e Sehova ki tana hahaʼi ʼi te temi muʼa. Kae neʼe hoha pe, ʼo feuiʼaki ‘ ʼe kua galoʼi koa e te ʼAtua ke ina fakaha mai tona ʼofa, peʼe mole kei manavaʼofa ia ʼuhi ko tona ita?’ (Vaega 10) Neʼe metitasio te tagata faipesalemo ki te ʼu gaue ʼa Sehova pea mo tana fakaha tona manavaʼofa ʼi te temi muʼa. (Vaega 12) Kotea ʼona fua? Neʼe tui papau te tagata faipesalemo ʼe mole liʼaki anai e Sehova Tana hahaʼi. (Vaega 16) Koia, kapau ʼe kotou metitasio ki te ʼu gaue neʼe fai e Sehova ki tana hahaʼi pea mo tana tokoni atu kia koutou, ʼe malohi anai takotou tui.
19. Kotea te tahi fua lelei ʼe tou maʼu moka tou toʼo he temi ke tou felogoi ai mo Sehova?
19 Fa, ʼe malohi anai tokotou ʼofa kia Sehova. Pea ko te faʼahi ʼaia ʼe maʼuhiga ʼaupito. Ko te ʼofa ʼe ina uga anai koutou ke kotou fakalogo kia Sehova, mo fai ni sakilifisio ke fiafia ai pea ke kotou katakiʼi te ʼu ʼahiʼahi fuli. (Mat. 22:37-39; 1 Ko. 13:4, 7; 1 Soa. 5:3) ʼE mole he tahi age meʼa ʼe maʼuhiga ʼaupito, ʼe ko tatatou maʼu he ʼu felogoi lelei mo Sehova.—Pes. 63:2-9.
20. Kotea ka kotou fai ke kotou maʼu ai he temi ke kotou faikole, mo ako pea mo metitasio?
20 Kotou manatuʼi ʼe kau te faikole, mo te ako ʼo te Tohi-Tapu pea mo te metitasio ki te tauhi kia Sehova. Kotou faʼifaʼitakiʼi ia Sesu. Kotou kumi he ʼu koga meʼa ʼe mole logoaʼa ke kotou felogoi ai mo Sehova. Kotou liʼaki te ʼu meʼa ʼae ʼe fakaleluʼi ai koutou. Kotou kole kia Sehova ke tokoni atu ke mole fakaleluʼi koutou moka kotou fai ni gaue fakalaumalie. Koia, kapau ʼe kotou fakaʼaogaʼi lelei tokotou temi ia ʼaho nei, ʼe fakapale anai koutou e Sehova ʼo ina foaki atu te maʼuli heʼe gata ʼi te malama foʼou ʼa te ʼAtua.—Mko. 4:24.
KATIKO 28 Tou Kaumeʼa Mo Sehova
^ pal. 5 Ko Sehova ʼe ko totatou Kaumeʼa lelei. ʼE maʼuhiga ʼaupito tatatou fakakaumeʼa mo ia. Pea ʼe tou fia haga iloʼi lelei age ia ia. ʼE ʼaoga he temi ke tou iloʼi lelei he tahi pea ʼe toe feia pe moka tou fia haga fakamalohiʼi ʼatatou felogoi mo Sehova. Kae ʼe tou maʼumaʼua tuʼumaʼu ʼi ʼatatou gaue ʼo te ʼaho fuli. Koia, kotea ʼe tonu ke tou fai ke tou maʼu he temi ke tou fakaovi ai ki tatatou Tamai ʼe ʼi selo? Pea kotea ʼona fua lelei kia tatou?