ALATIKE AKO 37
‘’E Au Lulu’i Anai Te ʼu Puleʼaga Fuli’
“E au [lulu’i, NWT] anai te atu puleaga fuli; e aumai anai te u koloa o te atu puleaga fuli.”—AKE. 2:7.
KATIKO 24 Tou Hake Ki Te Moʼuga ʼo Sehova
TE ʼU MANATU FAKANOUNOU *
1-2. Ko te lulu’i fakata fea ne’e fakakikite e te polofeta ko Akeseo ki totatou temi?
KOʼENI te ʼu talamanatu ʼa natou ne’e hao ’i he mafuike lahi ne’e to ’i Népal, ’i te 2015: “ ʼI ni ki’i minuta si’i pe, ne’e holo ifo te ’u fale koloa mo te ’u fale fata kua ʼafea.” “Neʼe matataku te hahaʼi fuli . . . Tokolahi ne’e natou ui ’e mole fualoa ia, kae kia au ’e mole toe ʼosi anai ia.” Kapau ne’e hoko mai kia tatou he tu’utamaki fakamataku feia, ’e mole tou galo’i vave anai.
2 Kae, ’i te temi nei, ’e mole ko he fenua pe ’e tahi, kae ko te ’u puleʼaga fuli ʼae ’e hoko ai he ’u galulu malohi, pea neʼe hoko talu mai fualoa. Ko te aluʼaga ’aia ne’e fakakikite e te polofeta ko Akeseo. Neʼe ina ui fenei: “E folafola [Sehova, NWT] o te atu fua tau: Kei toe pe he kii temi siisii, pea e au [luluʼi, NWT] anai te atu lagi mo te kele, te tai mo te kele magemage.”—Ake. 2:6.
3. Kotea te kehekehe ’o te fakakikite ’a Akeseo pea mo he mafuike?
3 Ko he mafuike ’e ina maumau’i ia meʼa fuli, kae ko te luluʼi ’ae ne’e fakaha e Akeseo ’e ’i ai ʼona fua lelei. Ne’e ui e Sehova: “E au [lulu’i, NWT] anai te atu puleaga fuli; e aumai anai te u koloa o te atu puleaga fuli, pea e au fakafonu anai ki te kololia te fale aeni.” (Ake. 2:7) Ne’e hoko feafeaʼi ia te lea fakapolofeta ʼaia ’i te temi ’o Akeseo? Pea ’e hoko feafea’i ’i totatou temi? ’E tou tali anai ’i te alatike ʼaeni ki te ’u fehuʼi ʼaia. ’E tou toe vakaʼi anai pe feafea’i hatatou kau ki te gaue ʼaia ko te lulu’i ’o te ’u puleʼaga.
HE LOGO FAKALOTOMALOHI ’I TE TEMI ’O AKESEO
4. Kotea te gaue ne’e tuku age e Sehova kia Akeseo?
4 Ne’e tuku age e Sehova kia Akeseo he gaue maʼuhiga ke ina fakahoko. ʼI muʼa ʼo tana fai te faʼahi ʼaia, ne’e kau ia Akeseo ’i te kau Sutea ʼae ne’e mavae mai Papiloni ’i te ta’u 537 I.M.T.S. *, ’o toe liliu ki Selusalemi. ʼOsi pe ki ai ni mahina ’i tanatou tau atu, ne’e natou fakatu’u te ’u fakatafito ’o te fale lotu ’a Sehova. (Eseta. 3:8, 10) Kae, ne’e natou lotovaivai leva pea mo taʼofi te ʼu gaue ʼuhi ko te fakafeagai ʼae ne’e fai kia natou. (Eseta. 4:4; Ake. 1:1, 2) Koia, ’i te ta’u 520 I.M.T.S., ne’e ui e Sehova kia Akeseo ke ina fakalotomalohi’i natou ke natou fakaʼosi te fale lotu. *—Eseta. 6:14, 15.
5. He koʼe neʼe fakalotomalohi te logo ʼae ne’e fakaha e Akeseo ki te kau Sutea?
5 Neʼe fakaha e Akeseo te logo ki te kau Sutea ke natou tui malohi kia Sehova. Ne’e ina ui fenei kia natou: “Kotou lotomalohi, koutou fuli hahaʼi ’o te fenua, ko te ui ʼaia ’a Sehova, pea ke kotou gaue. Koteʼuhi ’e au nofo mo koutou, ko te ui ʼaia ’a Sehova ’o te atu fua tau.” (Ake. 2:4, NWT) ʼE mahino ia, neʼe natou lotomalohi ʼi tanatou logo ki te ui ’ae “Sehova ’o te atu fua tau.” ʼE ʼi ai te foʼi kautau lahi ’a Sehova, ko ni ʼaselo ʼe natou fakalogo ki ai. Koia kapau ’e falala te kau Sutea kia te ia, pea ’e iku lelei anai tanatou gaue.
6. Kotea ka hoko anai ʼi te lulu’i ʼae neʼe fakakikite e Akeseo?
6 Ne’e fakatotonu e Sehova kia Akeseo ke ina fakaha ki te kau Sutea ’e ina lulu’i anai te ʼu puleʼaga fuli. Ne’e ko he logo fakalotomalohi ki te kau Sutea, he neʼe natou taʼofi tanatou gaue. Koia, ne’e natou tala ’e lulu’i anai e Sehova te Puleʼaga ’o Pelesia, pea mo te ’u fenua ’e kau ki ai. Kotea anai ka hoko? ʼUluaki ’e faka’osi anai te laga ’o te fale lotu. Pea ʼomai anai te kau matapule ’o tauhi fakatahi mo natou kia Sehova. ʼE mahino ia, ne’e ko he logo fakalotomalohi ki te ’u kaugana ’a te ʼAtua.—Sakl. 8:9.
KO HE GAUE ’E INA LULU’I IA TE HAHAʼI FULI
’E ke kau koa ʼaki he lototoʼa ki te gaue ʼae ko te lulu’i ’o te ’u puleʼaga? (Vaka’i te palakalafe 7-8) *
7. Kotea te gaue ʼae ’e tou kau ki ai ’e ina lulu’i te kele katoa? Fakamahino.
7 ’E hoko feafea’i te fakakikite ’a Akeseo ’i totatou temi? ’E lulu’i e Sehova te ’u puleʼaga fuli, pea ’e ʼi ai te gaue ’e tonu ke tou fakahoko. ’I te 1914, ne’e fakanofo e Sehova ia Sesu Kilisito ko te Hau ’o tona Puleʼaga ʼae ’i selo. (Pes. 2:6) Ne’e mole fiafia te kau taki ’o te malamanei, ’i te fakatu’u ’o te Puleʼaga ʼaia. Kotea tona tupuʼaga? He ʼe fakaʼosi “te temi ʼae kua fakatu’utu’u ki te ’u puleʼaga,” ko tona fakaʼuhiga ʼe mole toe ʼi ai anai he tagata ’e ina fakafofoga te ’afio ’a Sehova ’i te kele. (Luka 21:24) Neʼe mahino te ʼu kaugana ’a Sehova ki te faʼahi ʼaia. Koia, talu mai te 1919 ne’e natou fakamafola ‘te logo lelei ’o te Puleaga,’ ko te pule’aki pe ’aia ’e tahi ki te ’u fihifihia ’o te tagata. Pea ko te logo ʼaia ne’e ina lulu’i te malamanei katoa.—Mat. 24:14.
8. Ia Pesalemo 2:1-3, kotea te manatu ʼa te tokolahi ki te logo ʼae ’e tou fakamafola?
8 Kotea te manatu ʼa te hahaʼi ki te logo ʼae ’e tou fakamafola? Ko ʼihi ’e natou fakafisi ki ai. (Lau ia Pesalemo 2:1-3.) Kua gatutu te ’u puleʼaga. ’E mole natou fia tali ia ia ʼae ne’e fakanofo e Sehova ke Takitaki. Ma’a natou ia, ko te logo ʼae ’e tou fakamafola ʼe mole ko he “logo lelei.” Ko ʼihi puleʼaga ne’e natou tapu’i te faifakamafola. Tokolahi te kau takitaki ’e natou ui ’e natou tauhi ki te ʼAtua, kae mole natou fia fakafisi ki ’onatou tu’ulaga. Koia ohage pe ko te temi ’o Sesu, ’e natou fakafeagai ki te Fakanofo ’a Sehova ’o natou fakataga’i ʼana tisipulo agatonu.—Gaue 4:25-28.
9. Kotea te fakaafe ’e foaki e Sehova ki te ’u puleʼaga?
9 Kotea te fakaafe ’e foaki e Sehova ki te ’u puleʼaga? ’E tou mau tona tali ’i te Pesalemo 2:10-12, NWT: “Koia, ʼi te temi nei, ’u hau, ke kotou maʼu te fakasiosio poto. Kau tu’i fakamau ’o te kele, kotou tali te fakatonutonu. Kotou tauhi kia Sehova ʼi te manavasiʼi pea mo kotou fakafiafia ʼi te tekelili. Kotou fakaʼapaʼapa ki te ʼalo, naʼa ita te ʼAtua kia koutou pea mo kotou mamate, he ʼe ita vave. Manuʼia ia natou fuli ʼae ʼe fenonoʼi ʼi te ʼAtua.” Koia ʼe lotoʼofa ia Sehova pea mo ina tuku he temi kia natou ke natou toʼo he tonu ʼe lelei. ʼE feala pe ke natou fetogi tanatou faʼahiga manatu ’o ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼa te ʼAtua. Kae kua nounou te temi pea ʼe tou maʼu’uli nei “ ʼi te ʼu ʼaho fakamuli.” (2 Tim. 3:1; Esa. 61:2) Koia, ’e ma’uhiga ʼaupito ke iloʼi e te hahaʼi te mo’oni pea mo natou filifili ke natou tauhi kia Sehova.
KO ʼIHI NE’E NATOU TALI FAKAFIAFIA
10. Ia Akeseo 2:7-9, ʼe tali feafeaʼi anai e ʼihi te lulu’i ’o te ’u puleʼaga?
10 Ko ʼihi ne’e natou tali lelei te logo ’o ʼuhiga mo te lulu’i ’o te ’u puleʼaga ’ae ne’e tala e Akeseo. Ne’e ina fakakikite ʼe hili pe te lulu’i ʼaia, “e aumau anai te u koloa [te hahaʼi fakamalotoloto] o te atu puleaga fuli” ki te fale ʼo Sehova ʼo atolasio ai. * (Lau ia Akeseo 2:7-9.) Ko Esaia ohage pe ko Mikea ne’e nā fakakikite te ’u aluʼaga ’e tatau ka hoko anai ’i te “u aho fakamuli.”—Esa. 2:2-4; Mik. 4:1, 2.
11. Kotea ʼae ne’e fai e Ken ’i tana maʼu te logo lelei ’o te Puleʼaga?
11 Tou palalau fakanounou kia Ken. Ko te tehina ʼaia ne’e gaue ’i te pilo fakamalamanei. Kotea ʼae neʼe hoko kia ia ʼi tana iloʼi te logo ʼae
ʼe lulu’i te ’u puleʼaga? Ne’e maʼu e Ken te logo ʼaia kua hili ki ai ta’u ’e fagofulu, pea kei ina manatuʼi lelei pe te ʼaho ʼaia. Ne’e ina ui fenei: “’I taku hoki logo ki te ’u mo’oni Fakatohi-tapu, ne’e au fiafia ’i taku iloʼi ʼae ’e tou maʼuli nei ’i te ’u ʼaho fakamuli ’o te malama agakovi ʼaeni. Ne’e au mahino ai leva, ke au maʼu te ʼofa ’o te ʼAtua pea mo te maʼuli heʼe gata, ’e tonu ke au mavae mai te malama pea ke au tauhi fakamalotoloto kia Sehova. Hili pe taku faikole kia Sehova, ne’e au to’o atu aipe te tonu ʼae ke au mavae mai te malama, pea mo fakalogo ki te Puleʼaga ’o te ʼAtua, ʼae mole feala ke pulihi.”12. He koʼe ’e ui ʼe fakafonu e Sehova ʼaki te kololia tona fale lotu fakalaumalie ʼi te ʼu ʼaho fakamuli?
12 ’E ha lelei te tapuakina’i e Sehova tana hahaʼi. ʼI te ’u ʼaho fakamuli, kua hake te kaugā malie ’o tana kau atolasio. ’I te 1914, ne’e kei natou lauʼi afe pe. Kae ’i te temi nei, kua natou toko valu miliona tupu. Pea ʼe fakatahi mai kia natou he toko lauʼi miliona hahaʼi ʼi te taʼu fuli ʼo fakamanatu ʼo te mate ’o Sesu. Koia ʼe fakafonu ai te fale lotu fakalaumalie ʼo Sehova, ʼaki “te u koloa o te atu puleaga fuli.” Ko te fale lotu fakalaumalie ʼaia ʼo Sehova ʼe fakaʼuhiga ki ʼana fakatuʼutuʼu ki te tauhi maʼa. ’E toe fakakololia’i te huafa ’o te ʼAtua e te hahaʼi fuli ʼaia he ʼe natou fai ni fetogi ke natou kofu’i te ʼuluagaaga fo’ou.—Efe. 4:22-24.
13. Ne’e fakaha feafea’i ʼi ʼihi lea fakapolofeta te tuputupu ’a te hahaʼi ’a Sehova? (Vakaʼi te pāki ʼo te takafi.)
13 Ne’e kua tala fakatomuʼa ʼi ʼihi lea fakapolofeta te tuputupu ʼa te hahaʼi ’a Sehova. Ohage la ko te lea fakapolofeta ʼa Esaia kapite 60. ʼE ui fenei ʼi te vahe 22, NWT: “Ko te tokosiʼi ʼe liliu anai ko te lauʼi afe, pea ko ia ʼae ʼe veliveli ʼe liliu anai ko te puleʼaga malohi. Ko au, Sehova, ʼe au fakavilivili’i anai te faʼahi ʼaia ʼi tona temi totonu.” Ko te tuputupu ʼaia ’o te kau atolasio mo’oni ’e ha ai he aluʼaga fokaofoofo. Koia, ʼe maʼu e te ’u “koloa” ʼaia ni fealagia, pea ’e natou holi malohi ke natou kau ki te fakamafola ‘’o te logo lelei ’o te Puleʼaga.’ Neʼe tuku ai te “huʼa pipi ’o te ’u puleʼaga” ki te hahaʼi ʼa Sehova. (Esa. 60:5, 16, NWT) ʼAki te lagolago ’o te ’u kaugā gaue maʼuhiga ʼaia, kua feala ke tou faifakamafola ia fenua mo telituale ’e 240, pea mo fakaliliu te ’u tohi ia lea ʼe 1000 tupu.
TOU FILIFILI PE ’E TOU LAGOLAGO KIA ʼAI
ʼE fiafia te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼae ʼi te malamanei katoa ʼi te fakamafola ki ʼihi te Puleʼaga ʼo te ʼAtua (Vakaʼi te palakalafe 13)
14. Kotea ʼae ’e tonu ke fai e te hahaʼi ia ʼaho nei?
14 ’I te temi fakaʼosi ʼaeni, ko te lulu’i ’o te ’u puleʼaga ’e ina fakamaʼua te hahaʼi fuli ke natou to’o he tonu. ʼE natou lagolago anai koa ki te Puleʼaga ’o te ʼAtua, pe’e falala natou ki te ’u puleʼaga ’o te malamanei? Ko te hahaʼi fuli ’e tonu anai ’i he aho ke natou fakaha pe ’e natou lagolago kia ʼai. ’E fakalogo te hahaʼi ’a Sehova ki te ’u lao ’o te fenua ʼae ’e natou maʼu’uli ai, kae mole natou kau ki te ʼu fihi fakapolitike. (Loma 13:1-7) ʼE natou mahino ko te puleʼaki pe ’e tahi ki te ’u faigata’a ’o te tagata ’e ko te Puleʼaga ’o te ʼAtua. Pea ko te Puleʼaga ʼaia ’e mole kau ia ’i te malamanei.—Soa. 18:36, 37.
15. ʼI te tohi ’o Fakaha ’e ʼahiʼahi’i feafea’i anai te agatonu ’a te hahaʼi ’a te ʼAtua?
15 ʼE talanoa ʼi te tohi ’o Fakaha ki te ʼahiʼahi’i anai ʼo te agatonu ’a te ’u kaugana ’a te ʼAtua ʼi te ’u ʼaho fakamuli. ’E toe ʼasili age anai totatou fakatagaʼi pea mo te fakafeagai. ’E fakamaʼua anai e te ’u puleʼaga ia te hahaʼi fuli ke natou fakalogo ʼateaina age pe kia natou. Pea ’e natou fakataga’i anai natou ʼae ’e natou fakafisi age. (Fkha. 13:12, 15) Pea ’e natou ‘fakakinau’i anai te hahaʼi fuli, ia natou ʼae ʼe liliki pea mo natou ʼae ʼe lalahi, ia natou ʼae ʼe maʼu koloa pea mo natou ʼae ʼe masisiva, ia natou ʼae ʼe ʼateaina pea mo natou ʼae ʼe kaugana, ke fakailoga ʼonatou nima mataʼu peʼe ko ʼonatou laʼe.’ (Fkha. 13:16) ʼI te temi muʼa, ne’e fakailoga ʼaki he ukamea vela te ’u kaugana ke iloʼi ai pe ʼa ʼai. Pea ’e toe feia pe, ’i te temi nei, ’e natou loto ke fai ki te hahaʼi he fakailoga fakata ʼi ’onatou nima pe’e ko ’onatou lae. Pea ’e fakakinau’i anai natou ke natou fakaha ʼi ʼanatou manatu mo ʼanatou gaue ’e natou kau ki te faipolitike ’o tonatou fenua.
16. He koʼe ʼe maʼuhiga tatatou nofo agatonu kia Sehova?
16 ʼE tou tali anai koa te fakailoga fakata ʼaia pea mo lagolago ki te ’u puleʼaga? Ko natou ʼae ’e fakafisi ki te fakailoga ʼaia ’e natou felaveʼi anai mo he ’u faigata’aʼia pea ’e natou tu’utamaki’ia ai. Ne’e fakamahino fenei ʼi te tohi ’o Fakaha: “ ʼE mole feala ki he tahi ke faifakatau peʼe fakatau koloa gata pe kia ia ʼae ʼe ina maʼu te fakailoga.” (Fkha. 13:17) Kae ʼe tou iloʼi pe kotea ka fai anai e te ʼAtua kia natou ʼae ʼe natou maʼu te fakailoga ʼae ʼe tuʼu ia Fakaha 14:9, 10. ʼE mole tou tali te fakailoga ʼaia kae ’e tou tohi fenei anai ki totatou nima: “ ʼE au kau kia Sehova.” (Esa. 44:5, NWT) Koia ʼe tonu ke maʼuhiga kia tatou tatatou nofo agatonu kia Sehova. Ka tou fai feia, ’e fiafia anai Sehova ’i tana iloʼi ʼae ’e tou lagolago age kia te ia.
KO HE LULU’I FAKAʼOSI
17. Kotea ’e tou iloʼi ’o ʼuhiga mo te kataki fualoa ’a Sehova?
17 ʼE kataki fualoa ia Sehova ’i te ’u ʼaho fakamuli ʼaeni he ’e mole ina loto ke faka’auha he tahi. (2 Pet. 3:9) Kae ’e ina tuku ki te hahaʼi fuli te fealagia ʼae ke natou fakahemala, pea ke natou fai he tonu ’e lelei. He ko tana fa’a kataki ’e fakatuʼakoi. Ko natou ʼae mole natou to’o fakamalotoloto te faigamalie ʼae ’e tuku age e Sehova ’e natou hage pe anai ko te aluʼaga ʼae ne’e hoko kia Falaone ʼi te temi ’o Moisese. Ne’e ui fenei e Sehova kia Falaone: “Kanapau nee au faoi toku nima, o au tauteai ia koe ki te mate, ia koe mo tau hahai, kua ke puli nei i oluga o te kele. Kae nee au fakamauli ia koe, o tupu ke fakaha ia koe toku malohi pea ke fakamafola toku huafa i te kele katoa.” (Eke. 9:15, 16) ʼE hoki iloʼi anai te ’u puleʼaga fuli ’e ko Sehova tokotahi pe te ʼAtua mo’oni. (Esk. 38:23) ʼE natou ilo’i feafea’i anai?
18. (1) Kotea te tahi luluʼi ʼae ne’e fakaha ia Akeseo 2:6, 20-22? (2) ’E tou iloʼi feafea’i ’e hoko mo’oni anai ’i te ka haʼu te ’u palalau ʼaia ’a Akeseo?
18 Hili ni sekulo ki te mate ’a Akeseo, neʼe takitaki e te laumalie ’o te ʼAtua ia Paulo ke ina tohi te ’u folafola ʼae ia Akeseo 2:6, 20-22, ’e hoko anai ’i te ka hau. (Lau.) Neʼe tohi fenei e Paulo: “ ʼI te temi nei neʼe ina fakapapau fenei: ‘ ʼE mole au toe luluʼi pe anai te kele kaʼe ʼe au toe luluʼi anai foki mo te lagi.’ Ko te ui ʼae ‘ ʼE mole au toe luluʼi pe anai’ ʼe fakaha ai ʼe pulihi anai e te ʼAtua te ʼu meʼa ʼae neʼe luluʼi, te ʼu meʼa ʼaia neʼe mole ina fakatupu, ke feala ai ke tuʼu maʼu te ʼu meʼa ʼae neʼe mole luluʼi.” (Hep. 12:26, 27) ʼE kehekehe ia mo te luluʼi ʼae ʼe talanoa ia Akeseo 2:7. Ko te luluʼi ʼaeni, ʼe fakaʼuhiga ia ki te fakaʼauha heʼe gata ’o natou fuli ohage ko Falaone ʼae ne’e fakafisi ki te pule faʼitaliha ’a Sehova.
19. Kotea ʼae ne’e mole pulihi ’i te lulu’i fakaʼosi? Pea ’e tou iloʼi feafea’i te fa’ahi ʼaia?
19 Kotea ʼae ’e mole lulu’i anai pe’e pulihi anai? ’E hoko atu fenei e Paulo: “ ʼUhi ʼae ʼe tonu ke foaki mai he Puleʼaga ʼe mole feala ke luluʼi, tou hoko atu tatatou maʼu te ʼofa makehe, ke feala ai hatatou momoli he tauhi taputapu ʼe tali leleiʼi e te ʼAtua ʼaki he manavasiʼi pea mo he manavahe.” (Hep. 12:28) ʼEi, ka ʼosi pe te lulu’i fakaʼosi ʼaia, ʼe ko te Puleʼaga pe ’o te ʼAtua ʼe mole pulihi anai. ’E tu’u malohi anai ia ’o talu ai.—Pes. 110:5, 6; Tan. 2:44.
20. Kotea ʼe tonu ke fai e te hahaʼi fuli? Pea ʼe feafeaʼi hatatou tokoni ke natou toʼo he tonu ʼe lelei?
20 Koia ʼaua na’a puli noa totatou temi. ʼE tonu ki te hahaʼi fuli ke natou fai he tonu. Ohage la, ʼe natou haga lagolago pe anai koa ki te malamanei, ʼae ka ina taki natou ki te faka’auha? Pe’e natou fakaalu tahi anai koa tonatou maʼuli mo te finegalo ʼo te ʼAtua, ke natou maʼu ai te maʼuli heʼe gata? (Hep. 12:25) ʼAki tatatou faifakamafola, ʼe feala ai ke tou tokoni ke natou toʼo he tonu ʼe lelei. Koia, tou fakaafe he hahaʼi tokolahi ke natou lagolago ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. Pea ʼaua na’a galo kia tatou te ’u palalau ʼaeni ’o totatou ʼAliki ko Sesu: “Ko te logo lelei ʼaeni ʼo te Puleʼaga ʼe fakamafola anai ʼi te kele katoa ko he fakamoʼoni ki te ʼatu puleʼaga, pea hoki hoko mai anai ia te fakaʼosi.”—Mat. 24:14.
KATIKO 40 Ko Ai Neʼe Ke Foaki Ki Ai Tou Maʼuli?
^ pal. 5 ʼE talanoa anai ʼi te alatike ʼaeni ki he ʼu fakamahino foʼou ʼo te vaega ʼo Akeseo 2:7. Pea ʼe feala ke tou kau ki he gaue maʼuhiga ’e ina haga ’o luluʼi te ’u puleʼaga fuli. ’E tou vakaʼi anai te ʼu fua ʼo te gaue ’aia.
^ pal. 4 Ko te ’u mata’i tohi ’aeni I.M.T.S. ko tona faka’uhiga: ’I Mu’a ’o te Temi ’o Sesu.
^ pal. 4 ʼE tou iloʼi ne’e fakahoko e Akeseo te gaue ʼae neʼe tuku age e Sehova, he ne’e ʼosi te laga ’o te fale lotu ’i te ta’u 515 I.M.T.S.
^ pal. 10 Kua fetogi tatatou mahino ’o ʼuhiga mo te lea fakapolofeta ’o Akeseo 2:7-9. ʼI mua atu ne’e tou ui mole ko te lulu’i ’o te ’u puleʼaga ʼae ne’e ina taki mai te hahai fakamaloloto kia Sehova. Vakaʼi te alatike “Te ʼu Fehui ’a Te Kau Lautohi” ʼi Te Tule leʼo ʼaho 1 ʼo Sulio 2006.
^ pal. 64 FAKAMATALA ʼO TE ʼU PĀKI: Ne’e fakalotomalohi’i e Akeseo te kau Sutea ke natou lototoʼa ’o toe laga te fale lotu. ’E toe feia pe ʼi te ’u ʼaho fakamuli ʼaeni ’e fakamafola e te ’u kaugana ’a te ʼAtua ʼaki he lototoʼa te logo lelei ’o te Puleʼaga ’o te ʼAtua. ’E fakamafola e he taumatuʼa he logo ʼo ʼuhiga mo te lulu’i faka’osi.