Ko Ai ʼAe ʼe Ke Loto Ke Ina Fakamaʼuhigaʼi Koe?
“ ʼE mole heʼe faitotonu te ʼAtua ke ina galoʼi takotou gaue mo te ʼofa ʼae neʼe kotou fakaha ki tona huafa.”—HEPELEO 6:10.
1. Kotea ʼae ʼe tou fakaʼamu fuli ki ai?
KOTEA ʼe ke logoʼi moka mole kei iloʼi tou higoa, peʼe mole kei iloʼi koe e he tahi ʼe ke fakaʼapaʼapaʼi mo ke iloʼi lelei? Ko he faʼahi ʼe fakatupu lotovaivai. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi ʼe tou fakaʼamu fuli ke tali leleiʼi tatou e ʼihi. Kae ʼe mole tou loto pe foki ke natou iloʼi tatou. ʼE tou loto ke natou iloʼi totatou ʼuhiga totonu mo te ʼu gaue ʼae neʼe tou fai.—Numelo 11:16; Sopo 31:6.
2, 3. Kotea ʼae ʼe feala ke hoko mo kapau ʼe tou loto ke leleiʼia tatou e niʼihi? (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.)
2 Kapau ʼe mole tou tokaga, ko totatou loto ʼae ke leleiʼia tatou e ʼihi ʼe feala pe ke ʼi ai hona ʼu fua kovi. ʼI te malama ʼaeni ʼa Satana ʼe uga ai tatou ke tou fia maʼuhiga mo iloa. Ka hoko he aluʼaga feia, ʼe mole kei tou foaki leva kia Sehova ʼAtua, tatatou Tamai ʼi selo, te fakamaʼuhiga pea mo te tauhi ʼae ʼe tuha mo ia.—Fakaha 4:11.
Luka 20:46, 47, nota) Kae neʼe vikiʼi e Sesu te fafine vitua mo masiva, he neʼe ina foaki te ʼu kiʼi foʼi piesi ʼe lua neʼe lagi mole tokagaʼi e he tahi. (Luka 21:1-4) ʼE mahino mai, ʼe kehekehe te fakamaʼuhigaʼi ʼae e Sesu ia te hahaʼi. ʼE tokoni mai te alatike ʼaeni ke tou maʼu he ʼu manatu ʼe lelei ʼo ʼuhiga mo te fakamaʼuhigaʼi ʼo he tahi, pea ke alu tahi mo te manatu ʼa Sehova ʼAtua.
3 ʼI te temi ʼo Sesu, ko ʼihi takitaki lotu neʼe natou holi ke fakamaʼuhigaʼi natou. Neʼe fakatokagaʼi fenei e Sesu ʼana tisipulo: “Kotou tokakaga ki te kau sekelipa ʼae ʼe natou leleiʼia te feoloʼaki mo ʼonatou kofu loloa pea ke fai age he ʼu fakamalo ʼi te ʼu fakatauʼaga koloa. Pea ʼe natou leleiʼia te ʼu ʼuluaki hekaʼaga ʼi te ʼu sinakoka mo te ʼu nofoʼaga maʼuhiga ʼi te ʼu katoaga.” Pea neʼe ina toe hoko atu fenei: “Ko natou ʼaia, ʼe mamafa age anai tonatou fakamau.” (TE FAKAMAʼUHIGA ʼAE ʼE LELEI TUKUPAU
4. Kotea te fakamaʼuhiga ʼae ʼe lelei tukupau, pea kotea tona tupuʼaga?
4 Kotea te fakamaʼuhiga ʼae ʼe lelei tukupau? ʼE mole ko te fakamaʼuhiga ʼae ʼe faiga ki ai te hahaʼi ʼaki te maʼu ʼo he ʼu pepa ʼi he ako loaloaga, te maʼu ʼo he gaue lelei, peʼe ko te logologona ʼi te ʼu fakafiafia ʼo te malama. Kae neʼe fakamahino fenei e Paulo: “ ʼI te temi nei kua kotou iloʼi ia te ʼAtua, peʼe ʼi tona fakahagatonu, kua iloʼi koutou e te ʼAtua. Koia, kotea te tupuʼaga ʼo takotou toe liliu ki te ʼu meʼa vaʼiganoa pea mo fehiʼaʼinaʼi ʼo te malama ʼaeni, pea mo kotou toe fia kaugana ki te ʼu meʼa ʼaia?” (Kalate 4:9) ʼE ko he pilivilesio maʼuhiga te ‘kua iloʼi ʼo tatou e te ʼAtua,’ te ʼAliki Hau Tauʼaluga ʼo te ʼatulaulau. ʼE iloʼi e Sehova totatou ʼuhiga totonu, ʼe ʼofa ia tatou, pea ʼe ina loto ke tou fakaovi kia te ia. Pea ʼe feala ke tou liliu ko te ʼu kaumeʼa ʼo Sehova he neʼe ina fakatupu tatou.—Ekelesiasi 12:15, 16.
5. Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai ke iloʼi tatou e te ʼAtua?
5 ʼE tou iloʼi ko Moisese neʼe kaumeʼa mo Sehova. Neʼe faikole mamahi fenei kia Sehova: “Fakaha mai kia au ou ala,” pea neʼe tali fenei age e Sehova: “E au fai anai te mea ae e ke kole mai ki ai, koteuhi kua au ofa kia koe, pea e au iloi ia koe i tou higoa.” (Ekesote 33:12-17) ʼE toe feala kia Sehova ke ina iloʼi ia tatou totonu. Kotea ʼe tonu ke tou fai ke tou kaumeʼa ai mo Sehova? ʼE tonu ke tou ʼofa mo foaki totatou maʼuli kia te ia.—Lau ia 1 Kolonito 8:3.
6, 7. Kotea ʼae ʼe ina lava toʼo tatatou fakakaumeʼa pea mo Sehova?
6 Kae ʼe tonu ke tou taupau tuʼumaʼu ia tatatou fakakaumeʼa lelei mo tatatou Tamai ʼae ʼi selo. Ohage pe ko te ʼu ʼuluaki Kilisitiano ʼo Kalate, mole kei tonu ke tou kaugana ki “te ʼu meʼa vaʼiganoa pea mo fehiʼaʼinaʼi” ʼo te malama ʼaeni, ʼo kau ai mo te fia logona. (Kalate 4:9) Neʼe kua ako e te kau Kilisitiano ʼaia ʼo Kalate ke natou iloʼi te ʼAtua, pea neʼe kua iloʼi natou e te ʼAtua. Kae neʼe ui e Paulo ko te ʼu tehina ʼaia neʼe natou “toe liliu” ki te ʼu meʼa vaʼiganoa. ʼE hage pe neʼe ina fia ui age kia natou: ‘He koʼe ʼe kotou toe kumi te ʼu meʼa fakavale pea mo vaʼiganoa ʼae neʼe kua kotou lituʼa ki ai?’
7 ʼE feala koa ke hoko kia tatou te aluʼaga ʼaia? ʼEi. ʼI tatatou tali te moʼoni, neʼe lagi tou situʼa ki he ʼu lelei neʼe feala ke tou logona ai ʼi te malama ʼa Satana ohage ko Paulo. (Lau ia Filipe 3:7, 8.) Lagi neʼe tou lituʼa ki he ʼu ako maʼoluga, he tuʼulaga ʼe lelei, peʼe ko he ʼu aluʼaga ʼe tou maʼu koloa ai. Peʼe lagi neʼe feala pe ke tou iloa peʼe tou maʼu koloa, ʼuhi pe ko hotatou ʼu faiva ʼi te musika peʼe ko te ʼu faigaoʼi. Kae neʼe tou toe situʼa ki te ʼu faigamalie fuli ʼaia. (Hepeleo 11:24-27) ʼE mole ko he aga fakapotopoto anai hatatou fakahemala ki ʼatatou tonu lelei ʼaia, mo tou ui neʼe lagi lelei age totatou maʼuli mo ka na pau la neʼe mole tou situʼa ki te ʼu faʼahi ʼaia. Kapau ʼe tou manatu feia, ʼe feala pe ke tou toe liliu ki te ʼu faʼahi ʼaia ʼo te malama, ʼae neʼe kua tou fakaʼuhiga ko “te ʼu meʼa vaʼiganoa pea mo fehiʼaʼinaʼi.” *—Vakaʼi te kiʼi nota.
FAIGA MALOHI KE KE MAʼU TE FAKAMAʼUHIGA ʼAE MAI IA SEHOVA
8. ʼE feafeaʼi hau faiga malohi ke ke maʼu te fakamaʼuhiga ʼae mai ia Sehova?
8 ʼE feafeaʼi hau faiga malohi ke ke maʼu te fakamaʼuhiga ʼae mai ia Sehova kae mole mai te malama ʼaeni? ʼE tonu ke tou manatuʼi te ʼu moʼoni maʼuhiga ʼe lua. ʼUluaki, ʼe fakamaʼuhigaʼi tuʼumaʼu e Sehova ia natou fuli ʼae ʼe tauhi agatonu kia te ia. (Lau ia Hepeleo 6:10; 11:6) Pea ʼe ko he aga “heʼe faitotonu” kia Sehova tana galoʼi ʼana kaugana agatonu, koteʼuhi ʼe natou maʼuhiga fuli kia te ia. ʼE iloʼi tuʼumaʼu e Sehova “ia natou ʼae ʼaʼana.” (2 Timoteo 2:19) ʼE “iloi [e Sehova] te ala o te kau agatonu” pea ʼe ina iloʼi pe ʼe feafeaʼi tonatou haofaki.—Pesalemo 1:6; 2 Petelo 2:9.
9. Neʼe fakaha feafeaʼi e Sehova ia tona ʼofa ki tana hahaʼi? Tuku mai he ʼu faʼifaʼitaki.
9 Neʼe fakaha tuʼa lahi e Sehova ia tona ʼofa ki tana hahaʼi ʼi hona aluʼaga makehe. (2 Koloniko 20:20, 29) Ohage la, manatuʼi te faʼahiga haofaki ʼae e Sehova tana hahaʼi mai te Tai Kula ʼi tonatou tuli e te kautau malohi ʼae ʼa Falaone. (Ekesote 14:21-30; Pesalemo 106:9-11) Ko te aluʼaga ʼaia neʼe fakagalo gataʼa, koia neʼe kei palalauʼi pe e te hahaʼi ʼo te potu fenua ʼaia hili ki ai taʼu ʼe 40. (Sosue 2:9-11) Kua vave ʼohofi pe anai tatou e Koke ʼo Makoke, kae ko tatatou iloʼi ia te ʼofa ʼae ʼa Sehova mo tana fakaʼaogaʼi tona malohi moʼo haofaki ia tana hahaʼi ʼi te temi muʼa, ʼe ko he fakalotomalohi kia tatou. (Esekiele 38:8-12) ʼI te temi leva ʼaia, ʼe tou fiafia moʼoni anai ʼi tatatou kumi te ʼofa ʼo te ʼAtua kae mole ko te ʼofa ʼo te malama.
ʼI ʼihi temi, ʼe fakapale e Sehova ʼana kaugana ʼi hona aluʼaga fakapunamaʼuli
10. Kotea te lua moʼoni ʼae ʼe tonu ke tou manatuʼi?
10 Tou toe manatuʼi ia te lua moʼoni maʼuhiga. ʼE feala ke fakamaʼuhigaʼi tatou e Sehova ʼi hona aluʼaga neʼe mole tou manatu pe la ki ai. Ka fai e ʼihi he ʼu gaue ʼe lelei ʼuhi pe ke vikiʼi natou e te hahaʼi, mole fakapale anai e Sehova. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi ohage pe ko tona ui e Sesu, kua natou maʼu tonatou fakapale he kua vikiʼi natou e te hahaʼi. (Lau ia Mateo 6:1-5.) Kae ko Sehova “ ʼe sio kia meʼa fuli,” kia natou ʼae ʼe mole fakamaʼuhigaʼi ʼanatou gaue lelei ʼe natou fai ki ʼihi. ʼE ina tokagaʼi ʼanatou gaue, mo ina fakapale, peʼe ina tapuakiʼi natou. Pea ʼi ʼihi temi, ʼe fakapale e Sehova ʼana kaugana ʼi hona aluʼaga fakapunamaʼuli. Tou vakaʼi he ʼu faʼifaʼitaki.
NEʼE FAKAMAʼUHIGAʼI E SEHOVA IA HE TAʼAHINE AGAVAIVAI ʼI HONA ALUʼAGA FAKAPUNAMAʼULI
11. Neʼe fakamaʼuhigaʼi feafeaʼi e Sehova ia Malia?
11 Neʼe filifili e Sehova te taʼahine agavaivai ko Malia ke liliu ko te faʼe ʼo tona ʼAlo, ko Sesu. Neʼe maʼuli Malia ʼi te kiʼi kolo veliveli ko Nasaleti, ʼe mamaʼo mai Selusalemi pea mo tona fale lotu matalelei. (Lau ia Luka 1:26-33.) He koʼe neʼe filifili e Sehova ia Malia? Neʼe ui age e te ʼaselo ko Kapeliele kia Malia kua ina “maʼu te ʼofa ʼo te ʼAtua.” ʼE mahino mai ʼi te meʼa ʼae neʼe ui e Malia ki muli age ki tona kaiga ko Elisapeta, neʼe malohi tana fakakaumeʼa mo Sehova. (Luka 1:46-55) Neʼe sioʼi e Sehova te agaaga ʼo Malia, pea ʼuhi ko tana nofo agatonu kia te ia, neʼe ina tapuakinaʼi ai ʼi hona aluʼaga fakapunamaʼuli.
12, 13. Neʼe fakamaʼuhigaʼi feafeaʼi ia Sesu ʼi tana tupu? Pea neʼe fakamaʼuhigaʼi feafeaʼi ia ia ʼi tona ʼave ʼae e Malia ki te fale lotu hili ʼaho ʼe 40 ki tana fanau?
12 ʼI te tupu ʼa Sesu, ko ai ʼae neʼe tala ki ai e Sehova ia tana tupu? Neʼe mole ko he hahaʼi maʼu tuʼulaga peʼe ko te ʼu takitaki ʼo Selusalemi mo Petelehemi. Kae neʼe ina fekauʼi tana kau ʼaselo ke olo ʼo tala te logo lelei ʼaia ki te ʼu tauhi manu agavaivai neʼe natou lolotoga leʼo ʼanatou faga ovi ʼi te ʼu gaueʼaga ʼi tuʼa atu ʼo Petelehemi. (Luka 2:8-14) Pea neʼe olo ai te ʼu tauhi ovi ʼaia ʼo fakasiosio te kiʼi toe ʼae neʼe hoki tupu. (Luka 2:15-17) ʼE mahino ia, neʼe punamaʼuli ia Malia mo Sosefo ʼi te fakamaʼuhigaʼi feia ʼo Sesu. Tou fakatokagaʼi, ʼe mole tatau te faʼahiga fai ʼo te ʼu meʼa e Sehova pea mo te Tevolo. He ʼe ʼi te fekauʼi ʼae e Satana ia te kau masi ke olo kia Sesu mo ʼana matuʼā, neʼe iloʼi ai e te hahaʼi fuli te tupu ʼa Sesu, pea neʼe lahi ai tanatou hoha. (Mateo 2:3) Ki muli age, neʼe kaugā malie ai te fanau ʼae neʼe matematehi.—Mateo 2:16.
13 ʼE ui ʼi te Lao ʼa Sehova ʼae neʼe ina foaki ki te kau Iselaele, ʼe tonu ke momoli e he faʼe hana sakilifisio kia Sehova hili ʼaho ʼe 40 ki tana kua fanauʼi he kiʼi toe tagata. Neʼe faifagona ai ia Malia mo Sosefo pea mo Sesu mai Petelehemi ki te fale lotu ʼo Selusalemi Luka 2:22-24) Pea ʼi tana faifagona ʼaia, neʼe lagi feʼekeʼaki ia Malia pe ʼe fai anai e te pelepitelo ia he aluʼaga makehe moʼo fakamaʼuhigaʼi ia Sesu. Neʼe fakamaʼuhigaʼi ia Sesu, kae ʼi hona aluʼaga neʼe lagi mole ʼamanaki ki ai Malia. Neʼe filifili e Sehova ia Simeone, te tagata “faitotonu mo manavasiʼi ki te ʼAtua,” pea mo Ana, te fafine polofeta vitua ʼe taʼu 84, ke nā tala ʼe liliu anai ia Sesu ko te Mesia peʼe Kilisito.—Luka 2:25-38.
ia kilometa ʼe hiva. (14. Neʼe fakapale feafeaʼi e Sehova ia Malia?
14 Neʼe toe hoko atu koa te fakamaʼuhigaʼi ʼo Malia e Sehova ʼuhi ko tana taupau mo tana tokaga ʼae kia Sesu? ʼEi. Neʼe loto e te ʼAtua ke tohi ʼi te Tohi-Tapu ʼihi palalau pea mo ʼihi gaue ʼa Malia. Neʼe mole feala ke kaugā olo ia Malia mo Sesu lolotoga tana faifakamafola ia taʼu ʼe tolu vaelua. Lagi neʼe kua vitua, pea neʼe tonu ke nofo ʼi Nasaleti. Neʼe mole feala ai ke sio pea mo ina maʼuliʼi he ʼu aluʼaga fakaofoofo. Kae ʼi te mate ʼa Sesu, neʼe nofo ia Malia ʼi ʼona tafa. (Soane 19:26) Pea ki muli age, ʼi te maʼu ʼae e te ʼu tisipulo ʼa Sesu ia te laumalie maʼoniʼoni ʼi te Penikosite, ʼi Selusalemi, neʼe kau ai ia Malia. (Gaue 1:13, 14) ʼE mahino ia, neʼe liliu ia Malia ko he fakanofo ohage pe ko te tahi ʼu tisipulo. Kapau koia ʼaia, ko tona fakaʼuhiga neʼe ina maʼu te fealagia ʼae ke maʼuli ʼi te lagi mo Sesu ʼo talu ai. Pea ʼe ko he fakapale taulekaleka ia ki tana tauhi agatonu.
ʼE FAKAMAʼUHIGAʼI E SEHOVA IA TONA ʼALO
15. Neʼe fakaha feafeaʼi e Sehova ia tona ʼofa kia Sesu ʼi tana nofo ʼi te kele?
15 Neʼe mole kumi e Sesu ke fakamaʼuhigaʼi ia ia e te kau takitaki lotu peʼe fakapolitike. Kae, neʼe tuʼa tolu te palalau fakahagatonu ʼa Sehova ki tona ʼAlo mai te lagi, ʼo ina fakaha age kia te ia ʼe ʼofa ai. ʼE mahino papau ia, neʼe ko he fakalotomalohi ʼaia kia Sesu. Pea ʼi te ʼosi pe ʼo te papitema ʼa Sesu ʼi te Vai Tafe ʼo Solotane, neʼe ui fenei age e Sehova: “Ko toku ʼAlo ʼaeni, toku ʼofaina, ʼae ʼe au fiafia ai.” (Mateo 3:17) Neʼe lagi ko Soane Patita pe mo Sesu ʼae neʼe logo ki te ʼu palalau ʼaia. Pea ʼi te teitei taʼu katoa ʼi muʼa ʼo te mate ʼa Sesu, neʼe logo te ʼu apositolo ʼe toko tolu ki te ui fenei ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo Sesu: “Ko toku ʼAlo ʼaeni, toku ʼofaina, ʼae ʼe au fiafia ai. Kotou fakalogo kia te ia.” (Mateo 17:5) Pea ʼi ni ʼaho ʼi muʼa ʼo te mate ʼa Sesu, neʼe toe palalau ia Sehova ki tona ʼAlo mai te lagi.—Soane 12:28.
Kotea te ako ʼe ke taʼofi ʼi te faʼahiga fakamaʼuhigaʼi e Sehova ia tona ʼAlo? (Vakaʼi te palakalafe 15-17)
16, 17. Neʼe fakamaʼuhigaʼi feafeaʼi e Sehova ia Sesu ʼi hona aluʼaga fakapunamaʼuli?
16 Neʼe iloʼi e Sesu ʼe ui anai e te hahaʼi, ko ia ʼe ko he tahi ʼe laukovi ki te ʼAtua pea ʼe mate fakaufiufi anai. Kae, neʼe faikole ke fai te finegalo ʼo te ʼAtua kae mole ko te meʼa ʼae neʼe loto ki ai. (Mateo 26:39, 42) “Neʼe ina katakiʼi he pou fakamamahi, ʼo ina meʼa noaʼi te ufiufi,” koteʼuhi neʼe ina kumi te fakamaʼuhiga ʼae mai tana Tamai, kae mole mai te malama. (Hepeleo 12:2) Neʼe fakamaʼuhigaʼi feafeaʼi e Sehova ia Sesu?
17 ʼI te kei nofo ʼa Sesu ʼi te kele, neʼe faikole ki tana Tamai ke ina toe maʼu te kololia ʼae neʼe ina maʼu ʼi ʼona tafa. (Soane 17:5) ʼE mole fakaha mai ʼi te Tohi-Tapu pe neʼe fakaʼamu Sesu ki he tahi age ʼu meʼa. Neʼe mole ʼamanaki ia Sesu ki he fakapale ʼe makehe ʼuhi ko tana fai te finegalo ʼo Sehova ʼi te kele. Kae kotea ʼae neʼe fai e Sehova? Neʼe ina fakamaʼuhigaʼi ia Sesu ʼi hona aluʼaga fakapunamaʼuli. ʼI temi ʼae neʼe fakatuʼuake ai e Sehova ia Sesu, neʼe ina foaki age kia te ia, “he tuʼulaga maʼoluga” ʼi selo. Pea neʼe ina toe foaki kia Sesu te maʼuli fakalaumalie tuputupua, ko he pilivilesio ia neʼe heʼeki maʼu e he tahi kehe. * (Vakaʼi te kiʼi nota.) (Filipe 2:9; 1 Timoteo 6:16) ʼE ko he fakapale fakaofoofo ia ʼae neʼe foaki e Sehova kia Sesu ʼuhi ko tana tauhi agatonu.
18. Kotea ʼae ka tokoni mai anai ke tou maʼu te ʼofa ʼo Sehova kae mole ko te ʼofa ʼo te malama?
18 Kotea ʼae ka tokoni mai anai ke tou maʼu te ʼofa ʼo Sehova kae mole ko te ʼofa ʼo te malama? ʼE tonu ke tou manatuʼi, ʼe fakamaʼuhigaʼi tuʼumaʼu e Sehova ʼana kaugana agatonu ʼi hona aluʼaga fakapunamaʼuli. Tou faigaʼi ke tou fakakaukauʼi pe ʼe tapuakinaʼi feafeaʼi anai tatou e Sehova ʼi te ka haʼu. Kae ʼi te temi nei ʼae ʼe tou katakiʼi ai ʼotatou faigataʼaʼia, ʼe tonu ke tou manatuʼi kua vave pulihi pe te malama agakovi ʼaeni. Pea ʼe toe puli ai foki mo te faʼahiga fakamaʼuhiga fuli ʼae ʼe maʼu ai. (1 Soane 2:17) Kae, ʼe mole galoʼi anai ʼi he temi e tatatou Tamai ʼofa, ia Sehova, tatatou gaue mo te ʼofa ʼae neʼe tou fakaha ki tona huafa, koteʼuhi “ ʼe mole heʼe faitotonu” ia. (Hepeleo 6:10) Pea ʼe mahino papau ia, ʼe ina fakaha mai anai ia tona ʼofa kia tatou ʼi hona aluʼaga neʼe lagi mole ke ʼamanaki ki ai.