1. Kotea te fakatokaga neʼe fai e Paulo ki te kau Kilisitiano neʼe kua fakanofo ʼaki te laumalie maʼoniʼoni?

NEʼE ui fenei e te apositolo ko Paulo ki te kau Kilisitiano ʼi te ʼuluaki sekulo: “Tuku takotou faʼifaʼitakiʼi ia te ʼu aga ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaeni.” (Loma 12:2) He koʼe neʼe fai e Paulo te tokoni ʼaia ki he hahaʼi tagata mo fafine neʼe kua natou foaki ʼonatou maʼuli ki te ʼAtua pea neʼe kua fakanofo natou ʼaki te laumalie maʼoniʼoni?—Loma 1:7.

2-3. (1) Kotea ʼae ʼe fai e Satana ke tou fakafeagai ai kia Sehova? (2) Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai ke feala ai hatatou liʼaki te ʼu faʼahiga manatu ʼae ʼe fakata ki “he ʼu tule”?

² Neʼe tuʼania ia Paulo he neʼe kua muliʼi e ʼihi Kilisitiano he ʼu manatu hala pea mo te ʼu filosofia hala ʼe haʼu mai te malama ʼa Satana. (Efe. 4:17-19) ʼE feala pe ke hoko te aluʼaga ʼaia ki he tahi pe ia tatou. ʼE faiga malohi e Satana ke ina fakamamaʼo tatou mai ia Sehova. ʼE lahi te ʼu puleʼaki kaka ʼe ina fakaʼaogaʼi. Ohage la ʼe ina uga anai tatou ke tou fia koloaʼia, peʼe ke tou maʼu tuʼulaga peʼe ke tou iloa. ʼE ina faigaʼi anai ke tou maʼu tana faʼahiga manatu ʼo ʼuhiga mo tatatou agaʼi fenua, peʼe ko te ʼu ako maʼoluga.

³ Kae ʼe feala koa ke tou liʼaki te ʼu faʼahiga manatu ʼaia ʼae ʼe fakata ki “he ʼu tule”? (2 Ko. 10:4) Neʼe ui fenei e Paulo: “ ʼE matou holoʼi te ʼu manatu pea mo te ʼu meʼa maʼoluga fuli ʼae ʼe fakafeagai  ki te ʼatamai malama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua. ʼE hage ʼe matou puke pea mo taki te ʼu manatu ʼa te hahaʼi ke fakalogo kia Kilisito.” (2 Ko. 10:5) ʼE feala pe ke tou fetogi tatatou faʼahiga manatu mo kapau ʼe tokoni mai ia Sehova. ʼE feala pe ke tou tauʼi te ʼu fakaneke ʼo te malama ʼo Satana ʼaki te Tohi-Tapu. ʼE hage pe ko he faitoʼo ʼe tou fakaʼaogaʼi moʼo tauʼi he mahaki.

4. Kotea te ʼu fetogi neʼe tonu ke tou fai ʼi tatatou tali ia te moʼoni?

⁴ Tou fakakaukau’i age mu’a te ’u fetogi neʼe tou fai ʼi tatatou mahino ki te Tohi-Tapu pea mo toʼo te tonu ʼae ke tou tauhi kia Sehova. Tokolahi ia tatou neʼe tonu ke tou liʼaki te ʼu aga ʼae ʼe kovi. (1 Ko. 6:9-11) ʼE tou fakafetaʼi kia Sehova ʼi tana tokoni mai ke tou lava fetogi ʼotatou maʼuli.

5. Ka tou lau ia Loma 12:2, kotea te ʼu faʼahi ʼae ʼe lua ʼe tonu ke tou fai?

⁵ Kae ʼaua leva naʼa tou manatu ʼe mole kei ʼaoga ke tou fai ni faiga. ʼI muʼa ʼo tatatou papitema neʼe lahi te ʼu aga ʼe kovi neʼe tou fai. ʼE moʼoni kua tou tuku te fai ʼo te ʼu aga ʼaia. Kae ʼe tonu pe ke tou nonofo tokaga, ʼo tou liʼaki ia aluʼaga fuli ʼae ʼe feala ke tou toe to ai ki te ʼu aga ʼaia. Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai? Neʼe ui fenei e Paulo: “Tuku takotou faʼifaʼitakiʼi ia te ʼu aga ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaeni, kae ke kotou fetogi tokotou ʼulugaaga ʼo kotou fakafoʼou tokotou ʼatamai.” (Loma 12:2) ʼE ʼi ai te ʼu faʼahi ʼe lua ʼe tonu ke tou fai: (1) Ke ʼaua ‘naʼa tou faʼifaʼitakiʼi’ ia te malama ʼaeni. (2) Ke tou “fetogi” tatatou faʼahiga manatu.

6. Kotea te ako ʼe feala ke tou taʼofi mai te faʼifaʼitaki ʼae neʼe fai e Sesu ia Mateo 12:43-45?

⁶ Neʼe ui e Paulo ʼe tonu ke tou fai he ʼu fetogi. Kae ʼe mole fakaʼuhiga leva ke tou fetogi pe te ʼu meʼa ʼae ʼe ha ki tuʼa. ʼE tonu ke tou fetogi totatou maʼuli katoa. (Vaka’i te fakamatala ʼae ’i te ’a takai “ Kua Fetogi Katoa Koa Totatou Maʼuli?”) ʼE tonu ke tou fetogi tatatou faʼahiga manatu, mo te ʼu meʼa ʼae ʼe tou logoʼi pea mo  ʼatatou aga mahani. Koia ʼe tonu ai ke tou tahi feʼekeʼaki fenei: ‘Neʼe au fai moʼoni koa te ʼu fetogi ke au liliu ko he Kilisitiano ʼe lelei? Neʼe au fetogi pe koa te ʼu meʼa ʼae ʼe ha ki tuʼa? Pe neʼe au fetogi mo toku loto mo ʼaku manatu?’ ʼE maʼuhiga te ʼu fehuʼi ʼaia. Neʼe fakaʼaogaʼi e Sesu he faʼifaʼitaki ia Mateo 12:43-45 moʼo fakaha pe kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai ke tou fetogi moʼoni ai totatou maʼuli. (Lau.) Neʼe ina fakamahino mai he ako maʼuhiga: ʼE mole tonu pe ke tou liʼaki ʼatatou manatu kovi. ʼE tonu ke tou fetogi te ʼu manatu ʼaia ʼaki te ʼu manatu ʼae ʼe fiafia ai ia Sehova.

7. ʼE feafeaʼi hatatou fetogi totatou ʼuhiga totonu?

⁷ ’E feala koa ke tou fetogi ʼatatou aga mahani pea mo totatou ʼuhiga totonu? ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “ ʼE tonu ke hoko atu takotou fakafoʼou ia takotou faʼahiga manatu, pea ʼe tonu ke kotou kofuʼi ia te ʼulugaaga foʼou ʼae neʼe fakatupu ʼo mulimuli ki te finegalo ʼo te ʼAtua pea ʼe fakatafito ki te faitotonu mo te agatonu moʼoni.” (Efe. 4:23, 24) ʼE feala pe ke tou fetogi totatou ʼuhiga totonu kae ʼe mole faigafua. ʼE mole tonu pe ke tou liʼaki ʼotatou holi kovi, pea mo tuku tatatou fai te ʼu aga ʼae ʼe kovi. ʼE tonu ke tou fetogi ‘tatatou faʼahiga manatu,’ ko tona fakaʼuhiga ke tou liʼaki ʼotatou holi kovi, mo ʼatatou aga mahani pea mo te ʼu meʼa ʼae ʼe tou loto ki ai. Koia ʼe tonu ai ke tou haga fai ni faiga.

8-9. He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou fetogi totatou ʼuhiga ʼo tatou totonu?

⁸ Neʼe ʼi ai te tehina, ʼi muʼa ʼo tana hu mai ki te moʼoni, neʼe ko te tagata neʼe agamalohi, neʼe inu kava pea fuhu tuʼumaʼu. Pea neʼe ina tuku ʼana aga ʼaia ʼe kovi pea neʼe papitema leva. Tokolahi te hahaʼi neʼe natou tokagaʼi te fetogi ʼo tona maʼuli. Pea ʼi te tahi afiafi leva, mole faʼa fualoa ki tana ʼosi papitema, neʼe tau leva mo he aluʼaga neʼe hoko fakafokifa. Neʼe haʼu te tagata kua konahia ʼo fia fuhu kia ia. ʼI te kamata neʼe mole fia fuhu te tehina mo ia. Kae ʼi te temi leva ʼae neʼe ina logoʼi te laukoviʼi ʼo te huafa ʼo Sehova, neʼe kovi ʼosi tona ita. Neʼe hu mai ki tuʼa ʼi tona ʼapi pea neʼe ina ta te tagata. Ki takotou manatu la, he koʼe neʼe hoko te aluʼaga ʼaia? ʼE moʼoni neʼe lava tuku e te tehina ia tana agamalohi pea mo tana hoko ita, ʼuhi ko tana ako te Tohi-Tapu. Kae ʼe mahino ia neʼe heʼeki ina fetogi katoa tana faʼahiga manatu, ko tona fakaʼuhiga neʼe heʼeki ina fetogi katoa tona ʼuhiga totonu.

⁹ Kae neʼe mole tuku e te tehina ʼana faiga. (Taag. 24:16) Neʼe tokoni ki ai te kau tagata ʼafeā, pea neʼe toe hoko atu tana tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumalie. Neʼe liliu leva ki ʼamuli ko he tagata ʼafeā. Pea ʼi te tahi afiafi leva, neʼe toe hoko he aluʼaga feia ʼi tuʼa ʼo te Fale Fono. Neʼe haʼu te tagata kua konahia ʼo fia ta ia te tahi tagata ʼafeā. Pea kotea leva ʼae neʼe fai e te tehina? Neʼe palalau ki te tagata konahia ʼaki he agamalū pea mo he agavaivai, ʼo malū ifo ai tona ita. Neʼe ina ʼave ai te tagata ki tona ʼapi he neʼe kua siʼia tana haʼele. He koʼe neʼe feia leva te tehina? Neʼe kua fetogi leva tana faʼahiga manatu. Neʼe kua liliu leva ko he tahi ʼe agavaivai, ʼe ina kumi te tokalelei, pea neʼe ina fakakololiaʼi ai ia Sehova.

10. He ko’e ’e tonu ke tou faiga fakamalotoloto ke tou fetogi totatou ʼuhiga ’o tatou totonu?

¹⁰ ʼE lagi ʼaoga anai he temi loaloaga ke tou fai ai te ’u fetogi ʼaia, pea mo tou faiga fakamalotoloto ki ai. ʼE lagi tonu anai ke tou ‘faiga malohi’ ke tou fai te ʼu fetogi ʼaia lolotoga ni taʼu. (2 Pet. 1:5) Kae ʼe mole fakalogo ki tatatou kua fualoa ʼi te moʼoni he ʼe tonu ke tou faiga fakamalotoloto ke tou fetogi totatou ʼuhiga ʼo tatou totonu. ʼE lahi anai te ʼu aluʼaga ʼe tonu ke tou fai. Tou vakaʼi pe kotea?

11. ʼE tokoni feafeaʼi mai te faikole ke tou fetogi tatatou faʼahiga manatu mahani?

¹¹ ʼUluaki, ʼe maʼuhiga te faikole. Tou faʼifaʼitakiʼi te tagata faipesalemo ʼo tou kole fenei kia Sehova: “ ʼAtua e, fakatupu ia au he loto ʼe maʼa, pea ke ke fakafoʼou taku faʼahiga manatu, ke malohi.” (Pes. 51:10, MN) ʼE tonu ke mahino kia tatou, ʼe maʼuhiga ke tou fetogi tatatou faʼahiga manatu mahani, pea ʼe tonu ke tou kole kia Sehova ke tokoni mai. He koʼe ʼe tou tui papau ʼe tokoni mai anai ia Sehova? He neʼe fai feia e Sehova ʼi te temi ʼo Esekiele. Neʼe talagataʼa ia te kau Iselaele kia Sehova. Kae logo la te faʼahi ʼaia, neʼe fai e Sehova te fakapapau ʼaeni: “ ʼEi, ʼe au fakatahiʼi anai ʼonatou loto pea ʼe au foaki anai kia natou he faʼahiga manatu ʼe foʼou . . . pea ʼe au foaki anai kia natou he loto ʼe talagafua.” (Esk. 11:19, MN) Neʼe fia tokoni moʼoni ia Sehova ki te kau Iselaele ke natou fetogi, pea ʼe toe fia tokoni mai kia tatou.

12-13. (1) Ka tou lau ia Pesalemo 119:59, kotea ʼae ʼe tonu ke tou metitasio ki ai? (2) Kotea te ʼu fehuʼi ʼe tonu ke tou tahi fai?

¹² Lua, ke tou metitasio. ’E tonu ke tou lau ia te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli. Pea ’e toe maʼuhiga foki ke tou toʼo he temi ke tou metitasio ki te ʼu vaega ʼae ʼe tou lau pea mo fakakaukauʼi pe ʼe tou tokagaʼi he ʼu manatu ʼe tonu ke tou fetogi. (Lau ia Pesalemo 119:59; Hep. 4:12; Sakp. 1:25) Tou fakakaukau pe ʼe mole kua tou mulimuli ki te ʼu manatu peʼe ko ni filosofia fakatagata. Tou tokagaʼi ʼotatou vaivaiʼaga pea mo tou faiga fakamalotoloto ke tou tauʼi.

¹³ ’E lelei ke tou tahi fai ia te ’u fehuʼi ʼaeni: ‘ ʼE au maheka koa ki he tahi, peʼe au manumanū?’ (1 Pet. 2:1) ‘ ʼE au fiameʼameʼa koa ʼuhi ko toku famili, peʼe ʼuhi he neʼe au kau ki te ʼu ako maʼoluga, peʼe ʼuhi he ʼe au maʼu koloa.’ (Taag. 16:5) ‘ ʼE au manatu koa ʼe malalo age ia natou ʼae ʼe masisiva peʼe ko natou ʼae ko te kau matapule?’ (Sakp. 2:2-4) ‘ ʼE au fia fai koa ki te ʼu meʼa ʼae ʼe maʼu ʼi te malama ʼa Satana?’ (1 Soa. 2:15-17) ‘ ʼE au fia fai koa ki te ʼu fakafiafia ʼae ʼe ha ai te agamalohi peʼe ko te ʼu aga heʼe ʼaoga?’ (Pes. 97:10; 101:3; Amo. 5:15) ʼI tau tali ki te ʼu fehuʼi ʼaia, ʼe lagi ke tokagaʼi anai te ʼu aluʼaga ʼe tonu ke ke fai ai he ʼu fetogi. Kapau ʼe tou fetogi te ʼu faʼahiga manatu ʼae ʼe mole lelei, ʼe tou fakafiafiaʼi anai ia Sehova.—Pes. 19:15.

14. He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou filifili fakalelei ʼotatou kaumeʼa?

¹⁴ Tolu, ’e tonu ke tou filifili fakalelei ʼotatou kaumeʼa. ʼI te agamahani ʼe tou faʼifaʼitakiʼi ia natou ʼae ʼe tou fakatahi tuʼumaʼu mo natou. (Taag. 13:20) Tokolahi ʼi ʼotatou kaugā ako peʼe ko ʼotatou kaugā gaue ʼe mole natou uga tatou ke tou maʼu te faʼahiga manatu ʼa Sehova. Kae ʼe tou maʼu ʼotatou kaumeʼa lelei ʼi ʼatatou fono Fakakilisitiano. Pea ʼe fakalotomalohiʼi ai tatou pea mo “tou feugaʼaki ki te ʼofa pea mo te ʼu gaue lelei.”—Hep. 10:24, 25, nota.

15-16. Kotea ʼae ʼe fai e Satana ke tou fetogi ai tatatou faʼahiga manatu?

¹⁵ Manatu’i, ’e faigaʼi e Satana ke ina fetogi tatatou faʼahiga manatu. ’E ina faigaʼi ke ma’u e te haha’i te ’u faʼahiga manatu ʼae ʼe fakafeagai ki te ʼu moʼoni Fakatohi-tapu.

¹⁶ ʼI te ʼoloto ʼo Eteni, neʼe ina lagaʼi te fehuʼi kia Eva moʼo fakahalaʼi ia ia. Neʼe ina ui fenei: “Pe nee ui mooni atu e te Atua . . . ?” (Ko matou ʼae neʼe matou fakailoga keheʼi.) (Sen. 3:1) ʼE toe hoko atu pe te faiga ʼa Satana ke ina fakahalaʼi feia te hahaʼi ia ʼaho nei. ʼE tou tautau logo ki he ʼu manatu ʼe feala ke tou lotolotolua ai ʼo ʼuhiga mo te moʼoni. Ohage la: “ ʼE fehiʼa moʼoni koa te ʼAtua ki te ʼohoana ʼa he tagata mo he tagata peʼe ko he fafine mo he fafine? ʼE tapuʼi moʼoni koa e te ʼAtua tatatou fai te Po Tapu  peʼe ko te ʼu ʼaho tupu? Neʼe fakatotonu moʼoni koa e te ʼAtua kia koutou ke ʼaua naʼa kotou fakaʼaogaʼi te ʼu foʼi huki toto? ʼE loto moʼoni koa e te ʼAtua ʼofa ke kotou tuku takotou fakatahi mo natou ʼo tokotou famili pe’e ko ʼokotou kaumeʼa ʼae kua fakamavae ʼi te moʼoni?

17. Ka faigaʼi e ʼihi ke tou lotolotolua ʼo ʼuhiga mo te moʼoni, kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai? Ka tou lau ia Kolose 2:6, 7, kotea tona fua lelei kia tatou?

¹⁷ ’E mole tonu ke tou lotolotolua ’o ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼae kua tou tui ki ai. Kapau ʼe ʼi ai he ʼu akonaki Fakatohi-tapu ʼe mole tou mahino lelei ki ai, ʼe lelei ke tou ako ke tou mahino lelei ki ai, ke mole tou lotolotolua ʼo ʼuhiga mo te moʼoni. He ʼe kapau ʼe tou lotolotolua ʼe feala anai ke tou maʼu he ʼu manatu hala pea mo puli ai tatatou tui. Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai? Ohage ko tona ui ʼi te Tohi-Tapu, ʼe tonu ke tou fetogi tatatou faʼahiga manatu, “ke feala ai ke tou vakavakaʼi pea mo iloʼi e [tatou] totonu ia te finegalo ʼo te ʼAtua, ʼae ʼe lelei, mo haohaoa pea mo ina leleiʼia.” (Loma 12:2) Kapau ʼe tou ako tuʼumaʼu ia te Tohi-Tapu, ʼe tou vakavakaʼi ai pe ʼe moʼoni te ʼu akonaki ʼae ʼe tou maʼu ai. ʼE tou tui papau ai ko te ʼu lao ʼa te ʼAtua ʼe faitotonu. ʼE tou hage anai ko he fuʼu ʼakau ʼe malohi ʼona aka, ʼo tou “tutuʼu malohi ʼi te tui.”—Lau ia Kolose 2:6, 7.

18. Kotea ʼae ʼe feala ke tokoni mai ke tou tauʼi te ʼu fakaneke kovi ʼo te malama ʼa Satana?

¹⁸ Ko tatou pe ʼae ʼe tonu ke tou tahi fakamalohi tana tui. Koia, ke hoko atu tau faiga ʼae ke ke fetogi tau faʼahiga manatu mahani. Faikole tuʼumaʼu kia Sehova, kole mamahi ki ai ke tokoni atu ʼaki tona laumalie maʼoniʼoni. Metitasio pea mo ke haga vakavakaʼi ʼau manatu pea mo tou loto. Filifili fakalelei ʼou kaumeʼa, mo ke fakatahi tuʼumaʼu mo natou ʼae ʼe tokoni atu ke ke fetogi tau faʼahiga manatu. Kapau ʼe ke fai te faʼahi ʼaia, ʼe ke tauʼi anai te ʼu fakaneke kovi ʼae ʼa te malama ʼa Satana, pea mo ke “holoʼi te ʼu manatu pea mo te ʼu meʼa maʼoluga fuli ʼae ʼe fakafeagai ki te ʼatamai malama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua.”—2 Ko. 10:5.