ALATIKE AKO 51
ʼE Kotou Iloʼi Moʼoni Koa Ia Sehova?
“Ko natou ae e natou iloi tou huafa e falala kia koe. Koteuhi e mole ke siaki natou ae e natou kumi ia koe, oi [“Sehova,” MN]!”—PES. 9:11.
KATIKO 56 Maʼuliʼi Te Moʼoni
TE ʼU MANATU FAKANOUNOU *
1-2. Ohage ko te faʼifaʼitaki ʼo Angelito, kotea ʼae ʼe tonu ke tou tahi fai?
ʼE KO he ʼu Fakamoʼoni koa ʼa Sehova ʼakotou matuʼā? Kapau koia, ʼe tonu ke kotou manatuʼi ʼe mole feala ke kotou kaumeʼa mo Sehova ʼuhi pe he ʼe kaumeʼa ʼakotou matuʼā mo Sehova. Pe ʼe tauhi ʼakotou matuʼā ki te ʼAtua peʼe kailoa, ʼe tonu ke tou maʼu takitokotahi he ʼu felogoi lelei mo Sehova.
2 Tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼo te tehina ko Angelito. Ko ʼana matuʼā ʼe ko he ʼu Fakamoʼoni ʼa Sehova. Kae ʼi tana kei veliveli, neʼe mole ina maʼu he ʼu felogoi lelei mo te ʼAtua. ʼE ina ui fenei: “Neʼe au tauhi kia Sehova ʼuhi pe ko taku fia faʼifaʼitakiʼi toku famili.” Kae ʼi te tahi ʼaho, neʼe ina fakatotonu leva ke lahi age tona temi lau te Tohi-Tapu pea mo metitasio ki ai. Pea neʼe kamata faikole tuʼumaʼu ai kia Sehova. Kotea te ako neʼe ina taʼofi mai ai? ʼE ina ui fenei: “Neʼe au mahino, ko te puleʼaki pe ʼe tahi ke au fakaovi ai ki taku Tamai ʼofa ko Sehova. ʼE ko te fai ʼo haku ʼu fakatuʼutuʼu ke au ako ke au iloʼi totonu pe ʼe ko ai moʼoni ia ia.” Ko te faʼifaʼitaki ʼo Angelito ʼe uga tatou ke tou fakakaukauʼi te ʼu fehuʼi maʼuhiga ʼaeni: Kotea ʼae ʼe kehekehe ai te iloʼi ʼo ʼihi faʼahiga meʼa ʼo ʼuhiga mo Sehova pea mo te iloʼi lelei ʼo ia? Kotea ʼae ʼe feala ke tou fai ke tou iloʼi lelei ai ia Sehova?
3. Kotea te fakaʼuhiga ʼo te iloʼi lelei ʼo Sehova?
3 ʼE lagi tou manatu ʼe tou iloʼi lelei ia Sehova koteʼuhi ʼe tou iloʼi tona huafa peʼe ko te ʼu meʼa ʼae neʼe palalau ki ai peʼe ko te ʼu gaue ʼae neʼe ina fai. Kae ʼe mole fakaʼuhiga leva ʼe tou iloʼi lelei
ia Sehova. ʼE tonu ke tou toʼo he temi ke tou ako ke tou iloʼi ia ia, pea mo ʼona kalitate taulekaleka. ʼE hoki feala ai ke tou mahino ki te ʼu tupuʼaga ʼo ʼana palalau pea mo ʼana gaue. ʼE tokoni mai anai te aluʼaga ʼaia ke tou iloʼi pe ʼe ina leleiʼia ʼatatou manatu, ʼatatou tonu pea mo ʼatatou gaue. Pea kapau kua tou mahino ki te meʼa ʼae ʼe loto e Sehova ke tou fai, ʼe tonu ke tou fakahoko.4. Kotea ʼae ʼe feala ke tou ako mai ʼihi faʼifaʼitaki Fakatohi-tapu?
4 ʼI ʼihi temi ʼe vaʼi tatou e niʼihi moka natou iloʼi ʼe tou fia tauhi kia Sehova. Pea moka tou tauhi fakatahi kia Sehova mo ʼana kaugana, ʼe ʼaʼasili tanatou fakafeagai mai. Kae kapau ʼe tou falala kia te ia, ʼe mole ina liʼakina anai tatou ʼi he temi. ʼE tou liliu anai ko ʼona kaumeʼa lelei ʼo talu ai. Kae ʼe feala koa ke tou fakaovi kia Sehova? ʼEi. ʼE fakamoʼoni ki ai te ʼu faʼifaʼitaki ʼo te ʼu tagata heʼe haohaoa ohage ko Moisese mo te Hau ko Tavite. Lolotoga tatatou vakaʼi ʼanā gaue, ʼe tou tali anai ki te ʼu fehuʼi ʼaeni ʼe lua: Neʼe feafeaʼi tanā ako ke nā iloʼi ia Sehova? Pea kotea te ʼu ako ʼe feala ke tou taʼofi mai ʼanā faʼifaʼitaki?
NEʼE SIO IA MOISESE KIA “IA ʼAE ʼE FAKAPULIPULI”
5. Kotea ʼae neʼe filifili e Moisese?
5 Neʼe filifili e Moisese ke tauhi ki te ʼAtua. ʼI te temi ʼae neʼe teitei taʼu 40 ai, neʼe ina filifili ke fakatahi mo te kau Iselaele, te hahaʼi ʼa te ʼAtua. Neʼe ina fai te faʼahi ʼaia he neʼe mole ina loto ke iloʼi ko ia “ko te tama ʼa te ʼofafine ʼo Falaone.” (Hep. 11:24) Neʼe fakafisi ia Moisese ki he tuʼulaga maʼuhiga. Pea ʼi te temi ʼae neʼe lagolago ai Moisese ki te kau Iselaele, neʼe ina iloʼi ʼe ita lahi anai ia Falaone. Ko Falaone, neʼe ko he hau malohi pea neʼe hage ki te kau Esipito ko honatou ʼatua. ʼI te aluʼaga ʼaia, neʼe fakaha ai e Moisese neʼe malohi ia tana tui. Neʼe falala katoa ia Moisese kia Sehova. Koia ʼae neʼe liliu ai ʼo kaumeʼa lelei mo te ʼAtua ʼi tona maʼuli katoa.—Taag. 3:5.
6. Kotea ʼae ʼe tou ako mai te faʼifaʼitaki ʼo Moisese?
6 Kotea te ako ʼe tou taʼofi mai ai? Ohage pe ko Moisese, ʼe maʼua ke tou tahi toʼo te tonu ʼaeni: ʼE tou tauhi anai koa ki te ʼAtua ʼo tou fakatahi mo ʼana kaugana? ʼE lagi tonu anai ke tou fai he ʼu sakilifisio. Pea ʼe tou iloʼi ʼe fakafeagai mai anai ia natou ʼae ʼe mole natou iloʼi ia Sehova. Kae kapau ʼe tou falala katoa ki tatatou Tamai ʼae ʼi selo, ʼe tou tui papau ʼe tokoni mai anai.
7-8. Kotea ʼae neʼe faiga tuʼumaʼu e Moisese ke ina iloʼi lelei age?
7 Neʼe faiga tuʼumaʼu e Moisese ke ina iloʼi lelei te ʼu kalitate ʼo Sehova pea mo fai tona finegalo. Ohage la, neʼe kole e Sehova kia Moisese ke ina fakaʼateainaʼi te kau Iselaele mai Esipito. ʼI te lakaga ʼaia neʼe manatu ia Moisese ʼe mole ina lavaʼi anai. Neʼe ina fakaha liuliuga kia Sehova ʼe mole ina lava fakahoko anai. Kae neʼe manavaʼofa moʼoni ia Sehova kia ia. Neʼe mahino ia Sehova ki te ʼu meʼa ʼae neʼe ina logoʼi pea neʼe tokoni ki ai. (Eke. 4:10-16) ʼAki te tokoni ʼa Sehova, neʼe feala ai kia Moisese ke ina fakaha ni fakamau fakamataku kia Falaone. Pea neʼe sio leva ia Moisese ki te fakaʼaogaʼi e Sehova ia tona malohi moʼo haofaki te kau Iselaele, kae ina pulihi ia Falaone mo ʼana kautau ʼi te Tai Kula.—Eke. 14:26-31; Pes. 136:15.
8 ʼI te ʼosi fakamavae e Moisese ia te kau Iselaele mai Esipito, neʼe natou meo tuʼumaʼu. Neʼe sio ai leva ia Moisese ki te kataki fualoa ʼa Sehova ki te hahaʼi ʼae neʼe ina fakaʼateainaʼi mai te maʼuli popula. (Pes. 78:40-43) Neʼe toe sio foki ia Moisese ki te agavaivai fakaofoofo ʼa Sehova ʼi te ʼaho ʼae neʼe ina fakahoko ai te kole ʼa Moisese ʼo ina fetogi ai tana manatu.—Eke. 32:9-14.
9. Ka tou lau ia Hepeleo 11:27, neʼe feafeaʼi te ʼu felogoi ʼa Moisese pea mo Sehova?
9 ʼI te ʼosi mavae ʼa te kau Iselaele mai Esipito, Hepeleo 11:27.) Pea ʼi te malohi ʼae ʼo tanā fakakaumeʼa, ʼe ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “Nee palalau leva [“ia Sehova,” MN] mo Moisese o fehagaaki te u mata ki te u mata, o hage ko he tagata . . . nee palalau mo tona kaumea.”—Eke. 33:11.
neʼe toe malohi age te ʼu felogoi ʼa Moisese mo Sehova. Koia neʼe kua hage pe neʼe sio ia Moisese ki tana Tamai ʼae ʼi selo. (Lau ia10. Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai ke tou iloʼi lelei ai ia Sehova?
10 Kotea te ako ʼe tou taʼofi mai ai? ʼE mole tonu pe ke tou iloʼi te ʼu kalitate ʼo Sehova ke tou iloʼi lelei ai ia ia. ʼE tonu foki ke tou fai tona finegalo. Kae kotea ʼae ʼe loto ki ai Sehova ia ʼaho nei? “ ʼE ina loto ke haofaki te faʼahiga tagata fuli pe pea ke natou maʼu te ʼatamai malama totonu ʼo te moʼoni.” (1 Tim. 2:3, 4) Koia ko te tahi faʼahiga fai ʼo te finegalo ʼo Sehova, ʼe ko te akoʼi ki te hahaʼi pe ʼe ko ai ia ia.
11. Kotea te aluʼaga ʼae ʼe feala ke tou iloʼi lelei age ai ia Sehova?
11 Ka tou akoʼi ki te hahaʼi pe ʼe ko ai ia Sehova, ʼe tou toe ako ai mo tatou ke tou iloʼi lelei age ia ia. Ohage la, ʼe tou mahino ki te lahi ʼo tona manavaʼofa moka ina taki tatou ki te hahaʼi ʼae ʼe lelei ʼonatou loto ke natou maʼu te maʼuli heʼe gata. (Soa. 6:44; Gaue 13:48) Kae ʼe feafeaʼi moka liʼaki e natou ʼae ʼe natou ako te Tohi-Tapu ʼanatou agamahani ʼae ʼe kovi, kae natou kofuʼi te ʼuluagaaga foʼou? ʼE tou mahino ai ki te malohi ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua. (Kol. 3:9, 10) Pea ʼe tou toe tokagaʼi ia te foaki ʼae e Sehova ki te hahaʼi ʼo totatou telituale te ʼu faigamalie ʼae ke natou iloʼi ia ia pea ke haofaki ai natou. ʼE ha mai te aluʼaga ʼaia ia tana kataki fualoa.—Loma 10:13-15.
12. Ka tou lau ia Ekesote 33:13, kotea ʼae neʼe kole e Moisese, pea kotea tona tupuʼaga?
12 Neʼe maʼuhiga ʼaupito kia Moisese ia tana fakakaumeʼa mo Sehova. Neʼe fakahoko e Moisese he ʼu milakulo fakaofoofo ʼi te huafa ʼo te ʼAtua. Kae logo la te faʼahi ʼaia, neʼe ina kole te tokoni ʼa Sehova ke ina iloʼi lelei age ia ia. (Lau ia Ekesote 33:13.) Neʼe ina fai tana kole ʼaia ʼi tona taʼu 80 tupu. Kae neʼe ina iloʼi neʼe kei lahi te ʼu faʼahi ʼae neʼe tonu ke ina ako ʼo ʼuhiga mo tana Tamai ʼofa ʼae ʼi selo.
13. ʼE feafeaʼi hatatou fakamaʼuhigaʼi tatatou fakakaumeʼa mo Sehova?
13 Kotea te ako ʼe tou taʼofi mai ai? ʼE tonu ke tou fakamaʼuhigaʼi tuʼumaʼu tatatou fakakaumeʼa mo Sehova tatau aipe pe ʼe kua fualoa tatatou tauhi kia te ia peʼe kailoa. Pea ʼe tou fakaha anai te faʼahi ʼaia moka tou palalau kia te ia ʼi te faikole.
14. He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou faikole tuʼumaʼu?
14 Kapau ʼe kotou fia kaumeʼa lelei mo he tahi, ʼe tonu ke kotou fefakahaʼaki tuʼumaʼu ʼakotou manatu mo te ʼu meʼa ʼae ʼe kotou logoʼi. Koia kotou fakaovi ki te ʼAtua ʼo kotou faikole tuʼumaʼu. ʼAua naʼa kotou matataku ʼi te fakaha kia te ia ʼakotou manatu mo te ʼu meʼa ʼae ʼi tokotou loto. (Efe. 6:18) Ko Krista ʼe maʼuli ʼi Turquie, ʼe ina ui fenei: “Ko toku ʼofa pea mo taku falala kia Sehova ʼe tuputupu tuʼumaʼu ʼi te temi fuli pe ʼae ʼe au fakaha ai kia te ia ʼaku manatu pea moka au sio ki tana tokoni mai. ʼI taku logoʼi ʼae ʼe tali mai Sehova ki ʼaku faikole, neʼe hage ai ia Sehova kia au ko haku Tamai pea mo hoku kaumeʼa.”
KO HE TAGATA ʼE MULIMULI KI TE LOTO ʼO SEHOVA
15. Kotea ʼae neʼe ui e Sehova ʼo ʼuhiga mo Tavite?
15 ʼI te temi ʼae neʼe tupu ake ai ia te Hau ko Tavite, ko ʼana matuʼā pea mo te puleʼaga katoa ʼae neʼe kau ai neʼe tauhi kia Sehova. Kae neʼe mole tauhi kia Sehova ʼuhi pe he neʼe tauhi ʼana matuʼā kia te ia. Neʼe toe faiga ia Tavite ke ina maʼu he ʼu felogoi lelei mo te ʼAtua. Pea neʼe ʼofa mamahi leva ia Sehova kia ia. Gaue 13:22) Neʼe liliu feafeaʼi te ʼu felogoi ʼa Tavite mo Sehova ʼo malohi?
Neʼe ui e Sehova ʼo ʼuhiga mo Tavite, ko ‘he tagata ʼe mulimuli ki Tona loto.’ (16. Kotea ʼae neʼe ako e Tavite ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼi tana mamata ki te fakatupu?
16 Neʼe lahi te ʼu faʼahi neʼe ako e Tavite ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼi tana mamata ki te fakatupu. ʼI tana kei tupulaga, neʼe ina taupau te faga manu ʼo tana tamai lolotoga he ʼu hola. Neʼe lagi ko te ʼu temi ʼaia neʼe kamata metitasio ai ki te fakatupu. Ohage la, ʼi tana sioʼi te lagi ʼi te poʼuli, neʼe mole gata pe tana sio ki te ʼu fetuʼu ʼe lauʼi afe. Kae neʼe toe sio ki te ʼu kalitate ʼo Ia ʼae neʼe ina fakatupu. Koia ʼae neʼe tohi fenei ai e Tavite: “E fakamatala e te atu lagi te kololia o te Atua; pea e fakaha e te malamanei te gaueaga o ona nima.” (Pes. 19:2, 3) Neʼe fakakaukauʼi e Tavite te faʼahiga fakatupu ʼo te tagata, pea neʼe mahino ai ʼe maʼu e Sehova ia he poto fakaofoofo. (Pes. 139:14) ʼI tana metitasio ki te fakatupu ʼa Sehova, neʼe ako ai e Tavite ia te agavaivai.—Pes. 139:6.
17. Kotea te ako ʼe tou taʼofi moka tou metitasio ki te fakatupu?
17 Kotea te ako ʼe tou taʼofi mai ai? ʼE lelei ke kotou toʼo muʼa he temi moʼo mamata ki te ʼu meʼa fakaofoofo ʼae neʼe fakatupu e Sehova. Pea ʼe kotou sisio ai ki te taulekaleka ʼo te fakatupu. Kotou metitasio ʼi tokotou maʼuli ʼi te ʼaho fuli ki te ʼu ako ʼe kotou maʼu mai te fakatupu ʼo ʼuhiga mo Sehova. Ohage la ko te vao ʼakau, te ʼu manu pea mo te hahaʼi. ʼE kotou mahino ai leva ʼi te ʼaho takitahi ki he ʼu faʼahi foʼou ʼo ʼuhiga mo takotou Tamai ʼofa. (Loma 1:20) Pea ʼe tuputupu anai ʼo malohi totatou ʼofa ʼae kia te ia ʼi te ʼaho fuli.
18. Ka tou lau te kapite 18 ʼo Pesalemo, kotea ʼae neʼe mahino ki ai ia Tavite?
18 Neʼe iloʼi e Tavite neʼe tokoni ia Sehova kia ia. Ohage la, neʼe ina iloʼi neʼe ina maʼu te malohi mai ia Sehova ke ina matehi te laione mo te uluso moʼo puipui ia te faga ovi ʼo tana tamai. ʼO toe feia pe, neʼe iloʼi e Tavite, ko Sehova ʼae neʼe ina fakafealagia ke malo ia ia ʼi te toe tagata lahi ko Koliate. (1 Sam. 17:37) Pea neʼe fakamalo kia Sehova ʼi tana haofaki ia ia mai te ʼu nima ʼo te Hau maheka ko Saulo. (Pes. 18, te ʼu palalau ʼae ʼe tuʼu ʼi ʼoluga) Ka na pau la neʼe fiatuʼu ia Tavite, neʼe feala pe ke manatu neʼe ina fakahoko te ʼu aluʼaga ʼaia ʼaki pe tona malohi. Kae neʼe agavaivai ia Tavite pea neʼe sio ki te tokoni ʼae ʼa Sehova kia ia ʼi tona maʼuli.—Pes. 138:6.
19. Kotea ʼae ʼe tou ako mai te faʼifaʼitaki ʼo Tavite?
19 Kotea te ako ʼe tou taʼofi mai ai? ʼE mole tonu pe ke tou kole tokoni kia Sehova. Kae ʼe tonu foki ke tou faigaʼi ke tou mahino pe ʼe tokoni feafeaʼi mai Sehova kia tatou. Kapau ʼe tou agavaivai, ʼe tou mahino anai ki ʼotatou tuʼakoi pea ʼe ko Sehova ʼae ʼe tokoni mai ke tou fai te ʼu meʼa ʼae ʼe mole tou lavaʼi. Pea ʼi te temi fuli pe ʼae ʼe tou sisio ai anai ki tana tokoni mai, ʼe malohi anai ʼatatou felogoi ʼae mo ia. Ko te aluʼaga ʼaia neʼe hoko ki te tehina mai Fisi ko Isaac kua fualoa tana tauhi kia Sehova. ʼE ina ui fenei: “Ka au fakakaukauʼi toku maʼuli, ʼe au mahino, neʼe tokoni mai ia Sehova ʼi he ʼu aluʼaga kehekehe talu te ʼaho ʼae neʼe au kamata ako ai te Tohi-Tapu. ʼI te ʼaho nei, kua malohi age ʼaku felogoi mo te ʼAtua.”
20. Kotea ʼae ʼe tou ako mai te ʼu felogoi ʼae neʼe maʼu e Tavite mo te ʼAtua?
20 Neʼe faʼifaʼitakiʼi e Tavite te ʼu kalitate ʼo Sehova. Neʼe fakatupu tatou e Sehova mo te fealagia ʼae ke tou faʼifaʼitakiʼi ʼona kalitate. (Sen. 1:26) Kapau ʼe lahi tatatou ako ʼae ke tou iloʼi te ʼu kalitate ʼo Sehova, pea ʼe feala anai hatatou faʼifaʼitakiʼi ia ia. Neʼe ako e Tavite ke ina iloʼi lelei ia tana Tamai ʼae ʼi selo. Pea neʼe feala ai ke ina faʼifaʼitakiʼi te ʼAtua ʼi ʼana felogoi mo te hahaʼi. Tou toʼo he faʼifaʼitaki. Neʼe agahala ia Tavite kia Sehova koteʼuhi neʼe momoe mo Pate-Sepa pea neʼe ina fekauʼi ke matehi tona ʼohoana ʼae ko Uli. (2 Sam. 11:1-4, 15) Kae neʼe filifili e Sehova ke manavaʼofa kia Tavite. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi neʼe ko te agamahani ʼa Tavite ko te manavaʼofa ki te hahaʼi. Pea tahi, neʼe malohi ʼaupito ʼana felogoi mo Sehova, pea neʼe liliu ko he hau neʼe ʼofainaʼi ʼi Iselaele. Neʼe fakaʼaogaʼi ai e Sehova ia Tavite ko he faʼifaʼitakiʼaga lelei ki te ʼu hau ʼo Iselaele.—1 Hau 15:11; 2 Hau 14:1-3.
21. Ka tou lau ia Efeso 4:24 pea mo Efeso 5:1, kotea anai te ʼu fua moka tou faʼifaʼitakiʼi te ʼAtua?
21 Kotea te ako ʼe tou taʼofi mai ai? ʼE tonu ke tou “faʼifaʼitakiʼi ia te ʼAtua.” Ka tou faʼifaʼitakiʼi ia te ʼAtua, ʼe tou maʼu ai he ʼu fua lelei. Pea ʼe toe tokoni mai foki ke tou iloʼi ia Sehova. Ka tou faʼifaʼitakiʼi te ʼu kalitate ʼa te ʼAtua, ʼe tou toe fakaha ko tatou ko ʼana fanau.—Lau ia Efeso 4:24; 5:1.
KOTOU FAIGAʼI KE KOTOU ILOʼI LELEI AGE IA SEHOVA
22-23. Kotea te ʼu tapuakina ka tou maʼu anai moka ʼe tou maʼuliʼi te ʼu manatu ʼae ʼe tou ako ʼo ʼuhiga mo Sehova?
22 Ohage ko tatatou kua vakaʼi, ʼe feala ke tou iloʼi ia Sehova ʼaki tana fakatupu pea mo tana Folafola, te Tohi-Tapu. ʼE tou maʼu ʼi te tohi makehe ʼaia te ʼu faʼifaʼitaki ʼo te ʼu kaugana agatonu ʼa te ʼAtua ʼe feala ke tou muliʼi, ohage la ko Moisese mo Tavite. ʼE ha mai ai, neʼe fai e Sehova ia meʼa fuli ke tou iloʼi ia ia. Koia ʼi te temi nei, tou fakaʼaogaʼi ʼotatou fealagia fuli ke tou iloʼi lelei age ai te ʼAtua.
23 ʼE mole tou tuku anai ʼi he ʼaho tatatou ako ʼae ke tou iloʼi ia Sehova. (Ekl. 3:11) ʼE moʼoni, ʼe lahi anai te ʼu faʼahi ʼae ʼe tou iloʼi ʼo ʼuhiga mo Sehova. Kae ko te meʼa ʼae ʼe maʼuhiga, ko tatatou faʼahiga fakaʼaogaʼi te ʼu faʼahi ʼae ʼe tou iloʼi. Kapau ʼe tou maʼuliʼi te ʼu manatu ʼae ʼe tou ako pea mo tou faigaʼi ke tou faʼifaʼitakiʼi tatatou Tamai ʼofa, ʼe fakaovi tuʼumaʼu mai anai kia tatou. (Sakp. 4:8) ʼE fakapapauʼi mai e Sehova ʼi tana Folafola, ʼe mole ina liʼaki anai ia natou ʼae ʼe faiga ke natou iloʼi lelei age ia ia.
KATIKO 80 “ ʼAhiʼahi Pea Mo Vakaʼi Ko Sehova ʼe Agalelei”
^ pal. 5 Tokolahi te hahaʼi ʼe natou tui ki te ʼAtua, kae ʼe mole natou iloʼi moʼoni ia ia. Kotea te fakaʼuhiga ʼo te iloʼi ʼo Sehova? ʼE tou liliu feafeaʼi ʼo kaumeʼa moʼoni mo Sehova? Pea kotea ʼae ʼe tou ako mai te ʼu faʼifaʼitaki ʼo Moisese pea mo te Hau ko Tavite? ʼE tou maʼu anai ʼona tali ʼi te alatike ʼaeni.