Te ʼu Fehuʼi ʼa Te Kau Lautohi
ʼE ui ʼi te Tohi-Tapu, neʼe maʼua ke ʼi ai he ʼu fakamoʼoni ʼe toko lua ke feala he iloʼi lelei ai ʼo he aluʼaga neʼe hoko. (Num. 35:30; Tet. 17:6; 19:15; Mat. 18:16; 1 Tim. 5:19) Kae ʼe ui ʼi te Lao, ko he taʼahine kua fakapapau ʼohoana ʼae neʼe fakaʼalikiʼi e he tagata ʼi “te ulu vao,” neʼe mole agahala mo kapau neʼe kalaga. Kae ko te tagata ʼae neʼe agahala. Kapau la neʼe mole ʼi ai he fakamoʼoni, he koʼe ʼe ui neʼe mole agahala ia te taʼahine kae agahala ia te tagata?
Ko te fakamatala ʼae ia Tetelonome 22:25-27, neʼe mole fakatuʼutuʼu ʼuluaki moʼo fakamauʼi te agahala ʼa te tagata, he neʼe ko ia ʼae neʼe agahala. Neʼe fakatuʼutuʼu tafito te lao ʼaia moʼo fakaha neʼe mole he hala ia ʼa te taʼahine. Tou vakaʼi te ʼu vaega ʼae ʼi muʼa atu pea mo ʼae ki muli age ke tou mahino lelei ki te aluʼaga ʼaia.
ʼE talanoa te ʼu vaega ʼi muʼa atu ʼo ʼuhiga mo he tagata ʼe momoe “i te kolo” mo he taʼahine kua fakapapau ʼohoana. Neʼe tono te tagata ʼaia, koteʼuhi neʼe kua hage pe te taʼahine ʼaia kua ʼohoana. Kae ʼe feafeaʼi ki te taʼahine? “Nee mole kalaga ia ia i te kolo.” Ka na pau la neʼe kalaga ia ia, neʼe feala pe ke logoʼi e te hahaʼi pea mo natou haofaki ia ia. Kae neʼe tono mo ia, koteʼuhi neʼe mole kalaga ia ia. Koia neʼe tauteaʼi ai ia naua.—Tet. 22:23, 24.
Neʼe talanoa te Lao ki he tahi aluʼaga. ʼE ui fenei: “Kae kapau ko te ulu vao ae nee felavei ai te tagata aena mo te taahine tupulaga ae nee fakatahi mo he tagata, pea kapau nee too te taahine e te tagata o momoe mo ia, ko te tagata toko tahi ae nee momoe mo te taahine, e fakatua anai ki te mate. E mole ke fai anai he mea ki te taahine; e mole hala ia ia i he agahala ae ke fakatua ai ki te mate, koteuhi e tatau te mea aena mo ae e ohofi e he tagata tona oloi o tamatei. Ko te taahine feauaki [“kua fakapapau ʼohoana,” MN] ae nee felavei mo te tagata i te ulu vao, nee feala ke kalaga kae nee mole he tahi ke ina haofaki ia ia.”—Tet. 22:25-27.
ʼI te aluʼaga ʼaia, neʼe tui te ʼu tuʼi fakamau ki te taʼahine. Kotea tona tupuʼaga? Neʼe “kalaga kae nee mole he tahi ke ina haofaki ia ia.” Koia neʼe mole tono ia te taʼahine. Kae neʼe tauteaʼi te tagata he neʼe ina “too [peʼe neʼe ina fakakinauʼi] te taahine . . . o momoe mo ia.” Pea neʼe tono te tagata koteʼuhi neʼe ko he taʼahine neʼe kua fakapapau ʼohoana.
Koia, ko te fakatuʼutuʼu ʼo te lao ʼaia ko te fakaha neʼe mole hala te taʼahine. Kae logo la te fakatuʼutuʼu, neʼe toe fakaha ai foki neʼe tauteaʼi te tagata he neʼe ina fakaʼalikiʼi te taʼahine pea neʼe tono. ʼE feala ke tou tui papau, neʼe fai te kau tuʼi fakamau “ni kumikumi totonu.” Pea neʼe natou toʼo he tonu ʼe mulimuli ki te ʼu pelesepeto ʼa te ʼAtua, ʼae neʼe tuʼu liuliuga ʼi te Lao.—Tet. 13:14; 17:4; Eke. 20:14.