“Aua Naa Koutou Galoi Te Talitali Kaiga”
“Aua naa koutou galoi te talitali kaiga.”—HEPELEO 13:2.
KATIKO: 124, 79
1, 2. (1) Kotea te ʼu fihifihia ʼe tau mo te kau matapule ia ʼaho nei? (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.) (2) Kotea ʼae neʼe fakamanatuʼi mai e te apositolo ko Paulo? Pea kotea te ʼu fehuʼi ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni?
KUA hili ki ai taʼu ʼe 30 tupu, neʼe heʼeki kau ia Osei ki te Kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Neʼe mavae mai tona fenua ko Ghana ʼo alu ʼo maʼuli ʼi Eulopa. [1] (Vakaʼi te nota ʼi te fakaʼosi ʼo te alatike.) ʼE ina ui fenei: “Neʼe au sio neʼe mole tokagaʼi au e te hahaʼi. Neʼe au punamaʼuli ʼo ʼuhiga mo te fenua. ʼI taku mavae ʼi te malaʼe vakalele, neʼe ko taku hoki logoʼi ʼae te momoko. Neʼe au tagi.” Neʼe faigataʼa kia Osei te akoʼi te lea ʼo te fenua. Koia neʼe hoki ina maʼu ai hana gaue lelei hili ki ai te taʼu katoa. Neʼe fia sio ki tona famili pea neʼe ina logoʼi tana nofo tokotahi.
2 Kotou fakakaukauʼi age muʼa mo kapau neʼe hoko kia koutou te aluʼaga ʼaia. Kotea te aga ʼe kotou loto anai ke fai atu kia koutou? ʼE mahino ia, ʼe kotou fiafia anai mo kapau ʼe fakatalitali leleiʼi koutou ʼi te Fale Fono e he hahaʼi ʼe natou ʼoʼofa kia koutou logo la te kehekehe ʼo tokotou fenua ʼo toe feia mo tokotou lanu. Kaʼe ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu, ʼe mole tonu ki te kau Kilisitiano Hepeleo 13:2) Koia, tou vakaʼi te ʼu fehuʼi ʼaeni: Kotea te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te kau matapule? ʼE ʼaoga koa ke tou fetogi tatatou faʼahiga sio ki te kau matapule? Kotea ʼe feala ke tou fai ke fiafia he matapule ʼi te fakatahi mo tatou ʼi te kokelekasio?
moʼoni ke natou “galoi te talitali kaiga.” (TE MANATU ʼA SEHOVA ʼO ʼUHIGA MO TE KAU MATAPULE
3, 4. ʼO mulimuli kia Ekesote 23:9, kotea te aga ʼae neʼe loto e Sehova ke fakaha e te kau Iselaele ki te kau matapule? Pea kotea tona tupuʼaga?
3 Hili te fakaʼateainaʼi e Sehova tana hahaʼi mai Esipito, neʼe ina fai he ʼu lao moʼo akoʼi age kia natou ke natou manavaʼofa ki te kau matapule ʼae neʼe mavae fakatahi mo natou. (Ekesote 12:38, 49; 22:21) Neʼe faigataʼa ia te maʼuli ʼo he matapule, koia neʼe ʼofa ia Sehova ʼo tokaga kia natou. Ohage la, neʼe feala ke natou tae te ʼu toega ʼo te taʼukai ʼae neʼe tuku e te hahaʼi gaue ʼi te ʼu gaueʼaga.—Levitiko 19:9, 10.
4 Neʼe fakatotonu e Sehova ki te kau Iselaele ke natou fakaʼapaʼapa ki te kau matapule. Kaʼe neʼe mole gata ai. Neʼe loto e Sehova ke natou manatuʼi neʼe natou matapule mo natou. (Lau ia Ekesote 23:9.) Talu mai fualoa, neʼe fehihiʼa te kau Esipito ki te kau Iselaele, koteʼuhi neʼe ko te kau matapule. (Senesi 43:32; 46:34; Ekesote 1:11-14) Neʼe faigataʼa ʼaupito te maʼuli ʼo te kau Iselaele, he neʼe natou matapule ʼi Esipito. Koia neʼe mole loto ai e Sehova ke natou galoʼi te faʼahi ʼaia pea ke natou agalelei ki te kau matapule ʼae ʼe maʼuʼuli fakatahi mo natou.—Levitiko 19:33, 34.
ʼE manavaʼofa ia Sehova ki te kau matapule
5. ʼE tou lava faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi te manavaʼofa ʼo Sehova ki te kau matapule?
5 ʼE mole fetogi ia Sehova. Koia ka ʼomai he kau matapule ki ʼotatou kokelekasio, ʼe tonu ke tou manatuʼi ʼe manavaʼofa tuʼumaʼu ia Sehova ki te hahaʼi ʼaia. (Tetelonome 10:17-19; Malakia 3:5, 6) ʼE lelei ke tou fakakaukauʼi te ʼu fihifihia ʼae ʼe tau mo natou. Ohage la, ʼe lagi mole natou mahino ki te lea ʼo te fenua, pea ʼe fakapalatahi te hahaʼi kia natou. Koia tou faiga malohi ke tou tokoni pea mo agalelei kia natou.—1 Petelo 3:8.
TOU FETOGI TATATOU FAʼAHIGA SIO KI TE KAU MATAPULE
6, 7. Neʼe fakatokatoka feafeaʼi e te kau ʼuluaki Kilisitiano Sutea ia te fihifihia ʼae neʼe hoko?
6 Neʼe tonu ke tauʼi e te kau ʼuluaki Kilisitiano te ʼu manatu fakapalatahi ʼae neʼe mafola ʼi te kau Sutea. ʼI te Penikosite ʼo te taʼu 33 H.T.S [2] (Vakaʼi te nota ʼi te fakaʼosi ʼo te alatike.), neʼe ʼoʼofa pea mo fakatalitali lelei e te kau Kilisitiano Sutea ʼo Selusalemi ia te hahaʼi ʼae neʼe ʼomai mai te ʼu fenua kehekehe. (Gaue 2:5, 44-47) Neʼe fakaha ai e te kau Kilisitiano Sutea tanatou tali kaiga lelei pea mo tanatou agalelei ki te kau matapule.
7 Kaʼe neʼe ʼi ai te aluʼaga neʼe hoko ʼi te temi ʼaia. Neʼe meo te kau Kilisitiano Sutea ʼae neʼe palalau ʼi te lea Fakakeleka, koteʼuhi neʼe fakapalatahi te kau Hepeleo ki ʼanatou finetaka. (Gaue 6:1) Koia moʼo fakatokatoka te fihifihia ʼaia, neʼe hinoʼi ai e te kau apositolo te ʼu tagata ʼe toko fitu ke natou tokakaga ki te tufa ʼo te meʼa kai pea ke natou gaohi fakaleleiʼi ia natou ʼaia. Neʼe fili e te kau apositolo te ʼu tagata Keleka. Neʼe lagi natou fai te faʼahi ʼaia moʼo fakafimalieʼi te loto ʼo ʼanatou finetaka.—Gaue 6:2-6.
8, 9. (1) Kotea te ʼu fehuʼi ʼe tokoni mai anai ke tou iloʼi pe ʼe tou maʼu ni manatu fakapalatahi? (2) He koʼe ʼe tonu ke tou taʼaki te ʼu manatu ʼaia? (1 Petelo 1:22)
8 ʼE mulimuli tatatou faʼahiga manatu ki te ʼu aluʼaga ʼae neʼe hoko ʼi totatou maʼuli, peʼe ko totatou agaʼi fenua. (Loma 12:2) Neʼe lagi tou logo ki he ʼu palalau kovi neʼe fai e ni hahaʼi ʼo ʼuhiga mo te hahaʼi ʼe ʼomai mai he tahi fenua, peʼe ko he kolo, peʼe ko he tahi lanu. ʼE lagi ko te ʼu palalau neʼe fai e ʼotatou vahaʼa fale, peʼe ko ʼotatou kaugā gaue, peʼe ko ʼotatou kaugā ako. Kaʼe ʼe tou tuku koa te ʼu manatu kovi ʼaia ke ina fakaneke tatatou faʼahiga manatu? Kotea anai ʼe tou logoʼi mo kapau ʼe fai e he tahi he ʼu fakahuahua ʼo ʼuhiga mo totatou lanu peʼe ko totatou agaʼi fenua?
9 Neʼe ʼi ai te temi neʼe fakapalatahi ai te apositolo ko Petelo ki te hahaʼi ʼae neʼe mole ko he kau Sutea. Kaʼe ʼaki te temi, neʼe ina tekeʼi te ʼu manatu hala ʼaia. (Gaue 10:28, 34, 35; Kalate 2:11-14) ʼO toe feia pe mo tatou, kapau ʼe tou tokagaʼi ʼe tou maʼu he ʼu manatu feia ʼo ʼuhiga mo te kau matapule, peʼe tou logoʼi ʼe tou fiameʼameʼa ʼo ʼuhiga mo totatou lanu, ʼe tonu ke tou faiga malohi ke tou taʼaki te ʼu manatu ʼaia. (Lau ia 1 Petelo 1:22.) Kotea ʼae ʼe tokoni mai anai ke tou lava fai te faʼahi ʼaia? ʼE tonu ke tou manatuʼi ʼe tou agahala fuli, tatau aipe pe ʼe tou ʼomai mai te fenua fea pea neʼe mole he tahi ia tatou ʼe tuha mo te haofaki. (Loma 3:9, 10, 21-24) Koia ʼe mole tonu ai ke tou manatu ʼe tou maʼuhiga age tatou ʼi ʼihi atu. (1 Kolinito 4:7) ʼE tonu ke tou maʼu ia te manatu ʼa te apositolo ko Paulo. Neʼe ina ui ki ʼona tehina mo tuagaʼane Kilisitiano, “e mole ko ni matapule koutou, pee ko ni tagata mai tua,” kaʼe ʼe kotou “kau ki te fale o te Atua.” (Efeso 2:19) ʼE tonu ke tou faiga fakamalotoloto ke tou taʼaki te ʼu manatu fakapalatahi ʼi ʼotatou loto, kaʼe ke tou kofuʼi te ʼuluagaaga foʼou ʼo te kau Kilisitiano moʼoni.—Kolose 3:10, 11.
TOU MANAVAʼOFA KI TE KAU MATAPULE
10, 11. Neʼe faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi e Poase ia te manavaʼofa ʼo Sehova ki te kau matapule?
10 Neʼe faʼifaʼitakiʼi e Poase ia te manavaʼofa ʼo Sehova ki te kau matapule. ʼO feafeaʼi? ʼI te temi ʼae neʼe haʼu ai ia Poase ʼo vakaʼi tana gaueʼaga, neʼe ina tokagaʼi ia Lute, ko te fafine matapule mai te fenua ko Moape. Neʼe gaue kinakina ʼo tanaki tana meʼa kai. Neʼe lava fai e Lute te faʼahi ʼaia ʼuhi ko te Lao ʼa Moisese. Kaʼe logo la te faʼahi ʼaia, neʼe kole e Lute ki te pule ʼo te gaue pe ʼe feala ke ina tanaki te fulumeto ʼae neʼe tuku e te kau gaue. ʼI te logo ʼa Poase ki te faʼahi ʼaia, neʼe punamaʼuli pea neʼe ina fakagafua age ki ai ke ina tae te fulumeto ʼae neʼe kua tuʼusi.—Lau ia Lute 2:5-7, 15, 16.
11 Neʼe ina ui age leva ke nofo mo ʼana fafine faifekau pea ke ʼaua naʼa gaohi koviʼi e ʼana kau gaue. Neʼe fakaha ai e Poase neʼe mahino lelei ki te faigataʼa ʼo te maʼuli ʼo Lute ʼi tona ʼuhiga matapule. Neʼe tokaga ia Poase ke maʼu feʼauga e Lute ia hana meʼa kai pea mo hana meʼa inu, ohage pe ko ʼana kau gaue. Neʼe fakaha ai e Poase tana fakaʼapaʼapa ki te fafine matapule masiva ʼaia pea mo tana fia fakalotomalohiʼi ia ia.—Lute 2:8-10, 13, 14.
12. He koʼe ʼe tonu ke tou manavaʼofa ki te kau matapule?
12 Neʼe manavaʼofa ia Poase kia Lute koteʼuhi neʼe ʼofa mo agatonu ia Lute kia Naomi, te faʼe ʼo tona ʼohoana. Kaʼe neʼe toe manavaʼofa ki ai koteʼuhi neʼe kamata tauhi kia Sehova pea neʼe ina kumi te puipui mai ia te Ia. Koia ʼi tana manavaʼofa ʼae kia Lute, neʼe Lute 2:12, 20; Taaga Lea 19:17) ʼO toe feia pe mo tatou ia ʼaho nei, ka tou manavaʼofa ki te hahaʼi, ʼe tou tokoni ai ki “te tagata fuli,” ke natou iloʼi te moʼoni pea ke natou mahino ki te ʼofa lahi ʼae ʼo Sehova kia natou.—1 Timoteo 2:3, 4.
faʼifaʼitakiʼi ai e Poase ia te manavaʼofa ʼo Sehova. (ʼE tou manavaʼofa ki te kau matapule moka tou fakatalitali lelei natou ʼi te Fale Fono (Vakaʼi te palakalafe 13, 14)
13, 14. (1) He koʼe ʼe lelei ke tou olo ʼo fakafelaveʼi ki te kau matapule ʼae ʼe ʼomai ki te Fale Fono? (2) Kotea ʼae ʼe tokoni atu anai ke kotou lava palalau ki he matapule?
13 ʼE tou manavaʼofa ki te kau matapule moka tou fakatalitali lelei natou ʼi te Fale Fono. Ko te hahaʼi matapule, ʼe natou umiuminoa pea ʼe natou ufiufi ʼi te fakaovi ki te hahaʼi. ʼE natou manatu ʼe mole natou maʼuhiga, koteʼuhi neʼe mole lelei tanatou ako pea ʼe natou masisiva. Koia ʼe tonu ai ke tou olo ʼo fakafelaveʼi kia natou pea mo faipalalau mo natou. ʼE feala ke tou fakaʼaogaʼi ia te application JW Language mo kapau ʼe tou fia ako he ʼu kupu ʼi tanatou lea.—Lau ia Filipe 2:3, 4.
14 ʼE lagi kotou ufiufi ʼi te palalau ki he tahi neʼe haʼu mai te tahi fenua. Kaʼe ʼe feala ke kotou tauʼi tokotou mataku, ʼo kotou fakamatala he aluʼaga ʼo ʼuhiga mo koutou. ʼE kotou tokagaʼi ai ʼe lahi te ʼu faʼahi ʼi ʼokotou maʼuli ʼe tatau. Kotou manatuʼi ko te ʼu agaʼi fenua fuli ʼe ʼi ai ʼona faʼahi ʼe lelei pea mo ʼona faʼahi ʼe kovi.
KOTOU FAKATALITALI LELEI TE HAHAʼI FULI
15. Kotea ʼae ʼe tokoni mai anai ke tou lotomahino ki te kau matapule?
15 ʼE tonu ke tou fakatalitali lelei te hahaʼi ʼae ʼe ʼomai ki te kokelekasio. Koia ʼe ʼaoga ai ke kotou tahi fai te fehuʼi ʼaeni: “Kotea ʼe au loto ke fai mai e te hahaʼi mo kapau ʼe au alu ki he tahi fenua?” (Mateo 7:12) Kotou faʼa kataki ki te kau matapule. ʼI te kamata, ʼe lagi mole tou mahino ki tanatou faʼahiga manatu pea mo ʼanatou aga. ʼE mole tonu ke tou ʼamanaki ʼe tatau anai ʼanatou manatu pea mo ʼanatou aga mo tatou. Pea ʼe mole tonu ke tou faigaʼi ke natou fetogi tanatou aga ke natou hage ko tatou.—Lau ia Loma 15:7.
Kotou faʼa kataki ki te kau matapule
16, 17. (1) Kotea ʼae ʼe tokoni mai anai ke tou mahino ki te kau matapule? (2) Kotea te tokoni ʼe feala ke tou foaki ki te kau matapule ʼae ʼe ʼomai ki totatou kokelekasio?
16 ʼE faigafua anai tatatou iloʼi lelei te kau matapule, mo kapau ʼe tou toʼo he temi ke tou fai he ʼu fekumi ʼo ʼuhiga mo tonatou fenua pea mo tonatou agaʼi fenua. Koia ʼe feala anai ke tou fai he ʼu fekumi, lolotoga tatatou ako fakafamili, ʼo ʼuhiga mo te fenua pea mo te agaʼi fenua ʼo te kau matapule ʼo te kokelekasio, peʼe ʼi totatou telituale. ʼE feala ke tou fakaafe he ʼu matapule ke tou kai meʼa kai ʼi totatou ʼapi. Ko Sehova neʼe ina “avahi ki te kau pagani te matapa o te tui.” Koia ʼe tonu ai ke tou faʼifaʼitakiʼi ia ia pea ke tou avahi ʼotatou ʼapi ki te kau matapule, “te u tehina i te tui.”—Gaue 14:27; Kalate 6:10; Sopo 31:32.
ʼE tou fakatalitali lelei koa ia te kau matapule? (Vakaʼi te palakalafe 16, 17)
17 Ka tou toʼo he temi ke tou fakatahi ai mo he famili matapule, ʼe tou mahino ai ki tanatou faiga fakamalotoloto ʼae ke natou fakamamahani mo ʼatatou agaʼi fenua. ʼE tou mahino ai ʼe ʼaoga ke tou tokoni kia natou ke natou ako tatatou lea. ʼE feala ke tou fakamahino age kia natou te ʼu tokoni fakapuleʼaga ke natou maʼu honatou nofoʼaga peʼe ko Taaga Lea 3:27.
hanatou gaue. Kapau ʼe tou fai feia, ʼe feala ke fua lelei ki ʼotatou tehina mo tuagaʼane.—18. Kotea te ʼu ako ʼe tou maʼu mai te faʼifaʼitaki ʼo Lute?
18 ʼE mahino ia, ʼe faiga fakamalotoloto anai te kau matapule ke natou fakamamahani mo totatou agaʼi fenua. ʼE ʼi ai te ʼu ako ʼe feala ke tou taʼofi mai te faʼifaʼitaki ʼo Lute. ʼUluaki, neʼe fakaʼapaʼapa ki te ʼu agaʼi fenua ʼo Iselaele. Koia neʼe ina kole ai ke fakagafua age ke ina tae te ʼu toega fulumeto. (Lute 2:7) Neʼe mole matasoka, pea neʼe mole ina fakamaʼua ki te hahaʼi ke natou foaki age te ʼu meʼa fuli ʼae neʼe loto ki ai. Lua, neʼe foimo fakamalō atu aipe kia natou ʼae neʼe manavaʼofa age ki ai. (Lute 2:13) Ka maʼu e te kau matapule ia te aga ʼaia, ʼe fakaʼapaʼapaʼi anai natou e te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼo te fenua.
19. He koʼe ʼe tonu ke tou fakatalitali lelei te kau matapule?
19 ʼE tou fiafia ʼuhi ko te ʼofa makehe ʼa Sehova ki te hahaʼi fuli, ʼo ina fakafealagia ke natou logo ki te logo lelei. Neʼe lagi mole feala ki ʼihi matapule ke natou ako te Tohi-Tapu peʼe ke natou kau ki te ʼu fono ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi tonatou fenua. Kaʼe ʼi te temi nei, kua natou maʼu leva te faigamalie ke natou fakatahitahi mo tatou. Koia ʼe tonu ai ke tou tokoni kia natou, ke mole natou logoʼi ko natou ko he ʼu matapule. ʼE lagi mole feala ke tou foaki he foʼi falā peʼe ko he faʼahiga tokoni pe, kaʼe ʼe feala ke tou manavaʼofa kia natou. ʼI tatatou fai te faʼahi ʼaia, ʼe tou faʼifaʼitakiʼi ai te manavaʼofa ʼae ʼo Sehova kia natou. Ko tatou ko “te u faifaitaki o te Atua.” Koia ʼe tou faiga malohi ai ke tou fakatalitali lelei te kau matapule ʼae ʼe fakatahitahi mo tatou.—Efeso 5:1, 2.
^ [1] (palakalafe 1) Neʼe fetogi te higoa.
^ [2] (palakalafe 6) Ko te ’u mataʼi tohi ʼaeni H.T.S. ko tona fakaʼuhiga: Hili te Temi ʼo Sesu.