1. He koʼe ʼe tou fai he ʼu tali ʼi te ʼu fono?

 HE KOʼE ʼe tou kau ki te ʼu fono? ʼE tou kau tafito ki ai he ʼe tou fia vikiʼi ia Sehova. (Pes. 26:12; 111:1) ʼE tou toe kau ki ai ke tou fefakalotomalohiʼaki ʼi te ʼu temi faigataʼa ʼaeni. (1 Tes. 5:11) Ka tou fai hatatou tali, ʼe tou fakahoko ai te ʼu faʼahi ʼaia ʼe lua.

2. Ko te ʼu temi fea ʼae ʼe tou maʼu ai he ʼu faigamalie ke tou fai ni tali ʼi te ʼu fono?

² ʼI te vahaʼa fuli, ʼe tou maʼu he ʼu faigamalie ke tou fai he ʼu tali ʼi te ʼu fono. Ohage la, ʼi te fakaʼosi ʼo te vahaʼa, moka fai te Ako ʼo Te Tule Leʼo. Pea ʼi te fono ʼo te vahaʼa, moka fai Te ʼu Koloa Fakalaumalie, te Ako Tohi-Tapu ʼo Te Kokelekasio, pea mo te ʼu koga ʼae ʼe fai ai te ʼu fehuʼi ki te nofoʼaki.

3. Kotea ʼae ʼe feala ke faigataʼa kia tatou, kae ʼe tokoni feafeaʼi mai ia Hepeleo 10:24, 25 ke tou lava tauʼi te ʼu faigataʼaʼia ʼaia?

³ ʼE tou fia vikiʼi ia Sehova pea mo fakalotomalohiʼi ʼotatou tehina mo tuagaʼane. Kae ʼe lagi faigataʼa hatatou fai ni tali. ʼE lagi tou mataku ʼi te fai ʼo he tali. Peʼe tou fia he tali kae ʼe mole hinoʼi mai tatou ʼi ʼihi temi. Kotea ʼae ʼe lava tokoni mai? ʼE tou maʼu tona tali ʼi te faitohi ʼa Paulo ki te kau Hepeleo. ʼI tana palalau ki te maʼuhiga ʼo te ʼu fono, neʼe ina ui ʼe tonu ke tou tokaga tafito ʼo “fefakalotomalohiʼaki.” (Lau ia Hepeleo 10:24, 25.) ʼE mole lahi fau anai tatatou matataku, moka ʼe tou manatuʼi ʼe fakalotomalohi ki ʼihi tatatou fai he tali moʼo fakaha tatatou tui. Pea kapau ʼe mole hinoʼi tuʼumaʼu tatou, ʼe tou fiafia he ʼe maʼu ai e ʼihi te faigamalie ʼae ke natou fai ni tali.​—1 Pet. 3:8.

4. Kotea te ʼu manatu ʼe tolu ka tou vakaʼi ʼi te alatike ʼaeni?

 ⁴ ʼI te alatike ʼaeni, ʼe tou vakaʼi anai pe ʼe feafeaʼi hatatou fefakalotomalohiʼaki ʼi he kiʼi kokelekasio, ʼe mole kaugamalie ai ia natou ʼae ʼe natou fai ni tali. ʼE tou toe vakaʼi anai pe ʼe feafeaʼi hatatou fefakalotomalohiʼaki ʼi he kokelekasio ʼe kaugamalie, ʼe lahi ai te fai ʼo ni tali. Pea ʼe tou toe vakaʼi leva pe ʼe kotea ʼae ʼe feala ke tou ui ʼi ʼatatou tali ke fakalotomalohiʼi ai ʼihi.

5. ʼE feafeaʼi hatatou fefakalotomalohiʼaki moka ʼe mole kaugamalie te kokelekasio?

⁵ ʼI he kiʼi kokelekasio peʼe ko he kiʼi kutuga, ʼe mole hahaʼi. Koia, ʼe lagi tonu ai ki te tehina ʼae ʼe ina fai te ʼu fehuʼi ke atali ʼi he kiʼi temi ʼi muʼa ʼo te hiki e he tahi tona nima. ʼE feala ke hage leva ʼe loaloaga fau ki ʼihi te fono, ʼo mole fakalotomalohi. Kotea ʼae ʼe feala ke ke fai? Fakatotonu ke ke hiki liuliuga tou nima. ʼI tau fai feia, ʼe ke uga anai ʼihi ke natou fai ni tali.

6-7. Kotea ʼae ʼe feala ke tou fai ke fakasiʼisiʼi tatatou mataku ʼi te fai ʼo he tali?

⁶ Kotea ka tokoni atu ke mole ke mataku ʼi te fai ʼo hau tali. Ke ke iloʼi ʼe mole ko koe pe ʼe feia. Kae, ke feala hau fakalotomalohiʼi ʼou tehina mo tuagaʼane, kotea ʼae ʼe feala ke ke fai ke fakasiʼisiʼi ai tau mataku?

⁷ ʼE lagi ʼaoga atu anai tau vakaʼi te ʼu tokoni ʼae neʼe fai ʼi te ʼu Tule Leʼo ki muʼa atu. b Ohage la, ke ke teuteuʼi lelei. (Taag. 21:5) Kapau ʼe ke iloʼi lelei te ʼu manatu ʼae ʼe tuʼu ʼi te alatike, ʼe mole ke mataku anai ʼi te fai ʼo he tali. Pea ke fai he ʼu tali ʼe nounou. (Taag. 15:23; 17:27) ʼE mahino gafua age anai te nofoʼaki ki he tali ʼe nounou, lagi ko he falasisi ʼe tahi peʼe lua, ʼi he tali ʼe loaloaga pea ʼe lahi ai te ʼu manatu. Kapau ʼe tou fai he tali ʼe nounou ʼaki tatatou palalau mahani, ʼe ha ai neʼe tou teuteuʼi lelei pea ʼe tou mahino ki te manatu.

8. ʼE feafeaʼi kia Sehova moka sio mai ʼe tou faiga fakamalotoloto?

⁸ Kae ʼe feafeaʼi mo kapau ʼe ke mulimuli ki te ʼu tokoni ʼaia, kae ʼe kei ke mataku, ʼo ke fai pe he tali ʼe tahi peʼe lua? Ke ke iloʼi papau ʼe maʼuhiga kia Sehova ʼau faiga fakamalotoloto ke ke fai te meʼa ʼae ʼe ke lavaʼi. (Luka 21:1-4) ʼE mole kole atu e Sehova ke ke faiga ke laka age ʼi te meʼa ʼae ʼe ke lavaʼi. (Flp. 4:5) Koia, ʼi tau ʼosi vakaʼi te meʼa ʼae ʼe ke lavaʼi, fai he fakatuʼutuʼu ke ke fakahoko, pea kole kia Sehova ke tokoni atu ke mole ke mataku. ʼI te kamata, ʼe feala ke ke fakatuʼutuʼu ke ke fai hau tali ʼe nounou.

9. Kotea te tahi fihifihia ʼe feala ke hoko ʼi he kokelekasio ʼe kaugamalie?

⁹ Kapau ʼe ke kau ki he kokelekasio ʼe kaugamalie, ʼe lagi hoko ai he tahi fihifihia ʼe kehe age. ʼE lagi tahitahiga tau fai hau tali he ʼe lahi te hiki nima ʼo te ʼu tehina mo tuagaʼane. Ohage la ko te tuagaʼane ʼe higoa ko Danielle ʼe ina leleiʼia te fai tuʼumaʼu ʼo ni tali ʼi te ʼu fono. c Kia ia, ʼe kau te faʼahi ʼaia ʼi tana tauhi, ʼe feala ke ina fakalotomalohiʼi ai ʼihi, pea ʼe ina fakamaʼumaʼu lelei ai te ʼu moʼoni ʼae ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu. Kae ki muli age, neʼe mavae  leva ʼo alu ki he kokelekasio ʼe kaugamalie. Neʼe tahitahiga leva tona hinoʼi ʼae ke fai hana tali, pea ʼi ʼihi temi neʼe mole pe la hinoʼi. ʼE ui fenei e Danielle: “Neʼe au ita. Neʼe hage kia au neʼe mole fakagafua mai ke au fai he meʼa ʼe lelei ʼaupito. Pea ka hoko liuliuga te faʼahi ʼaia, ʼe au kamata manatu ai ʼe mole loto e te tehina ke au fai haku tali.”

10. Kotea ʼae ʼe feala ke tou fai ke tuku mai he faigamalie ke tou fai he tali?

¹⁰ Neʼe kua ke hage koa ko Danielle? Kapau koia, ʼe lagi mole kei ke fia faiga ke fai hau tali kae ke fakalogo pe koe te fono. Kae ʼaua naʼa tuku ʼau faiga. Kotea ʼae ʼe feala ke ke fai? ʼE lagi tokoni atu anai moka neʼe lahi te ʼu tali ʼae neʼe ke teuteuʼi. Kapau la ʼe mole hinoʼi koe ʼi te kamata ʼo te fono, ʼe ke maʼu pe anai he ʼu faigamalie ke fai hau tali lolotoga te fono. Ka ke teuteuʼi he alatike ako ʼo Te Tule Leʼo, fakakaukau ki te pikipikiga ʼo te ʼu palakalafe takitahi mo te kupu taki. ʼI tau fai feia, ʼe feala pe anai hau fakaha te ʼu manatu lelei ʼae neʼe ke maʼu lolotoga te vakaʼi ʼo te alatike. Pea ʼe toe feala foki ke ke teuteuʼi hau tali ʼi te ʼu palakalafe ʼae ʼe talanoa ai ki he ʼu manatu loloto pea ʼe faigataʼa tona fakamahino. (1 Ko. 2:10) Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi, ʼe feala ke mole lahi te hiki nima moka aʼu ki te ʼu palakalafe ʼaia. Kae ʼe feafeaʼi mo kapau la ʼe ke mulimuli ki te ʼu tokoni ʼaia, kae ʼi te hoholo mai, mole hinoʼi koe ke fai hau tali? ʼE feala, ʼi muʼa ʼo te fono, ke ke fakaha ki te tehina ʼae ʼe ina takitaki te faipalalau te fehuʼi ʼae ʼe ke fia tali ai.

11. Kotea ʼae ʼe fakalotomalohiʼi ai tatou ke tou fai ia Filipe 2:4?

¹¹ Lau ia Filipe 2:4. ʼAki te takitaki ʼa te laumalie maʼoniʼoni, neʼe fakalotomalohiʼi e te apositolo ko Paulo te kau Kilisitiano ke natou kumi te ʼu meʼa ʼae ʼe lelei ki ʼihi. ʼE feafeaʼi hatatou mulimuli ki te tokoni ʼaia ʼi ʼatatou fono? ʼE feala ke tou manatuʼi ʼe toe fia tali pe la mo ʼihi, ohage pe ko tatou.

12. Kotea te tahi faʼahiga fai moʼo fakalotomalohiʼi ʼotatou tehina mo tuagaʼane ʼi te ʼu fono? (Vakaʼi mo te pāki.)

¹² Fakakaukauʼi te aluʼaga ʼaeni: Ka ke  faipalalau mo ʼou kaumeʼa, ʼe ko koe pe koa ʼae ʼe palalau tuʼumaʼu? Kailoa. ʼE ke tuku age he faigamalie ke natou palalau he ʼe ke loto ke natou fakaha tanatou manatu. ʼE toe feia pe ʼi te ʼu fono, ʼe tou tuku anai he faigamalie ki ʼihi ke natou fai ni tali. Ko te tahi faʼahiga fai moʼo fakalotomalohiʼi ʼotatou tehina mo tuagaʼane, ko tatatou tuku age he faigamalie ke fakaha tanatou tui. (1 Ko. 10:24) Tou vakaʼi pe ʼe feafeaʼi te fai ʼo te faʼahi ʼaia.

13. ʼE feafeaʼi hau tuku he faigamalie ki ʼihi ke fai hanatou tali?

¹³ ʼE feala ke tou fai he ʼu tali ʼe nounou, he ʼe feʼauga anai te temi ke fai ai e ʼihi hanatou tali. ʼE tuku anai e te ʼu tagata ʼafeā mo te kau Kilisitiano ʼae kua fotufotuʼa he faʼifaʼitaki ʼi te faʼahi ʼaia. Pea tahi, tatau aipe peʼe nounou tau tali, tokaga naʼa lahi fau te ʼu manatu. Kapau ʼe lahi fau te ʼu manatu, pea kotea anai ka tali e natou ʼae? Ohage la, ʼi te palakalafe ʼaeni, ʼe palalau ai kia manatu ʼe lua: ke fai ni tali ʼe nounou pea ke mole lahi fau te ʼu manatu. Kapau ko koe ʼae ʼe ʼuluaki tali, faiga ke ke palalau ki he manatu pe ʼe tahi.

14. Kotea ʼae ʼe feala ke tou fai ke foaki ai ki he tokolahi te faigamalie ʼae ke natou fai he tali? (Vakaʼi mo te pāki.)

¹⁴ Tou fakapotopoto ʼo ʼuhiga mo te hiki ʼo totatou nima. Kapau ʼe tou hiki tuʼumaʼu totatou nima, ʼe hage pe ʼe tou fakamaʼua ki te tehina ʼae ʼe ina taki te faipalalau ke ina hinoʼi tatou, kae heʼeki foaki te faigamalie ʼaia ki ʼihi. ʼE feala ke lotovaivai ai ʼihi ʼo mole kei hiki leva ʼonatou nima.​—Ekl. 3:7.

15. (1) ʼE tonu ke tou feafeaʼi mo kapau neʼe mole hinoʼi tatou e te tehina ʼae ʼe ina taki te faipalalau? (2) ʼE fakaha feafeaʼi anai e te tehina ʼaia ʼe ina “tokagaʼi” te nofoʼaki? (Vakaʼi te fakamatala ʼae ʼe ʼa takai “ Moka Ke Taki He Faipalalau.”)

¹⁵ Ka tou ako he alatike, tokolahi ʼe natou hiki anai tonatou nima, pea ʼe lagi mole lahi anai te fai ʼo ni ʼatatou tali ohage ko te meʼa ʼae ʼe tou loto ki ai. Pea ʼi ʼihi  temi, ʼe mole feala anai ki te tehina ke ina hinoʼi tatou ke tou tali. ʼE lagi tou lotovaivai anai, kae ʼaua naʼa tou iita ʼo tou manatu neʼe mole fia hinoʼi tatou e te tehina.​—Ekl. 7:9.

16. ʼE tou fakalotomalohiʼi feafeaʼi ia natou ʼae neʼe fai ni ʼanatou tali?

¹⁶ Kapau ʼe mole lahi tau fai he ʼu tali ohage ko te meʼa ʼae ʼe ke loto ki ai, ʼe lagi feala hau fakalogo lelei ki te ʼu tali ʼa ʼihi, pea hili te fono, ke ke fakamalo age ki ʼanatou tali. ʼE fakalotomalohiʼi ai ʼou tehina mo tuagaʼane, ohage pe ko tau fai hau tali. (Taag. 10:21) ʼEi, ko te tahi faʼahiga fai ke tou fefakalotomalohiʼaki ʼe ko te fai ʼo he ʼu fakamalo.

17. (1) ʼE tokoni feafeaʼi te ʼu matuʼā ki ʼanatou fanau ke fai hanatou tali ʼe alu tahi mo tonatou taʼu? (2) Ohage ko tona fakaha ʼi te viteo, kotea te ʼu faʼahi ʼe fa ʼe feala ke tou mulimuli ki ai moka tou teuteuʼi he tali? (Vakaʼi mo te kiʼi nota.)

¹⁷ Kotea he tahi age ʼu faʼahiga fai ke tou fefakalotomalohiʼaki ʼi te ʼu fono? Kapau ʼe ke maʼu fanau, tokoni kia natou ke fai hanatou tali ʼe alu tahi mo tonatou taʼu. (Mat. 21:16) ʼI ʼihi temi, ʼe talanoa he alatike ako ki he ʼu manatu maʼa te hahaʼi lalahi, ohage ko te fihifihia ʼi te maʼuli fakataumatuʼa peʼe ko te maʼa ʼi te ʼu aga ʼae ʼe tonu ke fai. Kae ʼe ʼi pe anai he palakalafe ʼe tahi peʼe lua ʼe feala ke tali ai te fanau.  Pea toe tokoni age ke natou mahino pe koʼe ʼe mole hinoʼi tuʼumaʼu anai natou moka hiki tonatou nima. ʼI tau fakamahino age ʼaia, ʼe mole natou lotomamahi anai moka hinoʼi he tahi kehe ke fai hana tali​—1 Tim. 6:18. d

18. Kotea ka tokoni mai ke ʼaua naʼa tou palalau pe ʼo ʼuhiga mo tatou moka tou fai he tali? (Taʼaga Lea 27:2)

¹⁸ ʼE tou lava teuteuʼi fuli he ʼu tali ʼe fakakololiaʼi ai ia Sehova pea fakalotomalohiʼi ai ʼotatou tehina mo tuagaʼane. (Taag. 25:11) Logo la ʼi ʼihi temi ʼe feala ke tou fakamatala he aluʼaga neʼe hoko kia tatou, kae ʼaua naʼa tou palalau fau huʼu mo tatou. (Lau ia Taʼaga Lea 27:2; 2 Ko. 10:18) Kae tou faiga ke tou palalau tafito ʼi ʼatatou tali ʼo ʼuhiga mo Sehova, mo tana Folafola pea mo ʼana kaugana fuli. (Apk. 4:11) ʼE moʼoni, kapau ʼe fehuʼi mai ʼi he palakalafe ke tou fakamatala he aluʼaga huʼu mo tatou peʼe tou fakaha tatatou manatu, ʼe lelei ke tou fakamatala. Ko te faʼahiga fehuʼi la ʼaia ʼe fai mai ʼi te palakalafe ka hoa mai.

19. (1) Kotea anai ka hoko moka ʼe tou tokaga tafito ʼi te fono ki te meʼa ʼae ʼe lelei ki te nofoʼaki? (Loma 1:11, 12) (2) Kotea ʼae ʼe ke leleiʼia moka ke fai ni tali ʼi te fono?

¹⁹ ʼE mole ʼi ai he ʼu lekula ki te faʼahiga fai ʼo te ʼu tali. Kae ʼe tonu ke tou faiga ke tou fefakalotomalohiʼaki moka tou fai ni tali. ʼE lagi tonu anai ke lahi age te fai ʼo ni ʼatatou tali. Pea ʼi te tahi age faʼahi, ʼe tou fiafia anai moka tuku mai he faigamalie ke tou tali pea moka toe tuku foki ki ʼihi te faigamalie ʼaia. Kapau ʼe tou tokaga tafito ki te meʼa ʼae ʼe lelei ki te nofoʼaki, ʼe tou maʼu fuli anai te fiafia ʼi tatatou “fefakalotomalohiʼaki” ʼi te ʼu fono.​—Lau ia Loma 1:11, 12.