1. Kotea ʼae ʼe tokagaʼi e te hahaʼi ʼi tanatou hoki kau ki ʼatatou fono? (Vakaʼi mo te pāki.)

 FAKAKAUKAUʼI age muʼa he taumatuʼa, ko tanā hoki kau ʼae ki he fono ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. ʼE malave ʼosi kia naua tonā fakatalitali leleiʼi pea mo te feʼofaʼofani ʼa te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼi te kokelekasio. ʼI tanā toe liliu kio naua, ʼe ui age e te fafine ki tona ʼohoana: “ ʼE mole hage te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ko te hahaʼi ʼae ʼe feiloʼiʼaki mo taua. ʼE kehe age pe natou.”

2. He koʼe ʼe mole kei tauhi ʼihi kia Sehova?

² ʼE moʼoni,ʼe makehe te ʼofa ʼae ʼe maʼu ʼi te loto kokelekasio. Ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe mole natou haohaoa. (1 Soa. 1:8) Koia, ka tou iloʼi lelei age ʼotatou tehina mo tuagaʼane, pea ʼe tou toe iloʼi ai foki mo ʼonatou vaivaiʼaga. (Loma 3:23) Meʼa fakaʼofaʼofa, ʼe mole kei tauhi ʼihi kia Sehova he neʼe mole natou lava fakalaka ʼi te ʼu vaivaiʼaga ʼo te ʼu tehina mo tuagaʼane.

3. ʼE iloʼi feafeaʼi anai te ʼu tisipulo moʼoni ʼa Sesu? (Soane 13:34, 35)

³ Toe vakaʼi te vaega ʼae ʼe fakatafito ki ai te alatike ʼaeni. (Lau ia Soane 13:34, 35.) ʼE iloʼi feafeaʼi anai e te hahaʼi te ʼu tisipulo moʼoni ʼa Sesu? ʼUhi ko tanatou feʼofaʼofani, kae mole ʼuhi ko tonatou haohaoa. Pea tokagaʼi neʼe mole ui e Sesu: “ ʼAki te faʼahi ʼaia, ʼe kotou iloʼi anai ko koutou ko ʼaku tisipulo.” Kae neʼe ina ui fenei: “ ʼAki te faʼahi ʼaia, ʼe iloʼi anai e te hahaʼi fuli ko koutou ko ʼaku tisipulo.” Koia, neʼe fakaha e Sesu ʼe mole gata pe anai ki ʼana tisipulo  kae ʼe toe feia mo te hahaʼi ʼae ʼe mole kau ʼi te kokelekasio, ʼe natou iloʼi anai te ʼu tisipulo moʼoni ʼuhi ko tanatou feʼofaʼaki.

4. Kotea te ʼu fehuʼi ʼe fai anai e ʼihi?

⁴ ʼE lagi feʼekeʼaki anai ʼe ʼihi ʼae ʼe mole ko he kau Fakamoʼoni ʼa Sehova: “Ko te faʼahiga ʼofa fea ʼae ʼe iloʼi ai anai te ʼu tisipulo moʼoni ʼa Sesu? Neʼe fakaha feafeaʼi e Sesu tona ʼofa ki ʼana apositolo? Pea ʼe tou lava faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi te ʼofa ʼaia ʼo Sesu ia ʼaho nei?” ʼE lelei ke fakakaukauʼi e te kau Fakamoʼoni te ʼu tali ki te ʼu fehuʼi ʼaia. ʼE toe lahi ai anai tatatou feʼofaʼaki, tafito moka lakahala he tehina peʼe ko he tuagaʼane.—Efe. 5:2.

5. Fakamahino te ʼu palalau ʼa Sesu ia Soane 15:12, 13.

⁵ Neʼe fakamahino lelei e Sesu ko te faʼahiga ʼofa ʼae ʼe maʼu anai e ʼana tisipulo ʼe makehe. (Lau ia Soane 15:12, 13.) Neʼe ina fakatotonu fenei age kia natou: “Ke kotou feʼofaʼaki ohage pe ko taku ʼofa ʼae ia koutou.” Kotea tona fakaʼuhiga? Ohage ko tona fakamahino e Sesu ki muli age, ʼe tonu ki ʼana tisipulo ke lahi age tonatou ʼofa ki ʼihi ia natou totonu. Ko te ʼofa ʼaia, ʼe ina uga he Kilisitiano ke mate moʼo haofaki hona tehina peʼe ko hona tuagaʼane, mo kapau ʼe ʼaoga.

6. ʼE fakaha feafeaʼi ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua te maʼuhiga ʼo te ʼofa?

⁶ ʼE fakaha ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua te maʼuhiga ʼaupito ʼo te ʼofa. Tokolahi ʼe natou leleiʼia te ʼu vaega Tohi-Tapu ʼaeni: “Ko te ʼAtua ʼe ko te ʼofa.” (1 Soa. 4:8) “ ʼE tonu ke ke ʼofa ki tou tatau ohage pe ko koe totonu.” (Mat. 22:39) “ ʼE ʼuʼufi e te ʼofa he ʼu tuʼuga agahala.” (1 Pet. 4:8) “Ko te ʼofa ʼe mole puli anai ʼi he temi.” (1 Ko. 13:8) ʼE tou mahino ʼaki te ʼu vaega ʼaia pea mo ʼihi atu ki te maʼuhiga ʼae ke tou maʼu pea mo fakaha te kalitate ʼaia.

7. He koʼe ʼe mole feala anai ke akoʼi e Satana te hahaʼi ke natou feʼofaʼofani moʼoni ʼaki mo logo tahi?

 ⁷ Tokolahi te hahaʼi ʼe natou feʼekeʼaki: “ ʼE lava iloʼi feafeaʼi te lotu moʼoni? ʼE ui e te ʼu lotu fuli ʼe natou akoʼi ia te moʼoni, kae ʼe mole tatau te ʼu meʼa ʼae ʼe natou akoʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua.” ʼE lahi te ʼu lotu hala neʼe fakatupu e Satana, koia ʼe faigataʼa ai te iloʼi e te hahaʼi ia te lotu moʼoni. Kae ʼe mole feala ke fakatahiʼi e Satana te hahaʼi ʼi te malamanei katoa ke natou feʼofaʼaki mo logo tahi. ʼE ko Sehova tokotahi pe ʼe ina lava fai te faʼahi ʼaia, heʼe haʼu te ʼofa moʼoni mai ia Sehova. ʼE gata pe kia natou ʼae ʼe natou maʼu te laumalie ʼa te ʼAtua pea mo tana tapuakina ʼae ʼe feala ke natou feʼofaʼofani moʼoni ʼaki. (1 Soa. 4:7) Ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo te ui e Sesu, ʼe gata pe ki ʼana tisipulo ʼae ka natou feʼofaʼofani moʼoni ʼaki.

8-9. Neʼe malave feafeaʼi ki ʼihi te feʼofaʼofani moʼoni ʼaki ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova?

⁸ Ohage ko tona fakakikite e Sesu, tokolahi ʼe natou iloʼi te ʼu tisipulo moʼoni ʼa Sesu ʼuhi ko tanatou feʼofaʼaki. Ohage la, ʼe manatuʼi e te tehina ko Ian tana ʼuluaki kau ʼae ki he fakatahi neʼe fai ʼi te malaʼe faigaoʼi ʼe ovi age kio ia. ʼI ni ʼu mahina ʼi muʼa ʼo te fakatahi neʼe alu ia Ian ʼo mamata he faigaoʼi ʼi te malaʼe pe ʼaia. ʼE ina fakamatala fenei: “Neʼe kehe ʼosi te aga ʼa te hahaʼi ʼi te fakatahi mo ʼae ʼa te hahaʼi ʼae neʼe ʼomai ʼo mamata ki te faigaoʼi. Neʼe aga fakaʼapaʼapa te kau Fakamoʼoni mo natou teuteu lelei. Pea neʼe mole pago ʼanatou tamaliki.” ʼE ina hoko atu fenei: “Neʼe iloga tonatou fiafia mo tonatou tokalelei. Ko te ʼu aluʼaga la ʼaia neʼe au loto ki ai. ʼE mole kei au manatuʼi te ʼu akonaki ʼae neʼe fai ʼi te ʼaho ʼaia, kae ʼe kei au manatuʼi pe te agalelei ʼa te kau Fakamoʼoni.” ʼE mahino ia ʼe tou fakaha te aga ʼaia koteʼuhi he ʼe tou feʼofaʼofani moʼoni ʼaki. ʼE tou agalelei mo fakaʼapaʼapa ki ʼotatou tehina mo tuagaʼane he ʼe tou ʼoʼofa ia natou.

⁹ Neʼe toe tatau te manatu ʼa te tehina ko John, ʼi tana kamata kau ʼae ki ʼatatou fono. ʼE ina ui fenei: “Neʼe au punamaʼuli ʼi te agalelei ʼa te hahaʼi fuli. Neʼe hage kia au ʼe natou maʼoniʼoni! Neʼe au iloʼi ai leva kua au maʼu te lotu moʼoni ʼuhi ko tanatou feʼofaʼofani moʼoni ʼaki.” Neʼe toe feia te manatu ʼa te hahaʼi tokolahi, ʼo fakamoʼoni ai ko te hahaʼi ʼa Sehova ʼe ko te kau Kilisitiano moʼoni.

10. Ko te temi fea ʼae ʼe feala ai ke tou fakaha te ʼofa moʼoni? (Vakaʼi mo te kiʼi nota.)

¹⁰ Ohage ko tatatou vakaʼi ʼi muʼa atu, ʼe mole he tahi ʼi ʼotatou tehina mo tuagaʼane ʼe haohaoa. Koia, ʼi ʼihi temi ʼe natou fai ai he ʼu palalau peʼe natou fai he meʼa ʼe tou mamahi ai. b (Sakp. 3:2) Moka hoko he aluʼaga feia, ʼe feala ke tou fakaha totatou ʼofa ʼi ʼatatou palalau mo tatatou aga. ʼO ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, kotea ʼae ʼe feala ke tou ako mai te faʼifaʼitaki ʼa Sesu?—Soa. 13:15.

11. Neʼe kotea te ʼu vaivaiʼaga ʼo Sakopo mo Soane? (Vakaʼi mo te pāki.)

¹¹ Neʼe iloʼi e Sesu ʼe ʼi ai te ʼu vaivaiʼaga ʼo ʼana tisipulo. ʼAki te ʼofa, neʼe tokoni kia natou ke natou liʼaki ʼonatou vaivaiʼaga ke ʼofa Sehova ia natou. Ohage la, ʼi te tahi ʼaho, neʼe fekauʼi e Sakopo mo Soane tanā faʼe ke alu ʼo kole kia Sesu ke ina foaki age kia naua honā ʼu tuʼulaga maʼuhiga  ʼi te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. (Mat. 20:20, 21) Neʼe fakaha ai e Sakopo mo Soane tanā fiameʼalahi mo fiamaʼoluga.—Taag. 16:18.

12. Neʼe ko Sakopo mo Soane pe koa ʼae neʼe kovi tanā aga? Fakamahino.

¹² ʼI te lakaga ʼaia, neʼe mole ko Sakopo mo Soane pe ʼae neʼe kovi tanā aga. Tokagaʼi pe neʼe feafeaʼi te tahi ʼu apositolo. ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “ ʼI te logo ʼa te toko hogofulu ʼae ki ai, neʼe natou iita ai ki te tau tehina.” (Mat. 20:24) ʼE feala pe ke tou fakakaukauʼi tanatou fihi ʼae mo Sakopo pea mo Soane. Neʼe lagi ui fenei age e te ʼu apositolo ʼae: “ ʼI ʼakolua pauʼu leva ʼi takolua kole ke foaki atu he ʼu tuʼulaga maʼuhiga ʼi te Puleʼaga ʼo te ʼAtua! Neʼe mole ko koulua pe ʼae neʼe gaue kinakina mo Sesu? ʼE kolua manatu koa ʼe mole tuha ia ke matou maʼu he ʼu tuʼulaga maʼuhiga?” Tatau aipe pe kotea ʼae neʼe hoko, kae ʼi te lakaga ʼaia neʼe mole feʼofaʼaki te ʼu apositolo.

13. Kotea ʼae neʼe fai e Sesu ʼi tana sio ki te ʼu vaivaiʼaga ʼo ʼana apositolo? (Mateo 20:25-28)

¹³ Kotea ʼae neʼe fai e Sesu ʼi te aluʼaga ʼaia? Neʼe mole ita. Neʼe mole ui e Sesu ʼe alu anai ʼo kumi he tahi age ʼu apositolo ʼe lelei age, mo fiamalalo, pea mo feʼofaʼaki tuʼumaʼu. Kailoa ia, kae neʼe faʼa kataki ia Sesu ʼo palalau kia natou he neʼe ina iloʼi tanatou fia fai te meʼa ʼae ʼe totonu. (Lau ia Mateo 20:25-28.) Neʼe ʼofa tuʼumaʼu pe ia Sesu kia natou logo la neʼe natou  fihi liuliuga ke natou iloʼi pe ko ai ʼae ʼe lahi age ia natou.—Mko. 9:34; Luka 22:24.

14. Kotea te faʼahiga manatu neʼe kua mahani ki ai te ʼu apositolo ʼa Sesu?

¹⁴ ʼE mahino papau ia neʼe manatuʼi e Sesu neʼe mahani ʼana apositolo ki te faʼahiga manatu ʼae neʼe natou lahilahi ake ai. (Soa. 2:24, 25) Neʼe akoʼi e te kau takitaki lotu Sutea ʼe maʼuhiga pe he tahi moka ʼe ina maʼu hona tuʼulaga. (Mat. 23:6) Neʼe toe tui foki te kau takitaki lotu ʼaia ʼe natou lelei age ʼi te hahaʼi. c (Luka 18:9-12) Neʼe mahino kia Sesu, ko te faʼahiga manatu ʼaia neʼe feala ke malave ki te faʼahiga sio ʼo ʼana apositolo kia natou totonu ʼo feia mo te hahaʼi. (Taag. 19:11) Neʼe ina iloʼi ʼe ʼi ai ʼonatou vaivaiʼaga pea neʼe faʼa kataki moka neʼe natou lakahala. Neʼe ina toe iloʼi neʼe fia fai e te ʼu tagata ʼaia te meʼa ʼae ʼe lelei. Koia, ʼaki he faʼa kataki, neʼe tokoni age kia natou ke natou agavaivai, mo ʼofa, pea ke tuku tanatou fiamaʼoluga.

15. Kotea ʼae ʼe tou ako mai te aluʼaga ʼae neʼe hoko kia Sakopo mo Soane mo te tahi ʼu apositolo?

¹⁵ ʼE lahi te ʼu ako ʼe feala ke tou taʼofi mai te aluʼaga ʼae neʼe hoko kia Sakopo mo Soane mo te tahi ʼu apositolo. Neʼe mole lelei te kole ʼae ʼa te tau tehina kia Sesu honā ʼu tuʼulaga maʼuhiga ʼi te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. Kae neʼe mole toe lelei foki mo te aga ʼa te ʼu apositolo ʼae. Neʼe mole natou faiga ke taupau tanatou logo tahi. Kae ko Sesu neʼe agalelei mo ʼofa ki te ʼu apositolo ʼaia ʼe toko 12. Kotea te ako maʼa tatou? ʼE mole tou tokagaʼi pe te aga ʼa ʼihi, kae ʼe tou toe tokagaʼi foki peʼe feafeaʼi tatatou aga moka natou lakahala. Kotea ʼae ka tokoni mai ke lelei tatatou aga? Kapau ʼe tou mamahi ki he tehina peʼe ko he tuagaʼane, ʼe feala ke tou fai te ʼu fehuʼi ʼaeni: “He koʼe ʼe mole au leleiʼia tana aga ʼaia? ʼE ha ai koa ʼe ʼi ai toku vaivaiʼaga, pea ʼe tonu ke au fetogi? ʼE feia koa he ʼe lagi tau mo he faigataʼaʼia? Tatau aipe pe ʼe matatonu toku ita kia ia, kae ʼe feala koa ke au fakaha toku ʼofa ia ia ʼo au fakamolemole tana lakahala?” Kapau ʼe lahi totatou ʼofa ki ʼihi, pea ʼe tou fakaha ai ko tatou ko te ʼu tisipulo moʼoni ʼa Sesu.

16. Kotea te tahi ako ʼe feala ke tou maʼu mai te faʼifaʼitaki ʼa Sesu?

¹⁶ ʼE ʼi ai te tahi ako ʼe feala ke tou taʼofi mai te faʼifaʼitaki ʼa Sesu. ʼE tonu ke tou faiga ke tou mahino ki ʼotatou tehina mo tuagaʼane. (Taag. 20:5) ʼE moʼoni, neʼe lava iloʼi e Sesu te meʼa ʼae ʼi te loto ʼo te hahaʼi. Kae logo la ʼe mole tou maʼu te fealagia ʼaia, ʼe feala pe ke tou kataki fualoa moka tou iita ki he tehina peʼe ko he tuagaʼane. (Efe. 4:1, 2; 1 Pet. 3:8) Pea ʼe faigafua anai hatatou fai te faʼahi ʼaia moka ʼe tou iloʼi tonatou maʼuli ʼi muʼa atu. Tou vakaʼi te aluʼaga ʼaeni neʼe hoko.

17. Neʼe fua lelei feafeaʼi ki he tehina taupau fealuʼaki tana feiloʼiʼaki lelei mo te tahi tehina?

¹⁷ Ko he tehina taupau fealuʼaki ʼi Afelika Esite, ʼe ina manatuʼi he tehina neʼe hage kia ia ʼe mole agalelei. Kotea ʼae neʼe fai e te tehina fealuʼaki? ʼE ina ui fenei:  “Neʼe mole au fakamamaʼo mai te tehina ʼaia, kae neʼe au fai te fakatuʼutuʼu ʼae ke au iloʼi lelei age ia ia.” Neʼe iloʼi ai leva e te tehina taupau te maʼuli ʼo te tehina ʼaia ʼi muʼa atu, pea neʼe mahino ai pe koʼe neʼe feia tana aga. ʼE hoko atu fenei e te tehina fealuʼaki: “ ʼI taku kua mahino leva ʼae neʼe mole faigafua kia ia tana fai ni fetogi ke felogoi lelei ai mo te ʼu tehina mo tuagaʼane, pea mo te ʼu fetogi lahi neʼe kua ina fai, neʼe au ʼofa ai pea ma liliu ʼo kaumeʼa lelei.” Koia, kapau ʼe tou faiga ke tou mahino ki ʼotatou tehina mo tuagaʼane, ʼe faigafua age hatatou ʼoʼofa ia natou.

18. Kotea te ʼu fehuʼi ʼe feala ke tou fai moka ʼe tou mamahi ki he tehina peʼe ki he tuagaʼane? (Taaga Lea 26:20)

¹⁸ Ka tou mamahi ki he tehina peʼe ki he tuagaʼane, ʼe lagi tou manatu ʼe tonu ke tou olo ʼo palalau kia ia. Kae ʼe lelei ke tou fai muʼa te ʼu fehuʼi ʼaeni: “Kua au iloʼi koa te ʼu meʼa fuli ʼae neʼe hoko? (Taag. 18:13) Neʼe loto moʼoni koa ke au mamahi? (Ekl. 7:20) Neʼe heʼeki au fai koa la te hala ʼaia? (Ekl. 7:21, 22) Kapau ʼe au alu ʼo palalau kia ia, ʼe mole ʼaʼasili kovi age anai koa te aluʼaga?” (Lau ia Taaga Lea 26:20.) Kapau ʼe tou toʼo he temi ke tou fakakaukauʼi te ʼu fehuʼi ʼaia, ʼe uga anai tatou e te ʼofa ke tou galoʼi te meʼa ʼae neʼe hoko.

19. Kotea ʼae ʼe ke fakatotonu ke ke fai?

¹⁹ ʼE fakaha e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ko natou te ʼu tisipulo moʼoni ʼa Sesu ʼaki tanatou feʼofaʼaki. Pea ʼe tou fakaha ʼe tatou takitokotahi ko he tisipulo moʼoni ʼa Sesu moka tou feʼofaʼofani moʼoni ʼaki logo la ʼotatou vaivaiʼaga. ʼE tou tokoni ai ki ʼihi ke natou iloʼi te lotu moʼoni pea ke natou tauhi fakatahi mo tatou kia Sehova, te ʼAtua ʼo te ʼofa. Tou fakatotonu ke tou haga fakaha te ʼofa ʼae ʼe iloʼi ai te ʼu tisipulo moʼoni ʼa Kilisito.