1. Kotea ʼae ʼe loto ki ai te ʼu matuʼā ʼo ʼuhiga mo ʼanatou fanau?

 ʼU MATUʼĀ ʼe matou iloʼi ʼe kotou fia tokoni ki ʼakotou fanau ke natou iloʼi mo ʼoʼofa kia Sehova. Kae ko te ʼAtua ʼe fakapulipuli. ʼE feafeaʼi hakotou tokoni ki ʼakotou fanau ke natou iloʼi ko te ʼAtua ʼe maʼuli moʼoni pea ke natou fakaovi kia te ia?—Sakp. 4:8.

2. ʼE akoʼi feafeaʼi e te ʼu matuʼā ki ʼanatou fanau te ʼu kalitate ʼo Sehova?

² Ko te faʼahi maʼuhiga ke tou tokoni ai ki ʼatatou fanau ke natou fakaovi kia Sehova ʼe ko te ako ʼo te Tohi-Tapu mo natou. (2 Tim. 3:14-17) Kae ʼe fakaha ʼi te Tohi-Tapu ʼe ʼi ai tona tahi age faʼahiga fai. ʼI te tohi ʼo Taʼaga Lea ʼe fakamanatuʼi ai e he tamai ki tona foha ke ina tokagaʼi tuʼumaʼu te ʼu kalitate ʼo Sehova ʼae ʼe ha ʼi tana fakatupu. (Taag. 3:19-21) ʼE tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni pe ʼe feafeaʼi te fakaʼaogaʼi e te ʼu matuʼā ia te fakatupu moʼo tokoni ki ʼanatou fanau ke natou iloʼi lelei ia Sehova.

3. ʼE fakaʼaogaʼi feafeaʼi e te ʼu matuʼā te ʼu temi ʼae ʼe natou olo ʼo haʼele mo ʼanatou fanau?

³ ʼE ui ʼi te Tohi-Tapu: ‘ ʼE ha lelei te ʼu kalitate ʼo te ʼAtua talu mai te fakatupu ʼo te malamanei, he ʼe feala ke tou mahino ki ai ʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe ina fai.’ (Loma 1:20) ʼU matuʼā ʼe mahino ia ʼe kotou leleiʼia takotou olo ʼo haʼele mo ʼakotou fanau. Kotou fakaʼaogaʼi te ʼu temi ʼaia moʼo tokoni ki ʼakotou fanau ke natou mahino ki te ʼu kalitate ʼo te ʼAtua ʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe ina fakatupu. ʼO ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, tou vakaʼi pe kotea ʼe feala ke ako e te ʼu matuʼā mai te faʼifaʼitaki ʼa Sesu.

4. Neʼe fakaʼaogaʼi feafeaʼi e Sesu te fakatupu moʼo akoʼi ʼana tisipulo? (Luka 12:24, 27-30)

⁴ Tokagaʼi pe neʼe fakaʼaogaʼi feafeaʼi e Sesu te fakatupu mo akoʼi ʼana tisipulo. ʼI he tahi ʼaho, neʼe ina kole age ke natou mamata ki te ʼu kolopo pea mo te ʼu lilio. (Lau ia Luka 12: 24, 27-30.) Neʼe feala pe ke fakaʼaogaʼi e Sesu he tahi age manu peʼe ko he tahi age fuʼu ʼakau. Kae neʼe palalau ʼo ʼuhiga mo he manulele pea mo he fisiʼi teu neʼe iloʼi lelei e ʼana tisipulo. Neʼe lagi natou sisio ki te lele ʼo he ʼu kolopo pea mo te maʼuli lelei ʼo te ʼu lilio. ʼE feala koa hau fakakaukauʼi ʼe lolotoga palalau Sesu ki ʼana tisipulo mo ina fakaha age te ʼu faʼahi ʼaia? Pea kotea leva ʼae neʼe ina fai ʼi tana ʼosi palalau ki te ʼu faʼahi ʼaia? Neʼe ina akoʼi ki ʼana tisipulo te loto foaki pea mo te agalelei ʼa tanatou Tamai ʼae ʼe ʼi selo. ʼE ina fafaga mo teuteuʼi anai ʼana kaugana agatonu ohage ko tana fai ki te ʼu kolopo mo te ʼu lilio.

5. Kotea ʼae ʼe feala ke fakaʼaogaʼi e te ʼu matuʼā ʼi te natula moʼo tokoni ki ʼanatou fanau ke natou iloʼi ia Sehova?

⁵ ʼU matuʼā, ʼe feafeaʼi anai hakotou faʼifaʼitakiʼi ia Sesu ʼi takotou akoʼi ʼakotou fanau? ʼE feala ke ke palalau ki tau fanau ʼo ʼuhiga mo he faʼahi ʼe ke leleiʼia ʼi te fakatupu ohage ko he manu peʼe ko he fuʼu ʼakau. Pea ka ke fai te faʼahi ʼaia, manatuʼi ʼo fakamahino age pe kotea te ako ʼe tou maʼu mai ai ʼo ʼuhiga mo Sehova. Pea ʼe feala leva ke ke fehuʼi ki tau fanau pe kotea te manu peʼe ko te fuʼu ʼakau ʼae ʼe ina leleiʼia. Kapau ʼe ke fakaʼaogaʼi he faʼahi ʼe ina leleiʼia ʼi te ʼu meʼa neʼe fakatupu e te ʼAtua, pea ʼe lahi pe anai tana fakalogo atu moka ke palalau ki te ʼu kalitate ʼo Sehova.

6. Kotea ʼae ʼe feala ke tou ako mai te faʼifaʼitaki ʼa te faʼe ʼa Christopher?

⁶ ʼE tonu koa ke fai muʼa e te ʼu matuʼā he ʼu fekumi loaloaga ʼo ʼuhiga mo he manu peʼe ko he fuʼu ʼakau moʼo tokoni ki ʼanatou fanau ke natou iloʼi ia Sehova? Kailoa. Neʼe mole fai e Sesu he fakamahino loaloaga ʼo ʼuhiga mo te faʼahiga kai ʼa te ʼu kolopo peʼe ko te faʼufaʼu ʼo te ʼu lilio. ʼE moʼoni, ʼe lagi leleiʼia anai e tau fanau moka ke fakamahino age ʼihi faʼahi ʼo te natula. Kae ʼi ʼihi temi ʼe lagi mahino pe anai moka ke fakaha age te ʼu meʼa ʼae ʼe ke logoʼi peʼe moka ke fai age he kiʼi fehuʼi. Ko te faʼahi ʼaeni ʼe kei manatuʼi e te tehina ko Christopher ʼi tana kei veliveli: “Neʼe faigafua pe te fakamatala mai e tamatou faʼe ia te fakatupu. Ohage la, ka matou fakalaka ʼi he moʼuga, neʼe ina ui fenei: ‘ ʼU fanau, kotou tokagaʼi te matalelei mo te maʼoluga ʼo te ʼu moʼuga. ʼE fakaofoofo ʼosi ia Sehova!’ Pea ka matou ovi ki te matatai, neʼe ina ui fenei: ‘Kotou sisio ki te malohi ʼo te ʼu peau! ʼE mafimafi ʼosi ia Sehova!’ ” ʼE toe hoko atu fenei e Christopher: “Ko ʼana palalau ʼaia neʼe malave ʼaupito kia matou.”

7. ʼE ke lava tokoni feafeaʼi ki ʼau fanau ke natou metitasio ki te fakatupu?

⁷ ʼI te lahilahi ake ʼo ʼau fanau, ʼe feala hau tokoni age ke natou metitasio ki te ʼu meʼa ʼae neʼe fakatupu e Sehova pea ke natou iloʼi lelei age ia ia. Ohage la, ʼe feala ke ke fakaha age he meʼa neʼe fakatupu e Sehova pea mo ke fehuʼi age: “Kotea ʼae ʼe ke ako ʼo ʼuhiga mo Sehova?” ʼE lagi ke punamaʼuli anai ki te meʼa ʼae ka ina ui atu.—Mat. 21:16.

8. Kotea ʼae neʼe fai e te ʼu matuʼā Iselaele moka neʼe natou “haʼele ʼi te ala” mo ʼanatou fanau?

⁸ Neʼe fakalotomalohiʼi te ʼu matuʼā Iselaele ke natou akoʼi te ʼu fakatotonu ʼa Sehova ki ʼanatou fanau moka natou “haʼele ʼi te ala.” (Teu. 11:19) Neʼe lahi te ʼu kiʼi ala ʼi te fenua ʼo Iselaele. Neʼe feala ke natou mamata ki he ʼu manu kehekehe, mo ni manulele pea mo ni matalaʼi ʼakau. ʼI te feoloʼaki ʼa te ʼu famili Iselaele ʼi te ʼu kiʼi ala ʼaia, neʼe ko he faigamalie ke fakaha age e te ʼu matuʼā te fakatupu ʼa Sehova ki ʼanatou fanau. ʼO feia pe mo kotou ʼu matuʼā, ka kotou olo ʼo haʼele mo ʼakotou fanau, kotou fakaʼaogaʼi te fakatupu ʼa Sehova moʼo akoʼi natou. Tou  vakaʼi pe neʼe fai feafeaʼi e ʼihi matuʼā te ʼu faʼahi ʼaia.

9. Kotea te ako ʼe tou maʼu mai ia Punitha mo Katia?

⁹ ʼE ui e te faʼe ʼe higoa ko Punitha ʼe maʼuli ʼi he kolo ʼi Initia: “Ka matou olo ʼo ʼaʼahi tomatou famili ʼae ʼe maʼuʼuli ʼi te tuʼa kolo, ʼe ko he faigamalie ʼaia ke ma tokoni ai ki ʼama fanau ke natou mamata te fakatupu ʼa Sehova ke natou iloʼi lelei age ia ia. ʼE hage kia au ʼe mahino lelei age te ʼu fanau ki te fakatupu ʼa Sehova moka matou mamaʼo mai te kolo ʼae ʼe lahi ai te feoloʼaki ʼa te hahaʼi mo te ʼu motoka.” ʼU matuʼā, ʼe mole galoʼi anai e ʼakotou fanau te ʼu temi ʼae ʼe kotou fakatahi ai ʼo mamata ki he ʼu koga meʼa matalelei. ʼE fakamatala e te tuagaʼane ko Katia, mai te fenua ʼo Moldavie: “Ko te ʼu lakaga ʼae kei au manatuʼi lelei ʼi taku kei veliveli, ko taku tau alu mo ʼaku matuʼā ki te tuʼa kolo. ʼE au lotofakafetaʼi kia naua ʼi tanā akoʼi mai ʼi taku kei veliveli, ke au ʼai he kiʼi tuʼu moʼo mamata ki te fakatupu ʼa Sehova, ke au iloʼi ia ia.”

10. Kotea ʼae ʼe lava fai e te ʼu matuʼā moka ʼe mole natou lava olo ʼo malolo ʼi te tuʼa kolo? (Vakaʼi te fakamatala ʼae ʼe ʼa takai “ He Tokoni Ki Te ʼu Matuʼā.”)

¹⁰ ʼE feafeaʼi moka mole kotou lava olo ʼo malolo ʼi te tuʼa kolo? ʼE fakamatala e te tehina ko Amol, ʼe maʼuli ʼi Initia: “ ʼI te koga meʼa ʼae ʼe au nofo ai, ʼe tonu ke gaue te ʼu matuʼā ʼi ni hola loaloaga. Pea ʼe totogi kovi moka natou fia olo ʼo malolo ʼi te tuʼa kolo. Kae ʼe feala pe ke natou fakaʼaogaʼi he ʼu koga meʼa ʼe natou mamata ai ki te natula moʼo palalau ki te ʼu kalitate ʼo Sehova.” Ka ke kumikumi fakalelei, ʼe feala pe hau maʼu he ʼu faʼahi matalelei ʼo te fakatupu ʼe ovi atu kio ʼou ke ke fakaha ki ʼau fanau. (Pes. 104:24) ʼE feala ke ke mamata ki he ʼu manu lele, he ʼu kiʼi manu liliki, te ʼulu ʼakau pea mo ʼihi atu aluʼaga. ʼE fakamatala e Karina mai Siamani: “ ʼE leleiʼia e taku faʼe te ʼu matalaʼi ʼakau. Koia, ʼi taku kei veliveli, neʼe tau  fakaha mai e taku faʼe he ʼu matalaʼi ʼakau moka neʼe ma olo ʼo haʼele.” ʼU matuʼā, ʼe toe feala pe ke kotou fakaʼaogaʼi te ʼu viteo pea mo te ʼu tohi huʼu mo te fakatupu ʼae neʼe fai e te kautahi moʼo akoʼi ʼakotou fanau. Tatau aipe peʼe kotea tou aluʼaga, kae ʼe feala pe ke ke tokoni ki ʼau fanau ke natou mamata ki te ʼu meʼa ʼae neʼe fakatupu e Sehova. Tou vakaʼi nei te tahi ʼu kalitate ʼo Sehova ʼe feala ke ke akoʼi ki ʼau fanau ke natou fakaovi ai kia te ia.

11. ʼE lava tokoni feafeaʼi te ʼu matuʼā ki ʼanatou fanau ke natou mahino ki te ʼofa ʼo Sehova?

¹¹ Moʼo tokoni ki ʼau fanau ke natou mahino ki te ʼofa ʼo Sehova, ʼe feala pe ke ke fakaʼaogaʼi te faʼahiga tokaga ʼa te ʼu manu ki ʼonatou kiʼi ʼuhi. (Mat. 23:37) ʼE toe feala pe ke ke fakatokagaʼi age kia natou te ʼu agaaga kehekehe ʼo te natula. ʼE ui e Karina ʼae neʼe tou palalau ki ai ʼi muʼa atu: “Ka ma olo ʼo haʼele, neʼe fakalotomalohiʼi au e taku faʼe ke au tuʼu ʼo sioʼi te kehekehe ʼo te ʼu matalaʼi ʼakau pea ʼe ha feafeaʼi te ʼofa ʼo Sehova ʼi te matalelei ʼo te ʼu matalaʼi ʼakau ʼaia. Kua hili nei ki ai ni taʼu, kei au sioʼi fakalelei pe te ʼu matalaʼi ʼakau pea ʼe au tokagaʼi ʼe tahi alu pe mo tona faʼahiga lanu pea mo tona faʼahiga faʼu. ʼE au manatuʼi tuʼumaʼu ai te ʼofa mamahi ʼo Sehova kia tatou.”

12. ʼE lava tokoni feafeaʼi te ʼu matuʼā ki ʼanatou fanau ke natou sisio ki te poto ʼo Sehova ʼi tana fakatupu? (Pesalemo 139:14) (Vakaʼi mo te pāki.)

¹² Tokoni ki ʼau fanau ke natou sisio ki te poto ʼo te ʼAtua ʼi tana fakatupu. ʼE mole he fakatatau ʼo te poto ʼo Sehova. (Loma 11:33) Ohage la, ʼe feala ke ke fakatokagaʼi age ki ʼau fanau pe ʼe feafeaʼi te mao ʼo te vai ʼo liliu ko ni ʼao. Pea ʼe feʼaveʼaki haʼele leva e te ʼu ʼao te vai ʼaia. (Sopo 38:36, 37) ʼE toe feala pe ke ke fakatokagaʼi age kia natou te faʼahiga faʼu ʼo totatou sino. (Lau ia Pesalemo 139:14.) Tou vakaʼi te faʼahiga fai ʼa te tamai ʼaeni ko Vladimir. ʼE ina ui fenei: “ ʼI te tahi ʼaho, neʼe to tamā kiʼi tama ʼi tana lelue, ʼo lavea. Hili pe ki ai ni ʼaho, neʼe mole te mataʼi lavea. Neʼe au fakamahino age mo toku ʼohoana ki ai neʼe faʼufaʼu e Sehova totatou sino ʼaki te fealagia ʼae ke mole tokotahi pe te mataʼi lavea. Neʼe ma fakamahino age ʼe mole maʼu te fealagia ʼaia ʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe faʼu e te tagata. Ohage la, ka maumau he motoka, ʼe mole feala ia ke toe  faʼu tokotahi. Neʼe tokoni ai ki tamā kiʼi tama ke mahino ki te poto ʼo Sehova.”

13. ʼE lava tokoni feafeaʼi te ʼu matuʼā ki ʼanatou fanau ke natou sioʼi te malohi ʼa Sehova ʼi tana fakatupu? (Esaia 40:26)

¹³ ʼE kole mai e Sehova ke tou sioʼi te lagi pea mo fakakaukauʼi tona malohi ʼi tana faʼahiga fakaʼatu te ʼu fetuʼu. (Lau ia Esaia 40:26.) ʼE feala pe ke kotou fakalotomalohiʼi ʼakotou fanau ke natou sioʼi te lagi pea ke natou fakakaukau. ʼE manatuʼi e te tuagaʼane ko Tingting mai Taïwan te aluʼaga ʼaeni ʼi tana kei veliveli: “ ʼI te tahi ʼaho, neʼe ma olo mo taku faʼe ʼo malolo ʼi te tuʼa kolo. Neʼe mole ʼi ai te ʼu hila ʼae ʼe maʼu ʼi te loto kolo, ʼo ma mamata ai ki te matalelei ʼo te ʼu fetuʼu. ʼI te temi ʼaia, neʼe au tuʼania pe ʼe au lava tauʼi anai toku fakaneke e te kau tupulaga ʼi te fale ako pea mo tauhi agatonu kia Sehova. Neʼe fakalotomalohiʼi au e taku faʼe ke au fakakaukau ki te malohi ʼa Sehova ʼi tana faʼu te ʼatu fetuʼu pea ke au manatuʼi ʼe foaki mai e Sehova te malohi ʼaia ke au lava tauʼi he faʼahiga ʼahiʼahi pe. ʼI taku sioʼi te fakatupu ʼi tamā tau olo ʼo malolo, neʼe au fia iloʼi lelei age ia Sehova pea neʼe fakamalohi ai taku fakatotonu ʼae ke au tauhi kia te ia.”

14. ʼE lava fakaʼaogaʼi feafeaʼi e te ʼu matuʼā te fakatupu ke iloʼi e ʼanatou fanau ko Sehova ʼe ko he ʼAtua fiafia?

¹⁴ ʼE fakaha ʼi te fakatupu ʼa Sehova tana fiafia pea mo tana loto ʼae ke tou fiafia. Neʼe tokagaʼi e te kau poto ʼe gaoʼi te ʼu manu, ʼo feia aipe mo te ʼu manulele pea mo te ʼu ika. (Sopo 40:20) Neʼe kua kakata koa ʼau fanau ʼi tanatou sioʼi he gaoʼi ʼa he manu? Ohage la, neʼe lagi natou sioʼi he kiʼi pusi ʼe ina tuli he kauʼi filo peʼe ko he ʼu kiʼi kuli ʼe natou gaoʼi fakatahi. Ka kakata ʼau fanau ʼuhi ko te gaoʼi ʼa he manu, ʼe feala ke ke fakamanatuʼi age ʼe tou tauhi ki he ʼAtua fiafia.—1 Tim. 1:11.

15. Kotea ʼae ʼe feala ke fai e te ʼu matuʼā moʼo uga ʼanatou fanau ke natou palalau? (Taaga Lea 20:5) (Vakaʼi mo te pāki.)

¹⁵ ʼI ʼihi temi, ʼe faigataʼa ki te ʼu matuʼā tanatou uga ʼanatou fanau ke natou palalau ki te ʼu fihifihia ʼae ʼe tau mo natou. Kapau ʼe faigataʼa kia koe, ʼe tonu anai ke ke faiga malohi  ke ke iloʼi ai te ʼu manatu ʼo ʼau fanau. (Lau ia Taaga Lea 20:5.) ʼE faigafua ki ʼihi matuʼā hanatou palalau mo ʼanatou fanau moka natou olo fakatahi ʼo haʼele pea mo mamata te natula. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi ʼe mole he meʼa ʼe ina fakaleluʼi te ʼu fanau ʼo feia pe mo te ʼu matuʼā. ʼE fakaha e Masahiko, ʼe maʼuli ʼi Taïwan te tahi tupuʼaga. ʼE ina ui: “Ka ma olo ʼo haʼele mo ʼama fanau ʼi te moʼuga peʼe ʼi te matatai, ʼi te agamahani ʼe natou logo fimalie. Neʼe ma sio ʼe faigafua ai tamā faipalalau mo natou pea mo iloʼi ʼanatou manatu.” ʼE ui fenei e Katia, ʼae neʼe tou palalau ki ai ʼi muʼa atu: “Hili te ako, neʼe ma olo mo taku faʼe ki he koga meʼa matalelei. ʼI tamā heheka ai, neʼe faigafua haku fakamatala age te ʼu meʼa ʼae neʼe hoko ʼi te fale ako pea mo ʼaku tuʼania.”

16. Kotea he ʼu faʼahi ʼi te fakatupu ʼe feala ai ki te ʼu famili ke natou fiafia fakatahi?

¹⁶ Ka fakafiafia fakatahi te ʼu famili ʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe fakatupu e Sehova, ʼe toe fakamalohi ai ʼanatou felogoi. ʼE ui ʼi te Tohi-Tapu ʼe ʼi ai “he temi ke kata ai” mo “he temi ke meʼe ai” peʼe ke gaoʼi ai. (Ekl. 3:1, 4) Neʼe faʼu e Sehova te kele ke taulekaleka, ʼo feia mo ni koga meʼa matalelei ke tou olo ʼo malolo ai pea ke tou fiafia. Tokolahi te ʼu famili ʼe natou leleiʼia te olo fakatahi ʼo fakamotu peʼe ki te matatai. ʼE leleiʼia e te ʼu fanau tanatou feleleʼi ʼi te ʼu malaʼe, mo mamata te ʼu manu, peʼe ko te maʼanu tai. ʼE lahi te ʼu faigamalie ke tou fakafiafia ai ʼi te natula, ʼo tou sioʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe fakatupu e Sehova.

17. He koʼe ʼe tonu ki te ʼu matuʼā ke natou tokoni ki ʼanatou fanau ke natou leleiʼia te ʼu meʼa ʼae neʼe fakatupu e Sehova?

¹⁷ ʼI te malama foʼou, ʼe lahi age anai te fakafiafia ʼa te ʼu matuʼā mo ʼanatou fanau ʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe fakatupu e Sehova. ʼE mole kei tou matataku anai ʼi te ʼu manu, pea ʼe mole toe matataku anai te ʼu manu ia tatou. (Esa. 11:6-9) ʼE feala anai ke tou fakafiafia ʼo talu ai ʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe fakatupu e Sehova. (Pes. 22:26) Kae ʼu matuʼā, ʼaua naʼa kotou atali ki te malama foʼou ke kotou tokoni ai ki ʼakotou fanau ke natou leleiʼia te ʼu meʼa ʼae neʼe fakatupu e Sehova. Kapau ʼe kotou fakaʼaogaʼi te fakatupu moʼo akoʼi ʼakotou fanau ke natou iloʼi lelei ia Sehova, ʼe natou manatu tahi anai mo te ʼu palalau ʼa te Hau ko Tavite. Neʼe ina ui fenei: “Sehova e, . . . ʼe mole he ʼu gaue ʼe hage ko ʼau gaue.”—Pes. 86:8.