1. Kotea “te tokalelei ʼo te ʼAtua,” pea ʼe feafeaʼi hatatou maʼu? (Filipe 4:6, 7)

 ʼE ʼI ai te faʼahiga tokalelei ʼe mole iloʼi e te hahaʼi ʼo te malama. ʼE ko “te tokalelei ʼo te ʼAtua,” ʼae ʼe tou maʼu mai tatatou felogoi lelei mo tatatou Tamai ʼae ʼi selo. Ka tou maʼu te tokalelei ʼo te ʼAtua, ʼe tou logo fimalie ai. (Lau ia Filipe 4:6, 7.) ʼE tou kaumeʼa lelei ai mo te hahaʼi ʼae ʼe ʼoʼofa kia te ia, pea ʼe tou toe kaumeʼa lelei mo “te ʼAtua ʼo te tokalelei.” (1 Tes. 5:23) Ka tou iloʼi tatatou Tamai, mo falala pea mo fakalogo kia te ia, ko tona tokalelei ʼe feala ke ina fakafimalieʼi totatou loto moka tou tau mo he aluʼaga fakatupu hoha.

2. He koʼe ʼe tou tui papau ʼe feala ke tou maʼu te tokalelei ʼo te ʼAtua?

² ʼE feala moʼoni koa ke tou maʼu te tokalelei ʼo te ʼAtua moka hoko ni faigataʼaʼia, ohage ko he taʼi mahaki, he tuʼutamaki fakanatula, he ʼu tau, peʼe ko te fakataga? ʼE feala ke tou matataku moka hoko te ʼu faigataʼaʼia ʼaia. Kae neʼe fai e Sesu te tokoni ʼaeni ki ʼana tisipulo: “Ke ʼaua naʼa hoha ʼokotou loto pea mo kotou matataku.” (Soa. 14:27) Meʼa lelei, he neʼe mulimuli ni tehina mo tuagaʼane ki te tokoni ʼaia ʼa Sesu ʼi tanatou tau mo he ʼu ʼahiʼahi, pea ʼaki te tokoni ʼa Sehova, neʼe natou tokalelei ai.

3. ʼE lava puli feafeaʼi totatou tokalelei moka to he taʼi mahaki?

³ Ka to he taʼi mahaki, ʼe feala ke fetogi ai te ʼu aluʼaga ʼo te maʼuli. Tokagaʼi pe kotea neʼe hoko ki te maʼuli ʼo te hahaʼi tokolahi ʼuhi ko te COVID-19. ʼI te sivi neʼe fai, tokolahi ia natou neʼe fakafehuʼi neʼe natou ui neʼe mole lelei tanatou moe lolotoga te taʼi mahaki. Neʼe toe tuputupu mo te loto tuʼania, mo te mahaki ʼae ko te lotomamahi ʼaupito, te inu kava mo te toloke, te ʼu agamalohi ʼi te loto fale, pea mo te fia fakamate.  Ka to he taʼi mahaki, kotea ʼe feala ke ke fai ke mole lahi fau tau tuʼania kae ke ke maʼu te tokalelei ʼo te ʼAtua?

4. He koʼe ko te lea fakapolofeta ʼa Sesu ʼo ʼuhiga mo te ʼu ʼaho fakamuli ʼe fakafimalie ai totatou loto?

⁴ Neʼe fakakikite e Sesu, ʼi te ʼu ʼaho fakamuli ʼe ʼi ai anai ni taʼi mahaki “mai he potu ki he tahi age potu.” (Luka 21:11) He koʼe ko tatatou iloʼi te faʼahi ʼaia ʼe fakafimalie ai totatou loto? Heʼe mole tou punamaʼuli ai moka hoko he taʼi mahaki. ʼE tou mahino ʼe hoko ia meʼa fuli ohage pe ko tona fakakikite e Sesu. Koia, ʼe tou mulimuli anai ki te tokoni ʼae neʼe fai e Sesu kia natou ʼe maʼuʼuli ʼi te ʼu temi fakaʼosi: “ ʼAua naʼa kotou matataku.”​—Mat. 24:6.

5. (1) ʼO mulimuli kia Filipe 4:8, 9, he koʼe ʼe tonu ke tou faikole moka to he taʼi mahaki? (2) ʼE fua lelei feafeaʼi kia tatou moka tou fakalogo ki te lau ʼo te Tohi-Tapu ʼae kua puke?

⁵ ʼUhi ko te taʼi mahaki, ʼe feala pe ke tou lotohoha pea mo matataku. Neʼe hoko te faʼahi ʼaia ki te tuagaʼane ko Desi. b Neʼe mate tana faʼe tagata, mo tona tokolua mataʼi tama, pea mo tana toketa ʼi te COVID-19. Neʼe mataku naʼa kau ai kae pikisia tana faʼe ʼae kua vaivai matuʼa. Neʼe toe tuʼania naʼa mole kei hana gaue ʼuhi ko te taʼi mahaki ʼo mole kei feala hana totogi hana meʼa kai pea mo tona nofoʼaga. ʼI tana manatu tuʼumaʼu ki te ʼu faʼahi ʼaia, neʼe lahi tana hoha ʼo mole kei mamoe ai. Kae neʼe toe maʼu e Desi te tokalelei. ʼO feafeaʼi? Neʼe faikole kia Sehova, pea neʼe ina kole ke ina foaki tafito age te tokalelei pea mo he ʼu manatu ʼe lelei. (Lau ia Filipe 4:8, 9.) Neʼe logo ki te palalau age ʼa Sehova ʼaki tana fakalogo ki te lau ʼo te Tohi-Tapu ʼae neʼe kua puke. ʼE ina ui: “Ko te ʼu leʼo fakalotofimalie ʼa te kau lautohi neʼe tokoni mai ke fakasiʼisiʼi ai toku mataku pea ke au manatuʼi te manavaʼofa ʼo Sehova.”​—Pes. 94:19.

6. ʼE tokoni feafeaʼi atu tau ako tokotahi pea mo tau kau ki te ʼu fono?

⁶ Ka to he taʼi mahaki, ʼe lagi mole kei feala hau fai te ʼu meʼa neʼe ke fai ʼi muʼa atu. Kae ʼaua naʼa ke tuku tau ako tokotahi pea mo tau kau ki te ʼu fono. Ko te ʼu fakamatala ʼo te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼae ʼi ʼatatou tohi peʼe ko te ʼu ʼata viteo ʼe fakamanatuʼi atu anai tanatou nonofo agatonu logo la tanatou tau mo ni faigataʼaʼia ʼe tatau mo tatou. (1 Pet. 5:9) ʼE tokoni atu te ʼu fono ke ke maʼu ni manatu fakalaumalie ʼe fakalotomalohi, pea ʼe ke toe maʼu ai mo te faigamalie ke ke fefakalotomalohiʼaki mo natou ʼo te kokelekasio. (Loma 1:11, 12) Ka ke fakakaukauʼi te tokoni ʼa Sehova ki ʼana kaugana ʼae neʼe mahahaki, matataku, peʼe maʼuli tokotahi ʼe malohi ai tau tui, pea ʼe ke tui papau ʼe toe tokoni atu anai kia koe.

7. Kotea te ako ʼe ke maʼu mai te apositolo ko Soane?

 ⁷ Faiga ʼo taupau ʼau felogoi mo ʼou tehina mo tuagaʼane. Ka to he taʼi mahaki, ʼe lagi tonu ke tou fakaʼapaʼapa ki te fevaha mamaʼo ʼaki, maʼia moka tou fakatahi mo ʼotatou tehina mo tuagaʼane. Ka hoko ni aluʼaga feia, ʼe lagi ke hage ko te apositolo ko Soane. Neʼe fia sio tonu ki tona kaumeʼa ko Kaiusi. (3 Soa. 13, 14) Kae neʼe mahino kia Soane neʼe mole feala ke sio ki ai lolotoga he temi. Koia neʼe ina fai ai te meʼa ʼae neʼe ina lavaʼi, neʼe faitohi kia Kaiusi. Kapau ʼe mole feala ʼi ʼihi temi ke ke alu ʼo fakasiosio ʼou tehina mo tuagaʼane, faiga ʼo telefoni kia natou, peʼe kotou fesioʼaki ʼi te Neti, peʼe ke faitohi kia natou ʼi te telefoni. Ka ke haga felogoi mo ʼou tehina mo tuagaʼane, ʼe ke logo fimalie ai mo tokalelei. Pea ka lahi tau tuʼania, palalau ki te ʼu tagata ʼafea pea ke tali ʼanatou tokoni ʼofa.​—Esa. 32:1, 2.

8. ʼE lava puli feafeaʼi totatou tokalelei moka hoko he tuʼutamaki?

⁸ Kapau neʼe hoko ʼi te koga meʼa ʼae ʼe ke nofo ai he lofia, he mafuike, peʼe ko he vela ʼe feala pe ke fualoa hau nofo tuʼania. Kapau neʼe mate he tahi neʼe ke ʼofa mamahi ai peʼe puli ʼou koloa, ʼe lagi ke lotomamahi, lotovaivai, peʼe ke ita. Kae ʼe mole fakaʼuhiga leva ʼe ke manumanū koloa peʼe mole ke tui. Pea ʼe lagi matatonu ki ʼihi tau manatu feia, he neʼe hoko kia koe he aluʼaga faigataʼa ʼaupito. (Sopo 1:11) Kae ʼe feala pe ke ke tokalelei ʼi te ʼu aluʼaga ʼaia. ʼO feafeaʼi?

9. Kotea neʼe ui e Sesu moʼo teuteuʼi ʼo tatou moka hoko mai he tuʼutamaki?

⁹ Manatuʼi te faʼahi ʼae neʼe fakakikite e Sesu. Ko ʼihi hahaʼi ʼo te malama ʼe natou manatu ʼe mole hoko anai kia natou he tuʼutamaki fakanatula. Kae ʼe iloʼi e te kau Kilisitiano moʼoni ʼe toe ʼaʼasili anai te ʼu tuʼutamaki fakanatula pea ʼe feala pe ke hoko kia natou. Neʼe ui e Sesu ki ʼana tisipulo ʼe hoko anai “ni mafuike lalahi” pea mo ʼihi atu tuʼutamaki fakanatula ʼi muʼa ʼo te fakaʼosi. (Luka 21:11) Neʼe ina toe fakakikite ʼe ‘ ʼaʼasili anai te agakovi,’ pea ʼe hoko ia ʼaho nei, ohage la ko te faifakapo, mo te agamalohi, pea mo te fakahoko agatuʼu. (Mat. 24:12) Tokolahi ʼi te ʼu kaugana agatonu ʼa Sehova neʼe hoko kia natou ni tuʼutamaki feia. Kae neʼe mole ui e Sesu kua liʼakina tatou e Sehova ʼuhi ko te hoko mai ʼo te ʼu tuʼutamaki ʼaia. (Esa. 57:1; 2 Ko. 11:25) ʼE lagi mole puipui fakamilakulo anai tatou e Sehova, kae ʼe ina foaki mai anai te ʼu meʼa fuli ʼe ʼaoga kia tatou ke tou fimalie mo tokalelei.

10. He koʼe ʼe tou fakaha te tui moka tou teuteu ʼi te temi nei ki te hoko mai ʼo he tuʼutamaki? (Taaga Lea 22:3)

¹⁰ Kapau ʼe tou teuteu fakatomuʼa moka tonu ke tou mavae fakavilivili, ʼe faigafua age anai tatatou taupau totatou tokalelei ʼi te temi ʼae ka hoko ai. Kae ʼe ha koa ʼi tatatou teuteu fakatomuʼa ʼaia ʼe mole tou falala kia Sehova? Kailoa ʼaupito. Ko tatatou teuteu fakatomuʼa ʼe ha ai ʼe tou tui ʼe feala kia Sehova ke tokaga kia tatou. ʼO feafeaʼi? ʼE fai mai ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua te tokoni ʼae ke tou teuteu ki te hoko mai ʼo he tuʼutamaki. (Lau ia Taaga Lea 22:3.) Pea neʼe toe tokoni mai ia te kautahi ʼa te ʼAtua ke tou teuteu moka tonu ke tou mavae fakavilivili ʼaki he ʼu alatike ʼi ʼatatou nusipepa, te ʼu fono, peʼe ko te ʼu logo. c ʼE tou falala koa kia Sehova? Kapau koia, ʼe tou mulimuli anai ki te tokoni ʼaia ʼi te temi nei, ʼi muʼa ʼo te hoko mai ʼo he tuʼutamaki.

11. Kotea ʼae ʼe tou ako mai te faʼifaʼitaki ʼa Margaret?

 ¹¹ Tokagaʼi te meʼa ʼaeni neʼe hoko ki te tuagaʼane ko Margaret. Neʼe fakatotonu age e te ʼu pule taki ke mavae ʼi tona ʼapi he neʼe ʼi ai te manunu. ʼUhi ʼae neʼe kauga malie te hahaʼi ʼae neʼe feholaki, neʼe mapunupunu ai te ʼu ala. Neʼe matolu te kohu pea neʼe tonu ke nofo ia Margaret ʼi tana motoka. Kae neʼe hao he neʼe kua teuteu. Neʼe ina taupau ʼi tana kato he mape ke ina vakaʼi he tahi ala neʼe feala ke alu ai. Neʼe kua ʼahiʼahi alu ʼi te ala ʼaia heʼe ka hoko he tuʼutamaki, kua ina iloʼi. ʼUhi ko tana teuteu fakatomuʼa, neʼe hao ai ia Margaret.

12. He koʼe ʼe tonu ke tou mulimuli ki te ʼu tuʼutuʼuni ʼae ʼe tuku mai?

¹² Moʼo puipui ʼo tatou pea mo ʼihi, ʼe feala ki te puleʼaga ke ina fakatuʼutuʼu ni hola ʼe tonu ke tou nonofo maʼu ai ʼi fale, peʼe ina fakatotonu mai ke tou mavae, peʼe ke tou mulimuli ki te tahi ʼu tuʼutuʼuni. Ko ʼihi ʼe faigataʼa tanatou fakalogo peʼe natou fakatuatuai heʼe mole natou fia tuku ʼonatou koloa. Kae ʼe feafeaʼi ki te kau Kilisitiano? ʼE ui mai ʼi te Tohi-Tapu: “Kotou fakalogo, ʼuhi ko te ʼAliki, ki te ʼu pule fuli ʼae neʼe fakanofo e te tagata, peʼe ki te hau he ʼe maʼoluga age ia koutou, peʼe ki te ʼu kovana, he neʼe fakanofo natou e te hau.” (1 Pet. 2:13, 14) ʼE toe foaki mai e te kautahi ʼa te ʼAtua he ʼu tuʼutuʼuni moʼo puipui ʼo tatou. ʼE tau fakamanatuʼi mai ke tou foaki ki te ʼu tagata ʼafea ʼotatou numelo telefoni mo ʼihi atu faʼahi, ke feala hanatou pauʼi mai moka ʼe tou mavae fakavilivili. Kua ke fai koa te faʼahi ʼaia? ʼE feala ke toe ui mai ke tou nofo punupunu peʼe ke tou mavae, peʼe fakaha mai te ʼu koga meʼa ʼe tou maʼu ai he ʼu meʼa ʼe ʼaoga kia tatou, peʼe feafeaʼi hatatou tokoni ki ʼihi pea ʼi te temi fea. Ka mole tou fakalogo, ʼe feala ke tou tuʼutamaki ai ʼo feia mo te ʼu tagata ʼafea. Manatuʼi ʼe tokaga te ʼu tagata agatonu ʼaia kia tatou. (Hep. 13:17) ʼE ui fenei e te tuagaʼane ko Margaret: “ ʼE au tui papau ko taku fakalogo ʼae ki te ʼu tagata ʼafea pea mo te kautahi ʼa Sehova, neʼe haofaki ai toku maʼuli.”

13. Kotea ʼae neʼe tokoni ki te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼae neʼe tonu ke mavae mai ʼonatou ʼapi ke natou fiafia mo tokalelei?

¹³ Tokolahi te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼae neʼe tonu ke mavae mai ʼonatou ʼapi ʼuhi ko he tuʼutamaki fakanatula, he tau, peʼe ko he maveuveu, ʼe natou faiga ke natou fakamamahani mo te aluʼaga foʼou ʼaia pea ke  natou kau atu aipe ki te ʼu gaue maʼa Sehova. Ohage ko te ʼu ʼuluaki Kilisitiano, ʼae neʼe mavetevete ʼuhi ko te fakataga, ko ʼotatou tehina mo tuagaʼane ʼaia neʼe natou haga “tala te logo lelei ʼo te folafola.” (Gaue 8:4) Ko tanatou kau ki te faifakamafola ʼe tokoni kia natou ke natou tokaga tafito ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua kae mole ki ʼonatou faigataʼaʼia. ʼE natou taupau ai tonatou fiafia mo tonatou tokalelei.

14. ʼE puli feafeaʼi totatou tokalelei ʼuhi ko te fakataga?

¹⁴ Ka fakatagaʼi tatou ʼe feala ke mole kei tou maʼu te ʼu aluʼaga ʼae ʼe tupu ai totatou tokalelei. ʼE tou fiafia moka tou kau faʼifaʼitaliha ki te ʼu fono mo te faifakamafola, pea mo fai ʼatatou gaue kae mole tou tuʼania naʼa puke tatou. Kae ka taʼofi te ʼu faʼahi ʼaia, ʼe feala ke tou hoha pea mo tuʼania pe ʼe kotea anai ka hoko. ʼE mole kovi te faʼahi ʼaia, kae ʼe tonu pe ke tou tokaga. Neʼe ui e Sesu ʼe feala ke tukia ʼana tisipulo ʼuhi ko te fakataga. (Soa. 16:1, 2) Koia, ʼe feafeaʼi hatatou tokalelei moka fakatagaʼi tatou?

15. He koʼe ʼe mole tonu ke tou matataku ki te fakataga? (Soane 15:20; 16:33)

¹⁵ ʼE ui mai ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua: “Ko natou fuli ʼae ʼe fia pipiki ki te ʼAtua ʼi ʼonatou maʼuli, ʼi tonatou ʼuhiga tisipulo ʼa Kilisito Sesu, ʼe toe fakatagaʼi anai mo natou.” (2 Tim. 3:12) Neʼe faigataʼa ki te tehina ko Andrei hana tui ʼe fakatagaʼi anai te ʼu kaugana fuli ʼa Sehova ʼi te temi ʼae neʼe tapuʼi ai te gaue ʼi tona fenua. Neʼe manatu fenei: “ ʼE hahaʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi heni. ʼE mole lava puke fuli leva matou e te kau polisi.” Ko te taʼi manatu ʼaia ʼa te tehina neʼe mole ina taupau ai tona tokalelei, kae neʼe hoha tuʼumaʼu pe. Ko ʼihi tehina neʼe natou falala kia Sehova pea neʼe natou iloʼi ʼe feala pe ke puke natou. Kae neʼe mole natou hoha fau ohage ko Andrei. Koia neʼe faiga ia Andrei ke manatu ohage ko te ʼu tehina ʼaia, pea mo tuku katoa tana falala kia Sehova. Mole tuai, neʼe ina logoʼi ai te fimalie, pea mo ina taupau tona fiafia logo la ʼona faigataʼaʼia. ʼE toe feala mo tatou ke tou tokalelei mo fiafia. Logo la neʼe ui e Sesu ʼe fakatagaʼi anai tatou, kae neʼe ina toe fakapapau mai ʼe feala ke tou nofo agatonu.​—Lau ia Soane 15:20; 16:33.

16. Kotea te ʼu tuʼutuʼuni ʼe tonu ke tou mulimuli ki ai moka fakatagaʼi tatou?

 ¹⁶ Ka tapuʼi tatatou gaue peʼe fakatuʼakoi, ʼe feala ke tuku mai e te filiale pea mo te ʼu tagata ʼafea he ʼu tuʼutuʼuni. Ko te ʼu tuʼutuʼuni ʼaia moʼo puipui ʼo tatou, pea ke tou haga maʼu te meʼa kai fakalaumalie pea mo hoko atu tatatou faifakamafola moka ʼe feala. Faiga ʼo mulimuli ki te ʼu tuʼutuʼuni ʼae ʼe tuku atu, tatau aipe pe ʼe mole ke mahino katoa ki tona tupuʼaga. (Sakp. 3:17) Pea ʼaua naʼa ke fakaha he ʼu logo huʼu mo te ʼu tehina mo tuagaʼane peʼe ko te ʼu gaue ʼo te kokelekasio kia natou ʼae ʼe mole tonu ke natou iloʼi.​—Ekl. 3:7.

17. Ohage ko te kau apositolo ʼa Sesu, kotea ʼae ʼe tou fakatotonu ke tou fai?

¹⁷ Ko te tupuʼaga tafito ʼo te tauʼi e Satana te hahaʼi ʼa te ʼAtua, heʼe “natou maʼu te gaue ʼae ko te fakamoʼoni ʼo ʼuhiga mo Sesu.” (Fkha. 12:17) ʼAua naʼa ke mataku ia Satana mo tona malama. Ka tou faifakamafola mo faiako logo la te fakafeagai, ʼe tou maʼu ai te fiafia mo te tokalelei. ʼI te temi ʼae neʼe tapuʼi ai e te kau takitaki lotu Sutea te faifakamafola ʼa te kau apositolo, neʼe filifili e te ʼu tagata agatonu ʼaia ke natou fakalogo ki te ʼAtua. Neʼe hoko atu tanatou faifakamafola pea neʼe natou fiafia ai. (Gaue 5:27-29, 41, 42) ʼE moʼoni, ka fakatuʼakoi tatatou faifakamafola, ʼe tonu ke tou tokakaga. (Mat. 10:16) Kae ka tou faiga ʼo kau ki ai, ʼe tou maʼu anai te tokalelei heʼe tou fakafiafiaʼi ia Sehova pea ʼe tou tala he logo ʼe ina haofaki te ʼu maʼuli.

18. Ko ai ʼae ʼe feala ke ina foaki mai te tokalelei ʼae ʼe ʼaoga kia tatou?

¹⁸ Tou tui papau ʼe feala ke tou tokalelei maʼia pe la ʼi te ʼu temi faigataʼa ʼaupito. ʼI te ʼu lakaga ʼaia, tou manatuʼi, ko te tokalelei ʼae ʼe ʼaoga kia tatou ko te tokalelei ʼo te ʼAtua. ʼE ko Sehova pe ʼe feala ke ina foaki mai te tokalelei ʼaia. Falala kia te ia moka hoko mai he taʼi mahaki, he tuʼutamaki fakanatula, peʼe ko te fakataga. Fakalogo ki tana kautahi. Tokagaʼi te ka haʼu taulekaleka ʼae ka ke maʼu. ʼI tau fai feia, “ ʼe nofo anai te ʼAtua ʼo te tokalelei mo [koe].” (Flp. 4:9) ʼI te alatike ka hoa mai, ʼe tou vakaʼi anai pe ʼe feafeaʼi hatatou tokoni ki te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼae ʼe fakatagaʼi ke natou maʼu te tokalelei ʼo te ʼAtua.