1. He koʼe ʼe tonu ke tou muliʼi te takitaki ʼa Sehova? Tuku mai he faʼifaʼitaki.

 FAKAKAUKAUʼI age muʼa ʼe ke hehe ʼi te vao matuʼa. ʼE fakatupu tuʼutamaki, koteʼuhi ʼe lahi ai te ʼu manu fekai mo he ʼu kiʼi manu ʼe maʼu ai ni mahaki. Ko te ʼu fuʼu ʼakau ʼae ʼe homo ai ʼe kona, pea ko te ala ʼe tokakovi mo makamakaʼia. ʼE mahino ia, ʼe ke fiafia anai moka ʼe ʼi ai he tahi ʼe ina iloʼi lelei te koga meʼa ʼaia ke ina taki koe ʼo ina fakaha atu te ʼu faʼahi ʼae ʼe mole tonu ke ke alu ai naʼa ke tuʼutamaki. Ko te malama ʼae ʼe tou maʼuʼuli ai ʼe hage pe ko te vao matuʼa ʼaia. ʼE lahi ai te ʼu tuʼutamaki ʼe feala ke ina maumauʼi tafito totatou maʼuli fakalaumalie. Kae ʼe tou fiafia, he ko Sehova ko totatou Takitaki haohaoa, ʼe ina fakamamaʼo tatou mai te ʼu tuʼutamaki pea ʼe ina taki tatou ki te maʼuli heʼe gata ʼi te malama foʼou.

2. ʼE takitaki feafeaʼi tatou e Sehova?

² ʼE takitaki feafeaʼi tatou e Sehova? ʼE ina takitaki tatou tafito ʼaki tana Folafola ʼae ko te Tohi-Tapu. Kae ʼe ina toe fakaʼaogaʼi he ʼu hahaʼi moʼona fakafofoga. Ohage la, ʼe ina fakaʼaogaʼi “te tagata faifekau agatonu mo poto” ke ina foaki te meʼa kai fakalaumalie ke tou fai ai ni tonu fakapotopoto. (Mat. 24:45) ʼE toe fakaʼaogaʼi e Sehova ni tagata faiva ohage la, ko te ʼu taupau siliko pea mo te kau tagata ʼafeā ʼo te ʼu kokelekasio. ʼE natou foaki mai he ʼu fakalotomalohi pea mo he ʼu fakatotonu ke tou lava ʼutakiʼi ai te ʼu faigataʼaʼia ʼae ʼe tou tau mo ia. ʼE tou fakafetaʼi lahi kia Sehova ʼi tana takitaki tatou ʼi te ʼu temi fakamuli mo faigataʼa ʼaeni! ʼE tokoni mai ai ke tou taupau lelei ʼatatou felogoi ʼae mo Sehova, pea ke tou hoko atu tatatou haʼele ʼi te ala ʼo te maʼuli.

3. Kotea ka tou vakaʼi ʼi te alatike ʼaeni?

³ Logo ai te faʼahi ʼaia, lagi ʼi ʼihi temi ʼe faigataʼa kia tatou hatatou  muliʼi te takitaki ʼa Sehova tafito la, moka ko he ʼu tagata agahala ʼae ʼe natou foaki mai he ʼu tokoni. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi ko te ʼu tokoni ʼae ʼe natou foaki mai, ʼe mole tou fia tali peʼe mole tou leleiʼia tatou. Peʼe tou ui tatou ko te tokoni ʼae neʼe tuku mai ʼe mole fakapotopoto ia, ʼo tou manatu ai ʼe mole haʼu ia mai te ʼAtua. Ka tou tau mo he ʼu aluʼaga feia, ʼe ʼaoga ʼaupito ke tou tui papau ʼe ko Sehova ʼae ʼe ina takitaki tana hahaʼi, pea ko tatatou muliʼi ʼana tokoni ʼe fua lelei kia tatou. Moʼo fakamalohiʼi tatatou falala ʼaia, ʼe tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni pe (1) neʼe feafeaʼi te takitaki e Sehova tana hahaʼi ʼi te temi muʼa, pea (2) ʼe feafeaʼi tana takitaki tatou ia ʼaho nei pea (3) kotea te ʼu fua lelei ʼe tou maʼu moka tou haga muliʼi tana takitaki.

NEʼE TAKITAKI E SEHOVA TE HAHAʼI ʼO ISELAELE

4-5. Neʼe fakaha feafeaʼi e Sehova neʼe ina fakaʼaogaʼi ia Moisese moʼo takitaki te kau Iselaele? (Vakaʼi te pāki ʼo te takafi.)

⁴ Neʼe hinoʼi e Sehova ia Moisese ke ina takitaki te kau Iselaele ʼi tanatou mavae mai Esipito. Neʼe fakaha e Sehova ki te kau Iselaele he ʼu fakamoʼoni moka natou sisio mata ki ai, ʼe natou iloʼi ai ʼe ko Ia ʼae ʼe ina takitaki natou ʼaki ia Moisese. Ohage la, neʼe ina fakaʼaogaʼi he ʼao mo he pou afi. (Eke. 13:21) Neʼe muliʼi e Moisese mo te kau Iselaele te ʼao mo te pou afi ʼae ina taki natou ki te Tai Kula. Kae neʼe matataku te hahaʼi he neʼe natou ʼefihia, koteʼuhi neʼe ko te Tai Kula ʼi ʼonatou muʼa, pea neʼe tuli natou mai muli e te kau solia Esipito. Pea neʼe manatu ia te kau Iselaele neʼe faihala ia Moisese ʼi tana ʼaumai natou ki te Tai Kula. Kae neʼe mole ko he faihala ia. Neʼe ko Sehova totonu ʼae neʼe ina taki tana hahaʼi ki te faʼahi ʼaia ʼaki ia Moisese. (Eke. 14:2) Pea neʼe haofaki e Sehova ia natou ʼi hona aluʼaga fakaofoofo.​—Eke. 14:26-28.

⁵ Lolotoga te ʼu taʼu ʼe 40 ʼae neʼe hoa mai ki ai, neʼe kei hoko atu pe e Moisese tana muliʼi te ʼao moʼo takitaki te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼi te toafa. a Lolotoga he temi, neʼe fakatuʼu e Sehova te ʼao ʼi te fuga fale la ʼo Moisese, ke feala ke sisio ki ai te kau Iselaele fuli. (Eke. 33:7, 9, 10) Neʼe palalau ia Sehova kia Moisese mai te ʼao, pea neʼe haga foaki leva e Moisese ʼAna fakatotonu ki te hahaʼi. (Pes. 99:7) Neʼe lahi te ʼu fakamoʼoni neʼe sio mata ki ai te kau Iselaele, neʼe ha ai neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova ia Moisese moʼo takitaki ʼo natou.

6. Neʼe tali feafeaʼi e te kau Iselaele ki tonatou takitaki ʼae neʼe hinoʼi e Sehova? (Numelo 14:2, 10, 11)

⁶ Kae meʼa fakaʼofaʼofa, tokolahi te kau Iselaele neʼe natou liʼaki te fakamoʼoni ʼae neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova ia Moisese ko Hona fakafofoga. (Lau ia Numelo 14:2, 10, 11.) Neʼe natou fakafisi liuliuga ki te tuʼulaga takitaki ʼa Moisese. Pea ko ʼona fua kovi, neʼe mole tali e Sehova ki te taʼiake ʼaia ʼo te kau Iselaele ke hu ki te Kele ʼo te Fakapapau.​—Num. 14:30.

7. Ko ai ia natou ʼae neʼe natou muliʼi te takitaki ʼa Sehova? (Numelo 14:24) (Vakaʼi mo te pāki.)

⁷ Kae, neʼe ʼi aipe ʼihi Iselaele neʼe natou muliʼi te takitaki ʼa Sehova. Ohage la, neʼe ui e Sehova ʼo ʼuhiga mo Kalepo, neʼe haga fakalogo pe kia te ia ʼaki tona loto katoa. (Lau ia Numelo 14:24.) Neʼe fakapale e te ʼAtua ia Kalepo, maʼia neʼe ina tuku pe ke ina filifili te moʼi kele ʼae neʼe loto ki ai ʼi Kanaane. (Sos. 14:12-14) Neʼe toe feia pe mo te taʼiake foʼou neʼe natou muliʼi te takitaki ʼa Sehova. Ohage la, ʼi te fetogi e Sosue ia Moisese ʼi tona ʼuhiga takitaki, neʼe natou “fakaʼapaʼapa kia ia ʼi te temi ʼae neʼe kei maʼuli ai.” (Sos. 4:14) Koia, neʼe tapuakiʼi ai natou e Sehova ʼaki tana fakahu natou ki te kele ʼo te Fakapapau.​—Sos. 21:43, 44.

8. Fakamahino pe neʼe feafeaʼi te takitaki e Sehova tana hahaʼi ʼi te temi ʼo te ʼu hau. (Vakaʼi mo te pāki.)

 ⁸ Hiki ki ai ni taʼu, neʼe fakanofo e Sehova te ʼu tuʼi fakamau ke natou takitaki tana hahaʼi. Pea ki muli age, ʼi te temi ʼo te ʼu hau, neʼe fakanofo e Sehova he ʼu polofeta ke natou takitaki tana hahaʼi. Ko te ʼu hau agatonu neʼe natou mulimuli ki te ʼu tokoni ʼa te kau polofeta. Ohage la, ko te Hau ko Tavite neʼe ina tali ʼaki he agavaivai tona fakatonutonuʼi e te polofeta ko Natane. (2 Sam. 12:7, 13; 1 Klk. 17:3, 4) Neʼe falala te Hau ko Sosafate ki te takitaki ʼa te polofeta ko Sakasiele, pea neʼe ina fakalotomalohiʼi te hahaʼi ʼo Suta “ke natou tui ki te ʼu polofeta [ʼa te ʼAtua].” (2 Klk. 20:14, 15, 20) ʼI te temi ʼae neʼe tau ai te Hau ko Esekiasi mo he toe ʼahiʼahi lahi, neʼe kole tokoni ki te polofeta ko Esaia. (Esa. 37:1-6) Ka muliʼi pe e te ʼu hau ia te takitaki ʼa Sehova, neʼe ina tapuakiʼi pea mo puipui atu aipe tana hahaʼi. (2 Klk. 20:29, 30; 32:22) Neʼe tonu kia natou takitokotahi ke natou mahino neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova ʼana polofeta moʼo takitaki tana hahaʼi. Kae, tokolahi te ʼu hau mo te hahaʼi ʼo Iselaele neʼe mole natou fia fakalogo ki te ʼu polofeta ʼa Sehova.​—Sel. 35:12-15.

NEʼE TAKITAKI E SEHOVA TE KAU ʼULUAKI KILISITIANO

9. Ko ai ʼae neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova moʼo takitaki te kau ʼuluaki Kilisitiano? (Vakaʼi mo te pāki.)

⁹ ʼI te Penikosite ʼo te taʼu 33 H.T.S., neʼe faʼufaʼu e Sehova te kokelekasio Fakakilisitiano. Neʼe ina takitaki feafeaʼi te kau ʼuluaki Kilisitiano ʼaia? Neʼe filifili e Sehova ia Sesu ko te pule ʼo te kokelekasio. (Efe. 5:23) Kae neʼe mole palalau ia Sesu ki te kau tisipulo takitokotahi ʼo ui age pe kotea ka natou fai. Neʼe ina fakaʼaogaʼi te kau apositolo mo te ʼu tagata ʼafeā moʼo takitaki te kokelekasio ʼi Selusalemi. (Gaue 15:1, 2) Pea neʼe fakanofo he ʼu tagata ʼafeā moʼo takitaki te ʼu kokelekasio.​—1 Tes. 5:12; Tito 1:5.

10. (1) Neʼe tali koa e te kau ʼuluaki Kilisitiano tonatou takitaki? (Gaue 15:30, 31) (2) He koʼe ʼi te temi muʼa, ko ʼihi neʼe natou fakafisi kia natou ʼae neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova moʼona fakafofoga? (Vakaʼi te fakamatala ʼae ʼe ʼa takai “ He Koʼe ʼe Fakafisi e ʼIhi Kia Natou ʼAe ʼe Natou Fakafofoga Ia Sehova.”)

¹⁰ Neʼe tali koa e te kau ʼuluaki Kilisitiano te takitaki ʼaia? Tokolahi ia natou neʼe natou fiafia lahi ʼo natou mulimuli ai ki te ʼu fakatotonu ʼae neʼe foaki age. ʼI tona fakahagatonu, “neʼe natou fakafiafia ʼuhi ko te fakalotomalohi  ʼaia.” (Lau ia Gaue 15:30, 31.) Kae ʼe feafeaʼi te takitaki e Sehova tana hahaʼi ia ʼaho nei?

ʼE TAKITAKI TATOU E SEHOVA IA ʼAHO NEI

11. Tuku mai he faʼifaʼitaki ʼe ha ai ʼe ko Sehova ʼae neʼe ina takitaki tana hahaʼi hili te taʼu 1870.

¹¹ ʼE hoko atu pe e Sehova te takitaki ʼo tana hahaʼi ia ʼaho nei. ʼE ina fakaʼaogaʼi tana Folafola pea mo tona ʼAlo, te pule ʼo te kokelekasio. ʼE kotou sisio koa ʼe hoko atu pe e Sehova tana fakaʼaogaʼi ni tagata moʼona fakafofoga? ʼEi. Ohage la, tou vakaʼi te aluʼaga ʼae neʼe hoko hili te taʼu 1870. Neʼe kamata mahino ai ia Charles Taze Russell mo ʼona kaumeʼa ko te taʼu 1914, ʼe ko he taʼu maʼuhiga ʼaia he ʼe fakatuʼu ai te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. (Tan. 4:25, 26) Neʼe natou iloʼi te faʼahi ʼaia ʼaki tanatou fai he ʼu fekumi ʼi te ʼu lea fakapolofeta ʼi te Tohi-Tapu. Neʼe ko Sehova koa ʼae neʼe ina takitaki natou ʼi ʼanatou fekumi? ʼEi, ʼe ko ia totonu. Ko te ʼu aluʼaga ʼae neʼe hoko ʼi te taʼu 1914, neʼe fakamoʼoni ai kua kamata ʼafio te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. ʼI te hoko ʼo te ʼUluaki Tau Fakamalamanei, neʼe hoa atu ki ai ni mahaki, mo ni mafuike lalahi pea mo ni hoge. (Luka 21:10, 11) ʼE ha lelei ai, neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova te ʼu tagata fakamalotoloto ʼaia ke natou tokoni ki tana hahaʼi.

12-13. Kotea te ʼu fakatutuʼu ʼae neʼe fai e te ʼu tehina takitaki moʼo fakatuputupu te faifakamafola mo te faiako lolotoga te Lua Tau?

¹² Tou vakaʼi pe kotea ʼae neʼe toe hoko ʼi te Lua Tau Fakamalamanei. Neʼe fai e te ʼu tehina takitaki ʼo te kautahi he ʼu fekumi ʼo ʼuhiga mo Fakaha 17:8. Neʼe natou mahino ai ko te Lua Tau Fakamalamanei ʼe mole iku anai ia kia Alamaketone. Kae, neʼe natou iloʼi ai ʼe ʼi ai anai he temi tokalelei moka ʼosi anai te tau, ʼe fakafealagia ai ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ke natou faifakamafola ki te tokolahi. Logo la neʼe hage ko he fakatuʼutuʼu neʼe mole fakapotopoto ʼi te temi ʼaia, kae neʼe kamata fakatuʼu pe e te ʼu tehina takitaki te Ako ʼo Kileate moʼo akoako te kau misionea, ke natou faifakamafola pea mo akoʼi te hahaʼi ʼi te malamanei. Koia, neʼe fekauʼi pe te kau Misionea ki ʼihi fenua logo la te tau. Pea tahi, neʼe fakatuʼu e te tagata faifekau agatonu he ako ʼae kua fakahigoaʼi ʼi te temi nei, ko te Ako Fakateokalatike b moʼo akoako te ʼu kokelekasio fuli ke natou faiva ʼi te faifakamafola mo te faiako. Koia, neʼe teuteuʼi ai te hahaʼi ʼa te ʼAtua ke natou fakatuputupu te faifakamafola.

 ¹³ Ka tou fakakaukauʼi lelei, ʼe tou sisio mata ai neʼe ko Sehova ʼae neʼe ina takitaki tana hahaʼi lolotoga te temi faigataʼa ʼaia. Talu mai te Lua Tau Fakamalamanei, ʼe lahi te ʼu fenua ʼe faifakamafola ʼateaina ai te hahaʼi ʼa Sehova. Koia, kua mafola te logo lelei ʼi te malamanei katoa.

14. He koʼe ʼe tou falala katoa ki te takitaki ʼa ʼe haʼu mai te kautahi ʼa Sehova pea mo ʼae ʼa te kau tagata ʼafeā? (Fakaha 2:1) (Vakaʼi mo te pāki.)

¹⁴ Ia ʼaho nei, ʼe hoko atu pe te kumi e te ʼu tehina ʼo te Kolesi Pule te takitaki ʼa Kilisito. Ko te ʼu fakatotonu ʼae ʼe natou foaki ki te ʼu tehina, ʼe natou loto ke fakaʼata te faʼahiga sio ʼa Sehova. Pea ʼe natou fakaʼaogaʼi leva te kau taupau siliko mo te kau tagata ʼafeā ke natou foaki te ʼu fakatotonu ki te ʼu kokelekasio. c ʼE puke e Kilisito ʼi “tona nima mataʼu” te ʼu tagata ʼafeā fakanofo, ʼo kau ai mo te ʼu tagata ʼafeā fuli ʼo te ʼu kokelekasio. (Lau ia Fakaha 2:1.) ʼE moʼoni foki, ko te ʼu tagata ʼafeā ʼaia ʼe natou lakahala he ʼe natou agahala. Neʼe toe lakahala pe la mo Moisese pea mo Sosue, ʼo toe feia pe mo te kau apositolo. (Num. 20:12; Sos. 9:14, 15; Loma 3:23) Kae, ʼe takitaki lelei pe e Kilisito te tagata faifekau agatonu mo te kau tagata ʼafeā, pea ʼe toe hoko atu pe tana takitaki ʼaia ʼo natou “ ʼi te ʼaho fuli pe ʼo kaku ki te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaeni.” (Mat. 28:20) Koia ʼae, ʼe tonu ai ke tou falala katoa ki te takitaki ʼae ʼe foaki e Kilisito kia natou ʼaia neʼe ina fakanofo moʼo takitaki ʼo tatou.

TE ʼU FUA LELEI MOKA TOU HAGA MULIʼI TE TAKITAKI ʼA SEHOVA

15-16. Kotea te ako ʼe ke taʼofi mai ia natou ʼae ʼe natou haga muliʼi te takitaki ʼa Sehova?

¹⁵ Ka tou muliʼi tuʼumaʼu te takitaki ʼa Sehova, ʼe fua lelei anai kia tatou. Ohage la, ko Andy mo Robyn neʼe nā mulimuli ki te tokoni ʼae ke nā maʼuli fakafeʼauga. (Mat. 6:22) Koia, neʼe feala ai ke nā lagolago ki te ʼu gaue laga fale ʼa te kautahi. ʼE ui fenei e Robyn: “Neʼe mā nonofo ʼi he ʼu kiʼi nofoʼaga veliveli, neʼe mole pe la he faʼahi ke mā kuka ai. Pea neʼe lahi te ʼu meʼa fai pāki neʼe tonu ke au fakatau, logo la neʼe au fia fai lahi ki te ʼu meʼa ʼaia, pea neʼe au tagi ai ʼi taku fakatau. Kae ohage ko Sala te ʼohoana ʼo Apalahamo, neʼe au fakatotonu ke au haga sio ki muʼa, kae ke mole au manatu ki te ʼu meʼa ʼae neʼe au tuku.” (Hep. 11:15) Kotea te ʼu fua lelei neʼe maʼu e te taumatuʼa ʼaia? ʼE ui fenei e Robyn: “ ʼE mā fiafia lahi, he ʼe mā iloʼi ʼe mā foaki ia meʼa fuli maʼa Sehova. Ka mā fakahoko te ʼu gaue ʼae neʼe hinoʼi e Sehova ke ma fai, ʼe mā  sisio ai ki te faʼahiga maʼuli ʼae ka tou maʼu anai ʼi te malama foʼou.” Neʼe manatu feia pe mo Andy ʼo ui fenei: “ ʼE mā fiafia ʼaupito, he ʼe mā foaki tomā temi, mo tomā malohi katoa moʼo lagolago ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua.”

¹⁶ Kotea te tahi ʼu fua lelei ʼe tou maʼu moka tou muliʼi tuʼumaʼu te takitaki ʼa Sehova? ʼI te ʼosi ʼo tona ʼu taʼu ako ʼi te lise, neʼe muliʼi e Marcia te fakalotomalohi ʼae ke liliu ʼo pionie. (Mat. 6:33; Loma 12:11) ʼE ina ui fenei: “Neʼe foaki mai he fala ke au hoko atu ʼi te ʼu fale ako lalahi lolotoga taʼu ʼe 4. Kae neʼe au fia fai au he ʼu fakatuʼutuʼu fakalaumalie. Koia neʼe au filifili ai he fale ako ke au ako ai he gaue ke feala ai haku pionie. Neʼe ko he tonu lelei tukupau ʼaia neʼe au fai. ʼI te temi nei, kua au fiafia ʼi taku pionie katoa, pea ʼaki taku gaue ʼe feala ai ke au gaue ʼo tokoni ki te Petele pea mo te tahi atu ʼu gaue maʼa Sehova.”

17. Kotea te tahi ʼu fua lelei ʼe tou maʼu moka ʼe tou haga muliʼi te takitaki ʼa Sehova? (Esaia 48:17, 18)

¹⁷ ʼI ʼihi temi, ʼe foaki mai e te kautahi he ʼu tokoni moʼo ʼotatou puipui mai te fia maʼu koloa pea mo he ʼu gaue ʼe fakafeagai ki te lao ʼa te ʼAtua. Pea ʼe tapuakiʼi tatou moka tou muliʼi te tokoni ʼaia. ʼE tou taupau ai he leʼo ʼo loto ʼe maʼa pea ʼe tou hao ai mai te ʼu fihifihia. (1 Tim. 6:9, 10) Kotea ʼona fua lelei? ʼE feala ke tou tauhi ai kia Sehova ʼaki he loto katoa. Pea ʼe mole he tahi age meʼa ʼe feala ke ina foaki mai he toe fiafia lahi mo he tokalelei.​—Lau ia Esaia 48:17, 18.

18. He koʼe ʼe ke fakatotonu ke ke haga muliʼi te takitaki ʼa Sehova?

¹⁸ ʼE tou tui papau ʼe hoko atu pe e Sehova tana fakaʼaogaʼi he ʼu tagata moʼona fakafofoga, ke natou foaki he ʼu tokoni lolotoga te mamahi lahi pea lolotoga ia Taʼu ʼe Afe. (Pes. 45:16) ʼE tou hoko atu koa tatatou muliʼi te takitaki ʼaia, logo la ʼe tou fia fai tatou he tahi age ʼu tonu? ʼE faigafua anai hatatou fai te faʼahi ʼaia, mo kapau e tou muliʼi te takitaki ʼa Sehova ʼi te temi nei. Koia, tou haga muliʼi te takitaki ʼa Sehova, pea ʼe kau ai mo te takitaki ʼae ʼe haʼu mai te ʼu tagata ʼae neʼe fakanofo ke tokakaga kia tatou. (Esa. 32:1, 2; Hep. 13:17) Pea ka tou fai feia, ʼe tou falala katoa ai ki totatou Takitaki Lahi ʼae ko Sehova, ʼe ina puipui anai tatou mai te ʼu tuʼutamaki fakalaumalie, ʼo ina taki ai tatou ki te maʼuli heʼe gata ʼi te malama foʼou.