ALATIKE AKO 47
ʼE Hoko Atu Anai Koa Tau Fakatonutonuʼi ʼAu Manatu?
“Moʼo fakaʼosi, ʼu tehina, ke hoko atu takotou fakafiafia, mo takotou fakatonutonuʼi ʼo ʼakotou manatu.”—2 KO. 13:11.
KATIKO 54 “Koʼeni Te Ala”
TE ʼU MANATU FAKANOUNOU *
1. He koʼe ʼe feala ke tou fakatatau te maʼuli ʼo he Kilisitiano ki he faifolau ʼo mulimuli kia Mateo 7:13, 14?
ʼE FEALA ke fakatatau te maʼuli ʼo he Kilisitiano ki he faifolau. Ko totatou tauʼaga ʼe ko te malama foʼou, ʼae ka tou maʼuʼuli ai anai ʼo fakalogo ki te pule ʼo totatou ʼAtua fonu ʼi te ʼofa ko Sehova. ʼI te ʼaho fuli, ʼe tou faiga ke tou haʼele ʼi te ala ʼae ʼe ina taki ki te maʼuli heʼe gata. Neʼe fakamahino e Sesu ʼe lauveliveli te ala ʼaia, pea ʼi ʼihi temi ʼe faigataʼa te haʼele ʼi ai. (Lau ia Mateo 7:13, 14.) ʼI totatou ʼuhiga agahala ʼe faigafua anai hatatou mavae mai ai.—Kal. 6:1.
2. Kotea ʼae ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni? (Vakaʼi te fakamatala ʼae ʼi te ʼa takai “ ʼE Tokoni Mai Te Agavaivai Ke Tou Haga Haʼele ʼi Te Ala Lauveliveli”)
2 Ke tou haga haʼele ʼi te ala ʼae ʼe ina taki ki te maʼuli, ʼe tonu ke tou fia fetogi tatatou faʼahiga manatu pea mo tatatou aga. Neʼe fakalotomalohiʼi e te apositolo ko Paulo ia te kau Kilisitiano ʼo Kolonito ke natou haga ‘fakatonutonuʼi ʼanatou manatu.’ (2 Ko. 13:11) ʼE toe fai mai kia tatou te tokoni ʼaia. ʼI te alatike ʼaeni, ʼe tou vakaʼi anai pe ʼe tokoni feafeaʼi mai te Tohi-Tapu ke tou fai he ʼu fetogi, pea mo te faʼahiga tokoni ʼa te kau Kilisitiano ʼae kua fotufotuʼa ke tou kataki ʼo haʼele ʼi te ala ʼo te maʼuli. ʼE tou toe vakaʼi anai te ʼu aluʼaga ʼe feala ke faigataʼa ai te mulimuli ki te ʼu fakatotonu ʼa te kautahi ʼa Sehova. ʼE tou palalau anai ki te agavaivai he ʼe feala ʼaki te kalitate ʼaia ke tou fiafia moka tou fai he ʼu fetogi.
TUKU KE FAKATONUTONUʼI KOE E TE FOLAFOLA ʼA TE ʼATUA
3. ʼE feala ke ʼaoga feafeaʼi kia koe ia te Folafola ʼa te ʼAtua?
3 ʼE mole faigafua hatatou sivisivi ʼatatou manatu pea mo te ʼu meʼa ʼae ʼe tou logoʼi. Kotea tona tupuʼaga? ʼE kaka totatou loto Sel. 17:9) ʼE faigafua pe hatatou kakaʼi ia tatou totonu ʼaki ni “manatu hala.” (Sakp. 1:22) Koia, ʼe tonu ke tou fakaʼaogaʼi te Folafola ʼa te ʼAtua ke tou sivisivi ia tatou totonu. ʼE ina fakaha mai totatou ʼuhiga moʼoni ʼae ko te ʼu “manatu pea mo te ʼu fakatuʼutuʼu” ʼo totatou loto. (Hep. 4:12, 13) Ohage ko te fai ʼo he latio, ʼe feala ʼaki te Tohi-Tapu ke tou iloʼi totatou ʼuhiga moʼoni. ʼE tonu ke tou agavaivai ke fua lelei kia tatou te ʼu tokoni ʼae ʼe foaki mai e te Tohi-Tapu, peʼe ko natou ʼae ʼe natou fakafofoga te ʼAtua.
pea ʼe faigataʼa ai hatatou iloʼi pe ʼe ina uga tatou ke tou fai te meʼa ʼae ʼe lelei. (4. Kotea ʼae ʼe ha ai neʼe fiameʼalahi ia Saulo?
4 Kotea ʼae ʼe feala ke hoko moka mole tou agavaivai? Moʼo tali ki te fehuʼi ʼaia, tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼo te Hau ko Saulo. Neʼe mole ina fia fetogi tana faʼahiga manatu mo tana aga he neʼe kua kovi ʼaupito tona fiameʼalahi. (Pes. 36:2, 3; Hap. 2:4) Neʼe ha lelei tona fiameʼalahi hili tana malo ʼi te kau Amaleke. Neʼe kua fakatotonu age e Sehova te ʼu meʼa ʼae neʼe tonu ke ina fai kae neʼe mole fakalogo ki ai. ʼI te haʼu ʼa te polofeta ko Samuele ʼo palalau age, neʼe mole ina tali neʼe faihala. Neʼe kumi takuʼaki ʼo ina ui neʼe mole ko he meʼa ʼe kovi mo ina tukugakoviʼi ʼihi. (1 Sam. 15:13-24) Neʼe mole ko te hoki fai ʼae tana taʼi aga ʼaia. (1 Sam. 13:10-14) Kae meʼa fakaʼofaʼofa, neʼe ʼasili leva tona fiameʼalahi. ʼI tana mole fia fetogi tana faʼahiga manatu, neʼe fakatonutonuʼi ia ia e Sehova pea mo situʼa ki ai.
5. Kotea ʼae ʼe tou ako mai te meʼa neʼe hoko kia Saulo?
5 ʼE lelei ke tou tahi fai te ʼu fehuʼi ʼaeni ke tou maʼu ai he ʼu ako mai te faʼifaʼitaki ʼa Saulo: “ ʼE au kumi takuʼaki koa ke mole au maʼuliʼi ʼihi tokoni ʼo te Tohi-Tapu? ʼE au ui koa ʼe mole faʼa kovi te meʼa ʼe au fai? ʼE au tukugakoviʼi koa he tahi age?” Kapau ʼe tou ʼio ki he fehuʼi ʼe tahi, ʼe tonu ke tou fetogi tatatou faʼahiga manatu. Kae kapau ʼe mole tou fai he fetogi, ʼe tou liliu anai ʼo fiameʼalahi, ʼo mole tou toe kaumeʼa leva mo Sehova.—Sakp. 4:6.
6. Kotea te kehekehe ʼo te faʼahiga manatu ʼa te Hau ko Saulo mo ʼae ʼa te Hau ko Tavite?
6 Neʼe kehekehe te faʼahiga manatu ʼa te Hau ko Saulo mo ʼae ʼa te Hau ko Tavite. Neʼe leleiʼia e Tavite “te lao ʼa Sehova.” (Pes. 1:1-3, NWT) Neʼe ina iloʼi ʼe haofaki e Sehova ia natou ʼae ʼe agavaivai kae ʼe fakafeagai kia natou ʼae ʼe fiameʼalahi. (2 Sam. 22:28) Koia, neʼe tuku e Tavite ke fakatonutonuʼi tana faʼahiga manatu e te lao ʼa te ʼAtua. Neʼe ina tohi fenei: “ ʼE au fakafetaʼi anai kia Sehova ʼae neʼe ina tokoniʼi au. ʼEi, neʼe fakatonutonuʼi au e ʼaku manatu ʼi te poʼuli.”—Pes. 16:7, NWT.
7. Kotea ʼae ʼe tou fai anai mo kapau ʼe tou agavaivai?
7 Kapau ʼe tou agavaivai, ʼe tou tuku anai te Folafola ʼa te ʼAtua ke ina fakatonutonuʼi tatatou faʼahiga manatu, naʼa tou liliu ʼo fai he meʼa ʼe kovi. ʼE hage anai te Folafola ko he leʼo ʼe ina ui fenei mai: “Koeni te ala, koutou haele i ai!” ʼE ina fakatokagaʼi mai anai moka tou fakamamaʼo mai te ala ʼaia, moka kua tou olo ʼi te faʼahi mataʼu peʼe ko te faʼahi hema. (Esa. 30:21) ʼE tapuakiʼi lahi anai tatou moka tou fakalogo kia Sehova. (Esa. 48:17) Ohage la, ʼe mole tou ufiufi anai he neʼe fakatonutonuʼi tatou e he tahi. Pea ʼe tou fakaovi anai kia Sehova koteʼuhi ʼe tou iloʼi ʼe tokaga kia tatou ohage ko he Tamai fonu ʼi te ʼofa.—Hep. 12:7.
8. He koʼe ʼe feala ke tou fakatatau te Tohi-Tapu ki he sioʼata ʼo mulimuli kia Sakopo 1:22-25?
8 ʼE feala ke fakatatau te Tohi-Tapu ki he sioʼata. (Lau ia Sakopo 1:22-25.) ʼI te agamahani, moka tou mavae mai ʼotatou ʼapi ʼe tou sioʼi muʼa ʼotatou fofoga ʼi te sioʼata. ʼE tou iloʼi ai pe ʼe ʼaoga ke fetogi he meʼa ʼi muʼa ʼo te sioʼi ʼo tatou e te hahaʼi. ʼE toe feia pe moka tou lau te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli, ʼe tou iloʼi anai te ʼu faʼahi ʼae ʼe tonu ke tou fetogi ʼi tatatou faʼahiga manatu mo tatatou aga. Tokolahi ʼe natou manatu ʼe ʼaoga kia natou te lau ʼo te koga Tohi-Tapu ʼi te uhu fuli, ʼi muʼa ʼo tanatou mavae mai ʼonatou ʼapi. ʼE natou faigaʼi ai ke natou maʼuliʼi te ʼu tokoni ʼaia ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua lolotoga te ʼaho katoa. Pea ʼe tonu foki ke tou fakamamahani ʼi te lau pea mo metitasio ki te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli. ʼE mata faigafua tona fai, kae ko he faʼahi ʼe maʼuhiga ʼaupito ke tou haga haʼele ai ʼi te ala lauveliveli ʼae taki ki te maʼuli.
FAKALOGO KI TE ʼU TOKONI ʼA TE ʼU KILISITIANO KUA FOTUFOTUʼA
9. Ko te lakaga fea ʼe feala ai ki he kaumeʼa ke ina foaki atu he tokoni?
9 Neʼe kua ke fai koa he meʼa neʼe feala ai ke maumauʼi ʼau felogoi mo Sehova? (Pes. 73:2, 3) Neʼe lagi lototoʼa hou kaumeʼa ʼe fotufotuʼa ʼi te faʼahi fakalaumalie ʼo ina foaki atu he tokoni. Neʼe ke muliʼi koa tana tokoni? Kapau koia pea ʼe lelei te meʼa ʼae neʼe ke fai, pea ʼe ke lotofakafetaʼi anai ki te faitokoni ʼo tou kaumeʼa ʼaia.—Taag. 1:5.
10. Kapau ʼe fakatonutonuʼi koe e hou kaumeʼa, kotea ʼae ʼe tonu ke ke fai?
10 ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “Ko te u lavea i he kaumea e natou fakaha tona ofa.” (Taag. 27:6) Tou toʼo he faʼifaʼitaki ke tou mahino ki te taʼaga lea ʼaia. ʼE ke talitali ke ke fakalaka ʼi he ala ʼe holo ai he fua motoka pea fokifa pe ʼe tagi tau telefoni. ʼE mole kei ke tokaga ki te ala pea ke kamata fakalaka ai. ʼI te moʼi temi pe ʼaia, ʼe puke tou nima e tou kaumeʼa ʼo ina tohoʼi mai koe ki te vaʼe ala. ʼE ke mamahi ʼi tana kukumi malohi tou nima. Ka na pau la neʼe mole fakavilivili tou kaumeʼa, ʼe fakaʼi koe e te motoka. ʼE lagi ke logoʼi te mamahi ʼo tou nima ʼi ni ʼaho, kae ʼe ke ita koa ki ai? Kailoa ia, ʼe ke fakafetaʼi ki ai ʼi tana tokoni atu. ʼO toe feia pe, ʼe lagi ke lotomamahi anai moka fakatonutonuʼi koe e hou kaumeʼa ʼuhi ko hau palalau peʼe ko hau aga ʼe mole kei alu tahi mo te ʼu lekula ʼa te ʼAtua. Kae ʼaua naʼa ke ita ʼi tana tokoni atu, he ʼe ko he aga vale ʼaia. (Ekl. 7:9) Kae ke ke lotofakafetaʼi ki tana palalau fakahagatonu atu.
11. Kotea ʼae ʼe feala ai ke fakafisi he tahi ki he ʼu tokoni ʼe foaki age e hona kaumeʼa?
11 Kotea ʼae ʼe feala ke fakafisi ai he tahi ki he tokoni ʼe fai age e hona kaumeʼa lelei? Ko te fiameʼalahi. Ko ia ʼae ʼe fiameʼalahi, ʼe fia ‘palalau pe ki te ʼu meʼa ʼae ʼe fia logo ki ai. ʼE mole fia fagono ki te moʼoni.’ (2 Tim. 4:3, 4) ʼE manatu ia ʼe mole ʼaoga kia ia he ʼu tokoni koteʼuhi ʼe poto age, peʼe maʼuhiga age ʼi ʼihi. Kae neʼe tohi fenei e te apositolo ko Paulo: “Kapau ʼe manatu he tahi ʼe maʼuhiga kaʼe ʼe ko he meʼa noa ia, ʼe ina kakaʼi pe ia ia totonu.” (Kal. 6:3) Neʼe fakamahino lelei mai e te Hau ko Salomone te manatu ʼaia ʼi tana ui ʼae: “E lelei age he toe masiva mo poto i he hau matua pea vale ae e mole kei poto i te fakalogo ki te u valoki.”—Ekl. 4:13.
12. Kotea ʼae neʼe fai e Petelo ʼi tona fakatonutonuʼi e Paulo ʼo mulimuli kia Kalate 2:11-14?
12 Fakakaukauʼi age muʼa te meʼa ʼae neʼe fai e te apositolo ko Petelo ʼi tona fakatonutonuʼi e Paulo ʼi muʼa ʼo te hahaʼi. (Lau ia Kalate 2:11-14.) Neʼe feala pe ke ita ia Petelo kia Paulo ʼi tana faʼahiga palalau mo tana fakatonutonuʼi ia ia ʼi muʼa ʼo te hahaʼi. Kae neʼe aga fakapotopoto ia Petelo. Neʼe ina tali te tokoni ʼae neʼe foaki age pea neʼe mole lotokovi ia kia Paulo. Ki muli age, neʼe ui e Petelo ʼo ʼuhiga mo Paulo ko he “tehina ʼofaina.”—2 Pet. 3:15.
13. Kotea ʼae ʼe tonu ke tou manatuʼi moka ʼe tou fia fai he tokoni ki he tahi?
13 Kapau ʼe ke manatu ʼe tonu ke ke foaki he tokoni ki hou kaumeʼa, kotea ʼae ʼe tonu ke ke manatuʼi? ʼI muʼa ʼo tau alu ki ai, fai kia koe te fehuʼi ʼaeni: “ ʼE au fia ‘maonioni’ fau koa?” (Ekl. 7:16) Ko ia ʼae ʼe fia maʼoniʼoni fau ʼe ina fakamauʼi ʼihi ʼo mulimuli ki ʼana lekula totonu, kae mole ʼaki te ʼu lekula ʼa Sehova pea ʼe lagi aga fefeka anai kia natou. ʼI tau ʼosi fakakaukau, kapau ʼe ke fakafuafua ʼe tonu pe ke ke alu ʼo palalau ki tou kaumeʼa, fakamatala lelei te meʼa ʼae neʼe hoko pea mo fai age ni fehuʼi ke mahino ki te kovi ʼo tana aga. Tokaga ke alu tahi tau tokoni mo te Tohi-Tapu. Manatuʼi ʼe mole ʼa koe te fakamauʼi ʼo tou kaumeʼa, kae ʼe ke tokoni ki ai ke mahino pe kotea ʼae ʼe logoʼi e Sehova ʼi te meʼa ʼae neʼe ina fai. (Loma 14:10) Fakaʼaogaʼi te poto ʼae ʼe maʼu ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua pea ke ke lotomanavaʼofa ohage ko Sesu. (Taag. 3:5; Mat. 12:20) He koʼe ʼe maʼuhiga? Koteʼuhi ʼe fai anai e Sehova kia tatou te meʼa ʼae ʼe tou fai ki ʼihi.—Sakp. 2:13.
MULIMULI KI TE ʼU FAKATOTONU ʼA TE KAUTAHI ʼA TE ʼATUA
14. Kotea ʼae ʼe foaki mai e te kautahi ʼa te ʼAtua ʼe tokoni kia tatou?
14 ʼE fakaʼaogaʼi e Sehova te koga ʼo tana kautahi ʼae ʼi te kele ke ina takitaki tatou ʼi te ala ʼo te maʼuli. ʼE tokoni mai ʼaki ni ʼata viteo, mo ni tohi, pea mo te ʼu fono ke tou muliʼi te ʼu tokoni ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua. ʼE feala ke tou falala ki te ʼu akonaki ʼae ʼe ina foaki mai he ʼe fakatafito ki te Tohi-Tapu. Ka fai e te ʼu tehina ʼo te Kolesi Pule ni tonu ʼo ʼuhiga mo te fakahoko lelei ʼo te gaue faifakamafola, ʼe natou kole te takitaki ʼo te laumalie maʼoniʼoni. Kae logope la te faʼahi ʼaia, ʼe tautau toe vakaʼi e te Kolesi Pule te ʼu tonu ʼaia pe ʼe ʼaoga ke fetogi. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi “ ʼe fetogi te agaaga ʼo te malamanei,” pea ʼe tonu ki te kautahi ʼa te ʼAtua ke natou mulimuli ki te ʼu fetogi ʼaia.—1 Ko. 7:31.
15. Kotea te ʼu fetogi neʼe tonu ke tali e ʼihi tehina mo tuagaʼane?
15 Ka foaki mai e te kautahi ʼa Sehova he ʼu fakamahino foʼou ʼo ʼuhiga mo he akonaki fakatohi-tapu peʼe ko he aga ʼe tonu ke tou maʼu, ʼe tou tali lelei pe mo mulimuli ki ai. Kae ʼe feafeaʼi la mo kapau ʼe ko ni tonu ʼe pipiki ki ʼihi aluʼaga ʼo totatou maʼuli? Ohage la, kua totogi kovi nei te laga pea mo te taupau ʼo he ʼu fale ki te tauhi. Koia, neʼe fai e te Kolesi Pule te tonu ʼae ke fakaʼaogaʼi lelei pea mo fakafonu te ʼu Fale Fono fuli. Neʼe fakatahiʼi ai he ʼu kokelekasio pea neʼe fakatau ʼihi Fale Fono. Neʼe fakaʼaogaʼi leva te foʼi falā ʼaia ki te laga ʼo he ʼu Fale Fono ʼi te ʼu koga meʼa ʼae neʼe ʼaoga lahi ai he ʼu fale. Kapau ʼe ke maʼuli ʼi he koga meʼa ʼe fakatau ai he ʼu Fale Fono mo fakatahiʼi ai he ʼu kokelekasio, ʼe lagi faigataʼa kia koe te ʼu fetogi ʼaia. Ki ʼihi tehina mo tuagaʼane kua loaloaga leva tanatou olo ki te ʼu fono. Ko ʼihi neʼe natou gaue kinakina ki te laga pea mo te taupau lelei ʼo he Fale Fono pea ʼe mole natou mahino pe koʼe ʼe tonu ke fakatau.
ʼE lagi natou manatu neʼe pulinoa tonatou temi pea mo ʼanatou faiga. Kae logope la te ʼu faʼahi fuli ʼaia, ʼe natou tali lelei pe te fakatuʼutuʼu foʼou ʼaia, pea ʼe fakamalo kia natou.16. Kotea te tokoni ʼe tou maʼu ia Kolose 3:23, 24 ke tou taupau ai totatou fiafia?
16 ʼE tou taupau anai totatou fiafia mo kapau ʼe tou manatuʼi ʼe tou gaue maʼa Sehova pea ko ia totonu ʼae ʼe ina takitaki tana kautahi. (Lau ia Kolose 3:23, 24.) Neʼe tuku mai e te Hau ko Tavite he faʼifaʼitaki lelei ʼi tana foaki he ʼu meʼa ʼofa ki te laga ʼo te fale lotu. Neʼe ina ui fenei ki te ʼAtua: “Ko ai ia au pea ko ai taku hahai, ke feala ai tamatou momoli atu kia koe te u meaofa aeni? E hau te u mea fuli maia koe, pea e matou tali mai tou nima te u mea fuli ae e matou momoli atu kia koe.” (1 Klk. 29:14) ʼE toe feia pe mo tatou moka tou fai ni meʼa ʼofa, ʼe tou foaki kia Sehova te ʼu meʼa pe ʼae neʼe ina foaki mai. Kae ʼe fiafia ʼaupito ia Sehova ʼi tatatou foaki age totatou temi, mo totatou malohi, pea mo ʼatatou koloa moʼo fakahoko tana gaue.—2 Ko. 9:7.
HAGA HAʼELE ʼI TE ALA LAUVELIVELI
17. He koʼe ʼe mole tonu ke ke lotovaivai moka ʼe tonu ke ke fetogi tau faʼahiga manatu peʼe ko tau aga?
17 ʼE tonu ke tou mulimuli lelei fuli ki te faʼifaʼitaki ʼa Sesu ke tou haga haʼele ai ʼi te ala lauveliveli ʼae ʼe ina taki ki te maʼuli. (1 Pet. 2:21) ʼAua naʼa ke lotovaivai mo kapau ʼe tonu ke ke fai he ʼu fetogi ʼi tau faʼahiga manatu peʼe ko tau aga. ʼE ha ai ʼe ke fia fakafiafiaʼi te loto ʼo Sehova. ʼE mahino lelei pe ia Sehova ki totatou ʼuhiga agahala, ʼe ina iloʼi ʼe mole tou lava mulimuli katoa ki te faʼifaʼitaki ʼa Sesu.
18. Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai ke tou kaku ki totatou tauʼaga?
18 ʼOfa pe ke tou sio fakamamaʼu ki te ka haʼu ʼae ʼe fakapapauʼi mai e te ʼAtua, pea mo tou fia fai ni fetogi ʼi tatatou faʼahiga manatu mo tatatou aga. (Taag. 4:25; Luka 9:62) Ke tou agavaivai pea mo ‘hoko atu tatatou fakafiafia mo tatatou fakatonutonuʼi ʼo ʼatatou manatu.’ (2 Ko. 13:11) Pea ‘ ʼe nofo anai mo tatou te ʼAtua ʼo te ʼofa pea mo te tokalelei.’ ʼE tokoni mai anai ke tou fiafia ʼi te temi nei, pea ʼe ina foaki mai anai te maʼuli ʼi te malama foʼou ʼae ko totatou tauʼaga.
KATIKO 34 ʼE Au Haʼele Anai ʼi Te Moʼoni
^ pal. 5 ʼE mole faigafua te fetogi ʼo tatatou faʼahiga manatu peʼe ko tatatou aga. ʼE fakamahino anai ʼi te alatike ʼaeni pe koʼe ʼe tonu ke tou faiga fuli ke tou fai ni fetogi pea ʼe feafeaʼi hatatou fiafia ʼi tatatou fai te faʼahi ʼaia.
^ pal. 76 FAKAMATALA ʼO TE PĀKI: ʼE fakamatala e he tehina tupulaga ki he tehina kua matuʼa age ia ia (ʼi te faʼahi mataʼu) te meʼa ʼae neʼe hoko kia ia ʼi tana toʼo he tonu neʼe mole lelei. ʼE fagono lelei te tehina ʼae kua matuʼa ke ina iloʼi pe ʼe ʼaoga hana faitokoni.