TONATOU MAʼULI
“Neʼe Au Fia Gaue Maʼa Sehova”
NEʼE matou tauʼine ki te kiʼi kutuga ʼae neʼe matou ʼaʼahi ʼe ovi ki te kiʼi kolo veliveli ko Granbori, pea ʼe tuʼu ʼi te loto vao matuʼa ʼo Suriname. Neʼe matou heheka leva ʼi he kiʼi vaka pea matou olo ʼi te Vai Tafe ko Tapanahoni. Ki muli age, ʼi tamatou fakalaka ʼi te koga meʼa ʼe tatafe malohi ai te vai, neʼe ʼi te masini ʼo te vaka ʼi he foʼi maka. Neʼe tuʼupou atu aipe te taumuʼa ʼo te vaka ki lalo, ʼo feia mo matou. Neʼe ta lahi ʼosi toku mafu. Neʼe kua fualoa taku faifolau vaka ʼi taku gaue taupau fakasiliko. Logo la te faʼahi ʼaia, kae neʼe mole au poto ʼi te kauga!
ʼI muʼa ʼo taku fakaha atu te meʼa neʼe hoko ki muli age, ʼe au fia fakamatala atu pe neʼe feafeaʼi taku kamata ia taku selevisi temi katoa.
Neʼe au tupu ʼi te 1942, ʼi te kiʼi motu matalelei ko Curaçao. Ko taku tamai neʼe tupu ʼi Suriname, pea neʼe mavae mai ai ʼo alu ʼo gaue ʼi Curaçao. ʼI muʼa ʼo taku tupu, neʼe kau taku tamai ʼi te ʼu ʼuluaki Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼae neʼe papitema ʼi Curaçao. a Neʼe ina fai tamatou ako Tohi-Tapu ʼi tamatou kei liliki ʼi te vahaʼa fuli, maʼia pe la ʼihi temi neʼe mole matou faʼa loto ki ai. ʼI toku taʼu 14, neʼe matou mavae leva ʼo olo ki Suriname, he neʼe fia taupau e taku tamai tana faʼe ʼae neʼe kua vaivai.
NEʼE TOKONI MAI ʼOKU KAUMEʼA LELEI
ʼI Suriname neʼe au fakatahi mo he ʼu tupulaga ʼo te kokelekasio neʼe natou faʼafai ʼi tanatou tauhi kia Sehova. Neʼe natou lalahi age ia au pea neʼe natou pionie katoa. Ka natou fakamatala ni aluʼaga neʼe hoko ʼi tanatou faifakamafola, neʼe natou mata fiafia. Ka hili te ʼu fono, neʼe matou faipalalau ki ni manatu fakatohi-tapu. ʼI ʼihi po, neʼe matou faipalalau mo sioʼi te ʼu fetuʼu. Neʼe tokoni mai ʼoku kaumeʼa ʼaia ke au mahino ki te meʼa ʼae ʼe au fia fai ʼi toku maʼuli: ke au gaue maʼa Sehova. Koia, ʼi toku taʼu 16 neʼe au papitema leva. Ki muli age, ʼi toku taʼu 18, neʼe au pionie katoa.
TE ʼU FAʼAHI MAʼUHIGA NEʼE AU AKO
Neʼe lahi te ʼu faʼahi neʼe au ako ʼi taku pionie, pea neʼe ʼaoga mai ke au fakahoko taku selevisi temi katoa. Ohage la, ko te ʼuluaki faʼahi ʼae neʼe au ako ko te maʼuhiga ʼae ke au akoako ʼihi. ʼI taku kamata pionie, neʼe tokoni mai te tehina misionea ko Willem van Seijl. b Neʼe ina akoʼi mai te faʼahiga fakahoko ʼo ʼoku maʼua ʼi te kokelekasio. ʼI te temi ʼaia neʼe mole au manatu ʼe lahi anai he ʼu meʼa ʼe au ako. ʼI te taʼu ʼae neʼe hoa mai neʼe au pionie makehe. Ki muli age neʼe au tokaga leva ki te ʼu kutuga ʼae neʼe tuʼu mamaʼo ʼi te vao matuʼa ʼo Suriname. ʼE au lotofakafetaʼi ki te ʼu tehina ʼae neʼe natou akoʼi au ʼi te temi ʼae neʼe ʼaoga mai ai. Talu mai ai, ʼe au faiga ke au faʼifaʼitakiʼi natou ʼo toʼo he temi moʼo akoako ʼo ʼihi.
Ko te lua faʼahi ʼae neʼe au ako ko te ʼu lelei ʼo he maʼuli fakafeʼauga pea kua fakatuʼutuʼu lelei. ʼI te kamata ʼo te ʼu mahina fuli neʼe ma tohi mo te tehina ʼae neʼe ma kauga pionie te ʼu meʼa ʼe ʼaoga kia maua ki te ʼu vahaʼa ka hoa mai. Pea neʼe alu mamaʼo leva he tahi ia maua ki te kolo lahi ʼo fai tamā fakatau. Neʼe tonu ke ma fakaalualu lelei te kiʼi foʼi falā ʼae neʼe foaki mai ki te mahina pea mo fakafeʼauga pe tamā meʼa kai ke kaku ki te fakaʼosi ʼo te mahina. Koteʼuhi, ka neʼe ʼaoga mai he meʼa kia maua ʼi te loto vao matuʼa, pea neʼe mole he tahi ʼe tokoni mai. Kia au ko taku ako ʼi taku kei tupulaga ke au maʼuli fakafeʼauga pea mo fai he ʼu fakatuʼutuʼu lelei, neʼe tokoni mai ke au haga tahi ki te gaue ʼa Sehova ʼi toku maʼuli katoa.
Ko te tolu faʼahi ʼae neʼe au ako, ko te fua lelei ʼo te akoʼi ʼo te hahaʼi ʼi tanatou lea. ʼE au palalau ʼi te lea ʼa te kau Holani, mo te lea Fakapilitania, mo te Papiamento pea mo te Sranantongo (ʼe toe higoa ko te Sranan), ʼae ko te lea tafito ʼo Suriname. Kae ʼi te vao matuʼa, neʼe au tokagaʼi neʼe fia logo te hahaʼi ki te logo lelei moka fai age ʼi tanatou lea. Neʼe faigataʼa kia au haku ako ʼihi lea, ohage la ko te Saramacca, heʼe ko tona faʼahiga puʼaki ʼe hake mo hifo. Kae neʼe fua lelei ʼaku faiga. ʼAki te temi, neʼe lahi te ʼu ako Tohi-Tapu neʼe au fai he neʼe au palalau ʼi tanatou lea.
Neʼe toe hoko foki kia au ni aluʼaga fakakata. Ohage la, neʼe ʼi ai te taʼahine neʼe ina ako te Tohi-Tapu pea neʼe palalau ʼi te lea Saramacca. Neʼe au fia fakalavelave age pe kua logo feafeaʼi he neʼe mamahi tona fatu. Kae ta la ia neʼe au fehuʼi age au peʼe faitama. ʼE mahino ia neʼe mole ina leleiʼia taku fehuʼi. Logo la taku ʼu faihala ʼaia, kae neʼe au faiga tuʼumaʼu pe ke au palalau ʼi te lea ʼa te hahaʼi ʼae neʼe au faifakamafola ki ai.
ʼE AU TALI TE TAHI ʼU GAUE FAKALAUMALIE
Neʼe au taupau fakasiliko ʼi te 1970. ʼI te taʼu ʼaia, neʼe au fai te akonaki pea mo fakahaha he ʼu pāki ki he ʼu kutuga neʼe nonofo mamaʼo ʼi te vao matuʼa, ko tona kupu tafito “Tou Mamata Ki Te ʼu Pilo Lalahi ʼa Te Kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.” Ke matou kaku ki ai, neʼe au alu mo te ʼu tehina ʼi te vai tafe, ʼi he kiʼi vaka papa. Neʼe matou ʼave he masini hila, mo he foʼi selikane penisini, he ʼu hila haʼele penisini, pea mo te masini ke fakahaha ai te ʼu pāki. Ka matou tau ki te potu ʼae neʼe tonu ke matou olo ki ai, neʼe matou fetuku lalo te ʼu meʼa fuli ʼaia ki te koga meʼa ʼae neʼe fakahaha ai te ʼu pāki. Kae ko te faʼahi ʼae ʼe au manatuʼi tafito ʼi tamatou feoloʼaki feia, ko te leleiʼia ʼaupito e te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼo te ʼu koga meʼa mamaʼo ʼaia te ʼu fakahaha pāki. Neʼe au fiafia ʼaupito ʼi taku tokoni kia natou ke natou iloʼi lelei age ia Sehova
pea mo te koga ʼo tana kautahi ʼae ʼi te kele. Ko te ʼu tapuakina fakalaumalie neʼe laka maumau age ia ʼi te ʼu gaue kinakina ʼae neʼe au fai maʼa Sehova.HE MAEA KAU TOLU
Logo la neʼe faigafua age taku selevisi ʼi taku nofo selipatea, kae neʼe au logoʼi tuʼumaʼu pe taku loto ʼae ke ʼi ai hoku ʼohoana. Neʼe au kole kia Sehova ke ʼi ai hoku ʼohoana ʼe ina tali fakafiafia te faʼahiga maʼuli kinakina ʼo te selevisi temi katoa ʼi te vao matuʼa. Hili te taʼu katoa, neʼe au fakatahi mo te tuagaʼane pionie makehe ko Ethel, neʼe fia gaue kinakina maʼa Sehova. ʼI te kei veliveli ʼa Ethel neʼe ina leleiʼia te gaue malohi mo kinakina ʼa te apositolo ko Paulo ʼi te minisitelio. Neʼe ina fia faʼifaʼitakiʼi ia ia. Neʼe ma ʼohoana ʼi Sepetepeli 1971, pea neʼe ma gaue fakatahi leva ʼi te siliko.
Neʼe lahilahi ia Ethel ʼi he famili neʼe mole loko maʼu meʼa, koia neʼe mole faigataʼa kia ia tamā gaue feoloʼaki ʼi te vao matuʼa. Ohage la, ka ma teuteu olo ʼo ʼaʼahi te ʼu kokelekasio ʼi te vao matuʼa, neʼe mole lahi te ʼu meʼa ʼae neʼe ma ʼave. Neʼe ma fo ʼoma mutuʼi meʼa mo maʼanu ʼi te ʼu vai tafe. Pea neʼe ma mahani ʼi te kai ki te ʼu meʼa fuli pe ʼae neʼe foaki mai ʼi te ʼu loto fale ʼae neʼe fakaʼapi ai maua: te ʼu manu ʼae neʼe natou kapu ʼi te vao matuʼa pea mo te ʼu ika ʼae neʼe natou gelu ʼi te vai tafe. Ka neʼe mole he ʼu pa, neʼe matou kai ʼi he ʼu lau fusi. Ka neʼe mole ʼi ai ni huki mo ni puna, neʼe matou kai pe ʼaki ʼomatou nima. ʼI tamā gaue kinakina mo Ethel kia Sehova, neʼe ma logoʼi ai ʼe fakamalohi te maea kau tolu. (Ekl. 4:12) ʼE mole ma fakahemala ʼi tamā selevisi ʼaia.
Neʼe ko tamatou toe liliu mai he koga meʼa neʼe tuʼu mamaʼo ʼi te vao matuʼa ʼae neʼe hoko ai te aluʼaga neʼe au fakamatala atu ʼi te kamata. ʼI tamatou fakalaka ʼi te faʼahi ʼe tatafe malohi ai te vai, neʼe tuʼupou te taumuʼa ʼo te vaka ki lalo pea toe mahiki vave ake ki ʼoluga.
Neʼe lelei he neʼe matou tui ʼomatou kofu fakamaʼanu pea neʼe mole matou fetoki. Kae neʼe ulu te vai ki te vaka. Koia, neʼe matou liʼaki tamatou meʼa kai ʼae neʼe ʼai ʼi ni ipu, kae fakaʼaogaʼi te ʼu ipu moʼo ta liu.ʼUhi ʼae neʼe mole kei ʼi ai hamatou meʼa kai, neʼe matou kamata gelu ʼi tamatou olo ʼaia ʼi te vai tafe. Kae neʼe mole matou maʼu hamatou ika. Neʼe matou faikole kia Sehova ke ina foaki mai tamatou meʼa kai ki te ʼaho ʼaia. Hili pe tamatou faikole, pea li e te tehina tana mataʼū. Neʼe ina fusi te foʼi ika lahi neʼe feʼauga ʼosi kia matou toko nima pea neʼe matou momoe makokona!
NEʼE AU ʼOHOANA, MAʼU FANAU PEA MO TAUPAU FEALUʼAKI
Hili taʼu ʼe nima ʼi tamā gaue ʼi te siliko, neʼe hoko kia au mo Ethel he meʼa neʼe mole ma ʼamanaki pe la ki ai: ka ma maʼu fanau. Neʼe ko he logo lelei pea neʼe au fiafia, logo la mole au iloʼi pe kotea te meʼa ka hoko ʼi te ka haʼu. Neʼe ma fakaʼamu ke hoko atu pe tamā selevisi temi katoa, mo kapau neʼe feala. Neʼe tupu tamā tama ko Ethniël ʼi te 1976. Hili ki ai taʼu ʼe lua vaelua, neʼe tupu tamā tama lua ko Giovanni.
ʼUhi ko te lahi ʼo te gaue ʼi Suriname, neʼe fakatuʼutuʼu ai e te filiale ke hoko atu pe taku taupau fealuʼaki pea mo au haga taupau pe ʼama tamaliki. ʼI te kei liliki ʼo ʼama tama, neʼe au ʼaʼahi te ʼu kokelekasio kae mole faʼa lahi. Neʼe feala ai, ʼi te mahina ke au ʼaʼahi te ʼu kokelekasio ʼi he ʼu kiʼi vahaʼa, pea ko te toe leva neʼe au pionie ʼi taku kokelekasio. Neʼe au alu mo Ethel mo ʼama tama moka neʼe au ʼaʼahi he ʼu kokelekasio neʼe ovi mai kio maua. Kae neʼe au alu tokotahi leva moka neʼe au ʼaʼahi he ʼu kokelekasio peʼe moka fai he ʼu fakatahi lalahi ʼi te vao matuʼa.
Neʼe tonu ke au fai ni fakatuʼutuʼu lelei ke au lava fakahoko ʼoku maʼua fuli. Neʼe au tokaga ke fai te ako fakafamili ʼi te vahaʼa fuli. Kapau neʼe au ʼaʼahi he ʼu kokelekasio ʼi te vao matuʼa, neʼe tokaga ia Ethel ʼo fai te ako fakafamili. Kae neʼe ma faigaʼi ke matou fakatahi tuʼumaʼu. Neʼe ma fakatuʼutuʼu he ʼu temi fakafiafia mo ʼama tama, ʼo fai ni gaoʼi peʼe matou olo ʼo mamata ni mataga. Neʼe au tau moe tauhala ʼi ʼihi poʼuli he neʼe au teuteuʼi he ʼu akonaki peʼe ko te ʼaʼahi ʼo ni kokelekasio. Pea ko Ethel, ʼi tona ʼuhiga fafine faʼafai ʼae ia Taaga Lea 31:15, neʼe ʼala uhuuhu ʼo teuteuʼi ia meʼa fuli ke feala hamatou lau fakafamili te koga tohi ʼo te ʼaho pea mo inu kafe ʼi muʼa ʼo te olo ʼo ʼama tama ki te ako. ʼE au lotofakafetaʼi ki toku ʼohoana ʼi tana gaue kinakina ʼo tokoni mai ke au lava fakahoko ʼoku maʼua ʼae kia Sehova.
Neʼe ma faiga ʼi toma ʼuhiga tamai mo faʼe ke ma tokoni ki ʼama tama ke nā ʼoʼofa kia Sehova mo te faifakamafola. Neʼe ma loto ke nā filifili te selevisi temi katoa ʼi tonā maʼuli, tupu heʼe nā loto moʼoni ki ai, kae mole ʼuhi ko maua. Neʼe ma fakamatala tuʼumaʼu kia naua te ʼu lelei ʼo te selevisi temi katoa. Neʼe ʼi ai pe ni faigataʼaʼia, kae neʼe ma fakaha tafito age kia naua te tokoni mo te tapuakina e Sehova tomatou kiʼi famili. Neʼe ma toe tokaga ke fakatahitahi ʼama tama mo he ʼu tehina mo tuagaʼane ʼe natou fakamuʼamuʼa ia Sehova ʼi tonatou maʼuli.
Neʼe tokaga ia Sehova ke maʼu e toma kiʼi famili te ʼu meʼa ʼae neʼe ʼaoga mai. Pea neʼe au toe fai foki ia meʼa fuli neʼe au fealagia moʼo taupau toku kiʼi famili. Ko te temi ʼae neʼe au selipatea ai mo pionie makehe ʼi te vao matuʼa neʼe au ako te tanaki ʼo he foʼi falā pea mo fai he ʼu fakatuʼutuʼu fakatomuʼa. Kae logo la te ʼu faiga ʼo toma kiʼi famili, neʼe ʼi ai pe ʼihi temi neʼe mole matou maʼu te ʼu meʼa ʼae neʼe ʼaoga mai. Pea kia au, ʼi te ʼu temi ʼaia, neʼe tokoni mai ia Sehova. Ohage la, mai te 1986 ki te 1992, neʼe hoko he tau ʼi Suriname. ʼI te ʼu taʼu ʼaia neʼe faigataʼa tamatou maʼu te ʼu meʼa tafito ʼae neʼe ʼaoga kia matou. Logo la te ʼu faʼahi ʼaia, kae neʼe tokaga tuʼumaʼu pe ia Sehova kia matou.—Mat. 6:32.
ʼE AU MANATUʼI TE TEMI ʼAE KUA HILI
Neʼe tokoni tuʼumaʼu mai pe ia Sehova ʼi tomatou maʼuli pea mo foaki mai he toe fiafia lahi. Ko tamā maʼu ni fanau neʼe ko he toe tapuakina lahi. Pea ʼe ma fiafia ʼaupito ʼi tamā pusiaki naua ke nā tauhi kia Sehova. ʼE ma toe fiafia ʼosi ʼi tanā filifili te selevisi temi katoa ʼi tonā maʼuli. Neʼe kau ia Ethniël mo Giovanni ki te ako fakatohi-tapu ʼa te kautahi pea kua nā gaue nei ʼi te Petele ʼo Suriname mo ʼonā ʼohoana.
Ko au mo Ethel kua ma matuʼa leva, kae ʼe kei ma maʼumaʼua pe ʼi te gaue maʼa Sehova heʼe ma pionie makehe. ʼI toma maʼumaʼua, neʼe mole au maʼu pe la he temi ke au ako ke au poto ʼi te kauga. Kae mole au fakahemala. Ka au manatuʼi toku maʼuli, ko taku filifili ʼi taku kei tupulaga ke au kau ki te selevisi temi katoa ʼi toku maʼuli, neʼe ko he tonu lelei ʼaupito ʼaia.
a Vakaʼi te Annuaire des Témoins de Jéhovah 2002, p. 70.
b ʼE fakamatala te maʼuli ʼo Willem van Seijl ʼi te Kotou ʼAʼala! (Fakafalani) ʼo te ʼaho 8 ʼo Oketopeli 1999 ʼi te alatike “La réalité a dépassé mes attentes.”