Tou Faʼifaʼitakiʼi Te Tui Mo Te Fakalogo ʼa Noe, Mo Taniela, Mo Sopo
“Ko Noe, mo Taniela, mo Sopo, e natou haofaki anai onatou . . . [“maʼuli ʼuhi ko,” MN] . . . tanatou faitotonu.”—ESEKIELE 14:14.
1, 2. (1) He koʼe ko he fakalotomalohi tatatou vakaʼi te ʼu faʼifaʼitaki ʼo Noe, mo Taniela pea mo Sopo? (2) Ko te ʼu aluʼaga fea ʼae neʼe tohi ai e Esekiele ia te vaega ʼo Esekiele 14:14?
ʼE KE tau nei koa mo he mahaki, mo he ʼu faigataʼaʼia fakapaʼaga peʼe ko te fakataga? ʼE faigataʼa koa ʼi ʼihi temi tau tauhi kia Sehova ʼi te fiafia? Kapau koia, ʼe lelei ke ke vakaʼi te ʼu faʼifaʼitaki ʼo Noe, mo Taniela pea mo Sopo he ʼe fakalotomalohiʼi ai anai koe. Neʼe ko te ʼu tagata heʼe haohaoa pea neʼe natou tau mo te ʼu faigataʼaʼia ʼae ʼe tou felaveʼi mo ia ia ʼaho nei. ʼI ʼihi temi neʼe tuʼutamakiʼia ʼonatou maʼuli. Kae neʼe natou nonofo agatonu kia Sehova. Pea kia Sehova, ko te ʼu tagata ʼaia ʼe ko he ʼu faʼifaʼitaki lelei ʼo te tui mo te fakalogo.—Lau ia Esekiele 14:12-14.
2 Ko te vaega tafito ʼo te alatike ʼaeni, neʼe tohi e Esekiele ʼi te taʼu 612 ʼi muʼa ʼo te temi ʼo Kilisito ʼi Papiloni. * (Vakaʼi te kiʼi nota.) (Esekiele 1:1; 8:1) Neʼe tohi te ʼu palalau ʼaia, ʼi muʼa ʼo te maumauʼi ʼo Selusalemi ʼi te taʼu 607. Ko te tokosiʼi ʼi Selusalemi neʼe natou nonofo agatonu mo fakalogo ohage ko Noe, mo Taniela, mo Sopo pea neʼe natou hao ai. (Esekiele 9:1-5) Neʼe kau ai ia Paluke, mo Epeti-Meleke pea mo te kau Lekape.
3. Kotea anai ka tou vakaʼi ʼi te alatike ʼaeni?
3 ʼO toe feia ia ʼaho nei, ko natou pe ʼae ʼe faitotonu kia Sehova ohage ko Noe, mo Taniela, mo Sopo, ʼe natou hao anai ʼi te fakaʼosi ʼo te malama agakovi ʼaeni. (Fakaha 7:9, 14) Koia, tou vakaʼi pe koʼe ʼi te manatu ʼa Sehova ko te ʼu tagata ʼaia ʼe toko tolu ʼe ko he ʼu faʼifaʼitaki lelei ʼo te faitotonu. ʼE tou talanoa anai (1) ki te ʼu faigataʼaʼia ʼo natou takitokotahi pea (2) pe ʼe feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi tanatou tui mo tanatou fakalogo.
KO NOE NEʼE AGATONU MO FAKALOGO LOLOTOGA TAʼU ʼE 900 TUPU
4, 5. Kotea te ʼu faigataʼaʼia neʼe katakiʼi e Noe pea kotea ʼae neʼe fakaofoofo ʼo ʼuhiga mo ia?
4 Kotea te ʼu faigataʼaʼia neʼe katakiʼi e Noe? ʼI te temi ʼo Enoke te tamai ʼo te kui tagata ʼa Noe neʼe kua agakovi te hahaʼi. Neʼe natou “laukovi” ʼo ʼuhiga mo Sehova. (Suta 14, 15) Pea neʼe ʼaʼasili te agamalohi ʼa te hahaʼi. ʼI te temi ʼo Noe “nee fonu te kele i te agamalohi.” Ko te ʼu ʼaselo agakovi neʼe natou hifo mai ki te kele ʼo kofuʼi te ʼu sinoʼi tagata pea mo natou ʼohoana mo te hahaʼi fafine. Pea neʼe agakovi mo agamalohi ʼonatou foha. (Senesi 6:2-4, 11, 12) Kae neʼe ha lelei te kehekehe ʼo Noe mo te hahaʼi ʼi te temi ʼaia. ʼE ui ʼi te Tohi-Tapu “nee ofa leva ia . . . [Sehova] kia ia.” Koteʼuhi neʼe ina fai te meʼa ʼae ʼe lelei. Pea “nee haele ia Noe mo te Atua [moʼoni].”—Senesi 6:8, 9.
5 Kotea ʼae ʼe tou ako ʼo ʼuhiga mo Noe ʼaki te ʼu palalau ʼaia? ʼUluaki, tou fakakaukauʼi ʼi te temi loaloaga ʼae neʼe tauhi agatonu ai ia Noe kia Sehova ʼi te malama agakovi ʼaia ʼi muʼa ʼo te to ʼo te Tulivio. Neʼe mole taʼu 70 peʼe 80 kae neʼe teitei taʼu 600. (Senesi 7:11) Lua, tou manatuʼi neʼe mole ʼi ai he kokelekasio ke tokoni mo fakalotomalohiʼi ia ia ohage ko tatou ia ʼaho nei. Pea ʼe ha mai, neʼe mole pe la lagolago ʼona tehina mo tuagaʼane kia ia. *—Vakaʼi te kiʼi nota.
6. Neʼe feafeaʼi te lototoʼa ʼo Noe?
6 Neʼe mole manatu ia Noe ʼe feʼauga pe hana liliu ko he tahi ʼe lelei. Neʼe lototoʼa he neʼe palalau ki te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo tana tui kia Sehova. Pea ʼe fakahigoaʼi ia ia ʼi te Tohi-Tapu ko “te tagata faifakamafola ʼo te faitotonu.” (2 Petelo 2:5) Neʼe ui fenei e te apositolo ko Paulo ʼo ʼuhiga mo Noe: “ ʼAki tana tui ʼaia, neʼe ina fakaha ai ʼe tuha te malama . . . mo te tautea.” (Hepeleo 11:7) ʼE mahino papau ia, neʼe vaʼi ia ia e te hahaʼi pea mo natou fakafeagai ki ai. Neʼe lagi natou fakamatakuʼi ia ia, kae neʼe mole mataku ia Noe ki te hahaʼi. (Taaga Lea 29:25) Neʼe ina maʼu te tui koia ʼae neʼe foaki age ai e Sehova te lototoʼa. Pea ko te lototoʼa ʼaia ʼe foaki e Sehova ia ʼaho nei ki ʼana kaugana agatonu fuli.
7. Kotea te ʼu faigataʼaʼia neʼe felaveʼi mo Noe ʼi tana faʼu te aleka?
7 Neʼe kua taʼu 500 tupu ia te tauhi agatonu ʼa Noe kia Sehova ʼi te temi ʼae neʼe kole age ai e Sehova ke ina faʼu he aleka. Neʼe fakatuʼutuʼu te aleka ʼaia moʼo haofaki he ʼu hahaʼi mo he ʼu manu mai te Tulivio. (Senesi 5:32; 6:14) ʼE mahino ia, ko te faʼu ʼo te toe aleka ʼaia neʼe lagi mata faigataʼa kia Noe. Pea tahi, neʼe ina iloʼi ʼe toe ʼasili ai anai tona vaʼi pea mo te fakafeagai ʼa te hahaʼi. Kae neʼe tui ia Noe kia Sehova pea mo fakalogo ki ai. “Nee ina fai leva te u mea fuli ae nee fakatotonu e te Atua kia ia.”—Senesi 6:22.
8. Neʼe falala feafeaʼi ia Noe kia Sehova ʼo ʼuhiga mo te taupau ʼo tona famili?
8 Neʼe ʼi ai te tahi fihifihia ʼo Noe. Neʼe tonu ke ina taupau tona ʼohoana mo ʼana fanau. ʼI muʼa ʼo te to ʼo te Tulivio neʼe tonu ke gaue kinakina te hahaʼi ʼi ʼonatou gaueʼaga. Pea ʼo toe feia pe mo Noe. (Senesi 5:28, 29) Kae neʼe mole ina fakagafua ke fakaleluʼi ia ia e te ʼu meʼa ʼae neʼe ʼaoga ki tona famili ʼi te faʼahi fakasino. Neʼe maʼuhiga age kia ia ia tana tauhi ʼae kia Sehova. Logo la neʼe maʼumaʼua ia Noe ki te faʼu ʼo te aleka lolotoga taʼu ʼe 40 peʼe 50, kae neʼe ina fakamuʼamuʼa ia Sehova ʼi tona maʼuli. Pea neʼe ina fai te faʼahi ʼaia lolotoga taʼu ʼe 350 ʼi te hili ʼo te to ʼo te Tulivio. Pea maʼia ʼi te ʼu taʼu ʼaia ʼo kaku ki tana mate neʼe nofo agatonu aipe. (Senesi 9:28) Ko Noe neʼe ko he faʼifaʼitaki lelei ʼo te tui pea mo te fakalogo.
9, 10. (1) ʼE feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia te tui mo te fakalogo ʼa Noe? (2) Kapau ʼe ke fakatotonu ke ke fakalogo ki te ʼu lao ʼa te ʼAtua, kotea ʼae ʼe feala ke ke tui papau ki ai?
9 ʼE feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia te tui mo te fakalogo ʼa Noe? ʼE feala te faʼahi ʼaia moka ʼe tou lagolago ki te faitotonu ʼa Sehova, moka ʼe mole tou kau ki te malama ʼa Satana pea mo tou fakamuʼamuʼa ia Sehova ʼi totatou maʼuli. (Mateo 6:33; Soane 15:19) Koia, ʼe fehiʼaʼinaʼi ai tatou ʼuhi ko te ʼu tupuʼaga ʼaia. Ohage la, ʼi te televisio, peʼe ko te latio, peʼe ko te sulunale ʼe palalau kovi ai te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo tatou. Koteʼuhi ʼe tou fakatotonu ke tou fakalogo ki te ʼu lao ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te ʼu felaveʼi fakasino pea mo te maʼuli fakataumatuʼa. (Lau ia Malakia 3:17, 18.) Kae ohage pe ko Noe, ʼe mole tou matataku ki te hahaʼi. ʼE tou manavasiʼi kia Sehova, ko tona fakaʼuhiga, ʼe tou fakaʼapaʼapa lahi kia te ia pea ʼe mole tou fia fakamamahiʼi tona loto. Pea ʼe tou iloʼi ko ia tokotahi pe ʼae ʼe ina lava foaki mai te maʼuli heʼe gata.—Luka 12:4, 5.
10 ʼE lelei ke ke fai te ʼu fehuʼi ʼaeni: ‘ ʼE hoko atu anai koa taku fai te meʼa ʼae ʼe totonu ki te ʼAtua logo la ʼe vaʼi mo fatufatuʼi au e ʼihi? ʼE au tui papau koa ʼe feala ke foaki mai e Sehova te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga ki toku famili tafito la ʼi te ʼu temi ʼae ʼe matou faigataʼaʼia ai?’ Kapau ʼe ke tui mo fakalogo kia Sehova ohage ko Noe, ʼe feala hau tui papau ʼe tokaga anai ia Sehova kia koe.—Filipe 4:6, 7.
KO TANIELA NEʼE AGATONU MO FAKALOGO ʼI HE KOLO AGAKOVI
11. Kotea te ʼu faigataʼaʼia neʼe katakiʼi e Taniela mo ʼona kaumeʼa ʼe toko tolu ʼi Papiloni? (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.)
11 Kotea te ʼu faigataʼaʼia neʼe katakiʼi e Taniela? Neʼe fakamalohiʼi ia Taniela ke maʼuli ʼi Papiloni. Neʼe ko he kolo matapule neʼe mafola ai te ʼu ʼatua loi pea mo te faifakalauʼakau. Neʼe fehihiʼa te kau Papiloni ki te kau Sutea. Pea neʼe natou vaʼi te kau Sutea mo tonatou ʼAtua, ia Sehova. (Pesalemo 137:1, 3) ʼE mahino ia, neʼe lotomamahi ʼaupito ai ia Taniela mo te kau Sutea ʼae neʼe ʼoʼofa ia Sehova. Pea tahi, neʼe leʼoleʼo ia Taniela mo ʼona kaumeʼa ʼe toko tolu ko Anania, mo Misaele pea mo Asalia he neʼe tonu ke akoako ia natou ki te gaue maʼa te hau ʼo Papiloni. Neʼe fakakinauʼi natou ke natou kai ki te meʼa kai ʼa te hau, ʼae neʼe mole loto e Sehova ke kai ki ai tana hahaʼi. Kae neʼe mole loto e Taniela ke “ulihi ia ia e te u meakai a te hau.”—Taniela 1:5-8, 14-17.
12. (1) Neʼe ko te faʼahiga tagata feafeaʼi ia Taniela? (2) Neʼe kotea te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo Taniela?
12 Neʼe ʼi ai te tahi fihifihia ʼo Taniela tatau Taniela 1:19, 20) Kae, neʼe mole liliu ai Taniela ʼo fiameʼalahi pea neʼe mole falala fau kia ia totonu. Neʼe nofo agatonu tuʼumaʼu pea mo fia malalo. Neʼe ina ui tuʼumaʼu neʼe lava lelei ʼana gaue fuli ʼuhi ko Sehova. (Taniela 2:30) Pea tou fakakaukauʼi age muʼa, neʼe ui e Sehova ko Taniela ʼe ko he faʼifaʼitaki lelei ohage pe ko Noe pea mo Sopo. ʼI te temi ʼaia, neʼe kua fualoa te tauhi agatonu ʼa Noe pea mo Sopo kia Sehova ʼi tonā maʼuli katoa, kae neʼe kei tupulaga ia Taniela. ʼO ha mai ai neʼe falala moʼoni ia Sehova ʼo ʼuhiga mo Taniela. Pea neʼe tonu tana falala ʼaia, koteʼuhi neʼe nofo agatonu ia Taniela pea mo fakalogo ki te ʼAtua ʼi tona maʼuli katoa. ʼI te temi ʼae neʼe teitei taʼu 100 ai ia Taniela, neʼe fai age e te ʼaselo ʼa te ʼAtua te ʼu palalau ʼaeni ki ai: “E Taniela, tagata ʼofaina ʼaupito.”—Taniela 10:11, MN.
aipe pe neʼe mole hage mai ko he faigataʼaʼia. Neʼe ʼi ai ʼona fealagia, koia ʼae neʼe foaki age ai e te hau he ʼu pilivilesio makehe. (13. He koʼe ʼe feala ke tou manatu ko Sehova ʼae neʼe tokoni kia Taniela ke ina maʼu he tuʼulaga maʼuhiga?
13 Neʼe lagolago ia Sehova kia Taniela, koia ʼae neʼe liliu ai ko he pule maʼuhiga ʼaupito ʼi te Puleʼaga ʼo Papiloni pea mo te Puleʼaga ʼo Meti mo Pelesi. (Taniela 1:21; 6:1, 2) Neʼe lagi takitaki e Sehova te ʼu aluʼaga ke maʼu e Taniela te tuʼulaga maʼuhiga ʼaia ke feala ai hana tokoni ki tana hahaʼi, ohage pe ko Sosefo ʼi Esipito pea mo Esitele mo Maletokeo ʼi Pelesi. * (Vakaʼi te kiʼi nota.) (Taniela 2:48) ʼE feala koa hau fakakaukauʼi pe kotea neʼe logoʼi e te kau Sutea ʼae neʼe ʼaunofo ʼi tanatou sisio ki te fakaʼaogaʼi ʼo Taniela e Sehova moʼo tokoni kia natou? ʼE mahino papau ia, neʼe ko he toe fakalotomalohi kia natou.
14, 15. (1) Kotea ʼae ʼe tatau ai totatou aluʼaga mo ʼae ʼa Taniela? (2) Kotea te ʼu ako ʼe feala ke taʼofi e te ʼu matuʼā ia ʼaho nei mai te ʼu matuʼā ʼa Taniela?
14 ʼE feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia te tui mo te fakalogo ʼa Taniela? ʼE tou maʼuʼuli nei ʼi he malama kua mafola ai te aga heʼe ʼaoga mo te tauhi hala. Tokolahi kua natou mulimuli ia Papiloni Lahi, te kautahi fakamalamanei ʼo te tauhi hala, ʼae ʼe fakahigoaʼi te Tohi-Tapu ko “he nofoʼaga ʼo te kau temonio.” (Fakaha 18:2) Kae ʼe tou hage ko he ʼu matapule ʼi te malama ʼaeni. Koia, ʼe feala ai ke sisio te hahaʼi ki totatou kehekehe mo natou, pea ʼe vaʼi ai tatou e ʼihi. (Maleko 13:13) Kae, ohage ko Taniela, ʼe tou fakaovi ki totatou ʼAtua ia Sehova. Kapau ʼe tou agavaivai, ʼo tou falala mo fakalogo kia Sehova, ʼe tou toe maʼuhiga anai kia te ia.—Akeseo 2:7.
15 ʼE feala ki te ʼu matuʼā ke natou taʼofi he ʼu ako maʼuhiga mai te ʼu matuʼā ʼa Taniela. ʼI te kei tamasiʼi ʼae ʼa Taniela ʼi Suta, neʼe agakovi ʼaupito te hahaʼi. Kae neʼe akoʼi ke ʼofa kia Sehova. Neʼe hoko fakapunamaʼuli koa te faʼahi ʼaia? Kailoa ia. ʼE mahino ia, neʼe akoʼi age e ʼana matuʼā pe ʼe ko ai ia Sehova. (Taaga Lea 22:6) Pea tahi, ko te higoa ʼo Taniela ʼe fakaʼuhiga, “Ko Toku Tuʼi Fakamau ʼe Ko Te ʼAtua.” ʼO ha mai neʼe ʼoʼofa ʼana matuʼā kia Sehova. (Taniela 1:6) Koia ʼu matuʼā, kotou kataki fualoa moka ʼe kotou akoʼi ʼakotou fanau ʼo ʼuhiga mo Sehova. Kotou faʼa kataki. (Efeso 6:4) Kotou faikole mo natou mo kotou faikole maʼa natou. Kotou faiga malohi ʼo kotou akoʼi natou ke natou ʼoʼofa ki te ʼu pelesepeto ʼa Sehova, pea ʼe tapuakinaʼi anai koutou e Sehova.—Pesalemo 37:5.
KO SOPO NEʼE AGATONU MO FAKALOGO ʼI TE MAHU MO TE MASIVA
16, 17. Kotea te ʼu ʼahiʼahi neʼe tau mo Sopo ʼi tona maʼuli?
16 Kotea te ʼu faigataʼaʼia neʼe katakiʼi e Sopo? Neʼe tau ia Sopo mo he ʼu toe fetogi ʼo tona maʼuli. ʼI te kamata, ko Sopo neʼe “mauhiga toko tahi . . . i te u tagata fuli o te potu esite.” (Sopo 1:3) Neʼe maʼu koloa, mo iloa pea neʼe fakaʼapaʼapaʼi ia Sopo e te hahaʼi. (Sopo 29:7-16) Logo la te faʼahi ʼaia, kae neʼe mole manatu ia Sopo ʼe maʼuhiga age ia ʼi ʼihi peʼe mole ʼaoga age te ʼAtua kia ia. ʼE tou iloʼi te faʼahi ʼaia, he neʼe fakahigoaʼi ia ia e Sehova ko “taku tagata faifekau.” Pea neʼe ina ui fenei ʼo ʼuhiga mo Sopo: “Ko he tagata ʼe mole hana lakahala pea ʼe totonu ia, ʼe manavasiʼi ki te ʼAtua pea mo fakamamaʼo mai te kovi.”—Sopo 1:8, MN.
17 Kae fakafokifa pe, neʼe tau ia Sopo mo he ʼu toe fetogi ʼi tona maʼuli. Neʼe puli fuli ʼona lelei, pea neʼe fia mate ʼi te lahi fau ʼo tona lotomamahi. Ia ʼaho nei, ʼe tou iloʼi ko Satana ia te tupuʼaga ʼo te ʼu faigataʼaʼia ʼo Sopo. Neʼe ina ui, neʼe tauhi ia Sopo kia Sehova ʼuhi pe ko te ʼu lelei ʼae ʼe ina maʼu mai ia Sehova. (Lau ia Sopo 1:9, 10.) Kae neʼe mole meʼa noaʼi e Sehova te tukugakovi ʼaia. Kotea anai ka ina fai moʼo fakaha te gutuloi ʼa Satana? Neʼe foaki e Sehova he faigamalie kia Sopo ke ina fakaha ia tana agatonu kia te ia. Pea ke toe fakaha ai e Sopo ʼe tauhi ki te ʼAtua he ʼe ʼofa ia te ia.
18. (1) Kotea ʼae ʼe fakaofoofo kia koe ʼo ʼuhiga mo Sopo? (2) Kotea neʼe fai e Sehova ʼo ʼuhiga mo Sopo, pea kotea ʼae ʼe tou ako ʼo ʼuhiga mo Sehova?
18 Neʼe lahi te ʼu ʼahiʼahiʼi fakamataku ʼo Sopo mai ia Satana. Pea neʼe ina faigaʼi ke ui e Sopo ko ʼona ʼahiʼahi neʼe haʼu mai te ʼAtua. (Sopo 1:13-21) Hili ia, pea ko te ʼu tagata ʼe toko tolu neʼe natou ui ko he ʼu kaumeʼa ʼo Sopo, neʼe natou fai he ʼu palalau fakalotomamahi kia Sopo. Neʼe natou ui neʼe fai e Sopo te meʼa ʼe kovi pea koia ʼae neʼe tauteaʼi ai e te ʼAtua. (Sopo 2:11; 22:1, 5-10) Logo la te ʼu aluʼaga fuli ʼaia, kae neʼe nofo agatonu aipe ia Sopo kia Sehova. ʼE moʼoni, ʼi ʼihi temi neʼe fai e Sopo he ʼu palalau ʼe mole fakapotopoto. (Sopo 6:1-3) Kae neʼe mahino kia Sehova, neʼe feia pe ia Sopo ʼuhi ko te lahi ʼo tona lotomamahi. Neʼe sio ia Sehova, ʼe mole lituʼa anai ia Sopo kia te ia logo la te ʼu ʼahiʼahi fakamataku ʼae neʼe tau mo ia ʼuhi ko Satana. ʼI te hili ʼo te aluʼaga fakaʼofaʼofa ʼaia, neʼe foaki e Sehova ʼo liuga lua ʼona lelei fuli ʼae neʼe puli pea mo taʼu ʼe 140 ki tona maʼuli. (Sakopo 5:11) Lolotoga te temi ʼaia, neʼe hoko atu pe e Sopo ia tana tauhi ʼae ki te ʼAtua ʼaki tona loto katoa. ʼE tou iloʼi feafeaʼi te faʼahi ʼaia? Koteʼuhi ko te vaega tafito ʼo te alatike ʼaeni, ia Esekiele 14:14, neʼe tohi hili ni taʼu ʼe lauʼi teau ki te mate ʼa Sopo.
19, 20. (1) ʼE feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia te tui mo te fakalogo ʼa Sopo? (2) ʼE feafeaʼi hatatou fakaha ia te manavaʼofa ki ʼihi ohage ko Sehova?
2 Kolonito 2:11) ʼAki te Tohi-Tapu kae tafito te tohi ʼo Sopo, ʼe tou iloʼi pe koʼe ʼe fakagafua e te ʼAtua ia te ʼu mamahi. Pea ʼaki te lea fakapolofeta ʼa Taniela, ʼe tou iloʼi ko te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼe ko he puleʼaga moʼoni ʼe takitaki e Sesu Kilisito. (Taniela 7:13, 14) Pea ʼe tou iloʼi kua vave puleʼi pe e te Puleʼaga ʼaia ia te kele katoa pea mo pulihi te ʼu mamahi fuli.
19 ʼE feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia te tui mo te fakalogo ʼa Sopo? Tatau aipe pe ʼe kotea te aluʼaga ʼae ʼe tou tau nei mo ia, kae ʼe tou fia fakaha ʼi totatou maʼuli ko Sehova ʼae ʼe maʼuhiga tafito kia tatou. ʼE tou falala katoa kia te ia pea ʼe tou fakalogo kia te ia mo he loto katoa. ʼI tona fakahagatonu, ʼe lahi age te ʼu tupuʼaga ke tou fai te faʼahi ʼaia ia Sopo. Tou fakakaukauʼi ia te ʼu faʼahi ʼae kua tou iloʼi ia ʼaho nei. ʼE lahi te ʼu faʼahi ʼe tou iloʼi ʼo ʼuhiga mo Satana mo ʼana puleʼaki kaka. (20 ʼE tou toe ako foki ʼi te fakamatala ʼo Sopo, ʼe maʼuhiga ke tou manavaʼofa ki ʼotatou tehina mo tuagaʼane ʼae ʼe tau mo he ʼu mamahi. ʼE lagi natou fai anai he ʼu palalau ʼe mole fakapotopoto ohage pe ko Sopo. (Ekelesiasi 7:7) Kae ʼe mole tonu ke tou fatufatuʼi mo fakamauʼi natou. ʼE tonu ke tou faigaʼi ke tou mahino ki ʼonatou aluʼaga. Kapau ʼe tou fai feia, ʼe tou faʼifaʼitakiʼi anai tatatou Tamai ʼofa mo manavaʼofa, ia Sehova.—Pesalemo 103:8.
“ ʼE TOKONI ATU ANAI [SEHOVA] KE KOTOU NONOFO AGATONU”
21. He koʼe ʼe tou manatu ki te ʼu aluʼaga ʼae neʼe hoko kia Noe, mo Taniela, mo Sopo moka ʼe tou lau ia 1 Petelo 5:10?
21 Neʼe maʼuʼuli ia Noe, mo Taniela mo Sopo ʼi he ʼu temi kehekehe pea neʼe mole tatau ʼonatou aluʼaga. Kae, neʼe natou katakiʼi fuli ʼonatou ʼahiʼahi. ʼAki te ʼu aluʼaga ʼae neʼe hoko ʼi ʼonatou maʼuli, ʼe tou manatu ai ki te ʼu palalau ʼaeni ʼa te apositolo ko Petelo: “Hili takotou mamahi ʼi he kiʼi temi, ko te ʼAtua ʼae ʼe fonu ʼi te ʼofa makehe, . . . ʼe ina fakakatoa anai e ia totonu takotou akoako. ʼE ina fakalotomalohiʼi anai koutou, ʼe tokoni atu anai ke kotou nonofo agatonu, pea mo ina fakatuʼu malohi anai koutou.”—1 Petelo 5:10.
22. Kotea anai ka tou vakaʼi ʼi te alatike ka hoa mai?
22 ʼE toe fakaʼuhiga foki te ʼu palalau ʼo te vaega ʼo 1 Petelo 5:10 ki te hahaʼi ʼa te ʼAtua ia ʼaho nei. ʼE fakapapauʼi mai e Sehova ʼe ina fakamalohiʼi anai ʼana kaugana. ʼE tou loto fuli ke fakamalohiʼi tatou e Sehova pea ʼe tou fia nonofo agatonu kia te ia. Koia, ʼe tou fia faʼifaʼitakiʼi ai ia te tui mo te fakalogo ʼa Noe, mo Taniela pea mo Sopo. Neʼe nonofo agatonu te ʼu tagata ʼaia kia Sehova he neʼe natou iloʼi moʼoni ia ia, pea ʼe tou vakaʼi anai te faʼahi ʼaia ʼi te alatike ka hoa mai. Neʼe natou “mahihino ki te u mea fuli” ʼae neʼe loto e te ʼAtua ke natou fai. (Taaga Lea 28:5) Pea ʼe toe feala pe anai mo tatou.
^ pal. 2 Neʼe ʼave ʼaunofo ia Esekiele ki Papiloni ʼi te taʼu 617 ʼi muʼa ʼo te temi ʼo Kilisito. Neʼe ina tohi te ʼu vaega ʼo Esekiele 8:1–19:14 “i te ono tau” ʼo tana ʼaunofo, ʼi te taʼu 612.
^ pal. 5 Ko Lameke te tamai ʼa Noe, neʼe tui ki te ʼAtua kae neʼe mate ia taʼu ʼe nima ʼi muʼa ʼo te to ʼo te Tulivio. Kapau neʼe kei maʼuʼuli te faʼe mo te ʼu tehina mo tuagaʼane ʼo Noe ʼi te kamata to ʼo te Tulivio, neʼe mole natou hao ai.
^ pal. 13 Neʼe lagi toe fai feia pe e Sehova kia Anania, mo Misaele pea mo Asalia ke feala hanatou toe tokoni mo natou ki te kau Sutea.—Taniela 2:49.