1. ʼI te ʼosi ʼo te agahala ʼa Atama mo Eva, kotea neʼe fakaha e Sehova ʼo ʼuhiga mo totatou fili?

NEʼE iloʼi e Atama ʼe mole palalau te ʼu gata. Koia lagi neʼe mahalo ko he laumalie ʼae neʼe palalau ʼaki te gata kia Eva. (Senesi 3:1-6) Neʼe mole iloʼi e Atama mo Eva pe ko ai te laumalie ʼaia. Kae, neʼe filifili pe e Atama ke mulimuli ki te laumalie ʼaia, ʼo fakafeagai ai ki tana Tamai ʼofa ʼae ʼi selo. (1 Timoteo 2:14) Neʼe kamata fakaha atu aipe e Sehova te tahi ʼu aluʼaga ʼo ʼuhiga mo te fili agakovi ʼaia pea neʼe ina fakapapau ʼe ina fakaʼauha anai. Kae neʼe fakatokaga mai e Sehova, ko te laumalie ʼae neʼe ina fakaʼaogaʼi te gata ʼe fakafeagai anai kia natou fuli ʼae ʼe ʼoʼofa ʼi te ʼAtua.—Senesi 3:15.

2, 3. Kotea te tupuʼaga neʼe mole lagi fakaha ai e Sehova ʼihi faʼahi ʼo ʼuhiga mo Satana ʼi muʼa ʼo te haʼu ʼa te Mesia?

² Neʼe heʼeki fakaha mai e Sehova te higoa ʼo te ʼaselo ʼae neʼe agatuʼu kia te ia. * (Vakaʼi te kiʼi nota.) Neʼe hoki hili taʼu ʼe 2 500 ki te agatuʼu ʼae neʼe hoko ʼi Eteni, pea fakaha e Sehova pe ʼe ko  ai te fili ʼaia. (Sopo 1:6) Neʼe iloʼi pe ia ʼi te higoa ʼae ko Satana, ko tona fakaʼuhiga “Fakafeagai.” Ko tohi pe ʼe tolu ʼi te Koga Tohi-Tapu Fakahepeleo, ʼe palalau ai ki te ʼaselo agatuʼu ʼae ʼe higoa ko Satana, ko te ʼu tohi ʼo 1 Koloniko, Sopo, pea mo Sakalia. He koʼe ʼe mole lahi he ʼu fakamahino ʼo ʼuhiga mo te fili ʼaia ʼi muʼa ʼo te haʼu ʼo te Mesia?

³ Neʼe mole loto e Sehova ke lahi he ʼu faʼahi ʼe tohi ʼi te Koga Tohi-Tapu Fakahepeleo ʼo ʼuhiga Satana. He ʼe ko te fakatuʼutuʼu ʼo te Koga Tohi-Tapu Fakahepeleo, ko te tokoni ki te hahaʼi ke natou iloʼi te Mesia pea mo mulimuli ia te ia. (Luka 24:44; Kalate 3:24) Neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova ia te Mesia ʼi tana haʼu ki te kele, mo ʼana tisipulo ke natou fakaha te ʼu faʼahi ʼae ʼe tou iloʼi ʼo ʼuhiga mo Satana mo te ʼu ʼaselo ʼae neʼe muli ia ia. * (Vakaʼi te kiʼi nota.) Pea ko he meʼa ʼe lelei, koteʼuhi ʼe fakaʼaogaʼi anai e Sehova ia Sesu mo te kau fakanofo ke natou pulihi ia Satana mo natou ʼae ʼe lagolago ki ai.—Loma 16:20; Fakaha 17:14; 20:10.

4. He koʼe ʼe mole tonu ke tou matataku ki te Tevolo?

⁴ ʼE fakatatau e te apositolo ko Petelo ia Satana te Tevolo ki “he laione ʼe gugulu,” pea fakahigoaʼi e Soane ko te “gata” pea mo te “talakone.” (1 Petelo 5:8; Fakaha 12:9) Kae ʼe mole tonu ke tou matataku ki te Tevolo. Ko tona malohi ʼe fakatuʼakoi pe. (Lau ia Sakopo 4:7.) ʼE puipui tatou e Sehova, mo Sesu pea mo te ʼu ʼaselo agatonu. Pea ʼaki tanatou tokoni ʼe tou lava tauʼi totatou fili. Kae, ʼe ʼaoga ke tou iloʼi te ʼu tali ki te ʼu fehuʼi maʼuhiga ʼaeni ʼe tolu: ʼE feafeaʼi te malohi ʼa Satana? ʼE ina faigaʼi feafeaʼi ke ina fakahalaʼi te hahaʼi? Pea kotea te ʼu meʼa ʼe mole ina lava fai? Tou tali ki te ʼu fehuʼi ʼaia pea mo tou vakaʼi te ʼu ako ʼe feala ke tou taʼofi mai ai.

5, 6. He koʼe ʼe mole lava foaki mai e te ʼu puleʼaga te ʼu fetogi ʼae ʼe ʼaoga tafito kia tatou?

⁵ ʼE kaugā malie te ʼu ʼaselo ʼae neʼe fakafeagai fakatahi mo Satana ki te ʼAtua. ʼI muʼa ʼo te to ʼo te Tulivio, neʼe uga e Satana ʼihi ʼaselo ke natou fai ni felaveʼi fakasino mo he ʼu fafine. ʼE talanoa ʼi te Tohi-Tapu ki te faʼahi ʼaia ʼi hona aluʼaga fakata, ʼi tana ui, ko te talakone ʼae neʼe to mai te lagi neʼe ina toho mo ia te vahe tolu ʼo te ʼu fetuʼu. (Senesi 6:1-4; Suta 6; Fakaha 12:3, 4) ʼI te liʼaki e te ʼu ʼaselo ʼaia te famili ʼo te ʼAtua, neʼe natou fakagafua ai ke takitaki natou e Satana. ʼAua tatatou manatu ʼae ʼe mole fakatuʼutuʼu lelei te ʼu ʼaselo agatuʼu ʼaia. He neʼe faʼifaʼitakiʼi e Satana te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼo ina toe fakatuʼu tona puleʼaga fakapulipuli. Neʼe ina fakanofo hau pe ia ia, pea neʼe ina fakatuʼutuʼu ʼana temonio. Neʼe ina foaki kia natou te malohi pea mo fakanofo natou ko te ʼu pule ʼo te malama.—Efeso 6:12.

⁶ ʼE fakaʼaogaʼi e Satana ia tana kautahi moʼo puleʼi te ʼu puleʼaga fakatagata fuli. ʼE tou iloʼi te faʼahi ʼaia, koteʼuhi neʼe ina fakaha “te ʼu puleʼaga fuli ʼo te kele” kia Sesu ʼo ina ui fenei: “ ʼE au foaki atu anai te pule ki te ʼu puleʼaga  fuli ʼaeni pea mo ʼonatou kololia, koteʼuhi neʼe tuku mai kia au, pea ʼe au foaki age kia ia ʼae ʼe au loto ki ai.” (Luka 4:5, 6) Logo la te ʼu fakahala ʼa Satana, kae ʼe lahi te ʼu puleʼaga fakatagata ʼe natou fakahoko ni gaue lelei ki tanatou hahaʼi fakalogo, pea ʼe fia tokoni moʼoni ʼihi takitaki ki te hahaʼi. Kae ʼe mole ʼi ai he pule fakatagata ʼe ina lava foaki mai te ʼu fetogi ʼae ʼe ʼaoga tafito kia tatou.—Pesalemo 146:3, 4; Fakaha 12:12.

7. ʼO hilifaki ki tana fakaʼaogaʼi te ʼu puleʼaga, ʼe toe fakaʼaogaʼi feafeaʼi e Satana te lotu hala pea mo te faʼahi fakakoloa? (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.)

⁷ ʼE toe fakaʼaogaʼi e Satana mo te kau temonio te lotu hala pea mo te faʼahi fakakoloa moʼo kakaʼi “te kele katoa” peʼe ko te hahaʼi fuli. (Fakaha 12:9) ʼAki te lotu hala, ʼe fakamafola e Satana he ʼu loi ʼo ʼuhiga mo Sehova, pea ʼe ina faigaʼi ke ina fufu te huafa ʼo te ʼAtua. (Selemia 23:26, 27) Koia ʼae ʼe manatu ai ʼihi ʼe natou tauhi ki te ʼAtua, kae ʼi tona fakahagatonu, ʼe natou tauhi ki te kau temonio. (1 Kolonito 10:20; 2 Kolonito 11:13-15) ʼAki te faʼahi fakakoloa, ʼe fakamafola e Satana he ʼu loi, ohage la, ʼe fiafia te hahaʼi ʼi te paʼaga mo te ʼu koloa. (Taaga Lea 18:11) Pea ko natou ʼae ʼe tui ki te loi ʼaia, kua natou maʼuli pe maʼa “te Paʼaga” kae ʼe mole natou tauhi ki te ʼAtua. (Mateo 6:24) ʼO feala ai ki ʼamuli ke puli tonatou ʼofa ʼae ki te ʼAtua, ʼuhi ko te lahi fau ʼo tanatou manako ki te ʼu koloa.—Mateo 13:22; 1 Soane 2:15, 16.

8, 9. (1) Kotea te ʼu ako ʼe lua ʼe feala ke tou taʼofi mai te ʼu aga ʼa Atama, mo Eva, pea mo te kau ʼaselo agatuʼu? (2) He koʼe ʼe lelei ke tou iloʼi ko Satana ʼae ʼe ina puleʼi te malamanei?

⁸ ʼE feala ke tou taʼofi te ʼu ako maʼuhiga ʼe lua mai te ʼu aga ʼa Atama, mo Eva, pea mo te ʼu ʼaselo agatuʼu. ʼUluaki, ʼa tatou pe te filifili mai ia faʼahi ʼe lua. ʼE tonu ke tou filifili pe ʼe tou kau kia Sehova peʼe ko Satana. (Mateo 7:13) Lua, ko natou ʼae ʼe fakatahi kia Satana, ʼe fakatuʼakoi pe te ʼu lelei ʼae ʼe natou maʼu. Neʼe feala kia Atama mo Eva ke nā filifili maʼa naua te meʼa ʼae ʼe lelei mo ʼae ʼe kovi. Pea neʼe maʼu e te kau temonio he faʼahiga pule ki te ʼu puleʼaga fakatagata. (Senesi 3:22) ʼE mole ko he ʼu lelei moʼoni tukupau ʼaia. Koteʼuhi ʼe maʼu tuʼumaʼu pe anai e natou ʼae ʼe natou filifili te faʼahi ʼo Satana ia he ʼu fua kovi.—Sopo 21:7-17; Kalate 6:7, 8.

⁹ He koʼe ʼe lelei ke tou iloʼi ko Satana ʼae ʼe ina puleʼi te malamanei? ʼE tokoni mai te faʼahi ʼaia ke tou maʼu he manatu ʼe lelei ʼo ʼuhiga mo te ʼu puleʼaga pea ʼe uga ai tatou ke tou fakamafola te logo lelei. Pea ʼe tou iloʼi ʼe loto e Sehova ke tou fakaʼapaʼapa ki te ʼu puleʼaga. (1 Petelo 2:17) ʼE ina loto ke tou fakalogo ki ʼanatou lao mo kapau ʼe mole fakafeagai ki ʼana lekula. (Loma 13:1-4) Kae ʼe tou toe iloʼi foki, ʼe mole tonu ke tou lagolago ki he faʼahi fakapolitike peʼe ki he takitaki fakatagata. (Soane 17:15, 16; 18:36) Koia, ʼe tou fai ia meʼa fuli ke tou akoʼi te moʼoni ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua ki te hahaʼi, he ʼe tou iloʼi ʼe faigaʼi e Satana ke ina fufu te huafa ʼo Sehova pea mo ʼulihi Tona matagafua. ʼE tou fiafia ʼi te fua mo fakaʼaoga ia tona huafa. Pea ʼe maʼuhiga age tatatou ʼofa ʼae ki te ʼAtua ʼi tatatou manako ki te paʼaga peʼe ko te ʼu koloa.—Esaia 43:10; 1 Timoteo 6:6-10.

10-12. (1) Neʼe lava fakaʼaogaʼi feafeaʼi e Satana te ʼu mounu moʼo fakahalaʼi ʼihi ʼaselo? (2) Kotea ʼe tou ako mai te ʼu faʼahi ʼae neʼe fai e te ʼu ʼaselo ʼaia?

¹⁰ ʼE fakaʼaogaʼi e Satana he ʼu puleʼaki kaka ʼe fua lelei moʼo fakahalaʼi ʼo te hahaʼi. ʼI ʼihi temi, ʼe ina fakaʼaogaʼi he ʼu mounu ke fakahalaʼi ai natou peʼe ina faigaʼi ke natou fai te meʼa ʼae ʼe loto ki ai ʼaki he ʼu agamalohi.

¹¹ Neʼe fakaʼaogaʼi e Satana he ʼu mounu moʼo fakahalaʼi te ʼu ʼaselo kaugā malie. ʼE mahino ia, neʼe ina sioʼi natou lolotoga he temi loaloaga ke ina iloʼi pe ʼe feafeaʼi anai hana fakahalaʼi natou. Neʼe to ʼihi ʼaselo ʼi te fakahala ʼaia, ʼo natou fai ai ni felaveʼi fakasino mo he ʼu fafine. Neʼe liliu ai ʼanatou fanau ʼo lalahi ʼaupito pea natou gaohi koviʼi te hahaʼi. (Senesi 6:1-4) Kae neʼe mole gata ʼaki pe te fakaʼaogaʼi e Satana te aga heʼe ʼaoga moʼo fakahalaʼi te ʼu ʼaselo ʼaia, neʼe lagi ina toe fakapapau age, ʼe natou maʼu anai he faʼahiga pule ki te hahaʼi fuli. ʼI tana fai te faʼahi ʼaia, neʼe lagi faigaʼi e Satana ke mole hoko te lea fakapolofeta ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo ‘te hakoga o te fafine.’ (Senesi 3:15) Kae neʼe mole fakagafua e Sehova ke iku te ʼu faiga ʼa Satana. Neʼe ina fakato te Tulivio, ʼo ina taʼofi ai te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa Satana pea mo te kau temonio.

¹² Kotea ʼe tou ako mai te aluʼaga ʼaia? ʼE mole tou meʼa noaʼi te fua kovi ʼo te ʼu faʼahiga mounu ʼae ko te aga heʼe ʼaoga pea mo te fiatuʼu. Ko te ʼu ʼaselo ʼae kua fakatahi kia Satana, neʼe nonofo lolotoga he ʼu lauʼi taʼu mo te ʼAtua ʼi te lagi. Logo la te faʼahi ʼaia, kae ko te tokolahi ia natou neʼe mole natou taʼofi te tuputupu ʼo malohi ʼo ʼonatou holi ʼae ʼe kovi. ʼAua naʼa galo kia tatou, tatau aipe pe ʼe kua fualoa tatatou tauhi ʼae kia Sehova, kae ʼe feala ke tauaka he ʼu holi ʼe kovi ʼi ʼotatou loto. (1 Kolonito 10:12) Koia ʼe tonu ai ke tou vakavakaʼi tuʼumaʼu ʼotatou loto pea mo tou taʼaki ia tatou te ʼu manatu heʼe ʼaoga pea mo fiatuʼu.—Kalate 5:26; lau ia Kolose 3:5.

13. Kotea te tahi faʼahiga mounu ʼe fakaʼaogaʼi e Satana, pea ʼe feafeaʼi hona tekeʼi?

¹³ Ko te tahi faʼahiga mounu ʼe fakaʼaogaʼi e Satana, ko te fia iloʼi meʼa fuli ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa fakamanamana. Ia ʼaho nei, ʼe ina fakaʼaogaʼi  te lotu hala pea mo te ʼu fakafiafia ke tupu ai te fia iloʼi meʼa fuli ʼa te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo te kau temonio. ʼAki te ʼu ʼata, te ʼu gaoʼi viteo, pea mo ʼihi atu fakafiafia feia, ʼe feala ke hage mai te ʼu meʼa fakamanamana ko he meʼa ʼe lelei. Kae ʼe feafeaʼi hatatou tekeʼi te hele ʼaia? ʼE mole tonu ke tou manatu ʼe foaki mai anai e te kautahi ʼo te ʼAtua he lisi ʼo te ʼu fakafiafia ʼae ʼe lelei pea mo kovi. ʼE tonu ke tou akoʼi ʼotatou leʼo ʼo loto ke feala hatatou fai he ʼu tonu ʼe fakatafito ki te ʼu pelesepeto ʼa Sehova. (Hepeleo 5:14) Pea kapau ʼe ‘mole malualoi’ totatou ʼofa ʼae ki te ʼAtua, ʼe fakapotopoto anai ʼatatou tonu. (Loma 12:9) Ko he tahi ʼe malualoi, ʼe mole alu tahi ʼana gaue mo ʼana palalau. Koia ka tou filifili he fakafiafia, tou fai te ʼu fehuʼi ʼaeni: ‘ ʼE au muliʼi koa te ʼu pelesepeto ʼae ʼe au loto ke muliʼi e ʼihi? Kotea anai te manatu ʼo ʼaku kau ako Tohi-Tapu peʼe ko ʼaku ʼaʼahi moka natou sisio ki te fakafiafia ʼae neʼe au filifili?’ Ka alu tahi ʼatatou aga pea mo te ʼu pelesepeto ʼae ʼe tou tala ki te hahaʼi, ʼe faigafua anai tatatou tekeʼi te ʼu hele ʼa Satana.—1 Soane 3:18.

14. ʼE faigaʼi feafeaʼi e Satana ke ina fakamatakuʼi tatou, pea ʼe feafeaʼi hatatou tauʼi te ʼu aluʼaga ʼaia?

¹⁴ ʼE toe faigaʼi e Satana ke ina fakaneke mo ina fakamatakuʼi tatou ke mole tou nonofo agatonu kia Sehova. Ohage la, ʼe feala ke ina uga te ʼu puleʼaga ke natou tapuʼi te gaue faifakamafola. ʼE toe feala ke ina uga ʼotatou kaugā gaue peʼe kaugā ako ke natou vaʼi tatou he ʼe tou mulimuli ki te ʼu pelesepeto Fakatohi-tapu. (1 Petelo 4:4) Maʼia mo ʼotatou famili ʼae ʼe agalelei kae ʼe mole ko he kau Fakamoʼoni, ʼe feala ke ʼekenaki e Satana ke natou taʼofi tatatou olo ki te ʼu fono. (Mateo 10:36) ʼE feafeaʼi hatatou tauʼi totatou fakamatakuʼi e Satana? ʼAua tatatou punamaʼuli ki totatou faʼahiga tauʼi ʼaia e Satana, koteʼuhi ʼe tou iloʼi ʼe tau ia Satana mo fakafeagai mai kia tatou. (Fakaha 2:10; 12:17) ʼE tonu ke tou manatuʼi tuʼumaʼu te faʼahi ʼaeni: ʼE lau e Satana ʼe tou tauhi kia Sehova ʼi te ʼu aluʼaga pe ʼae ʼe faigafua kae tou lituʼa kia te ia moka faigataʼa. (Sopo 1:9-11; 2:4, 5) Pea ʼe tonu ke tou kole tuʼumaʼu kia Sehova ia tona malohi. ʼAua naʼa galo kia tatou, ʼe mole liʼakina anai tatou e Sehova ʼi he temi.—Hepeleo 13:5.

15. ʼE feala koa ke fakakinauʼi tatou e Satana ke tou fai he meʼa ʼe mole tou loto ki ai? Fakamahino.

¹⁵ ʼE mole feala ke fakakinauʼi e Satana te hahaʼi ke natou fai he meʼa ʼe mole natou loto ki ai. (Sakopo 1:14) Tokolahi ʼi te malamanei, ʼe natou kau kia Satana kae ʼe mole natou iloʼi. Koia ka ako e he tahi ia te moʼoni, ʼe tonu ke ina filifili pe ʼe kau anai kia Sehova peʼe kia Satana. (Gaue 3:17; 17:30) Kapau ʼe tou fakatotonu ke tou fakalogo ki te ʼAtua, ʼe mole feala kia Satana ke ina toʼo tatatou agatonu.—Sopo 2:3; 27:5.

16, 17. (1) Kotea te tahi ʼu faʼahi ʼe mole lava fai e Satana mo te kau temonio? (2) He koʼe ʼe mole tonu ke tou tuʼania ʼi te faikole leʼo lahi kia Sehova?

¹⁶ ʼE ʼi ai te tahi ʼu faʼahi ʼe mole lava fai e Satana mo te kau temonio. Ohage la, ʼe mole tuʼu ʼi te Tohi-Tapu ʼe feala hanatou iloʼi pe ʼe kotea ʼae ʼi ʼotatou ʼatamai mo ʼotatou loto. Ko Sehova pe pea mo Sesu ʼe nā maʼu te fealagia ʼaia. (1 Samuele 16:7; Maleko 2:8) Kae ʼe feafeaʼi moka tou palalau mo faikole leʼo lahi? ʼE tonu koa ke tou matataku naʼa fakaʼaogaʼi e te Tevolo mo te kau temonio te ʼu faʼahi ʼae ʼe natou logo ki ai ʼo fakafeagai mai kia tatou? Kailoa. Kotea tona tupuʼaga? Tou fakakaukauʼi te aluʼaga ʼaeni: ʼE mole tou matataku anai ʼi te fai ʼo he ʼu gaue lelei ʼi te tauhi ʼae kia Sehova, ʼuhi pe he ʼe feala ke sio mai te Tevolo. ʼO toe feia pe, ʼe mole tou matataku anai ʼi te faikole leʼo lahi ʼuhi pe he ʼe feala ke logo mai te Tevolo. Pea tahi, ʼe lahi te ʼu faʼifaʼitaki Fakatohi-Tapu ʼo te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua neʼe faikole leʼo lahi, pea neʼe mole tou lau ʼi he temi neʼe natou matataku naʼa logo te Tevolo ki ʼanatou faikole. (1 Hau 8:22, 23; Soane 11:41, 42; Gaue 4:23, 24) Kapau ʼe tou faiga malohi ke leleiʼia e te ʼAtua ʼatatou palalau pea mo ʼatatou aga, tou tui papau ʼe mole tuku anai e Sehova ke fakamamahiʼi tatou e te Tevolo ʼo talu ai.—Lau ia Pesalemo 34:8.

¹⁷ ʼE maʼuhiga ke tou iloʼi pe ʼe ko ai totatou fili, kae ʼe mole ʼaoga ke tou matataku ki ai. Logo la ʼe tou agahala, kae ʼe tokoni mai Sehova ke feala hatatou malo ia Satana. (1 Soane 2:14) Kapau ʼe tou fakafeagai kia Satana, ʼe hola anai mai ia tatou. (Sakopo 4:7; 1 Petelo 5:9) Ia ʼaho nei, ʼe hage mai ko te kau tupulaga ʼae ʼe tauʼi tafito e Satana. Kae ʼe feafeaʼi hanatou tutuʼu malohi ʼo fakafeagai ki te ʼu ʼohofi ʼa te Tevolo? ʼE tou talanoa anai ki ai ʼi te alatike ka hoa mai.