ALATIKE AKO 42
Ko He ʼu Ako Tohi-Tapu ʼe Iku Ki Te Papitema—Lua Koga
“Ke ke tokaga fakalelei kia koe mo tau faiakonaki.”—1 TIM. 4:16.
KATIKO 77 He Malama ʼi Te Fakapoʼuli
TE ʼU MANATU FAKANOUNOU *
1. ʼE tou iloʼi feafeaʼi ko te gaue faifakamafola pea mo faiako ʼe ina haofaki te hahaʼi?
KO TE gaue faifakamafola pea mo faiako ʼe haofaki ai te hahaʼi! ʼE tou iloʼi feafeaʼi te faʼahi ʼaia? Neʼe foaki e Sesu te fakatotonu ʼaeni ia Mateo 28:19, 20: “Kotou olo ʼo fai ni tisipulo . . . , ʼo kotou papitemaʼi natou.” ʼE fakaha ʼi te Tohi-Tapu ʼe maʼuhiga ʼaupito te papitema ke haofaki ai he tahi. ʼE tonu ke tui papau e ia ʼae ʼe fia papitema ʼe feala ke haofaki tatou ʼuhi ko te sakilifisio ʼo Sesu pea mo tana fakatuʼuake. Neʼe tohi e te apositolo ko Petelo, ko ‘te papitema ʼe ina haofaki koutou ʼaki te fakatuʼuake ʼo Sesu Kilisito.’ (1 Pet. 3:21) Koia, ka papitema he tahi ʼe ina maʼu te fealagia ʼae ke haofaki ia ia.
2. ʼE tonu ke tou liliu ko he kau faiako feafeaʼi, ʼo mulimuli kia 2 Timoteo 4:1, 2?
2 ʼE tonu ke tou tuputupu ʼo “faiva ʼi te faiakonaki” moʼo fai ʼo ni tisipulo. (Lau ia 2 Timoteo 4:1, 2.) Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi neʼe fakatotonu mai e Sesu ke tou ‘fai ni tisipulo pea mo akoʼi natou.’ Pea neʼe fakalotomalohiʼi tatou e te apositolo ko Paulo ke tou “kataki” ʼi te gaue ʼaia, koteʼuhi ʼi ‘tatatou fai te faʼahi ʼaia, ʼe tou haofaki anai ia tatou totonu pea mo natou ʼae ʼe fagono mai.’ Koia, neʼe lelei ai tana fai te tokoni ʼae ‘ke kotou tokaga fakalelei ki takotou faiakonaki.’ (1 Tim. 4:16) ʼE tou mahino ai, ke feala hatatou fai ni tisipulo ʼe tou faiga anai ke hikihiki tatatou faʼahiga faiako.
3. Kotea ʼae ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni?
3 ʼE tou ako te ʼu moʼoni ʼo te Tohi-Tapu ki te toko lauʼi miliona hahaʼi ʼi te malamanei. Kae, ohage ko tona ui ʼi te alatike ʼaeni kua ʼosi atu, ʼe tou faiga malohi ke lahi age te kau ako Tohi-Tapu ʼae ʼe papitema. ʼE tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni,
he tahi ʼu puani ʼe nima ʼe tonu ke fai e he faiako moʼo tokoni ki tana ako ke tuputupu ʼo papitema.FAKAʼAOGAʼI TE TOHI-TAPU MOKA KE FAIAKO
4. He koʼe ʼe mole tonu ke palalau fau he tahi moka ina fai he ako? (Vakaʼi mo te kiʼi nota.)
4 ʼE tou leleiʼia ʼaupito te ʼu moʼoni ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua ʼae ʼe tou ako ki te hahaʼi. Koia, ʼe lagi lahi anai tatatou fia palalau ki te ʼu moʼoni ʼaia. Kae ko ia ʼae ʼe ina takitaki te Ako ʼo Te Tule Leʼo, peʼe ko te Ako Tohi-Tapu ʼo Te Kokelekasio, peʼe ko he ako Tohi-Tapu ʼe mole tonu ke lahi fau tana palalau. Ko he tahi ʼe faiako ʼe ina fia fakaʼaogaʼi lelei te Tohi-Tapu. Koia, ʼe mole tonu ke lahi fau tana palalau pea ʼe mole faiga anai ke ina fakamahino te ʼu meʼa fuli ʼae ʼe ina iloʼi ʼo ʼuhiga mo he vaega peʼe ko he manatu Fakatohi-tapu. * (Soa. 16:12) Fakakaukauʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe ke iloʼi ʼo ʼuhiga mo te Tohi-Tapu ʼi te temi ʼae neʼe ke papitema ai, pea mo te ʼu meʼa ʼae kua ke iloʼi ʼi te temi nei. Lagi ʼi te kamata neʼe ke mahino pe ki te ʼu ʼuluaki akonaki. (Hep. 6:1) Pea neʼe lagi ʼaoga ni taʼu ke ke ako ai te ʼu meʼa fuli ʼae kua ke iloʼi ʼi te temi nei. Koia, ʼaua naʼa ke faiga ke ke ako age ki tau ako te ʼu meʼa fuli ʼi he temi pe ʼe tahi.
5. (1) Kotea ʼae ʼe tou loto ke mahino ki ai tatatou ako, ʼo mulimuli kia 1 Tesalonika 2:13? (2) Kotea ʼae ʼe feala ke tou fai ke fakaha mai e tatatou ako tana manatu ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼae ʼe ina ako?
5 ʼE tou loto ke mahino tatatou ako ko te ʼu meʼa ʼae ʼe ina ako ʼe haʼu mai te Folafola ʼa te ʼAtua. (Lau ia 1 Tesalonika 2:13.) Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai? Fakalotomalohi tau ako ke ina fakaha atu tana manatu ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼae ʼe ina ako. Kole age ke ina fakaha atu tana mahino ʼo ʼuhiga mo he ʼu vaega Fakatohi-tapu. Kae ʼaua naʼa ke fakamahino fuli age e koe. Tokoni age ke mahino pe ʼe feafeaʼi hana maʼuliʼi te ʼu meʼa ʼae ʼe ina ako ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua. Fehuʼi age pe ʼe kotea la tana manatu pea mo te ʼu meʼa ʼae ʼe ina logoʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼu vaega ʼae ʼe kolua vakaʼi. (Luka 10:25-28) Ohage la, ke ke fai age te ʼu fehuʼi ʼaeni: “Kotea ʼae ʼe ke ako ʼi te vaega ʼaeni ʼo ʼuhiga mo he kalitate ʼo Sehova?” “ʼE ʼaoga feafeaʼi kia koe te manatu Fakatohi-tapu ʼaeni?” “Kotea la tau manatu ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼaeni neʼe ke ako?” (Taag. 20:5) Ko te meʼa ʼae ʼe maʼuhiga ʼe mole ko te lahi ʼo te ʼu meʼa ʼe ina ako, kae ke ina leleiʼia pea mo maʼuliʼi te ʼu meʼa ʼaia.
6. Kapau ʼe ke fai he ako Tohi-Tapu, he koʼe ʼe lelei ke ke tau alu mo he tehina peʼe ko he tuagaʼane ʼe fua lelei tana fai te ʼu ako?
6 Kapau ʼe ke fai he ako Tohi-Tapu, ʼe ke Gaue 18:24-26.) ʼE feala ke ke toe fehuʼi age pe ʼe mahino koa te ako ki te ʼu meʼa ʼae ʼe ina ako. Pea kapau ʼe ke puli ʼi he vahaʼa ʼe tahi peʼe laka atu, ʼe feala anai ke ke kole ki te tehina peʼe ko te tuagaʼane ʼaia ke ina hoko atu te ako. ʼE fai tuʼumaʼu aipe anai tana ako, pea ʼe iloʼi ai anai e ia ʼae ʼe ako ʼe maʼuhiga ʼaupito tana ako. ʼAua naʼa ke ui ʼe ko tau pe ia ako, pea ʼe mole feala ki he tahi age ke ina fai. ʼE ke loto ki te meʼa ʼae ʼe lelei maʼa tau ako: ke lahi age tana ako ʼo ʼuhiga mo te moʼoni, pea ke tuputupu.
tau alu koa mo he tehina peʼe ko he tuagaʼane ʼe fua lelei tana fai te ʼu ako? Kapau ko ia, fehuʼi age pe ʼe kotea la tana faʼahiga sio ki tau fai te ako. Pea ke ina fakaha atu pe ʼe ke fakaʼaogaʼi lelei te Tohi-Tapu. Kapau ʼe ke loto ke hikihiki tau faiako, ʼe tonu ke ke agavaivai. (Vakaʼi moFAKAHA TOU ʼOFA MO TAU TUI KI TE ʼU MEʼA ʼAE ʼE KE AKOʼI
7. Kotea ʼae ka tokoni anai ki ʼatatou ako ke natou leleiʼia te ʼu meʼa ʼae ʼe natou ako?
7 ʼE ʼaoga ke sio tau ako ʼe ke ʼofa pea mo tui ki te ʼu moʼoni ʼo te Tohi-Tapu ʼae ʼe ke akoʼi age. (1 Tes. 1:5) ʼE ina leleiʼia age anai te ʼu meʼa ʼae ʼe ina ako. Pea ʼe lagi toe feala ke ke fakamatala age pe neʼe fua lelei feafeaʼi kia koe tau maʼuliʼi te ʼu pelesepeto Fakatohi-tapu. Pea tahi ʼae, ʼe toe mahino anai ʼe maʼu ʼi te Tohi-Tapu he ʼu tokoni ʼe feala ke toe ʼaoga ki tona maʼuli.
8. Kotea te tahi meʼa ʼe feala ke ke fai moʼo tokoni ki tau ako, pea kotea tona ʼaoga?
8 ʼE lagi toe feala ke ke fakamatala age te faʼifaʼitaki ʼa he ʼu tehina mo tuagaʼane, neʼe natou lava tauʼi he ʼu faigataʼaʼia ʼe tatau mo ʼana faigataʼaʼia. He koʼe koa ʼe mole ke kauga alu mo he tahi ʼo te kokelekasio ʼe ʼaoga anai tana faʼifaʼitaki ki tau ako? Pea ʼe toe feala ke ke maʼu he ʼu faʼifaʼitaki fakalotomalohi ʼi te alatike “ʼE Fetogi e Te Tohi-Tapu Te ʼu Maʼuli” ʼae neʼe ha ʼi te ʼu Tule Leʼo ʼafea. ʼE tokoni anai te ʼu alatike ʼaia, ke mahino tau ako ʼe feala ki te ʼu pelesepeto Fakatohi-tapu ke fetogi ai tona maʼuli.
9. ʼE feafeaʼi hatatou fakalotomalohi ʼatatou ako ke natou palalau ki ʼonatou famili mo ʼonatou kaumeʼa ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼae ʼe natou ako?
9 Kapau kua ʼohoana tau ako peʼe nofo mo he tahi, ʼe toe ako koa mo ia? Kapau ʼe mole ko ia, fakaafe ia ia ke kau ki te ako. Fakalotomalohi tau ako ke palalau ki tona famili mo ʼona kaumeʼa ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼae ʼe ina ako. (Soa. 1:40-45) ʼE feala ke ke fehuʼi fenei age ki ai: “ʼE feafeaʼi anai hau fakamahino te manatu ʼaeni ki tou famili?” peʼe “Ko te vaega fea ka ke fakaʼaogaʼi moʼo fakaha ki hou kaumeʼa ko te manatu ʼaia ʼe moʼoni?” ʼI tau fai feia, ʼe ke teuteuʼi ai tau ako ke liliu ko he faiako. Pea ka liliu anai ko he kauga fagona, ʼe feala ai leva hana faifakamafola fakatahi mo te kokelekasio. ʼE feala ke ke toe fakalavelave age pe ʼe ina iloʼi he tahi ʼe fia ako te Tohi-Tapu. Kapau ko ia, foimo alu ki ai. Fakaha age ʼe feala ke ke fai tana ako, pea kolua vakaʼi te ʼata viteo ʼE Feafeaʼi Te Fai ʼo He Ako Tohi-Tapu? *
TOKONI KI AI KE INA MAʼU HONA ʼU KAUMEʼA ʼI TE KOKELEKASIO
10. Neʼe ko he faiako feafeaʼi ia Paulo ʼo mulimuli kia 1 Tesalonika 2:7, 8, pea ʼe feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia ia?
10 ʼE tonu ke tou tokakaga lelei ki ʼatatou ako. Kua lagi vave pe tanatou liliu ko he ʼu tehina peʼe ko he ʼu tuagaʼane ʼo te kokelekasio. (Lau ia 1 Tesalonika 2:7, 8.) ʼE mole faigafua tanatou fakagata tanatou felogoi mo ʼonatou kaumeʼa ʼae ʼe mole ko he kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Pea ʼe mole toe faigafua tanatou fai te ʼu fetogi fuli ʼae ʼe ʼaoga ke natou tauhi ai kia Sehova. ʼE tonu ke tou tokoni kia natou ke natou maʼu he ʼu kaumeʼa lelei ʼi te kokelekasio. Ke ke liliu ko hona kaumeʼa. Ke mole gata pe tau fakatahi mo ia moka ke fai tana ako. Kae ke ke toe fakatahi mo ia ʼi he tahi ʼu aluʼaga. Ke ke pauʼi peʼe faitohi ki ai ʼi tana telefoni toʼotoʼo. Peʼe ke ke haʼele age kio ia ʼi muʼa ʼo tau toe fai tana ako. ʼI tau fai feia, ʼe ke fakaha ai anai ʼe ke tokaga lelei kia ia.
11. Kotea ʼae ʼe tou loto ke maʼu e tatatou ako ʼi te kokelekasio, pea kotea tona tupuʼaga?
11 ʼE ui fenei e te takuga lea Afelika: “ʼE ʼaoga te tokoni ʼa he kolo katoa moʼo pusiaki he tamasiʼi.” Koia, ʼe toe feala pe ke tou ui “ʼE ʼaoga te tokoni ʼa he kokelekasio katoa moʼo fai ʼo he tisipulo.” Ka tokoni he faiako lelei ke feiloʼiʼaki tana ako mo he ʼu tehina mo tuagaʼane, ʼe toe tokoni anai mo natou kia ia ke fakaovi kia Sehova. ʼE fua lelei anai kia ia tana fakatahi mo te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua, he ʼe natou tokoni anai ki ai ʼi te faʼahi fakalaumalie. Pea ʼe natou toe fakalotomalohiʼi anai ia ia moka felaveʼi mo he ʼu faigataʼaʼia. ʼE tou loto ke logoʼi e tatatou ako tana maʼuhiga ʼi te kokelekasio pea ʼe kau ʼi totatou famili fakalaumalie. ʼE tou loto ke haʼu ki te kokelekasio ʼuhi ko te ʼofa ʼae ʼe maʼu ai. ʼE faigafua anai kia ia tana fakagata tana fakakaumeʼa mo natou ʼae ʼe mole natou uga ia ia ke ʼofa kia Sehova. (Taag. 13:20) Kapau ʼe liʼaki ia ia ʼe ʼona kaumeʼa ʼafea, ʼe ina iloʼi pe anai ʼe feala ke ina maʼu hona ʼu kaumeʼa moʼoni ʼi te kautahi ʼa Sehova.—Mko. 10:29, 30; 1 Pet. 4:4.
FAKAMAʼUHIGAʼI TE FOAKI ʼO TONA MAʼULI MO PAPITEMA
12. He koʼe ʼe tonu ke tou palalau fakahagatonu ki tatatou ako ʼo ʼuhiga mo te maʼuhiga ʼo te foaki ʼo tona maʼuli kia Sehova pea mo papitema?
12 Palalau fakahagatonu ki tau ako ʼo ʼuhiga mo te maʼuhiga ʼo te foaki ʼo tona maʼuli kia Sehova pea mo papitema. ʼE moʼoni, ʼe tou fai he ako Tohi-Tapu ʼaki te fakatuʼutuʼu ʼae ke liliu ʼo tauhi kia Sehova pea mo papitema. Kapau kua hili ni mahina ki te kua fai ʼo tana ako, pea tafito la moka kua kau ki te ʼu fono, ʼe tonu ke mahino ko te fakatuʼutuʼu ʼo tana ako ke ina iloʼi te ʼu meʼa ʼae ʼe tonu ke ina fai ke liliu ko he Fakamoʼoni ʼa Sehova.
13. Kotea ʼae ʼe tonu ke fai e he tahi ʼe ako ke papitema?
13 ʼE ʼi ai te ʼu faʼahi kehekehe ʼe tonu ke fai e he tahi ke papitema. ʼE tonu muʼa ke ako ke ina iloʼi mo ʼofa kia Sehova, pea ke tui kia te ia. (Soa. 3:16; 17:3) ʼE ina maʼu ai leva he ʼu felogoi lelei mo Sehova pea mo he ʼu kaumeʼa ʼi te kokelekasio. (Hep. 10:24, 25; Sakp. 4:8) Pea ʼe ina liʼaki tana ʼu aga ʼae ʼe kovi pea mo fakahemala. (Gaue 3:19) Pea ʼe toe palalau foki ki te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼae kua tui ki ai. (2 Ko. 4:13) ʼE ina foaki leva tona maʼuli kia Sehova pea mo papitema. (1 Pet. 3:21; 4:2) ʼE ko te ʼaho fakafiafia ʼaia maʼa te kokelekasio katoa! ʼI te faiga ʼo tau ako ke ina fakahoko te ʼu faʼahi ʼaia ke papitema, fakamalo fakamalotoloto age ki ʼana faiga. Pea ke ke haga fakalotomalohiʼi ia ia ke hoko atu tana fai te ʼu meʼa ʼaia.
TAUTAU VAKAVAKAʼI TANA TUPUTUPU
14. ʼE lava vakavakaʼi feafeaʼi e he faiako te tuputupu ʼo tana ako?
14 ʼE tonu ke tou kataki fualoa moka tou tokoni ki he ako ke tuputupu ʼo papitema. Kae ʼe toe tonu foki ke tou iloʼi pe ʼe fia tauhi moʼoni kia Sehova. ʼE ha koa ʼe faiga ke mulimuli ki te ʼu fakatotonu ʼa Sesu? Peʼe faiga pe koa ia ke lahi te ʼu meʼa ʼae ʼe ina iloʼi ʼo ʼuhiga mo te Tohi-Tapu?
15. Kotea te ʼu fehuʼi ʼe tonu ke fai e he faiako moʼo vakavakaʼi te tuputupu ʼo tana ako?
15 Ke ke tautau vakavakaʼi te tuputupu ʼo tau ako. ʼE ina fakaha atu koa te ʼu meʼa ʼae ʼe ina logoʼi ʼo ʼuhiga mo Sehova? ʼE faikole koa kia te ia? (Pes. 116:1, 2) ʼE ina leleiʼia koa te lau ʼo te Tohi-Tapu? (Pes. 119:97) ʼE kau tuʼumaʼu koa ki te ʼu fono? (Pes. 22:23) ʼE ina fai koa he ʼu fetogi ʼi tona maʼuli? (Pes. 119:112) Kua kamata palalau koa ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼae ʼe ina ako ki tona famili pea mo ʼona kaumeʼa? (Pes. 9:2) Pea tafito, ʼe fia liliu koa ko he Fakamoʼoni ʼa Sehova? (Pes. ) Kapau ʼe heʼeki ina fai te ʼu faʼahi fuli ʼaia, faiga ke ke iloʼi pe ʼe koʼe ʼe hage ʼe mole tuputupu, kae ke ke fai ʼaki he fakapotopoto. Pea ke ke palalau fakahagatonu mo ia ki te faʼahi ʼaia, mo he agalelei. 40:9 *
16. Ko te temi fea ʼae ʼe tonu ai ke ke fakagata te ako?
16 Ka ke fai he ako, ʼe feala ke ke fakakaukau ʼi ʼihi temi pe ʼe tonu ke hoko atu te ako peʼe kailoa. Ke ke fai te ʼu fehuʼi ʼaeni ʼo ʼuhiga mo tau ako: “ʼE ina teuteuʼi koa tana ako? ʼE ina leleiʼia koa te ʼu fono? Kua ina liʼaki koa tana ʼu aga ʼae ʼe kovi? Kua mavae koa mai tana lotu?” Kapau ʼe mole ina fai te ʼu faʼahi fuli ʼaia, kae ʼe ke hoko atu pe koe te fai ʼo tana ako, pea ʼe hage pe ko tau akoʼi he tahi ke kaugā kae ʼe mole fia alu ia ki te vai. Kapau ʼe mole ina leleiʼia te ʼu meʼa ʼae ʼe ina ako pea ʼe mole ina fia fai he ʼu fetogi ʼi tona maʼuli, ʼe mole he ʼaoga ʼo te hoko atu ʼo te ako.
17. Kotea ʼae ʼe tonu ke fai e he faiako ʼo te Tohi-Tapu, ʼo mulimuli kia 1 Timoteo 4:16?
17 ʼE tou fakahoko lelei te gaue ʼae ko te fai ʼo he ʼu tisipulo. Koia, ʼe tou fia tokoni ki ʼatatou ako ke natou tuputupu ʼo papitema. ʼE tou fakaʼaogaʼi lelei ai te Tohi-Tapu, pea mo tou fakaha totatou ʼofa mo tatatou tui ki te ʼu meʼa ʼae ʼe tou akoʼi age. ʼE tou tokoni kia natou ke natou maʼu honatou ʼu kaumeʼa ʼi te kokelekasio. ʼE tou fakamaʼuhigaʼi te foaki ʼo tonatou maʼuli mo te papitema, pea mo tou tautau vakavakaʼi tanatou tuputupu. (Vakaʼi te fakamatala ʼae ʼi te ʼa takai “ Te ʼu Meʼa ʼAe ʼe Tonu Ke Fai e Te Faiako” ʼi te pasina 13.) ʼE tou fiafia ʼaupito ʼi te kau ki te gaue faifakamafola pea mo faiako ʼae ʼe ina haofaki te hahaʼi. Koia, ʼe tou faiga malohi ai ke tou fai he ʼu ako ʼe iku ki te papitema.
KATIKO 79 Akoʼi Age Ke Natou Tutuʼu Malohi
^ pal. 5 Ka tou fai he ʼu ako Tohi-Tapu, ʼe ko totatou maʼua ke tou tokoni ki te hahaʼi ke alu tahi ʼanatou manatu, mo te ʼu meʼa ʼae ʼe natou logoʼi, pea mo tanatou aga mo te finegalo ʼo te ʼAtua. ʼE tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni he tahi ʼu tokoni ke hikihiki ai tatatou faʼahiga faiako.
^ pal. 4 Vakaʼi te alatike “Te ʼu Meʼa ʼAe ʼe Mole Tonu Ke Tou Fai Moka Tou Takitaki He Ako” ʼi te Kaupepa Ako Te Maʼuli Fakakilisitiano Mo Te Faifakamafola ʼo Sepetepeli 2016.
^ pal. 9 ʼI te JW Library®, alu ki te MULTIMÉDIA > NOS RÉUNIONS ET NOTRE MINISTÈRE > OUTILS POUR LA PRÉDICATION.
^ pal. 15 Vakaʼi te ʼu alatike “Ko Tou ʼOfa Mo Tau Lotofakafetaʼi Kia Sehova ʼe Ina Uga Koe Ki Te Papitema” pea “Kua Ke Tokalelei Koa Ki Te Papitema?” ʼi Te Tule Leʼo ʼo Malesio 2020.
^ pal. 76 FAKAMATALA ʼO TE ʼU PĀKI: Ko he tuagaʼane ʼe fua lelei tana fai te ʼu ako, ʼe kau ki he ako ʼe fai e he tuagaʼane kei finemui. Ki muli age, ʼe ina fakaha age ki te tuagaʼane ʼae kei finemui pe ʼe kotea ʼae ʼe tonu ke ina fai ke mole lahi fau tana palalau.
^ pal. 78 FAKAMATALA ʼO TE ʼU PĀKI: ʼI tana ako, ʼe iloʼi ai e ia ʼae ʼe ako pe ʼe feafeaʼi hana liliu ko he fafine ʼohoana ʼe lelei age. Ki muli age, ʼe ina fakamatala ki tona ʼohoana te ʼu meʼa ʼae neʼe ina ako.
^ pal. 80 FAKAMATALA ʼO TE ʼU PĀKI: Ko ia ʼae ʼe ako pea mo tona ʼohoana ʼe nā fakatahi fakafiafia ʼi te loto fale ʼo he tuagaʼane neʼe nā feiloʼiʼaki ʼi te Fale Fono.