1-2. He koʼe ʼe lelei ke tou ako te hisitolia ʼo Samisoni?

 KA KE logo ki te higoa ʼo Samisoni, kotea ʼae ʼe ke manatu ki ai? ʼE lagi ke manatu ki he tagata neʼe ina maʼu he malohi ʼe makehe, pea ʼe moʼoni. Kae neʼe fai foki e Samisoni he tonu neʼe mole lelei pea neʼe tau ai mo ni aluʼaga fakalotomamahi. Logo la te faʼahi ʼaia, kae neʼe maʼuhiga age kia Sehova te nofo agatonu ʼa Samisoni, pea neʼe tokaga Sehova ke tohi ʼi te Tohi-Tapu tana faʼifaʼitaki ke tou taʼofi mai ai he ʼu ako.

² Neʼe filifili e Sehova ia Samisoni ke ina fai he ʼu gaue fakaofoofo moʼo tokoni ki Iselaele, tana hahaʼi. Hili ni taʼu ʼe lauʼi teau ki te mate ʼa Samisoni, neʼe takitaki e Sehova ia te apositolo ko Paulo ke ina tohi fakatahi te higoa ʼo Samisoni mo ʼae ʼo te ʼu tagata mo fafine neʼe tui malohi. (Hep. 11:32-34) ʼE feala ke fakalotomalohi kia tatou te faʼifaʼitaki ʼa Samisoni. Neʼe falala kia Sehova, maʼia ʼi te ʼu aluʼaga faigataʼa. ʼE tou vakaʼi anai ʼi te alatike te ʼu ako ʼe feala ke tou taʼofi mai ia Samisoni pea ʼe fakalotomalohiʼi feafeaʼi tatou e tana faʼifaʼitaki.

3. Kotea te gaue neʼe foaki kia Samisoni?

³ ʼI te tupu ʼa Samisoni, neʼe puleʼi e te kau Filisitini te puleʼaga ʼo Iselaele. Neʼe natou gaohi koviʼi te kau Iselaele. (Tfm. 13:1) Neʼe lahi ai tonatou mamahi. Koia, neʼe filifili e Sehova ia Samisoni ke “ina haofaki . . . te kau Iselaele mai te ʼu nima ʼo te kau Filisitini.” (Tfm. 13:5) Neʼe ko he gaue faigataʼa! Ke feala hana fakahoko, neʼe tonu ke falala ia Samisoni kia Sehova.

4. Neʼe tokoni feafeaʼi ia Sehova kia Samisoni ke hao mai te kau Filisitini? (Tuʼi Fakamau 15:14-16)

 ⁴ Tou vakaʼi he aluʼaga ʼe ha ai pe neʼe falala feafeaʼi ia Samisoni kia Sehova pea mo tana tokoni. ʼI te tahi ʼaho, neʼe ʼomai te ʼu solia Filisitini ke natou puke ia Samisoni ʼi Lehi. ʼE mahino ia neʼe tuʼu te kolo ʼaia ʼi Suta. Neʼe matataku ai te kau Sutea. Koia neʼe natou fai ai te tonu ke natou puke ia Samisoni ʼo ʼave ki ʼonatou fili. Ko te ʼu tagata totonu ʼa Samisoni neʼe natou haʼi ia ia ʼaki he ʼu maea ʼe lua neʼe kei foʼou pea natou taki ia ia ki te kau Filisitini. (Tfm. 15:9-13) Kae “neʼe hifo leva te laumalie ʼa Sehova kia Samisoni ʼo malohi ai.” Pea neʼe motumotuhi e Samisoni te ʼu maea. “Neʼe ina maʼu leva he kaugao ʼo he asino neʼe heʼeki fualoa tana mate” pea neʼe ina toʼo ʼo matehi ʼaki ni tagata Filisitini ʼe toko 1 000.—Lau ia Tuʼi Fakamau 15:14-16.

5. Neʼe fakaha feafeaʼi e Samisoni tana falala ʼae kia Sehova?

⁵ ʼI te agamahani ʼe mole fakaʼaogaʼi he kaugao ʼo he asino ohage ko he mahafu. He koʼe neʼe fakaʼaogaʼi e Samisoni he kaugao? ʼE mahino ia, neʼe iloʼi e Samisoni ʼe tokoni age anai ia Sehova ke malo ʼi te kau Filisitini, tatau aipe pe kotea te mahafu ka ina fakaʼaogaʼi. ʼEi, neʼe fakaʼaogaʼi e te tagata tui ʼaia te meʼa ʼae neʼe ina maʼu moʼo fakahoko te finegalo ʼo Sehova. ʼE ha lelei mai ai, neʼe malo ia Samisoni ʼi te ʼu tagata fuli ʼaia he neʼe falala kia Sehova.

6. Ka kole mai e Sehova ke tou fakahoko he gaue, ʼe fakalotomalohi feafeaʼi tatou te aluʼaga ʼae neʼe hoko kia Samisoni?

⁶ ʼE toe feala foki ke foaki mai e Sehova te malohi ke tou fakahoko te ʼu gaue ʼae ʼe ina loto ke tou fai, maʼia mo ʼae ʼe hage kia tatou ʼe faigataʼa. Pea ʼi ʼihi temi ʼe lagi tou punamaʼuli ki tana faʼahiga tokoni mai. Ke ke tui papau ʼe foaki atu anai e Sehova te malohi pea ʼe tokoni atu ke ke fakahoko tona finegalo mo kapau ʼe ke falala kia te ia. Neʼe ina fai te faʼahi ʼaia maʼa Samisoni.—Taag. 16:3.

7. Tuku mai he faʼifaʼitaki ʼe ha ai te maʼuhiga ʼae ke tou mulimuli ki te takitaki ʼa Sehova.

⁷ Tokolahi ʼi te ʼu kaugana ʼa Sehova ʼae ʼe natou kau ki te laga ʼo ʼotatou Fale Fono,  neʼe lahi tanatou falala kia Sehova. ʼI te temi muʼa, neʼe lahi te ʼu Fale Fono mo te tahi ʼu fale neʼe fakatuʼutuʼu pea mo laga e te ʼu tehina. Kae ʼi te kua kauga malie ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, neʼe fai leva e te kautahi he ʼu fetogi. ʼI te ʼosi kole e te ʼu tehina te takitaki ʼa Sehova, neʼe natou ʼahiʼahi fai he ʼu faʼahiga fai ʼe foʼou. Ohage la, neʼe natou totogi ni fale neʼe kua ʼosi faʼu, pea neʼe natou fakafoʼou. ʼE ui e te tehina ko Robert ʼae ʼe kau ki te gaue laga fale ʼi te ʼu taʼu pe ʼaeni kua hili ʼi he ʼu koga meʼa kehekehe ʼi te malamanei: “ʼI te kamata, neʼe faigataʼa ki ʼihi hanatou mulimuli ki te ʼu fetogi ʼaia. Neʼe kehekehe ʼosi mo tanatou fai ʼi te temi muʼa. Kae neʼe lotolelei pe te ʼu tehina ʼo mulimuli ki ai. Pea neʼe iloga lelei leva te tapuakinaʼi e Sehova te ʼu fetogi ʼaia.” ʼE ha mai ai te haga takitaki e Sehova tana hahaʼi ke fakahoko tona finegalo. Koia, ʼe lelei ke tou fai ʼi ʼihi temi te fehuʼi ʼaeni: “ʼE au kumi koa te takitaki ʼa Sehova pea mo au faiga malohi ke au mulimuli lelei ki ai?”

8. Kotea ʼae neʼe fai e Samisoni ʼi te ʼaho ʼae neʼe kovi ʼosi ai tana fia inu?

⁸ ʼE lagi ke manatuʼi he tahi ʼu meʼa fakaofoofo neʼe fai e Samisoni. Ohage la, neʼe ina matehi he laione ʼaki pe ʼona nima. Pea ki muli age, ʼi te kolo ko Asekaloni, neʼe ina matehi he kau Filisitini ʼe toko 30. (Tfm. 14:5, 6, 19) Neʼe iloʼi pe e Samisoni neʼe ina lava fai ni gaue fakaofoofo ʼuhi pe he ʼe tokoni age ia Sehova. Ohage la, ʼi tana ʼosi matehi te kau Filisitini ʼe toko 1000, neʼe kovi ʼosi tana fia inu. Neʼe mole falala kia ia totonu pe moʼo maʼu he moʼi vai ke inu. Kae neʼe kole tokoni ia kia Sehova.—Tfm. 15:18.

9. Neʼe tali feafeaʼi e Sehova ki te pauʼi ʼa Samisoni? (Tuʼi Fakamau 15:19)

⁹ Neʼe tali e Sehova ki te pauʼi ʼa Samisoni ke tokoni age. Neʼe ina fai he milakulo ʼo ina foaki age he moʼi vai. ʼI tana ʼosi inu, neʼe “toe malohi ai mo lototoʼa” ia Samisoni. (Lau ia Tuʼi Fakamau 15:19.) Hili ki ai ni taʼu, ʼi te temi ʼae neʼe tohi ai e Samuele te tohi ʼo Tuʼi Fakamau, neʼe kei tuʼu pe te vai keli ʼaia. ʼI te sisio ʼa te kau Iselaele ki te matapuna vai ʼaia neʼe lagi natou manatuʼi ai ʼe feala ke falala te ʼu kaugana ʼa Sehova kia te ia ʼi te ʼu temi faigataʼa.

10. Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai ke tokoni mai ia Sehova? (Vakaʼi mo te pāki.)

¹⁰ ʼE tonu foki mo tatou ke tou kole tokoni kia Sehova, tatau aipe he ʼu faiva ʼe tou maʼu peʼe ko te ʼu gaue kua tou fai ʼi tatatou tauhi kia te ia. ʼE tonu ke tou agavaivai pea ke tou iloʼi ʼe feala pe anai ke to lelei te ʼu gaue ʼe kole mai e Sehova moka ʼe tou falala kia te ia. Ohage pe ko Samisoni ʼae neʼe ina toe maʼu te malohi ʼuhi ko te vai ʼae neʼe foaki age e Sehova, ʼe tou malolohi anai ʼi te faʼahi fakalaumalie moka ʼe tou fakaʼaogaʼi lelei te ʼu meʼa fuli ʼe foaki mai e Sehova.—Mat. 11:28.

11. ʼE feafeaʼi hatatou fakaʼaogaʼi lelei te tokoni ʼae ʼe foaki mai e Sehova? Tuku mai he faʼifaʼitaki.

¹¹ Tou vakaʼi te aluʼaga ʼo te tehina ʼi Lusia ko Aleksey, ʼae ʼe kovi ʼosi tona fakatagaʼi. Kotea ʼae ʼe tokoni ki ai ke ina katakiʼi te ʼu faigataʼaʼia? ʼE ko te ʼu agamahani fakalaumalie ʼae kua ina fai mo tona ʼohoana. ʼE ina ui fenei: “ʼE au faiga ke au hoko atu taku ako tokotahi pea ke au lau ʼi te ʼaho fuli te Tohi-Tapu. ʼI te uhu fuli ʼe ma lau mo toku ʼohoana te koga tohi ʼo te ʼaho pea ma faikole fakatahi.” Kotea ʼae ʼe tou ako mai ai? ʼE tonu ke tou falala kia Sehova, kae mole kia tatou totonu. ʼE feala anai moka ʼe tou fakamalohi tatatou tui ʼaki he ʼu agamahani  fakalaumalie. Tou ako takitokotahi te Tohi-Tapu, mo faikole, mo kau tuʼumaʼu ki te ʼu fono mo te faifakamafola. Pea ʼe tapuakinaʼi anai e Sehova ʼatatou faiga. Neʼe foaki e Sehova te malohi kia Samisoni, pea ʼe ina toe foaki mai anai kia tatou.

12. (1) Kotea te tonu neʼe mole lelei neʼe fai e Samisoni? (2) He koʼe neʼe kehe leva te fakatahi ʼa Samisoni mo Talila?

¹² Ko Samisoni neʼe ko he tagata agahala ohage pe ko tatou. Koia ʼi ʼihi temi neʼe ina fai ai he ʼu tonu ʼe mole lelei. Pea ko te tahi tonu neʼe ina fai, neʼe ʼi ai ʼona fua kovi. Hili te temi ʼae neʼe tuʼi fakamau ai, “neʼe manako leva ʼi he fafine neʼe nofo ʼi te Vai Tafe ʼo Soleki. Neʼe higoa ko Talila.” (Tfm. 16:4) ʼI muʼa atu, neʼe teuteu ʼohoana mo te taʼahine Filisitini, kae neʼe ko Sehova ʼae neʼe ina takitaki te aluʼaga ʼaia “he neʼe Ina kumi he faigamalie ke ina tauʼi te kau Filisitini.” Ki muli age, neʼe nofo ia Samisoni ʼi te ʼapi ʼo he fafine paomutu ʼi te kolo Filisitini ko Kasa. Neʼe ko he faigamalie ʼaia kia Sehova ke ina foaki age te malohi kia Samisoni ʼo ina maumauʼi ai te matapa puipui ʼo te kolo. (Tfm. 14:1-4; 16:1-3) Kae neʼe kehe leva te aluʼaga ʼaeni mo Talila, he neʼe ko he fafine Iselaele, kae mole ko he Filisitini, pea neʼe fai pe e Samisoni te meʼa ʼae neʼe loto ki ai.

13. Kotea te aluʼaga fakaʼofaʼofa neʼe hoko kia Samisoni ʼuhi ko tana falala ʼae kia Talila?

¹³ Neʼe loto ia Talila ki te paʼaga ʼae neʼe fakapapauʼi age e te kau Filisitini mo kapau ʼe ina lavakiʼi ia Samisoni. Neʼe mole tokagaʼi koa e Samisoni te kaka ʼa Talila ʼuhi ko tona ʼofa vale kia ia? Neʼe fakakinauʼi liuliuga e Talila ke ina fakaha age pe ʼe haʼu maifea tona malohi. Pea neʼe tala age leva e Samisoni. Meʼa fakaʼofaʼofa, neʼe  puli ia Samisoni tona malohi ʼuhi ko tana hala ʼaia pea neʼe mole kei ʼofa Sehova ia ia lolotoga he temi.—Tfm. 16:16-20.

14. Kotea te ʼu mamahi neʼe tau mo Samisoni ʼuhi ko tana falala kia Talila?

¹⁴ Neʼe tau ia Samisoni mo ni mamahi ʼuhi he neʼe falala kia Talila kae mole kia Sehova. Neʼe puke ia ia e te kau Filisitini pea mo natou kapeʼi ʼona foʼi mata. Neʼe natou pilisoniʼi ʼi Kasa. Neʼe ko te kolo ʼaia neʼe ina fakalainoaʼi ki muʼa atu. ʼI te fale pilisoni, neʼe ina mio ai te maka momosi fulumeto. Pea neʼe fakalainoaʼi ia ia e te kau Filisitini, ʼi tanatou fakatahitahi moʼo fai he fakafiafia. Neʼe natou momoli he sakilifisio lahi ki tonatou ʼatua ko Takone, he neʼe natou manatu neʼe ko ia ʼae neʼe ina tuku age ia Samisoni ki ʼonatou nima. Neʼe natou ʼaumai ia ia mai te fale pilisoni ke natou vaʼi ia ia, ke natou “kokolo muʼa.”—Tfm. 16:21-25.

15. Kotea ʼe ha mai ai neʼe toe falala ia Samisoni kia Sehova? (Tuʼi Fakamau 16:28-30) (Vakaʼi te pāki ʼo te takafi.)

¹⁵ Neʼe fai e Samisoni he hala mamafa. Kae neʼe hoko atu pe tana fai te finegalo ʼo Sehova. Neʼe ina kumi he faigamalie ke ina fakahoko ai te gaue ʼae neʼe foaki age e te ʼAtua, ʼae ko te tauʼi ʼo te kau Filisitini. (Lau ia Tuʼi Fakamau 16:28-30.) Neʼe faikole mamahi fenei kia Sehova: “Ke au fai he lagavaka ki te kau Filisitini.” Neʼe tali e te ʼAtua moʼoni ki tana faikole, pea neʼe ina toe foaki kia ia he malohi makehe. Koia, neʼe kauga malie age te kau Filisitini ʼae neʼe matehi e Samisoni ʼi te ʼaho ʼaia ia natou ʼae neʼe ina tamateʼi ʼi muʼa atu.

16. Kotea te ako ʼe tou taʼofi mai te hala ʼa Samisoni?

¹⁶ Logo la neʼe tau ia Samisoni mo ni mamahi ʼuhi ko tana hala, kae neʼe hoko atu pe tana fai te finegalo ʼo Sehova. Maʼia pe neʼe tou fai he hala pea fakatonutonuʼi ai tatou, pe neʼe toʼo hotatou pilivilesio, ʼaua naʼa tou tuku te fakahoko ʼo te finegalo ʼo Sehova. Tou manatuʼi ʼe fakamolemole ia Sehova kia tatou. (Pes. 103:8-10) Kapau neʼe tou fai ni hala ʼi te temi muʼa, ʼe tou tui papau ʼe feala ke foaki mai e Sehova te malohi ke tou fakahoko tona finegalo ohage pe ko tana fai kia Samisoni.

17-18. Kotea te fakalotomalohi ʼe ke maʼu mai te faʼifaʼitaki ʼa Mikaele? (Vakaʼi mo te pāki.)

¹⁷ Tou palalau ki he tehina tupulaga ko Mikaele. Neʼe faifekau fakaminisitelio pea mo pionie katoa ʼi tana kokelekasio. Neʼe lahi ʼosi ʼana gaue ʼi tana tauhi ʼae kia Sehova.  Kae meʼa fakaʼofaʼofa neʼe ina fai hana hala, ʼo puli ai te ʼu maʼua ʼae neʼe ina maʼu ʼi te kokelekasio. ʼE ina ui: “Neʼe au maʼumaʼua ʼaupito, pea punamaʼuli pe neʼe mole kei ʼi ai haku ʼu gaue. Neʼe au iloʼi neʼe mole liʼakinaʼi au e Sehova. Kae neʼe au feʼekeʼaki pe feala anai ke au toe felogoi mo ia ohage ko te temi muʼa. Pea ʼe feala anai koa ke au toe gaue lahi maʼa te kokelekasio.”

¹⁸ Meʼa lelei foki he neʼe haga tauhi pe ia Mikaele kia Sehova. E ina hoko atu: “Neʼe au fai ia meʼa fuli ke au toe fakaovi ai kia Sehova: Neʼe au faikole ʼo fakaha age kia te ia te ʼu meʼa fuli ʼi toku loto, neʼe au ako pea mo metitasio.” ʼAki te temi, neʼe toe maʼu e Mikaele ʼona pilivilesio. ʼI te temi nei kua tagata ʼafea pea mo pionie katoa. ʼE ina ui: “Ko te tokoni mo te ʼu fakalotomalohi tafito mai te ʼu tagata ʼafea, neʼe au tui ai neʼe kei ʼofa Sehova ia au. Kua toe feala haku gaue maʼa te kokelekasio ʼaki he leʼo ʼo loto ʼe maʼa. Neʼe au ako mai te faʼahi ʼae neʼe hoko kia au ko Sehova ʼe fakamolemole ki ʼae ʼe fakahemala moʼoni.” Kapau neʼe tou fai he hala kae tou fai ia meʼa fuli moʼo fetogi tatatou aga pea mo hoko atu tatatou falala kia Sehova, tou tui papau ʼe ina fakaʼaogaʼi anai tatou pea mo tapuakiʼi tatou.—Pes. 86:5; Taag. 28:13.

19. ʼE fakamalohi feafeaʼi koe e te faʼifaʼitaki ʼa Samisoni?

¹⁹ ʼI te alatike ʼaeni, neʼe tou vakaʼi ai ni aluʼaga fakaofoofo ʼo te maʼuli ʼo Samisoni. Neʼe mole haohaoa. Kae neʼe hoko atu pe tana tauhi agatonu ʼae kia Sehova, maʼia ʼi tana ʼosi fai te hala ʼuhi ko Talila. Neʼe toe fakaʼaogaʼi pe ia ia e Sehova ʼi hona aluʼaga fakaofoofo. Neʼe kei manatu pe Sehova ko Samisoni neʼe ko he tagata tui malohi, ʼo ina fakatuʼu tona higoa fakatahi mo ʼae ʼo ʼana kaugana agatonu ia Hepeleo 11. ʼE fakalotomalohi tatatou iloʼi ʼae ko te ʼAtua ʼae ʼe tou tauhi ki ai ʼe ko he Tamai ʼofa, ʼe ina fia foaki mai te malohi tafito la moka tou vaivai. Koia, ohage ko Samisoni, tou kole mamahi fenei kia Sehova: “Fakalelei siʼou loto, . . . , ke ke manatuʼi au pea mo ke foaki mai te malohi.”—Tfm. 16:28.