ʼE mole palalau ki ai te Tohi-Tapu. Kae ʼe tou maʼu ai ni faʼahi ʼe feala ke tou mahino ai ki tanā tonu ʼaia.

Neʼe tala e te ʼaselo kia Malia ʼe faitama anai pea ʼe ina fanauʼi anai he tama. ʼI te tala e te ʼaselo te logo ʼaia, neʼe maʼuʼuli ia Sosefo mo Malia ʼi Nasaleti, te kolo ʼi Kalilea. (Luka 1:26-31; 2:4) Ki muli age, ʼi tanatou toe liliu mai Esipito, neʼe natou toe olo ki Nasaleti. Neʼe lahilahi ake ai ia Sesu, pea neʼe liliu ko he tagata Nasaleti. (Mat. 2:19-23) Koia la ʼae ka tou toʼo te ʼu higoa ʼo Sesu, mo Sosefo pea mo Malia, pea ʼe tou manatu ki Nasaleti.

Neʼe ʼi ai te kaiga ʼo Malia, ko Elisapeta neʼe maʼuli ʼi Sutea. Ko Elisapeta neʼe ko te ʼohoana ʼo te pelepitelo ko Sakalia pea neʼe ko te faʼe ʼa Soane Patita. (Luka 1:5, 9, 13, 36) Neʼe alu ia Malia ʼo fakasiosio ia Elisapeta pea neʼe nofo mo ia lolotoga mahina ʼe tolu ʼi Sutea. Pea neʼe toe liliu leva ki Nasaleti. (Luka 1:39, 40, 56) Koia la ʼae neʼe iloʼi ai e Malia te potu fenua ʼaia.

Ki muli age neʼe mulimuli ia Sosefo ki te fakatotonu ʼae ʼa te kau Loma ke tahi olo te hahaʼi ki tona kolo totonu ʼo tohi ai ia natou. Neʼe mavae ai ia Sosefo mai Nasaleti ʼo alu ki Petelehemi, “te kolo ʼo Tavite,” ʼae neʼe tonu ke tupu ai te Mesia, ohage pe ko tona kua fakakikite. (Luka 2:3, 4; 1 Sam. 17:15; 20:6; Mik. 5:2) ʼI te ʼosi fanauʼi e Malia ia Sesu, neʼe mole loto e Sosefo ke toe liliu ia Malia mo te kiʼi toe kei meamea ʼi te ala loaloaga ki Nasaleti. Neʼe natou nonofo ʼi Petelehemi ʼae neʼe vaha mamaʼo ia kilometa ʼe hiva mai Selusalemi. Koia neʼe faigafua ai kia Sosefo mo Malia tanā ʼave tanā kiʼi toe ki te fale lotu pea ke nā momoli ai te molaga ʼae neʼe fakamaʼua ʼi te Lao.—Lev. 12:2, 6-8; Luka 2:22-24.

Neʼe tala e te ʼaselo ʼi muʼa atu kia Malia ʼe foaki anai ki tana tama “te hekaʼaga fakahau ʼo Tavite” pea “ ʼe hau anai.” Neʼe lagi mahino ia Sosefo mo Malia ʼe maʼuhiga ke tupu ia Sesu ʼi te kolo ʼo Tavite. (Luka 1:32, 33; 2:11, 17) Neʼe lagi nā manatu ʼe fakapotopoto age tanā nonofo ʼi te kolo ʼaia ʼo atali ki he tahi logo ʼe fakaha age anai e Sehova.

ʼE mole tou iloʼi pe ko temi ʼe fia tanatou kua nonofo ʼi Petelehemi, ʼi te tau age ʼa te kau tagata sivi fetuʼu. Kae ʼi te temi ʼaia, neʼe kua nonofo te kiʼi famili ʼi he ʼapi pea ko Sesu neʼe ko he tamasiʼi, kae neʼe mole ko he kiʼi toe meamea. (Mat. 2:11) ʼE ha mai ai neʼe mole natou toe liliu ki Nasaleti, kae neʼe natou nonofo ʼi Petelehemi ʼo maʼuli ai.

Neʼe fakatotonu e Helote ke “matematehi te ʼu fanau tagata fuli ʼo Petelehemi . . . mai te taʼu lua ʼo fai ki lalo.” (Mat. 2:16) Neʼe fakaha fakatomuʼa e te ʼaselo kia Sosefo te logo ʼaia. Neʼe feholaki ai ia Sosefo, mo Malia pea mo Sesu ki Esipito, ʼo natou nonofo ai ʼo kaku ki te mate ʼo Helote. Ki muli age, neʼe ʼave leva e Sosefo tona kiʼi famili ki Nasaleti. He koʼe neʼe mole natou toe liliu ki Petelehemi? Koteʼuhi ʼi te temi ʼaia, neʼe ko te foha ʼo Helote, ia Akelausi, ʼae neʼe pule ʼi Sutea, pea neʼe agakovi. Neʼe toe fakatokaga age e he ʼaselo kia Sosefo ke mole toe liliu ki ai. ʼI Nasaleti, neʼe feala ai ke akoʼi e Sosefo ia Sesu ke tauhi ki te ʼAtua moʼoni, ʼo mamaʼo mai te ʼu tuʼutamaki.—Mat. 2:19-22; 13:55; Luka 2:39, 52.

ʼE ha mai neʼe mate ia Sosefo ʼi muʼa ʼo te avahi e Sesu te fealagia ʼae ke hake ʼihi ki selo. Koia, ʼe fakatuʼuake anai ia Sosefo ke maʼuli ʼi te kele. ʼE tokolahi anai natou ʼe feala ke natou faipalalau mo ia, ʼo natou iloʼi ai te tahi ʼu tupuʼaga ʼo tanā nonofo mo Malia ʼi Petelehemi, ʼi te ʼosi tupu ʼa Sesu.