Te Haʼuʼaga Mo Te Fakatuʼutuʼu ʼo Te Nofo ʼOhoana
“Nee ui leva e [Sehova] Atua: E mole lelei ke nofo toko tahi te tagata; e au fai anai he tokoni ke tatau mo ia.”—SENESI 2:18.
KATIKO: 36, 11
1, 2. (1) Neʼe kamata feafeaʼi te ʼohoana? (2) Kotea ʼae neʼe mahino ki ai te ʼuluaki tagata mo te ʼuluaki fafine ʼo ʼuhiga mo te nofo ʼohoana? (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.)
ʼE KO he agamahani ia te faiʼohoana ʼa te hahaʼi. Kaʼe, neʼe kamata feafeaʼi te ʼohoana? Pea kotea te fakatuʼutuʼu ʼo ʼuhiga mo te ʼohoana? Ko tatatou iloʼi te ʼu tali ki te ʼu fehuʼi ʼaia, ʼe tokoni mai anai ke tou maʼu ia he faʼahiga sio ʼe lelei ʼo ʼuhiga mo te nofo ʼohoana pea mo ʼona fua lelei. Neʼe fakatupu e te ʼAtua ia te ʼuluaki tagata, ia Atama. Pea neʼe ina kole age ki ai ke ina foaki ni higoa ki te ʼu manu. Neʼe sio ia Atama ko te ʼu manu fuli ʼe ʼi ai ʼonatou hoa, “kae nee mole ina mau leva he tokoni ae e tatau mo ia.” Koia ʼae neʼe tuku ai e te ʼAtua ia he fia moe lahi kia Atama pea neʼe ina toʼo ia he hui mai tona vakavaka ke faʼu ʼaki te fafine. Pea neʼe foaki e Sehova te fafine kia Atama ʼo liliu ai ko tona ʼohoana. (Lau ia Senesi 2:20-24.) Koia ʼe ha ʼaki mai ai, ko te ʼohoana ʼe ko he meʼa ʼofa mai ia Sehova.
2 Hili ki ai ni taʼu, neʼe toe fai e Sesu ia te ʼu palalau ʼaeni neʼe ui e Sehova ʼi te ʼoloto ʼo Eteni: “E mavae anai te tagata mai tana tamai mo tana fae, pea e pipiki anai ia ia ki tona ohoana, pea e na Mateo 19:4, 5) Koia, ʼe tonu ke mahino ki te tagata mo te fafine ʼe kua nā liliu ko he kakano ʼe tahi, koteʼuhi neʼe toʼo e te ʼAtua ia he hui vakavaka mai ia Atama moʼo fakatupu ʼaki te ʼuluaki fafine. Pea neʼe mole loto e Sehova ke mavete he taumatuʼa peʼe ke lahi honā ʼu ʼohoana.
liliu anai ko he kakano e tahi.” (KO TE NOFO ʼOHOANA ʼE KAU KI TE FAKATUʼUTUʼU ʼA SEHOVA
3. Neʼe kotea ia te fakatuʼutuʼu tafitō ʼo te nofo ʼohoana?
3 Neʼe fiafia ia Atama ʼi tana maʼu tona ʼohoana, ʼae neʼe ina fakahigoaʼi ki muli age ko Eva. Pea neʼe ko hona fakakatoa mo hona tokoni. ʼI tanā maʼuli fakatahi, neʼe maʼuli fiafia ia Atama mo Eva ʼi tonā ʼuhiga taumatuʼa. (Senesi 2:18) Neʼe ko te fakatuʼutuʼu tafitō ʼo te nofo ʼohoana ko te fakahahaʼi ʼo te kele. (Senesi 1:28) Koia, ʼe ʼoʼofa anai te ʼu fanau ki ʼanatou matuʼā kaʼe ʼe tonu anai ke natou mavae mai ʼanatou matuʼā moka kua natou ʼohoana ʼo kamata faʼufaʼu ʼonatou kiʼi famili. Neʼe tonu ki te tagata ke ina fakafonu te kele pea ke ina fakaliliu ko he palatiso.
4. Kotea ʼae neʼe hoko ki te ʼuluaki taumatuʼa?
4 ʼI te temi ʼae neʼe talagataʼa ai ia Atama mo Eva kia Sehova, neʼe fua kovi ai tonā maʼuli fakataumatuʼa. Ko Satana te Tevolo, ia “te gata afea,” neʼe ina fakahalaʼi ia Eva. Pea neʼe ina ui age kapau ʼe kai ki te fuaʼi ʼakau ʼo “te akau o te iloilo o te lelei mo te kovi,” ʼe ina maʼu anai ia he ʼatamai malama ʼe makehe. Neʼe ui e Satana kapau ʼe kai ki te fuaʼi ʼakau ʼe ina iloʼi anai te fai ʼo te meʼa ʼae ʼe lelei mo ʼae ʼe kovi. ʼI tana kai leva ki te fuaʼi ʼakau ʼi muʼa ʼo tana fakaha kia Atama, neʼe mole fakaʼapaʼapa ia Eva kia Atama ʼi tona ʼuhiga pule famili. Pea ʼi te temi ʼae neʼe kai ai e Atama te fuaʼi ʼakau ʼae neʼe foaki age e tona ʼohoana, neʼe talagataʼa ai ia Atama ki te ʼAtua.—Apokalipisi 12:9; Senesi 2:9, 16, 17; 3:1-6.
Ke fua manuʼia he nofo ʼohoana, ʼe tonu ki te taumatuʼa ke nā fakalogo kia Sehova pea mo tali te ʼu fua kovi ʼo ʼanā tonu
5. Kotea ʼe tou ako mai te tali ʼae neʼe fai e Atama mo Eva kia Sehova?
5 ʼI te temi ʼae neʼe fakafehuʼi ai naua e Sehova, neʼe tukugakoviʼi e Atama ia tona ʼohoana. Neʼe ina ui fenei: “Ko te fafine ae nee ke tuku mai ki oku tafa, nee ina foaki mai kia au he foi fuai akau, pea nee au kai ki ai.” Kaʼe, neʼe tukugakoviʼi e Eva ia te gata ʼae neʼe ina fakahalaʼi ia ia. (Senesi 3:12, 13) Neʼe maʼu takuʼaki ia Atama mo Eva ʼo ʼuhiga mo tanā talagataʼa. Pea neʼe fakamauʼi e Sehova ia naua. ʼE mahino papau ia, ko tonā faʼifaʼitaki ʼe ko he fakatokaga ia maʼa tatou. Ke fua manuʼia he nofo ʼohoana, ʼe tonu ki te taumatuʼa ke nā fakalogo kia Sehova pea mo tali te ʼu fua kovi ʼo ʼanā tonu.
6. ʼE kotou fakamahino feafeaʼi anai ia Senesi 3:15?
6 Logo la te aluʼaga ʼae neʼe fai e Satana ʼi Eteni, kaʼe neʼe foaki e Sehova ia he ʼamanaki maʼa te malamanei ki te ka haʼu. Ko te ʼamanaki ʼaia ʼe tou maʼu ʼi te ʼuluaki lea fakapolofeta ʼo te Tohi-Tapu. (Lau ia Senesi 3:15.) Neʼe fakaha ʼi te lea fakapolofeta ʼaia ʼe malamalaki anai ia Satana e te “hakoga” ʼo “te fafine.” Tokolahi te ʼu ʼaselo agatonu ʼi te lagi ʼe natou maʼu te ʼu felogoʼi lelei mo te ʼAtua. Koia ʼe natou hage ko he ʼohoana ʼo Sehova. Pea ʼe ina momoli ifo anai he tahi ʼi te ʼu ʼaselo ʼaia ke ina “malamalaki” ia te Tevolo. ʼAki te hakoga ʼaia, ʼe fakafealagia ai anai ki te hahaʼi fakalogo ke natou iloʼi te fiafia ʼae neʼe pulihi e te ʼuluaki taumatuʼa. Koia, ʼe maʼu anai e te hahaʼi fakalogo te fealagia ʼae ke natou maʼuʼuli ʼo heʼe gata ʼi te kele, ohage pe ko tona fakatuʼutuʼu e Sehova ʼi te kamataʼaga.—Soane 3:16.
7. (1) Kotea ʼae neʼe hoko ki te nofo ʼohoana talu mai te talagataʼa ʼa Atama mo Eva? (2) ʼI te Tohi-Tapu, kotea ʼae ʼe tonu ke fai e te ʼu taumatuʼa?
7 Ko te talagataʼa ʼa Atama mo Eva neʼe ʼi ai ʼona fua kovi ki tonā maʼuli fakataumatuʼa pea mo te ʼu taumatuʼa fuli ʼae ki muli mai. Ohage la, ko Eva mo te hahaʼi fafine fuli, ʼe natou fanauʼi anai he ʼu tamaliki ʼi te mamahi. Ko te hahaʼi fafine ʼe natou hoholi anai ki ʼonatou ʼohoana, ko tona fakaʼuhiga ʼe natou loto anai ke ʼoʼofa mo tokakaga age ʼonatou ʼohoana, kaʼe ʼe puleʼi pe anai natou e ʼonatou ʼohoana. Pea ʼi ʼihi temi ko te ʼu tagata ʼohoana ʼe natou puleʼi fakamalohiʼi ʼonatou ʼohoana ohage pe ko tatatou sisio ki ai ia ʼaho nei. (Senesi 3:16) ʼE fakaʼamu e Sehova ke liliu te ʼu tagata ʼohoana ko he ʼu pule famili fonu ʼi te ʼofa pea ke fakalogo te ʼu fafine ki ʼonatou ʼohoana. (Efeso 5:33) Koia, kapau ʼe gaue fakatahi te ʼu taumatuʼa Kilisitiano, ʼe feala ke mole lahi ʼona fihifihia.
TE NOFO ʼOHOANA TALU MAI TE TEMI ʼO ATAMA KI TE TULIVIO
8. Neʼe feafeaʼi te nofo ʼohoana talu mai te temi ʼo Atama ki te Tulivio?
8 ʼI muʼa ʼo te mamate ʼa Atama mo Eva, neʼe kua nā maʼu ʼanā fanau tagata mo fafine. (Senesi 5:4) Ko tanā tama muʼa, ʼe ko Kaino. Pea ki muli age, neʼe ʼohoana mo he tahi pe ʼo te famili. Ko Lemeke neʼe hifo mai te hologa ʼo Kaino pea neʼe ui ʼi te Tohi-Tapu ko te ʼuluaki tagata ʼaia neʼe ʼi ai ʼona ʼohoana ʼe lua. (Senesi 4:17, 19) Talu mai te temi ʼo Atama ki te temi ʼo Noe, neʼe ko te tokosiʼi pe ʼae neʼe tauhi kia Sehova. Ko ʼihi ʼi te kau agatonu ʼaia neʼe ko Apele, mo Enoke pea mo Noe mo tona kiʼi famili. ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te temi ʼo Noe: “Nee sisio leva te u foha o te Atua nee matalelei osi te u ofafine o te u tagata. Pea nee natou filifili leva ni ihi o natou ko onatou ohoana.” Kaʼe, ko te aluʼaga ʼaia neʼe fakafeagai ki te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua. Pea ko te ʼu ʼaselo neʼe natou maʼu ʼonatou foha mo te ʼu fafine ʼaia. Ko te ʼu foha ʼaia neʼe agamalohi mo lalahi ʼaupito ʼo fakahigoaʼi ai natou ko te ʼu Nefilime. Lolotoga te temi ʼaia, neʼe “kua lahi te agakovi a te tagata i te kele” pea neʼe “kua alu pe te manatu fuli o tona loto i te aho fuli ki te mea ae e kovi.”—Senesi 6:1-5.
9. Kotea ʼae neʼe fai e Sehova ki te kau agakovi ʼi te temi ʼo Noe? Pea kotea te ako ʼe tou taʼofi mai te aluʼaga ʼae neʼe hoko ʼi te temi ʼaia?
9 Neʼe ui e Sehova ʼe ina fakato anai ia he tulivio lahi ki te kele moʼo pulihi te hahaʼi agakovi fuli. Ko “Noe, te tagata faiakonaki . . . o te faitotonu,” neʼe ina fakaha ki te hahaʼi te Tulivio ʼae ka hoko anai. (2 Petelo 2:5) Kaʼe, neʼe mole natou fakalogo kia Noe koteʼuhi neʼe natou maʼumaʼua ʼi tonatou maʼuli ʼae ʼi te ʼaho fuli. Ohage la neʼe natou faiʼohoana. Koia neʼe fakatatau ai e Sesu te temi ʼo Noe ki totatou temi. (Lau ia Mateo 24:37-39.) Ia ʼaho nei, ko te tokolahi ʼe mole natou fia logo ki te logo lelei ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. ʼE tou fakamafola te logo ʼaia ʼi muʼa ʼo te pulihi ʼo te malama agakovi ʼaeni. Kotea te ako ʼe tou taʼofi mai te temi ʼo te Tulivio? ʼE mole tonu ke tou tuku he ʼu aluʼaga ke maʼuhiga age, ohage la ko te faiʼohoana pea mo te maʼu fanau. Koteʼuhi ʼe feala ke tou galoʼi ai te kua ovi mai ʼo te ʼaho ʼo Sehova.
TE NOFO ʼOHOANA TALU MAI TE TULIVIO KI TE TEMI ʼO SESU
10. (1) Neʼe kotea te ʼu agamahani ʼae neʼe kua mafola ʼi te tahi ʼu agaʼi fenua? (2) Kotea te faʼifaʼitaki lelei neʼe tuku mai e Apalahamo mo Sala ʼi tonā maʼuli fakataumatuʼa?
10 Ko Noe neʼe ʼohoana mo te fafine pe ʼe tahi, ʼo toe feia pe mo ʼona foha ʼe toko tolu. Kaʼe, hili te Tulivio neʼe ʼohoana ʼihi hahaʼi tagata mo te ʼu fafine ʼe tokolahi. Neʼe ko te agamahani ʼi te tahi ʼu agaʼi fenua ko te fai he ʼu aga heʼe ʼaoga, pea maʼia pe la ʼi ʼanatou toʼotoʼoga fakalotu. ʼI te temi ʼae neʼe maʼuʼuli ai ia Apalahamo mo Sala ʼi Kanaane, ko te hahaʼi ʼo te ʼu tafaʼaki neʼe mole fakaʼapaʼapa ki te nofo ʼohoana. Neʼe fakaʼauha e Sehova te ʼu kolo ʼo Sotoma mo Komola ʼuhi ko te aga heʼe ʼaoga ʼa te hahaʼi. Neʼe kehekehe ʼaupito te maʼuli ʼo Apalahamo mai te hahaʼi ʼaia. Neʼe ko he pule famili agalelei pea neʼe tuku e Sala ia he faʼifaʼitakiʼaga lelei ʼi tana fakalogo. (Lau ia 1 Petelo 3:3-6.) Neʼe faiga ia Apalahamo ke ʼohoana tona foha ko Isaake mo he fafine ʼe tauhi kia Sehova. Pea neʼe toe fai feia ia Isaake ki tona foha ko Sakopo, ʼae neʼe liliu ʼona foha ko te ʼu kui ʼo te ʼu telepi ʼe 12 ʼo Iselaele.
11. Neʼe puipui feafeaʼi e te Lao ʼa Moisese ia te kau Iselaele?
11 Ki muli age, neʼe fai e Sehova ia he fuakava peʼe ko he fakapapau mo te puleʼaga ʼo Iselaele. Neʼe ina foaki age kia natou te Lao ʼa Moisese, ke puipui ʼaki te maʼuli fakalaumalie ʼo te ʼu taumatuʼa. Ohage la, neʼe ʼi ai te ʼu lao ʼo ʼuhiga mo te ʼu agaʼi fenua ki te nofo ʼohoana, ʼo kau ai te ʼohoana ʼa he tagata mo he ʼu fafine ʼe tokolahi. Pea neʼe mole tonu ki te kau Iselaele ke natou ʼohoana mo natou ʼae ʼe mole tauhi kia Sehova. (Lau ia Tetelonome 7:3, 4.) Kapau neʼe hoko he ʼu fihifihia mamafa ʼi te maʼuli fakataumatuʼa, neʼe feala ke tokoni age te kau tagata ʼafeā. Neʼe toe ʼi ai mo he ʼu lao ʼo ʼuhiga mo te hala ki tuʼa, mo te maheka pea mo te mahalohalo. Neʼe fakagafua te mavete kaʼe neʼe fakatuʼu he ʼu lao moʼo puipui ʼo te tagata mo te fafine ʼohoana. Ohage la, neʼe feala ki he tagata ke mavete mo tona ʼohoana ʼuhi ko he “mea fakaufiufi.” (Tetelonome 24:1) ʼE mole fakamahino mai ʼi te Tohi-Tapu pe ʼe kotea te meʼa “fakaufiufi” ʼaia. Kaʼe, ʼe mole tonu ke fakaʼaogaʼi e te tagata ʼohoana ia he ʼu kiʼi lakahala moʼo takuʼaki hana fia mavete mo tona ʼohoana.—Levitike 19:18.
KOTOU NONOFO AGATONU KI ʼOKOTOU ʼOHOANA
12, 13. (1) Neʼe feafeaʼi te aga ʼa ʼihi tagata ʼohoana ki ʼonatou ʼohoana ʼi te temi ʼo Malakia? (2) Ia ʼaho nei, kapau ko he tahi kua papitema ʼe alu mo he ʼohoana ʼo he tahi, kotea anai ʼona fua?
12 ʼI te temi ʼo te polofeta ko Malakia, tokolahi te ʼu tagata ʼohoana Sutea neʼe natou fakaʼaogaʼi ia he ʼu faʼahiga takuʼaki ke natou mavete ai mo ʼonatou ʼohoana. Ko te ʼu tagata ʼaia, neʼe natou mavete mo ʼonatou ʼohoana ke feala hanatou toe ʼohoana mo he ʼu fafine ʼe kei finemui peʼe mole tauhi kia Sehova. ʼI te temi ʼo Sesu, ko te kau Sutea neʼe hoko atu pe tanatou mavete mo ʼonatou ʼohoana “ ʼi he faʼahiga meʼa pe.” (Mateo 19:3, MN) Koia, ko Sehova ʼAtua ʼe fehiʼa kia natou ʼae ʼe mavete fakafuanoa.—Lau ia Malakia 2:13-16.
13 Ia ʼaho nei, ʼe mole fakagafua ʼi te hahaʼi ʼa Sehova ia te mole nofo agatonu ʼi te maʼuli fakataumatuʼa pea ʼe tahitahiga te hoko ʼo te faʼahi ʼaia. Ohage la, ko he tahi kua papitema ʼe tono pea ʼe mavete ke toe ʼohoana mo he tahi age. Kapau neʼe mole fakahemala, ʼe fakamavae anai ke feala ke taupau te maʼa ʼo te kokelekasio. (1 Kolinito 5:11-13) ʼE tonu anai ke ina “fakatupu mua ni fua ae e gali mo te fakahemala” ʼi muʼa ʼo hona tali ke toe liliu mai ki te kokelekasio. (Luka 3:8; 2 Kolinito 2:5-10) ʼE mole tou iloʼi pe ko temi ʼe fia ʼe tonu ai ke mole fakatahi mo te kokelekasio ʼi muʼa ʼo hana toe liliu mai. ʼI tona fakahagatonu, ʼe feala pe ke taʼu katoa peʼe laka atu tana fakaha ʼae kua fakahemala moʼoni pea ke toe liliu mai ki te kokelekasio. Logo la te ʼu faʼahi ʼaia ʼae ʼe ina fai, kaʼe ʼe toe ‘tuʼu anai ia muʼa ʼo te fakamauʼaga ʼa te ʼAtua.’—Loma 14:10-12; vakaʼi Te Tule Leʼo (Fakafalani) ʼaho 15 ʼo Fepualio 1980, pasina 31-32.
TE ʼOHOANA FAKAKILISITIANO
14. Neʼe kotea te fakatuʼutuʼu ʼo te Lao ʼa Moisese?
14 Neʼe mulimuli te kau Iselaele ki te Lao ʼa Moisese lolotoga taʼu ʼe 1 500 tupu. Pea neʼe tokoni te Lao ʼaia ki te hahaʼi ʼa te ʼAtua ia aluʼaga kehekehe ʼo tonatou maʼuli. Ohage la, neʼe ʼi ai te ʼu pelesepeto neʼe tokoni kia natou ke natou fakatokatoka ʼonatou fihifihia fakafamili pea ko te Lao ʼaia neʼe ina taki natou ki te Mesia. (Kalate 3:23, 24) ʼI te temi ʼae neʼe mate ai Sesu, neʼe fakaʼosi ai te Lao ʼaia pea neʼe fai e te ʼAtua ia he fuakava foʼou. (Hepeleo 8:6) Kaʼe, ko ʼihi aluʼaga ʼae neʼe fakagafua ʼi te Lao ʼa Moisese, neʼe mole kei fakagafua ki te kau Kilisitiano.
15. (1) ʼI te kokelekasio, kotea ia te fakatuʼutuʼu ki te nofo ʼohoana? (2) Ko te ʼu aluʼaga fea ʼe tonu ke fakakaukauʼi e he Kilisitiano moka fia mavete mo tona ʼohoana?
15 ʼI te tahi ʼaho, neʼe fai e te kau Faliseo ia he fehuʼi kia Sesu ʼo ʼuhiga mo te nofo ʼohoana. Neʼe tali age e Sesu neʼe fakagafua e te ʼAtua ki te kau Iselaele te mavete ʼo mulimuli ki te Lao ʼa Moisese, logo la neʼe mole ko te aluʼaga ʼaia neʼe loto ki ai ʼi te kamataʼaga. (Mateo 19:6-8) Koia, ʼe ha ʼaki mai ʼi te tali ʼa Sesu, ko te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua ʼi te kamata ʼo te nofo ʼohoana, ʼe toe mulimuli pe anai ki ai te kau Kilisitiano. (1 Timoteo 3:2, 12) Ko he taumatuʼa ʼe tonu ke nā maʼuʼuli fakatahi ohage pe ko he “kakano e tahi.” Pea ko tonā ʼofa ʼae ki te ʼAtua pea mo tanā feʼofaʼofani, ʼe tokoni anai ki tanā logo tahi. Ka mavete he taumatuʼa kaʼe neʼe mole fai e he tahi ia naua ia he aga heʼe ʼaoga, ʼe mole feala ke nā toe ʼohoana mo he tahi. (Mateo 19:9) Kapau leva neʼe mole nofo agatonu he tahi ia naua, ʼe feala kia ia ʼae neʼe nofo agatonu ke lotofakamolemole ki ai mo kapau ʼe fakahemala. Pea neʼe ko te aluʼaga ʼaia neʼe hoko ki te polofeta ko Oseo ʼi tana fakamolemole ki te aga heʼe ʼaoga ʼo tona ʼohoana, ko Komela. ʼO toe feia pe kia Sehova, neʼe toe lotofakamolemole ki te kau Iselaele ʼae neʼe fakahemala. (Oseo 3:1-5) Pea tahi, kapau ko he tahi ʼe ina iloʼi ko tona ʼohoana neʼe ina fai he aga heʼe ʼaoga pea ʼe ina loto ke toe momoe mo tona ʼohoana ʼae neʼe lakahala, ʼe ha ai kua lotofakamolemole ki ai. ʼI te temi leva ʼaia, ʼe mole kei ʼi ai he tupuʼaga ʼi te Tohi-Tapu ke nā mavete.
16. Kotea ʼae neʼe ui e Sesu ʼo ʼuhiga mo natou ʼae ʼe selipatea?
16 Neʼe ui e Sesu ko te tupuʼaga pe ʼe tahi ʼae ʼe feala ai ke mavete te kau Kilisitiano moʼoni, ʼe ko te aga heʼe ʼaoga. Pea neʼe talanoa “kia natou ʼae kua tuku ki ai te meʼa ʼofa” ʼae ko te nofo selipatea. Neʼe ui fenei e Sesu: “Ko ʼae ʼe feala ke ina tuku ke hoko te meʼa ʼaia, ke ina tuku ke hoko te meʼa ʼaia.” (Mateo 19:10-12, MN) Tokolahi ʼe natou filifili ke mole natou ʼohoana koteʼuhi ʼe mole natou loto ke fakaleluʼi tanatou tauhi kia Sehova. Pea ʼe tonu ke tou fakaʼapaʼapa ki te tonu ʼaia ʼe natou fai.
17. Kotea ʼe feala ke tokoni ki he tahi ke ina filifili pe ʼe ʼohoana peʼe kailoa?
17 Kotea ʼe feala ke tokoni ki he tahi ke ina toʼo te tonu ʼae ke nofo selipatea peʼe ke ʼohoana? ʼE tonu ki he tahi ke ina fakakaukauʼi pe ʼe feala hana nofo selipatea. Neʼe 1 Kolonito 7:2, 9, 36, MN; 1 Timoteo 4:1-3) ʼE mole tonu ki he tahi ke ʼohoana ʼuhi pe he ʼe holi malohi ki te ʼu felaveʼi fakasino ʼo te temi tupulaga. Ko te kilisitiano ʼaia ʼe mole feala ke ina fakahoko ʼaki he fakapotopoto te ʼu maʼua ʼo te nofo ʼohoana.
fakalotomalohiʼi e te apositolo ko Paulo ia te nofo selipatea. Kaʼe neʼe ina toe ui fenei: “ ʼUhi ko te feʼauʼaki, ke tahi maʼu e te tagata tona ʼohoana pea ke tahi maʼu e te fafine tona ʼohoana.” Pea neʼe hoko atu fenei e Paulo: “Kapau ʼe mole natou lavaʼi te lolomi ʼo natou totonu, pea ke natou ʼohoana, he ʼe lelei age hakita ʼohoana ʼi hakita vela ʼi te holi.” Koia ʼe lagi fakatotonu anai e he tahi ke ʼohoana ke ina tekeʼi ai ʼona holi kovi ʼae ʼe ina uga ia ia ke ina alaala ʼona koga tapu. Kaʼe ʼe tonu kia ia ʼae ʼe selipatea ke ina vakavakaʼi pe ʼe kua fakapotopoto ki te nofo ʼohoana. Neʼe ui fenei e Paulo: “Kapau ʼe manatu he tahi ʼe ina fai he aga ʼe mole lelei ʼo ʼuhiga mo tana nofo taupoʼou, mo kapau kua fakalaka ia ʼi te matala ʼo tona temi tupulaga, pea ʼe tonu ke hoko feia, ke ina fai te meʼa ʼae ʼe loto ki ai; ʼe mole agahala ia. Ke natou ʼohoana.” (18, 19. (1) Kotea ʼae ʼe fakamaʼua ki he ʼohoana Fakakilisitiano? (2) Kotea ʼae ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ka hoa mai?
18 Ko te ʼohoana Fakakilisitiano, ʼe tonu ko he tagata mo he fafine kua nā papitema pea kua nā ʼoʼofa kia Sehova ʼaki tonā loto katoa. Pea ʼe tonu ke nā toe feʼofaʼofani ʼo fakaha ai tanā fia fakatahi tuʼumaʼu. ʼE tapuakinaʼi anai naua e Sehova koteʼuhi neʼe nā fakalogo ki te tokoni ʼae ke ʼohoana ‘ ʼi te ʼAliki pe.’ (1 Kolinito 7:39) Pea ʼe fua manuʼia anai tonā maʼuli fakataumatuʼa mo kapau ʼe nā fakalogo tuʼumaʼu ki te ʼu tokoni ʼo te Tohi-Tapu.
19 Ia ʼaho nei, ʼe tou maʼuʼuli ʼi “te u aho fakamuli,” pea ko te tokolahi ʼe mole natou maʼu te ʼu kalitate ʼae ʼe ʼaoga ki te maʼuli fiafia ʼo te nofo ʼohoana. (2 Timoteo 3:1-5) ʼI te alatike ʼae ka hoa mai, ʼe tou vakaʼi ai anai te ʼu pelesepeto maʼuhiga ʼo te Tohi-Tapu. Pea ʼe tokoni anai ki te kau Kilisitiano ke fiafia tonatou maʼuli fakataumatuʼa logo la te ʼu faigataʼaia ʼae ʼe tau mo natou. ʼE toe tokoni anai kia natou ke natou haga haʼele ʼi te ala ʼae ʼe ina taki ki te maʼuli heʼe gata.—Mateo 7:13, 14.