Ko te toko lauʼi miliona hahaʼi ʼi te malamanei katoa ʼe natou tui ko te Po Tapu ʼe ko te ʼaho tupu ʼaia ʼo Sesu Kilisito. Kae, neʼe kua kotou vakaʼi la pe neʼe fakamanatu koa te Po Tapu e te kau ʼuluaki Kilisitiano, ʼae neʼe feiloʼiʼaki lelei mo Sesu? Pea ʼe kotou iloʼi koa te manatu ʼae ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te ʼu ʼaho tupu? Ka tou maʼu anai te ʼu tali ki te ʼu fehuʼi ʼaeni, ʼe tokoni mai anai ke tou iloʼi pe ʼe tonu koa ke fai e te kau Kilisitiano te Po Tapu.

ʼUluaki, ʼe mole tuʼu ʼi te Tohi-Tapu he ʼu fakamanatu ʼo te ʼaho tupu ʼo Sesu peʼe ko he tahi age ʼu kaugana ʼa te ʼAtua. ʼE talanoa pe ʼi te Tohi-Tapu ki he foʼi toko lua neʼe nā fakamanatu ʼona ʼaho tupu. Pea neʼe mole tauhi naua kia Sehova, te ʼAtua ʼo te Tohi-Tapu. Pea neʼe hoko ʼi ʼona ʼaho tupu he ʼu fakapo. (Senesi 40:20; Maleko 6:21) ʼE ui ʼi te tohi Encyclopædia Britannica, neʼe fakafeagai te ʼu ʼuluaki Kau Kilisitiano ki te “agaʼi fenua fakapagani ʼae ko te fakamanatu ʼo te ʼu ʼaho tupu.”

ʼE mole fakamatala ʼi te Tohi-Tapu te ʼaho totonu ʼae neʼe tupu ai ia Sesu. ʼE ui fenei ʼi te tohi McClintock and Strong’s Cyclopedia: “ ʼE mole feala ke maʼu he fakamoʼoni ki te ʼaho ʼae neʼe tupu ai ia Kilisito, ʼi te Tauhi Foʼou pea mo ʼihi atu tohi.” Koia, ka na pau la neʼe loto e Sesu ke fakamanatu e ʼana tisipulo tona ʼaho tupu, neʼe ina fakaha age ke natou iloʼi te ʼaho ʼaia.

Lua, ʼe mole fakamatala ʼi te Tohi-Tapu, neʼe fakamanatu e Sesu peʼe ko he tahi ʼo ʼana tisipulo te Po Tapu. ʼE ui ʼi te tohi New Catholic Encyclopedia, ko te ʼuluaki talanoa ki te fakamanatu ʼo te Po Tapu ʼe tuʼu “ ʼi te tohi Chronographe de Filocalus, ko he kaletalio Loma pea ko te ʼu ʼaho ʼae neʼe tuʼu ʼi ai neʼe hiki mai ʼi he tohi ʼo te taʼu 336 H.T.S.” ʼE mahino ia, ko te fakamanatu ʼo te Po Tapu neʼe hoki ha ia ʼi te ʼosi katoa ʼo te Tohi-Tapu pea ʼi ni sekulo ki muli age hili te mate ʼo Sesu. Koia, ʼe ui fenei e McClintock mo Strong ko “te Po Tapu ʼe mole ko he fakatotonu ia mai te ʼAtua, pea ʼe mole talanoa ki ai te Tauhi Foʼou.” *

ʼI tona ʼuhiga tagata Faiakonaki Lahi, neʼe foaki e Sesu he ʼu fakatotonu ki te ʼu meʼa ʼae neʼe ina loto ke fai e ʼana tisipulo. Pea ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu. Kae ʼe mole kau ki ai te fakamanatu ʼae ʼo te Po Tapu. Ohage pe ko he faiako ʼe mole ina loto ke fai e ʼana kau ako he meʼa ʼo fakalaka age ʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe kua ina ʼosi ako’i age. Pea ʼe toe feia pe la mo Sesu, ʼe mole ina loto ke ‘fakalaka ʼana tisipulo ʼi te ʼu meʼa ʼae kua ʼosi tohi’ ʼi te ʼu Tohi Taputapu.—1 Kolonito 4:6.

Pea tahi, ko te toʼotoʼoga pe ʼe tahi neʼe fakamaʼuhigaʼi e te kau ʼuluaki Kilisitiano, ʼe ko te ʼAho Fakamanatu ʼo te mate ʼo Sesu. Neʼe fakaha e Sesu ki ʼana tisipulo te temi ʼae ʼe tonu ke fai ai pea mo feafeaʼi tona fakahoko. Ko te ʼu fakamahino ʼo ʼuhiga mo te toʼotoʼoga ʼaia pea mo te ʼaho ʼae neʼe mate ai, ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu.—Luka 22:19; 1 Kolonito 11:25.

Koia, ko te Po Tapu ʼe ko he fakamanatu ʼo he ʼaho tupu pea neʼe mole fakamanatu e te kau ʼuluaki Kilisitiano ia te ʼaho fakapagani ʼaia. Pea, ʼe mole fakamatala ʼi te Tohi-Tapu, neʼe fakamanatu e Sesu peʼe ko ʼihi age te ʼaho fakapagani ʼaia. ʼAki te ʼu fakamoʼoni ʼaeni, ʼe mahino ai te toko lauʼi miliona kau Kilisitiano ʼi te malamanei ko te Po Tapu ʼe mole tonu ke fai e te kau Kilisitiano.