1. Tuku mai he faʼifaʼitaki ʼe ha ai te maʼuhiga ʼae ke tou mahino ki te temi ʼe tou maʼuʼuli ai mo te ʼu aluʼaga ʼae ʼe hoko ʼi ʼotatou tafaʼaki. (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.)

KUA vave kamata te fakatahi lahi. ʼE tuʼu te tehina mai te faiakonakiʼaga ʼo fai te fakamalō ki te nofoʼaki katoa. Pea kamata te musika. ʼE iloʼi e te nofoʼaki, kua tonu ke natou ʼomai ki ʼonatou hekaʼaga. Koteʼuhi ʼe natou fia fagono ki te musika pea mo fakatalitali ki te ʼu akonaki. Kaʼe ʼe lagi ʼi ai pe ʼihi ʼe mole natou fakatokagaʼi te palalau ʼa te tehina mai te faiakonakiʼaga peʼe mole natou tokagaʼi kua lolotoga te musika. Koia ʼae ʼe mole natou iloʼi ai kua kamata ia te fakatahi, pea ʼe kei natou feʼoloʼaki pe mo fefaipalalauʼaki mo ʼonatou kaumeʼa. ʼE ha mai ʼi te aluʼaga ʼaia pe kotea ʼae ʼe feala ke hoko mo kapau ʼe mole tou mahino ki te temi ʼe tou maʼuʼuli ai peʼe kotea ʼae ʼe hoko ʼi ʼotatou tafaʼaki. ʼE ko he ako maʼuhiga ʼaia kia tatou, koteʼuhi kua vave hoko mai pe ia he aluʼaga ʼe lahi age, pea ʼe tonu ke tou teuteu ki ai. Kaʼe kotea te aluʼaga ʼaia?

2. He koʼe neʼe fakatotonu e Sesu ki ʼana tisipulo ke natou ‘nonofo ʼalaʼala’?

² Neʼe fakatokaga e Sesu Kilisito ki ʼana tisipulo, ʼe maʼuhiga  ke natou nonofo tokakaga pea mo teuteu ki “te fakaosi o te malamanei.” Neʼe ina fakatotonu fenei kia natou: “Koutou tokaga, koutou alaala pea koutou faikole; koteuhi e mole koutou iloi pe e hau fakaa anai te aho aia.” Hili ʼaia, neʼe tuʼa lahi tana ui fenei age kia natou: “Koutou alaala.” (Mateo 24:3; lau ia Maleko 13:32-37.) ʼE toe ui ʼi te tohi ʼa Mateo, neʼe fakatokaga e Sesu ʼana tisipulo ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. Koteʼuhi neʼe ina ui fenei kia natou: “Koia kotou alaala, koteuhi e mole kotou iloi pe ko te aho fea e hau ai anai tokotou Aliki.” Pea neʼe ina toe fai te fakatokaga ʼaeni kia natou: “Ke kotou nofo teuteu, koteuhi e hau anai te Foha o te tagata i te hola ae e mole kotou talitali ki ai.” Pea neʼe ina toe ui fenei: “Koia, kotou alaala, koteuhi e mole kotou iloi te aho mo te hola.”—Mateo 24:42-44; 25:13.

3. He koʼe ʼe tou fakalogo ki te fakatokaga ʼa Sesu?

³ Ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe natou fakalogo ki te fakatokaga ʼae neʼe fai e Sesu. ʼE tou iloʼi kua tou maʼuʼuli nei ʼi “te temi fakamuli” pea kua vave hoko mai pe ia te “mamahi lahi.” (Taniela 12:4; Mateo 24:21) Ohage pe ko tona fakakikite e Sesu, ʼe fakamafola e te hahaʼi ʼa Sehova ia te logo lelei ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼi te kele katoa. Pea ʼe lahi te ʼu fenua ʼe tou sisio ai ki te ʼu tau, te ʼu mahaki, te ʼu mafuike pea mo te hoge. ʼE mole lau mo te ʼu maveuveu ʼo te ʼu lotu pea mo te kua ʼaʼasili ʼo te faifakapo mo te agamalohi. (Mateo 24:7, 11, 12, 14; Luka 21:11) Koia ʼe tou fakaatalitali mo he fakaʼamu ki te temi ʼae ka haʼu ai anai ia Sesu ʼo fakahoko ia te finegalo ʼo tana Tamai.—Maleko 13:26, 27.

4. (1) He koʼe ʼe feala ke tou manatu kua iloʼi e Sesu ia te temi ʼae ka hoko ai anai ia Halamaketone? (2) Logo la ʼe mole tou iloʼi te temi ʼae ka kamata ai ia te mamahi lahi, kaʼe kotea ʼae ʼe feala ke tou tui papau ki ai?

⁴ Ka tou olo ki he fakatahi lahi, ʼe tou iloʼi ia te hola ʼae ka kamata ai anai. Kaʼe, ʼe mole feala ke tou iloʼi ia te temi totonu ʼae ka kamata ai anai ia te mamahi lahi. ʼI te nofo ʼa Sesu ʼi te kele, neʼe ina ui fenei: “O uhiga mo te aho pea mo te hola, e mole iloi e he tahi, pee ko te kau aselo i te atu lagi, pee ko te Alo, kae ko te Tamai toko tahi.” (Mateo 24:36) Kaʼe ʼi te temi nei, ʼe mahino ia, kua iloʼi e Sesu ia te temi ʼae ka hoko ai anai ia te tau ʼo Halamaketone, koteʼuhi ʼe ko ia ʼae ka ina takitaki ia te tau ʼaia. (Apokalipisi 19:11-16) Kaʼe ʼe mole heʼeki tou iloʼi te ʼaho peʼe ko te temi ʼae ka hoko mai anai ia te fakaʼosi. Koia ʼae ʼe maʼuhiga ai ke tou nonofo ʼalaʼala. Neʼe kua fakatuʼutuʼu e Sehova ia te temi totonu ʼae ka kamata ai anai ia te mamahi lahi, pea kua tou tau ovi pe ki ai. “E hoko mooni anai ia.” (Lau ia Hapakuke 2:1-3.) He koʼe ʼe feala ke tou tui papau ki ai?

5. Tuku mai he faʼifaʼitaki ʼe ha ai, ko te ʼu lea fakapolofeta ʼa Sehova ʼe hoko tuʼumaʼu ʼi tona temi totonu.

⁵ Ko te ʼu lea fakapolofeta ʼa Sehova neʼe hoko tuʼumaʼu ʼi tona temi totonu. Ohage la, tou fakakaukauʼi age muʼa te ʼaho ʼae neʼe  fakaʼateaina ai e Sehova ia tana hahaʼi mai Esipito. Neʼe ko te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼi te taʼu 1513 I.M.T.S. ^[1] (Vakaʼi te nota ʼi te fakaʼosi ʼo te alatike.) Ki muli age, neʼe faitohi fenei ia Moisese ʼo ʼuhiga mo te ʼaho ʼaia: “ ʼI te fakaʼosi ʼo te ’u taʼu ʼe fageau tolugofulu, ʼi te ʼaho totonu pe ʼaia, ko te ’u kautau fuli ʼa Sehova neʼe natou hu ki tuʼa mai te fenua ʼo Esipito.” (Ekesote 12:40-42, MN) Neʼe kamata te ʼu taʼu ʼaia ʼe 430 ʼi te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼo te taʼu 1943 I.M.T.S. ʼI te temi ʼaia, neʼe fakahoko ai e Sehova ia te fakapapau ʼae ke ina tapuakiʼi ia te hologa ʼo Apalahamo. (Kalate 3:17, 18) Ki muli age, neʼe ui fenei e Sehova kia Apalahamo: “Ke ke iloi papau e nofo matapule anai tou hakoga i he fenua kehe. E natou nofo popula anai i ai, pea e fakatagai anai natou i ai ia tau e fageau.” (Senesi 15:13; Gaue 7:6) Neʼe kamata ia te ʼu taʼu ʼe 400 ʼaia ʼi te taʼu 1913 I.M.T.S., ʼi te temi ʼae neʼe kamata gaohi koviʼi ai e Isemaele ia Isaake. Pea neʼe ʼosi ia te ʼu taʼu ʼaia ʼi te ʼaho ʼae neʼe fakaʼateaina ai e Sehova te kau Iselaele mai Esipito. (Senesi 21:8-10; Kalate 4:22-29) Koia, ko Sehova neʼe kua ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa ʼi ni taʼu ʼe lauʼi teau, ia te ʼaho totonu ʼae ka ina fakaʼateainaʼi ai ia tana hahaʼi.

6. He koʼe ʼe feala ke tou tui papau ʼe haofaki anai e Sehova ia tana hahaʼi?

⁶ Neʼe kau ia Sosue ʼi te kau Iselaele ʼae neʼe fakaʼateaina mai Esipito. Pea ʼi ni taʼu ki muli age, neʼe ina fakamanatuʼi fenei ki te kau Iselaele: “Ke kotou fakamooni i okotou loto katoa mo okotou laumalie katoa e mole pe he folafola e tahi i te u folafola lelei ae nee fai kia koutou e [Sehova], tokotou Atua, nee mole hona fua: kua hoko te u folafola fuli kia koutou, pea nee mole pe he folafola e tahi nee tuku noa.” (Sosue 23:2, 14) ʼE feala ke tou tui papau, ʼe haofaki anai e Sehova ia tana hahaʼi mai te mamahi lahi pea ʼe ina foaki anai kia natou ia te ʼamanaki ʼae ki te maʼuli heʼe gata ʼi te malama foʼou. ʼE ina fakahoko moʼoni anai, koteʼuhi ʼe ko tana fakapapau ʼaia kia tatou. Koia, kapau ʼe tou loto ke tou maʼuʼuli ʼi te malama foʼou, ʼe tonu ke tou nonofo ʼalaʼala.

7, 8. (1) Kotea te ʼu gaue ʼae neʼe tonu ke fakahoko e te ʼu tagata leʼo ʼo te temi muʼa? Pea kotea te ako kia tatou ia ʼaho nei? (2) Kotea ʼae neʼe feala ke hoko mo kapau ʼe maʼumoea te ʼu tagata leʼo? Tuku mai he faʼifaʼitaki.

⁷ ʼE feala ke tou taʼofi he ʼu ako mai te ʼu tagata leʼo ʼo te ʼu kolo ʼi te temi muʼa. Ko te ʼu kolo ʼo kau ki ai ia ko Selusalemi, neʼe ʼa takai e te ʼu kaupa lalahi ke mole ulufi e ʼonatou fili. Neʼe tutuʼu te ʼu tagata leʼo ʼi te ʼu kaupa ʼaia, ʼo feala ai hanatou sisio ki te ʼu tafaʼaki ʼo te kolo. Pea ko ʼihi tagata leʼo neʼe natou tutuʼu ʼi te ʼu matapa ʼo te kolo. Neʼe tonu ki te ʼu tagata leʼo ʼaia ke natou nonofo ʼalaʼala ʼi te ʼaho mo te po. Pea kapau neʼe natou sisio ki ʼonatou fili, neʼe tonu ke natou fakatokaga ia te hahaʼi ʼo te kolo. (Esaia 62:6) Neʼe natou iloʼi ia te maʼuhiga ʼae ke natou nonofo ʼalaʼala ai, pea ke natou fakatokaga te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo te aluʼaga ʼae ka hoko. Koteʼuhi kapau ʼe mole natou fai te faʼahi ʼaia, pea neʼe feala ke mamate ai te tokolahi.—Esekiele 33:6.

⁸ Ko Josèphe, ko te tagata neʼe faitohi ʼo ʼuhiga mo te kau Sutea, neʼe ina fakamahino pe neʼe ulufi feafeaʼi e te kau Loma ia Selusalemi ʼi te taʼu 70 H.T.S. ^[2] (Vakaʼi te nota ʼi te fakaʼosi ʼo te alatike.) Ko te ʼu tagata leʼo ʼae neʼe tutuʼu ʼi te ʼu matapa ʼo te kolo, neʼe natou maʼumoea. Koia, neʼe feala ai ke ulufi te kolo e te kau solia Loma. Neʼe natou olo ai ʼo tutu ia te fale lotu pea neʼe natou maumauʼi ia Selusalemi katoa. Pea neʼe ko te koga fakaʼosi ʼaia ʼo te mamahi lahi ʼae neʼe tau mo te puleʼaga Sutea.

9. Kotea ʼae ʼe mole mahino ki ai te tokolahi ia ʼaho nei?

 ⁹ ʼE lahi te ʼu puleʼaga ia ʼaho nei, ʼe natou fakaʼaogaʼi te kau solia mo te ʼu kiʼi masini foʼou moʼo leʼo ʼonatou tuʼakoi. Ko te ʼu puleʼaga ʼaia ʼe natou puipui ʼonatou fenua mai te ʼu tuʼutamaki ʼae ʼe feala ke hoko. Kaʼe ʼe mole mahino ia te ʼu puleʼaga ʼaia, ʼe ʼi ai te puleʼaga ʼi selo ʼe malohi age pea ʼe takitaki e Sesu Kilisito. Pea ko te puleʼaga ʼaia kua ina vave tauʼi pe anai ia te ʼu puleʼaga fuli ʼo te kele. (Esaia 9:5, 6; 56:10; Taniela 2:44) ʼE tou atalitali fakafiafia ki te ʼaho ʼaia, pea ʼe tou loto ke tou nonofo teuteu ki ai. Koia tou tokagaʼi ia te ʼu lea fakapolofeta Fakatohi-tapu pea tou haga tauhi agatonu kia Sehova.—Pesalemo 130:6.

10, 11. (1) Kotea ʼae ʼe tonu ke tou tokakaga ki ai, pea kotea tona tupuʼaga? (2) He koʼe ʼe ke tui papau ko te Tevolo ʼe ina fakahalaʼi te hahaʼi ke mole natou mahino ki te ʼu lea fakapolofeta Fakatohi-tapu?

¹⁰ Tou fakakaukauʼi age muʼa ia he tagata leʼo ʼe nofo ʼalaʼala ʼi he po katoa. Lolotoga te ʼu hola fakaʼosi ʼo tana leʼo, ʼe lagi faigataʼa hana nofo ʼalaʼala koteʼuhi ʼe gaʼegaʼe ʼaupito. ʼO toe feia pe, ʼe tou maʼuʼuli nei ʼi te ʼu ʼaho fakaʼosi ʼo te malama ʼaeni. Pea ʼe ʼaʼasili faigataʼa ʼaupito ai anai tatatou nonofo ʼalaʼala. Kaʼe ʼe feala ke tou tuʼutamakiʼia mo kapau ʼe mole tou nonofo ʼalaʼala. Koia tou vakaʼi te ʼu aluʼaga ʼe tolu ʼe feala ai ke mole tou nonofo ʼalaʼala.

¹¹ Ko te Tevolo ʼe ina kakāʼi te hahaʼi. ʼE ko “te pule o te malama aeni.” ʼI muʼa ʼo te mate ʼa Sesu, neʼe ina fakamanatuʼi tuʼa tolu age ki ʼana tisipulo ia te faʼahi ʼaia. (Soane 12:31; 14:30; 16:11) Neʼe fakaʼaogaʼi e te Tevolo ia te ʼu lotu hala moʼo kakāʼi ia te hahaʼi. Koia ʼae ʼe mole mahino ai te tokolahi ki te ʼu lea fakapolofeta Fakatohi-tapu. Pea ʼe mole natou iloʼi kua vave hoko mai pe te fakaʼosi ʼo te malama ʼaeni. (Sofoni 1:14) ʼO ʼasi lelei mai, neʼe haga ia Satana ʼo ‘fakakiviʼi te ʼu mata ʼo natou ʼae ʼe mole tui.’ (2 Kolinito 4:3-6) Kotea ʼona fua? ʼE mole fia fagono te hahaʼi moka tou faiga ke tou fakaha age kia natou ia te kua vave pulihi ʼo te malama ʼaeni. ʼE natou ui tuʼumaʼu mai pe, “ ʼE mole hona ia ʼaoga mai.”

12. He koʼe ʼe mole tonu ke tou tuku ke kakāʼi tatou e te Tevolo?

¹² Logo la ʼe mole tokagaʼi e te tokolahi ia  te ʼu lea fakapolofeta Fakatohi-tapu, kaʼe ʼe mole tonu ke tou lotovaivai ai. ʼE tou iloʼi pe koʼe ʼe maʼuhiga ke tou nonofo ʼalaʼala. Neʼe ui fenei e te apositolo ko Paulo ki ʼona tehina: “Kua kotou iloi papau e koutou totonu ko te aho o [Sehova] e hau anai.” Neʼe ina toe ui fenei: “O hage ko he tagata kaihaa i te pouli.” (Lau ia 1 Tesalonika 5:1-6.) Ko Sesu neʼe ina fakatokaga fenei tatou: “Ke koutou nofo teuteu, koteuhi e hau anai te Foha o te tagata i te hola ae nee mole kotou manatu anai ki ai.” (Luka 12:39, 40) Kua vave kakāʼi pe anai e Satana ia te hahaʼi, ke natou manatu ʼe maʼu ia te ‘tokalelei mo te fimalie’ ʼi te malama ʼaeni. Pea ʼe hoko fakafokifa mai anai ia te ʼaho ʼo Sehova, ʼo natou punamaʼuʼuli ai anai. Kaʼe ʼe feafeaʼi kia tatou? Kapau ʼe mole tou loto ke kakāʼi tatou ohage ko te hahaʼi pea ke tou nonofo teuteu ki te ʼaho ʼaia, ʼe tonu ke tou ‘nonofo ʼalaʼala mo fakapotopoto.’ Koia ʼae ʼe tonu ai ke tou lau ia te Folafola ʼa Te ʼAtua ʼi te ʼaho fuli pea mo tou metitasio ki te ʼu folafola ʼa Sehova.

13. ʼE fakahalaʼi feafeaʼi e te laumalie ʼo te malama ia te hahaʼi? Pea ʼe feafeaʼi hatatou teteke ia te fakahala fakatupu tuʼutamaki ʼaia?

¹³ Ko te laumalie ʼo te malama ʼe ina fakahalaʼi ia te faʼahiga manatu ʼa te hahaʼi. ʼI te manatu ʼa te tokolahi, ʼe mole ʼaoga ke natou iloʼi ia te ʼAtua. (Mateo 5:3) Kaʼe ʼe natou fakaʼaogaʼi lahi tonatou temi mo tonatou malohi ke natou maʼu te ʼu koloa ʼo te malama. (1 Soane 2:16) Tahi ʼae meʼa, ʼe lahi te ʼu fakafiafia ia ʼaho nei ʼe leleiʼia e te hahaʼi. Pea ʼe uga ai natou ke natou fakafimalieʼi ʼonatou holi. (2 Timoteo 3:4) ʼAki te ʼu meʼa ʼaia, ʼe fakaleluʼi ai te hahaʼi mai te ʼu faʼahi ʼae ʼe maʼuhiga age, ʼo mole natou fakakaukauʼi ai ʼanatou felogoʼi mo te ʼAtua. Koia ʼae neʼe fakamanatuʼi ai e Paulo ki te kau Kilisitiano ʼe tonu ke natou ‘ ʼaʼala mai te moe.’ Ko tona fakaʼuhiga, ke ʼaua tanatou fakamuʼamuʼa ʼi tonatou maʼuli ia te fakafimalieʼi ʼo ʼonatou holi.—Loma 13:11-14.

14. Kotea te fakatokaga ʼae ʼe tou maʼu ia Luka 21:34, 35?

¹⁴ ʼE tou loto ke takitaki tatatou faʼahiga manatu e te laumalie ʼo te ʼAtua, kaʼe mole ko te laumalie ʼo te malama. ʼAki tona laumalie, ʼe tokoni mai ia Sehova ke tou mahino lelei ki te ʼu aluʼaga ʼae ka hoko. (1 Kolinito 2:12) ^[3] (Vakaʼi te nota ʼi te fakaʼosi ʼo te alatike.) Kaʼe ʼe tonu ke tou nonofo tokaga. Koteʼuhi ʼe feala ke fakaleluʼi tatatou tauhi ʼae kia Sehova ʼaki pe te ʼu meʼa mahani ʼo te ʼaho fuli. (Lau ia Luka 21:34, 35.) ʼE lagi ui mai e ʼihi ʼe mole fakapotopoto tatatou tui ʼae ʼe tou maʼuʼuli nei ʼi te ʼu ʼaho fakamuli ʼo te malama ʼaeni. (2 Petelo 3:3-7) Kaʼe ʼe mole tonu ke tou lotovaivai ʼuhi ko natou, koteʼuhi ʼe ʼi ai te ʼu fakamoʼoni ʼe kua vave hoko mai ia te fakaʼosi. Koia kapau ʼe tou loto ke takitaki tatou e te laumalie ʼo te ʼAtua, ʼe tonu ke tou kau tuʼumaʼu ki te ʼu fono mo ʼotatou tehina mo tuagaʼane.

15. Kotea ʼae neʼe hoko kia Petelo, mo Sakopo pea mo Soane? Pea ʼe feala ke toe hoko feafeaʼi te aluʼaga ʼaia kia tatou?

¹⁵ ʼE faigataʼa tatatou nonofo tokaga ʼuhi ko ʼotatou vaivaiʼaga. Neʼe mahino ia Sesu ʼe agahala ia te tagata pea ʼe ʼi ai ʼona  vaivaiʼaga. Tou fakakaukauʼi age muʼa ia te aluʼaga ʼae neʼe hoko ʼi te po ʼi muʼa ʼo tona mate. Logo la neʼe haohaoa ia Sesu, kaʼe neʼe ina iloʼi ʼe tonu ke kole tokoni ki tana Tamai ke feala ai hana nofo agatonu kia te ia. Neʼe kole e Sesu ki ʼana apositolo ʼae ko Petelo, mo Sakopo pea mo Soane ke natou nonofo ʼalaʼala lolotoga tana faikole. Kaʼe neʼe mole mahino ʼana apositolo ʼe maʼuhiga ʼaupito ke natou nonofo ʼalaʼala. Neʼe natou gaʼegagaʼe, pea neʼe natou maʼumoea. Neʼe toe gaʼegaʼe pe la mo Sesu, kaʼe neʼe nofo ʼalaʼala ʼo faikole ki tana Tamai. Koia neʼe feala pe ki ʼana apositolo ke natou faikole ʼi te temi ʼaia.—Maleko 14:32-41.

16. ʼO mulimuli kia Luka 21:36, neʼe akoʼi feafeaʼi mai e Sesu ke tou nonofo ʼalaʼala?

¹⁶ Kaʼe kotea ʼae ka tokoni mai anai ke tou ‘nonofo ʼalaʼala’ pea ke tou teuteu ki te ʼaho ʼo Sehova? ʼE tonu ke tou fia fakahoko moʼoni ia te meʼa ʼae ʼe totonu. Kaʼe ʼe mole gata ai. ʼI ni ʼaho ʼi muʼa ʼo te mate ʼa Sesu, neʼe ina ui ki ʼana tisipulo ʼe maʼuhiga ke natou kole tuʼumaʼu ia te tokoni ʼa Sehova. (Lau ia Luka 21:36.) Koia ʼe tonu ke tou faikole tuʼumaʼu kia Sehova, ke feala ai hatatou nonofo tokaga ʼi te ʼu temi fakaʼosi ʼaeni.—1 Petelo 4:7.

17. ʼE feafeaʼi hatatou iloʼi kua tou tokalelei ki te ʼu aluʼaga ʼae kua vave hoko mai?

¹⁷ Neʼe ui e Sesu kua vave hoko mai pe ia te fakaʼosi “i te hola ae e mole kotou talitali ki ai.” (Mateo 24:44) Koia ʼe tonu ke tou nonofo teuteu ʼi te temi fuli. Pea ʼe mole ko te temi ʼaeni ke tou faʼifaʼitaki ai te faʼahiga maʼuli ʼo te malama ʼa Satana, ʼae ʼe mole tou maʼu ai te fiafia moʼoni. ʼAki te Tohi-Tapu, ʼe fakaha mai e Sehova mo Sesu pe ʼe feafeaʼi hatatou nonofo ʼalaʼala. Koia, tou tokagaʼi ia te ʼu lea fakapolofeta Fakatohi-tapu pea mo te fakahoko ʼo te ʼu lea fakapolofeta ʼaia. Pea ʼe feala ai anai ke tou fakaovi tuʼumaʼu kia Sehova mo tou fakamuʼamuʼa ia te Puleʼaga ʼi totatou maʼuli. Koteʼuhi, ʼe tou tokalelei ai anai moka hoko mai ia te fakaʼosi. (Apokalipisi 22:20) Pea ʼe haofaki ai anai totatou maʼuli.